بخشی از مقاله
چکیده
اقتصاد پیوسته یکی از مهمترین ساحت های زندگی بشر را تشکیل داده است به گونه ای که تأثیری مستقیم بر زندگی انسان داشته و قوت و ضعف تمدن ها، وابسته به آن بوده است. دین مبین اسلام با توجه کامل به حیات مادی بشر، راه های دستیابی به سبک زندگی اسلامی و غایت آن یعنی سعادت بشر را مشخص نموده است.
یکی از اصلی ترین عرصه های تبیین سعادت دنیوی و اخروی بشر صحنه عظیم غدیر می باشد چرا که به دنبال وقوع آن دین کامل گردید و بدین وسیله مدل جامع هدایتی نمایان گشت؛ به همین دلیل فرهنگ غدیر نیز خود به عنوان عاملی اساسی در ارائه راهبردهای بنیادین در زندگی بشر به ویژه در عرصه اقتصادی راهگشا می باشد.
این مقاله با روشی تحلیلی و کتابخانه ای با هدف تبیین راهبردهای فرهنگ غدیر در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی به عنوان مدلی اسلامی در راستای ترسیم تمدن نوین اسلامی نگاشته شده است. بیان راهبردهای برآمده از فرهنگ غدیر همچون راهبردهای معرفتی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و بررسی نقش آن ها در تحقق اقتصاد مقاومتی به عنوان مدل جامع اقتصاد اسلامی از نتایج این مقاله می باشد.
-1مقدمه
جریان غدیر وخطبه با عظمت آن را نمی توان فقط یک حادثه تاریخی دانست یا اینکه آن را یک حادثه شخصی دانست که پیامبر حضرت علی - ع - را به عنوان وصی خود مطرح کرده باشد بلکه واقعه غدیر از اساسیترین برنامههای پیامبر خدا - صلی االله علیه وآله وسلم - برای دوام و عزت و شکوه اسلام و قرآن می باشد.
یک جامعه اسلامی نیز برای اینکه عزت وشکوه خود را حفظ کند نیاز به اقتصاد سالم دارد ، پس واقعه غدیر پیام هایی را در دل خود دارد که به کمک آن می توان به اقتصادی پویا ، که همان اقتصاد مقاومتی است دست یافت. بررسی فرهنگ غدیر ،ما را به ملاک هایی هدایت خواهد کرد که باتمسک وعمل به آن ها می توان به اقتصادی عاری از وابستگی به بیگانگان دست یافت.
-1-1راهبرد های معرفتی
-1-1-1خدامحوری -1-1-1-1غدیر وخداومحوری
محور اصلی غدیر، را میتوان خدامحوری مطلق دانست، به این معنا که بشر در همه امور زندگی از آنچه بدان فکر می کند تا به مرحله تصمیم وعمل می رسد و آنچه که انسان به آن نیاز دارد، به خدا نیازمند است.
غدیر خم صحنه تجلی توحید ونابودی کفر وشرک می باشد.باور واعتقاد به توحید که از اصول اعتقادی مسلمانان می باشد در روز عید غدیر خم به اوج خود می رسد.
پیامبر اکرم - ص - در پیام غدیر سبک زندگی را برای مردم ترسیم نمودند که اولین رکن واساسی ترین رکن آن توحید وخدامحوری در برنامه های زندگی می باشد.
تسلیم مطلق خداوند بودن وپیروی از دستورات الهی از شاخصه های اصلی سبک زندگی اسلامی است.
پیامبر اکرم این شاخصه بارز را در غدیر خم در مرحله عمل به منئصه ظهور می گذارند وفرمان الهی را اجرا می نمایند. قرآن تنها در آیه زیر است که پیامبر اکرم صلی االله علیه و آله نسبت به کتمان پیام مورد تهدید قرار داده ودر صورت عدم ابلاغ آن ، تمام آنچه را که پیامبردر مدت 23 سال رسالت انجام داده است را هدر رفته می داند.
« - مائده - : - 5 آیه - 67 ای پیامبر! آن چه را از جانب پروردگارت به سوی تو نازل شد، ابلاغ کن و اگر چنین نکنی، پیامش را نرساندهای و خدا تو را از گزند مردم نگاه میدارد. خداوند کافران را هدایت نمیکند.
پیامبر در غدیر خم فرمان الهی را اجرا می نمایند وخطاب به مردم می فرمایند:
و او را ستایش فراوان و سپاس جاودانه می گویم بر شادی و رنج و بر آسایش و سختی و به او و فرشتگان و نبشته ها و فرستاده هایش ایمان داشته، فرمان او را گردن می گذارم و اطاعت می کنم؛ و به سوی خشنودی او می شتابم و به حکم او تسلیمم؛ چرا که به فرمانبری او شائق و از کیفر او ترسانم. زیرا او خدایی است که کسی از مکرش در امان نبوده و از بی عدالتیش ترسان نباشد - زیرا او را ستمی نیست - .
-2-1-1-1اقتصاد ومقاومتی وخدامحوری وجه تمایز اقتصاد مقاومتی با سایر اقتصادها در این است که باید نگرشی خدامحورانه داشته باشیم، بحث اقتصادمقاومتی باور تولیدی میخواهد.
در اقتصاد مقاومتی باورهای ما ، باید خدا محور باشد به طوری که اعتقاد به عبودیت خداوند در همه امور ازجمله توزیع، تولید و مصرف مورد توجه قرار گیرد.
مادامی که پایه های اقتصادی بر مفاهیمی همچون تلاش برای کسب سود وثروت اندوزی باشد و مدیریت اقتصادی حول محور اقتصاد سرمایهداری تعریف شود، و مدیران اقتصاد به این دسته از معادلات گرایش داشته باشند، اقتصاد مقاومتی تحقق پیدا نخواهد کرد و باید تلاش کرد تا فرهنگ اقتصاد بر مبنای خدامحوری و با نگرش دینی تبیین شود.
در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که رهنمود جوامع انسانی به سوی اقتصادی پویا وسالم می باشد. که به عنوان نمونه به چندی از آنها اشاره می کنیم
- مائده - : - 5 آیه - 1 ای کسانی که ایمان آوردهاید! به عقد و پیمانهای خود، با خدا و مردم - وفا کنید.
- البقره - : - 2 آیه - 275 خدا خرید و فروش را حلال، و ربا را حرام کرده است.
- النساء - : - 4 آیه - 29 ای اهل ایمان! اموال یکدیگر را در میان خود به باطل ]و از راه حرام و نامشروع[ مخورید، مگر آنکه تجارتی از روی خشنودی و رضایت میان خودتان انجام گرفته باشد. و خودکشی نکنید؛ زیرا خدا همواره به شما مهربان است
- الاسرا - : - 17 آیه 35 - و هنگامی که ]جنسی را[ پیمانه میکنید، پیمانه را کامل بدهید، و ]اجناس قابل وزن را[ با ترازوی درست و صحیح وزن کنید، این برای شما بهتر و فرجامش نیکوتر است.
« الانفال - - 8: آیه - 41 و بدانید هر چیزی را که ]از راه جهاد یا کسب یا هر طریق مشروعی[ به عنوان غنیمت و فایده به دست آوردید کم باشد یا زیاد یک پنجم آن برای خدا و خویشان پیامبر، و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان است.
دستیابی به ثمرات این دستورات یعنی رسیدن به اقتصادی پاک ومقاومتی در گرو اطاعت از اوامر الهی یعنی خدامحوری وعمل به این آیات می باشد.
-2-1-1ولایت پذیری روح غدیر را می توان ولایت مداری دانست. یعنی تمامی حوادثی که در غدیر رخ داد برای تبلیغ ولایت بود. پیام اساسی که غدیر به جامعه جهانی داد، ولایت مداری وولایت پذیری بود.
