بخشی از مقاله
چکیده
عدم علاقه دانش آموزان به ادامه تحصیل در رشته تاریخ در مقاطع عالی پدیده ی جدید نیست. منشا چنین بی علاقه گی در بین دانش آموزان به مواردی همچون نبود کسب وکار مناسب در آینده و بی توجهی نهادها به فارغ التح صیلان تاریخ و اهمیت ندادن بنیادها و مو س سات دولتی و غیر دولتی به ر شته های علوم ان سانی به خ صوص ر شته تاریخ ا ست. با توجه به اینکه تاریخ در شمار پیچیده ترین ر شته های علوم انسانی است که امروزه ایجاد تحول در آنها مطمح نظر قرار گرفته است اگر مدرس تاریخ علاقه شاگردان خود را نسبت به تفکر تاریخی افزایش دهد، و افکار آنان را به تعمق و تفکر وادارد قطعا گرایش آنان به سوی تاریخ بیشتر خواهد شد.
و یکی دیگر از موانعی که شاگردان سلب علاقه و انگیزش نسبت به تحصیل در مقاطع عالی در رشته تاریخ دارند مشخص نبودن اینده فارغ التحصیلان تاریخ است. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال اصلیست: علل کاهش اقبال دانش آموزان به تحصیل تاریخ در مقاطع عالی چیست؟ فرضیه بر این است که نامشخص بودن آینده شغلی فارغ التحصیلان تاریخ عدم علاقه آنان به ادامه تحصیل در مقاطع عالیست.
جامعه آماری این تحقیق 230 نفر از دانشآموزان دوره دوم مقطع متوسطه دخترانه کرمان در سال 1396 است. با استفاده از روش خوشهای هدفمند تعداد 180 نفر در نظر گرفته شده ا ست. جهت سنجش اقبال دانش آموزان به ادامه تح صیل در مقاطع عالی از سه مؤلفه "نامشخص بودن آینده شغلی ، بی توجهی به فارغ التحصیلان تاریخ و عدم رضایت از آموزش تاریخ در مدارس، با استفاده از پرسشنامه ها بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی و تدوین شده، به طوری که از مقیاس کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم ا ستفاده شده ا ست.
روایی این پر س شنامه با ا ستفاده از روایی صوری 6/5و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ با ضریب /65 حاصل شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که سه عامل نامشخص بودن آینده شغلی ، بی توجهی به فارغ التحصیلان تاریخ و عدم رضایت از آموزش تاریخ در مدارس، با اقبال دانش آموزان به ادامه تحصیل در مقاطع عالی رابطه مثبت و معنی داری دا شته و بی شترین تأثیر را بر ادامه تح صیل در مقاطع عالی دارد.
هدف از این پژوهش بررسی و توصیف علل کاهش اقبال دانش آموزان تاریخ در مقاطع عالی است. روش این پژوهش توصیفی از نوع همب ستگی ا ست. در مرحله تو صیف ویژگیهای فردی پا سخگویان مورد مطالعه قرار گرفت. در بخش تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس اهداف تحقیق با استناد از آمار استنباطی به بررسی روابط بین متغیر وابسته از طریق متغیرهای مستقل پرداخته شد.
مقدمه :
اگرچه امروزه به دلیل اینکه دانش آموزان، فارغ التحصیلان ناراضی رشته تاریخ را میبینند بیشتر توجه و تمایل آنها به مطالعات غیر تاریخست .اما ریشه یابی عواملی که در بی توجهی به رشته تاریخ موثر هستند میتوانند کمک به آینده رشته تاریخ کرد. یکی از موارد مهم عدم اقبال دانش آموزان به مقاطع عالی در رشته تاریخ بی توجهی نهادها و سازمانهای دولتی به آینده رشته تاریخ است.
و همچنین طریقه آموزش تاریخ در مدارس نیز در علاقمندی و یا عدم علاقمندی دانش آموزان در حوزه مطالعات تاریخی موثر است.بسیاری از معلمین ممکن است از اینکه بیشتر وقت کلاس را صرف جلب علاقه شاگردان، چالش فرایندهای فکری موجود آنها و ایجاد فضایی کنند که در آن انفعالی بودن جای خود را به تفکرتاریخی و تبادل نظر می دهد، خرسندند؛ اما واقعیتهایی چون بی انگیزه گی دانش آموزان در یادگیری درس تاریخ نیز تاثیر گذار است. آموزش مهارتها و روش های ترغیب و تشویق دانش آموزان در حوزه مطالعات تاریخی مستلزم بازاندیشی نقش معلم تاریخ به منزل سخنران و همچنین نگاه مثبت نسبت به تاریخ است.
یکی از راهکارهای ترغیب دانش آموزان در حوزه مطالعات تاریخی ایجاد تعادل بین نگاه مثبت به آینده رشته تاریخ و تشویق دانش آموزان در حوزه مطالعات تاریخیست. معلم تاریخ میتواند اطلاعات و مفاهیم بنیادی را که تصور می شود برای مطالعه در آینده تاریخ لازم باشد، ارائه دهد و در روند یادگیری دانش آموزان موثر است. گاهی معلم ممکن است علاوه بر تدریس گوشه ای از مشکلات آینده تاریخ را در کلاس ارائه دهد.و این منجر به عدم علاقه دانش آموزان در حوزه ی مطالعات تاریخی می شود.این پژوهش سعی بر آن شده عواملی که در عدم اقبال دانش آموزان در ادامه تحصیل مقاطع عالیست را مورد بررسی قرار دهد.
نوع و روش تحقیق
محیط یا بستر مطالعه در نظریه زمینه ای مانند همه ی روش های کیفی می تواند اشکال متعددی به خود گیرد.برای مثال می توان یک مدرسه به عنوان میدان مطالعه برگزید.با ورود محقق به میدان و انجام یکسری مطالعات اکتشافی. فرایند گردآوری داده ها آغاز می شود در خلال گردآوری داده ها از راهبرد نمونه گیری هدفمند برای انتخاب مطلعین یا دروازه بانان تحقیق ، فضاها ، زمانها ودیگر ابعاد پدیده ی مورد مطالعه استفاده می شود . این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. در مرحله توصیف ویژگیهای فردی پاسخگویان مورد مطالعه قرار گرفت. در بخش تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس اهداف تحقیق با استناد از آمار استنباطی به بررسی روابط بین متغیر وابسته از طریق متغیرهای مستقل پرداخته می شود.
جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق شامل 230 نفر از دانشآموزان دوره دوم مقطع متوسطه دخترانه کرمان در سال 1396 است. با استفاده از روش خوشهای هدفمند تعداد 180 نفر در نظر گرفته شده است.
حجم نمونه
حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان برای دانش آموزان دوره دوم مقطع متوسطه کرمان برابر با 230 نفر تعیین شد. که با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری گردیده است.
به منظور جمع آوری داده های دو پرسشنامه به شرح زیر استفاده شده است :
الف - در این پژوهش جهت سنجش اقبال دانش آموزان به ادامه تحصیل در مقاطع عالی از سه مؤلفه "نامشخص بودن
آینده شغلی ، بی توجهی به فارغ التحصیلان تاریخ و عدم رضایت از آموزش تاریخ در مدارس، با استفاده از پرسشنامه ها بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی و تدوین شده، به طوری که از مقیاس کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم استفاده شده است.
روایی این پرسشنامه با استفاده از روایی صوری ونظر /65 و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ با ضریب 6/5حاصل شده است.
ب - جهت سنجش روند یادگیری دانش آموزان در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخت 16 گویه ای استفاده شده است. این پرسشنامه بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت - کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم و کاملاً مخالفم - طراحی شده است.
روشهای تجزیه و تحلیل دادهها
الف - توصیفی: شامل رسم جداول و نمودارهای توزیع فراوانی وشاخص های مرکزی و پراکندگی میباشد. ب - استنباطی: شامل محاسبه ضرایب هم بستگی پیرسون، اسپرمن و رگرسیون میباشد.
دراین پژوهش برای توصیف دادههای جمع آوری شده از انواع شاخصهای آماری از جمله فراوانی، درصد فراوانی، آمارهای توصیفی جداول و نمودارهای آماری استفاده گردیده است.برای بررسی فرض نرمال بودن متغیرهای مورد مطالعه از آزمون کولموگوروف- اسمیرنف یک نمونهای استفاده شده است.
همچنین جهت تعیین همبستگی متغیرها، آزمونهای همبستگی پیرسن واسپیرمن مورد استفاده قرار گرفت. در مبحث رگرسیون برای بررسی رابطه بین متغیر ملاک و متغیرهای پیش بین از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. برای انجام رگرسیون از روش پسرواستفاده گردیده است. که انجام عمل رگرسیون بعد از انجام آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف یک نمونهای صورت گرفت.لازم به ذکر است که به علت اینکه فرضیات تحقیق از نوع همبستگی بودند نظرات دانش آموزان به طور مجزا میانگین سطری و ستونی گرفته شد و میانگین نهایی بدست آمده به عنوان نظر دانش آموزان در نظر گرفته شد و فراوانی دانش آموزان با انجام این عمل به /50 میانگین نظر تقلیل یافت تا اینگونه بتوان به فرضیات تحقیق - فرضیات همبستگی - پاسخ مناسب را داد.
لازم به ذکر است که داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزارSPSS ویراست 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سطح معنی داری آزمون هم =0/05 می باشد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
بررسی عدم اقبال دانش آموزان برای ادامه تحصیل در رشته تاریخ به عنوان یکی از راهکارها برای تشویق دانش آموزان به حوزه ی مطالعات تاریخی است. نتایج قابل ملاحظهای که میتواند بر بهبود علاقه مندی به مطالعات تاریخی در مقاطع عالی اثربخش باشد.هر مدرس تاریخ در صدد آگاهی از نگرشهایی است که دانش آموزان در آن باره تجربهای دارند تا این نگرشها به نحوی در بهبود مطالعات تاریخی قرار گیرد. وجود نگرش خوب و مثبت در حوزه ی مطالعات تاریخی اهمیت بسیاری دارد. این پژوهش در مورد عدم اقبال دانش آموزان برای ادامه تحصیل در رشته تاریخ موجب می شود تا مدرسان از نظرات و انتظارات دانش آموزان در حوزه مطالعات تاریخی آگاه شوند و دریابند که آیا سیاست و رویه ای که در حوزه ی مطالعات تاریخی به اجرا در میآورند از دید معلمان منصفانه است یا خیر؟
