بخشی از مقاله
چکیده :
امروزه نمای ساختمان یکی از ویژگیهای مهم و تأثیرگذار در امر ساخت و ساز محسوب می شود.نمای هر بنا در شکلدهی به مجموعه شهری ای که در آن حضور دارد، موثر است.طراحی و فکر بر روی"تک نما"در شهرهای امروزی رفته رفته عاملی شده تا سیمای شهرها را آشفته و نا همگون سازد.
فرم یک ساختمان اولین عامل تحریک کننده ی حس بینایی انسان است.در شناخت و درک پوسته ی خارجی بنا،فرم بناها،علاوه براینکه از نقطه نظر زیباشناسی بسیار با اهمیت است،از دیدگاه های دیگر نظیر بهینه بودن انرژی، تأثیرات اقلیمی،مصالح مصرفی،سازه ی سبک،اقتصادی بودن طرح وهماهنگ بودن با فرهنگ هر ملت وپیوند داشتن با فرمهای تاریخی درهر منطقه نیز حائز اهمیت است.
فرم بنا همچنین ازعوامل جوی نیز تاثیر پذیر است.نمای ساختمان باید بهدنبال خلق یک کلیت هماهنگ بوسیله تناسب خوب پنجره ها،بازشوهای در،سایبان ومحدوده سقفها،سازه عمودی و افقی،مصالح،رنگ،عناصر تزیینی و... باشد.پنجرهها همواره بادیگر عناصردیوار،سطوح بازوبسته،تیره وروشن،صاف وناهموار رابوجود میآورند.مصالح نمادر رنگ،شکل،زبری وخشنی نما تاثیر میگذارد.
رسیدن به استانداردهای بالای کیفیت،امنیت وآسایش که درواقع سلامت انسانها راتأمین میکند،ازمهمترین اهداف معماری پایداراست که رسیدن به چنین شرایطی بااستفاده ازمدیریت کارآمدوبه کارگیری آخرین تکنولوژیها صورت میگیرد.
دراین مقاله با استفاده از روش اسنادی پس ازمروری برمفهوم پایداری،تعریف آن وشناخت مفاهیم پایداری درمعماری،به بررسی وتحلیل معماری سنتی ایران ازنظر فرم در نمای ساختمانها پرداختیم.بررسی انجام شده حاکی ازآن بودکه معماری سنتی ایران حتی درطراحی نمای ساختمانها نیزیک معماری پایدار،مبتنی براقلیم وافزایش استفاده بهینه ازانرژیهای پایداربوده است.درپایان مقاله معیارهایی در راستای پایدارسازی نماهای ساختمانهای معاصر ودر نهایت پایدارسازی نمای شهری ارائه کردیم.
مقدمه :
کیفیت مطلوب بدون توجه به طبیعت فراهم نمی شود و همچنین استفاده از مصالح با قابلیت ماندگاری طولانی نیز باید در نظر گرفته شود . رسیدن به استانداردهای بالای کیفیت ، امنیت و آسایش که در واقع سلامت انسانها را تأمین می کند از مهمترین اهداف معماری پایدار است که رسیدن به چنین شرایطی با استفاده از مدیریت کارآمد و به کار گیری آخرین تکنولوژی ها صورت می گیرد. پس معماری پایدار ،بیان کننده نوعی نگرش به معماری است که بر چند نکته اساسی اشاره دارد:
.کیفیت گرایی
.توجه به آینده
.توجه به محیط
اصول معماری پایدار :
در بحث توسعه پایدار و به تبع آن معماری پایدار اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد به امری بدیهی مبدل شده است قسمت بحث برانگیز و مورد توجه این امر چگونگی برقراری تعادل و نوع تدابیر در نظر گرفته شده میباشد .
مفهوم توسعه پایدار به معنی ارائه راه حل هایی در مقابل الگوهای سنتی کالبدی، اجتماعی و اقتصادی توسعه می باشد؟توسعه پایدار را می توان رویکردی دانست که در ملازمه رشد اقتصادی و بهبود زیست محیطی شکل می گیرد که می باید در هر مکانی و زمانی جنبه عملی گیرد، ضمن آن که بر ویژگی های تاریخی و فرهنگی توجه دارد که در آن تامین مستمر نیازها و رضایتمندی افراد همراه با افزایش کیفیت زندگی انسان را مد نظر قرار می دهد.
در توسعه پایدار سیاست های اقتصادی، مالی، تجاری، انرژی، کشاورزی، صنعت و سیاست های دیگر به نحوی مورد طراحی قرار می گیرند که موجب توسعه ای باشند که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، اکولوژیکی پایدار باشد. - - 4 توسعه پایدار مطابق گزارش کمیسیون1 جهانی توسعه و محیط زیست به سال - 1987 کمیسیون برونتلند -
عبارت است از : "برآوردن نیازهای نسل حاضر بدون به خطر انداختن قابلیت های نسل آینده به گونه ایی که نیازهای نسل کنونی نیز به مخاطره نیفتد "
برخی بناها دارای ویژگی ها وخصوصیاتی هستند که آن ها را در زمره بناهای پایدار قرار می دهد اصولی که باید رعایت شود تا یک بنا به عنوان یک معماری پایدار طبقه بندی شود، عبارت است از :
اصل اول حفظ انرژی بنا باید طوری ساخته شود که نیاز ساختمان به سوخت های فسیلی را به حداقل برساند.
اصل دوم هماهنگی با اقلیم بناها باید طوری طراحی شوندکه به اقلیم و منابع انرژی موجود در محل احداث هماهنگی داشته و کار کند
اصل سوم کاهش استفاده از منابع جدید مصالح ساختمان ها بایستی به گونه ای طراحی شوند که میزان استفاده از منابع جدید را تا حد ممکن کاهش داده و در پایان عمر مفید خود برای ساختن بناهای جدید ، خود به منبع جدید به کار روند
اصل چهارم براوردن نیازهای ساکنان در معماری پایدار بر آورده شدن نیازهای روحی و جسمی ساکنان از اهمیت خاصی بر خوردار است
اصل پنجم هماهنگی با سایت بنا باید با ملایمت در زمین سایت خود قرار گیرد و با محیط اطراف سنخیت داشته باشد
اصل ششم کل گرایی تمام اصول معماری پایدار باید در یک پروسه کامل“ که منجربه ساختن محیط زیست سالم میشود”تجسم یابد
با توجه به اصول معماری پایدار بناها باید به گونه ای طراحی و برنامه ریزی شوند که کمترین تأثیر منفی را بر محیط زیست داشته باشند و به طور کلی باعث ارتقای کیفی زندگی و سلامت انسانها و تأمین نیازهای روزمره آنان باشد×؟در خانههای مسکونی این سرزمین با وجود فضاها سعی بر تطابق عوامل اقلیمی بر فرم بناها میباشد که این اتفاق با توجه به آگاهی معماران گذشته، به نحوی در راستای پیروی از الگوهای معماری پایدار است که میتوان با بررسی این عناصر منبع الهام و الگوهایی برای طراحی های آینده این مرز و بوم فراهم آورد.
فرم بنا :
یکی از راه های بسیار مهم در استقرار ساختمان سازی رعایت جهت است که خود به خود با گردش حرکت خورشید و تابش آن در فصول مختلف ارتباط تنگاتنگی دارد. از طرف دیگر وجود بادهای مخرب در بعضی مناطق رعایت جهت سازی را در ساختمان دو چندان می کند
از این رو رعایت این مسئله در ساختمان سازی اقلیم های متنوع، خصوصا گرم وخشک بسیار اهمیت دارد.طرح های رایج برای ایجاد فضا در بناهای سنتی، رابطه مستقیمی به وضع مالی مالک و از آن مهم تر شرایط اقلیمی مکان دارد
