بخشی از مقاله
چکیده:
نگارندگان این مقاله با هدف شناسایی اقدامات و ابعاد گنجانده شده در بحث رفتار شهروندی سازمانی و تاثیر آن در پیشبرد اهداف مدیریت سرمایه انسانی تدوین نموده اند. این موضوع در حوزه کارآفرینی سازمانی بسیار موثر بوده است.
انسجام در برنامه های توسعه رفتارهای شهروندیسازمانی نیازمند توسعه برنامههای توانمندسازی کارکنان است که مدیریت سرمایه انسانی نقش بسزایی در یکپارچه سازی و تلفیق این برنامهها برای ارائه الگوی مناسب توانمندسازی کارکنان ایفا میکند.
بدین منظور ادبیات و مدلهای موجود در این دوبخش مطالعه و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اقدامات رفتارشهروندی کارکنان تاثیر مثبتی بر مدیریت سرمایه انسانی دارد. نیروی انسانی دانش محور با کارایی مناسب در روند روبه رشد سازمان تاثیر بسزایی داشته است. در پایان جهت بهبرفتار شهروندی سازمانی از طریق تقویت اقدامات مدیریت سرمایه انسانی پیشنهاداتی برای مدیران منابع انسانی ارائه شده است.
مقدمه
امروزه همه سازمان ها صرفنظر از نوع خدمت یا کالایی که ارائه می دهند، به دنبال توسعه و رشد همه جانبه هستند و از آنجا که جوامع توسعه یافته دارای انسان های توسعه یافته می باشند، این امر نشان از اهمیت توسعه منابع انسانی نسبت به سایر عوامل سخت افزاری و نرم افزاری دارد. سازمانها در دنیای کنونی تحت تاثیر عواملی از قبیل افزایش رقابت جهانی، دگرگونی های ناگهانی،نیاز به کیفیت و خدمات پس از فروش و وجود منابع زیر فشارهای زیادی قرار دارند.
پس از سالها تجربه، دنیا به این نتیجه رسیده است که اگر سازمانی بخواهد در اقتصاد و امور کاری خود پیشتاز باشد و در عرصه رقابت عقب نماند باید از نیروی انسانی متخصص، خلاق و باانگیزه بالا برخوردار باشد. کامیابی سازمانی، به آمیزه ای اثربخش از پول، مواد، ماشین و منابع انسانی برای دستیابی به هدفهای کوتاه مدت و بلندمدت بستگی دارد و به علت پیچیدگی، گوناگونی و یگانگی سازمانها، زمینه های تخصصی بسیاری پدید آمده اند، تا منافع بالقوه هر یک از اجزای سازنده را به حداکثر برسانند.
ضرورت مطالعه رفتار شهروندی سازمانی
در نظام بوروکراتیک تمام تلاش مدیران در جهت کسب کارایی بیشتر با حفظ سلسله مراتب هرمی سازمان بوده است.به همین جهت مناسبات سطحی و غیر قابل اطمینان بین افراد وجود دارد.اما در نظام ارزشی انسانی و دمکراتیک مناسباتی درست و قابل اطمینان در میان مردم به وجود می آید.در چنین محیطی به سازمان و اعضای آن فرصت داده می شود که تا حد توان پیش روند.بر این اساس توجه به شهروندان در نظام ارزشی دمکراتیک رو به افزایش است.اکنون که اهمیت شهروندان به عنوان یکی از منابع بسیار مهم سازمان درک شده است،رفتار آنها هم می تواند بسیار با اهمیت تلقی شود و ازاین روست که محققان زیادی به تجزیه و تحلیل رفتار شهروندی پرداخته اند.
به طور کلی رفتار شهروندی یک نوع رفتار ارزشمند و مفید است که افراد آن را به صورت دلخواه و داوطلبانه از خود بروز می دهند.
به این ترتیب مطالعه و بررسی اینگونه رفتار افراد در سازمان که به رفتار شهروندی سازمانی شهرت یافته است،بسیار مهم و ضروری به نظر می رسد و این تحقیق قصد دارد به همین امر پرداخته و در نهایت تاثیرات رعایت عدالت سازمانی1 را با وجود شخصیت سالم سازمانی2 بررسی نماید.
➢ ابعاد رفتار شهروندی که تحت عنوان »اطاعت و تبعیت پذیرعمومی« نامیده می شود توسط اسمیت در خلال سال 1983 مطرح و تبیین گردیده است و این ابعاد رفتاری شامل :
1 حضور در محیط کاری فراتر از هنجارها و فرم های پذیرفته شده.
2 وقت شناسی.
3 اخطارها و تذکرات را در صورتی که افراد قادر به آمدن یا حضور در سر کار نباشند افزایش دهید.
4 استراحت و مرخصی های فوقالعاده - اضافی - را درخواست نکنید .
5 استراحت و مرخصی های غیرموجه و به دور از انصاف را ثبت و محاسبه کنید .
6 زمان های غیرضروری و بیرون از کار را محاسبه و ثبت نکنید .
7 وقت زیادی را در بحث و گفتگوهای دلخواه شخصی سپری نکنید
