بخشی از مقاله
چکیده
در راستای تحقق سیاست های آموزشی، آموزش و پرورش ایران طرح مدارس هوشمند را اجرا کرده است که با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات - - ICT به مدارس همراه بوده است.هدف پژوهش حاضر مطالعه تاثیر ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در یک مدرسه هوشمند در ایران است. مدلی که استفاده می شود، مدرسه را به عنوان یک سیستم در نظر می گیرد. روش تحقیق کیفی است و داده های پژوهش از طریق مشاهده و مصاحبه با معلمان و دانش آموزان و متخصصان فناوری اطلاعات جمع آوری شده است.
این مدل شامل چندین عنصر کلیدی از جمله: فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه ریزی استراتژیک، روش یادگیری - یاددهی، انعطاف پذیر بودن برنامه درسی، سرمایه گذاری در ارتباطات، رهبری و مدیریت و تعهد و لزوم آموزش کارکنان در این مدارس می باشد. که با تبدیل الگوی کیفی به کمی برای تعیین درصد اثرات این فاکتورها از مصاحبات صورت گرفته به این نتیجه رسیدیم که مدیریت و رهبری از مهم ترین فاکتورهای موثر در آموزش این مدرسه به شمار می رود.
هم چنین با توجه به یافته های پژوهشی، فناوری اطلاعات و ارتباطات با تغییرات لازم در فرهنگ موجود در آموزش و هم چنین فرهنگ اولیای خانه و مدرسه و دانش آموزان، می تواند اثرات مثبت و قابل توجهی در یادگیری و توانا ساختن دانش آموزان برای آینده ی شغلی آنها داشته باشد.
.1 مقدمه
آموزش الکترونیک و مدارس هوشمند از دستاوردهای مهم کاربرد فناوری اطلاعات در امر آموزش می باشد. در مالزی، ایده مدارس هوشمند در سال 1997 پیشنهاد شد و در سال 1999 عملیاتی شد. هفتاد و هشت میلیون دلار به این پروژه اختصاص داده شد، بزرگترین بخش از آن یعنی سی و هشت درصد در خرید مواد آموزشی صرف شد . - Puteh & Vicziany, 2004 - پروژه مدرسه هوشمند در ایران از یک پروژه مشابه انجام شده در وزارت آموزش و پروش مالزی الهام گرفته شده است - عطاران و سراج، . - 2010 که این پروژه در ایران در سال 2004راه اندازی شد. در مرحله آزمایشی، وزارت آموزش و پرورش ایران این پروژه را در چهار دبیرستان در شهر تهران اجرا کرد.
پس از انتشار "نقشه راه مدارس هوشمند ایران" در سال 2011، این پروژه به دیگرنواحی آموزشی کشور نیز گسترش یافت.در این پروژه هدف این بوده است که با تجهیز مدارس با سخت افزار کامپیوتر، ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس به یک جریان اصلی تبدیل شود - . - Thang et al, 2011 مطالعات محققان در سال 2010 نشان می دهد که حتی پروژه های مدرسه هوشمند به منظور اینکه نسل جوان را برای مشاغل علمی و فن آوری آماده سازی کند، راه اندازی شد که متاسفانه در برخی موارد مطابق با انتظارات نشد
پژوهشگران بر این باورند که معلمان در مدارس هوشمند به طور کامل برای مدیریت فرآیند ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش تعلیم داده نشده اند . - Thang et al, 2011 - یافته های تحقیقاتی که در مالزی صورت پذیرفته و بر اساس یافته های وان علی، محد نور وعلوی در سال 2009 نشان می دهد که محتوای آموزشی و نقص فنی مشکلات اصلی بودند که معلمان در طول فرآیند ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات درمدارس هوشمند مالزی با آن مواجه شدند.
در پژوهش انجام شده در ایران دریافتند که چالش اساسی مدارس هوشمند ایران عدم وجود قوانین و مقررات لازم در وزارت آموزش و پرورش و ساختار سنتی مدارس ایران بوده است - محمودی و همکارانش . - 2008, هم چنین باید توجه داشت که با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس ایران، معلمان و دانش آموزان یک نگرش مثبت نسبت به آموزش و تحصیل در این مدارس دریافت نکردند
عطاران و همکارانش در ایران بر آن شدند که به منظور افزایش بهره وری مدارس هوشمند، در موسسات آموزشی باید با تجهیزات بیشتری ارائه شوند، و معلمان باید در دوره های آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت کنند، متحمل آموزش اضافی شوند و برای مشارکت خود در چنین دوره هایی مزایایی دریافت کنند. علاوه بر این، دوره های آموزشی برای دانش آموزان باید از طریق مدل های متنوع ارائه شود که مربوط به استعدادهای آنها است. روال سنتی در کلاس باید رها شود و هر کلاس باید به کامپیوتر و دستگاه های جانبی مجهز شود
هم چنین به عنوان یافته های پژوهشی محققان نشان داده اند، که فقط با سرمایه گذاری در منابع فنی و یا در زیرساخت ها فرهنگ مورد نیاز برای ورود فناوری در مدارس و مهیا نمی شود. پژوهش حاضر که هدفش بررسی تاثیر فاکتورهای کلیدی ،که توسط نمی و همکارانش معرفی شده است، هنگام ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس هوشمند - به عنوان یک سازمان - می باشد که در این تحقیق دبیرستان مؤمنی به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده است. دبیرستان مومنی به عنوان یک مدرسه تمام هوشمند در ایران مطرح گردیده است که توانسته با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدرسه پیشرفت های قابل توجهی بدست آورد.
در پژوهش حاضر ابتدا چهارچوب نظری تحقیق بیان شده که فاکتورهای کلیدی به صورت موردی در این قسمت نام برده شده است. به علاوه در ادامه در مرحله بعدی روش تحقیق پژوهش به صورت کامل ارائه می شود که پارادایم مورد نظر در این قسمت توضیح داده شده است. هم چنین یافته های تحقیق در چند بخش به صورت موردی مورد بررسی قرار گرفته و در پایان از آن نتایج و پیشنهادات ارائه شده است.
.2 چهارچوب نظری تحقیق
این نکته حائز اهمیت است که فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس را باید به عنوان یک جامع یا سازمان ببینیم بنابراین به راحتی می توانیم درک درستی از پیاده سازی مدارس مجهز به فناوری اطلاعات و ارتباطات به دست آوریم. برخی از عوامل به عنوان عوامل موثر در ایجاد فرهنگ مدرسه و همراستا با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات به برنامه درسی عبارتند از: فرهنگ مدرسه - آزاد و مشتاق برای تغییر و اصلاح - ، چشم انداز مشترک و ارزش ها و تاثیر مدیران مدارس در ایجاد آنها، معلمان و پیاده سازی آموزشی آنها
کمبود در تحقیقات قبلی در این حوزه با توجه به یافته های نمی و همکارانش این است که آنها عوامل ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات را به طور مستقل و جدا از فرهنگ سازمانی بررسی کرده اند. مطالعه حاضر با این حال، این مشکل را با بررسی مدرسه به عنوان یک سیستم بیان نموده است. شکل 1 فاکتورهای کلیدی برای استفاده از تکنولوژی در مدارس را مطرح کرده است که از این مدل برای مطالعه ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدرسه و برنامه درسی مدارس ایرانی استفاده خواهیم کرد.
شکل:1 فاکتورهای کلیدی برای استفاده از تکنولوژی و فناوری در مدارس
