بخشی از مقاله
چکیده
معدن مس دره زرشک در فاصله 60 کیلومتری جنوب غربی شهرستان یزد و 45 کیلومتری جنوب غربی شهرستان تفت واقع شده است که حاوی کانه مس اکسیده با عیار متوسط %0/8 و کانی اصلی مالاکیت میباشد. این تحقیق به منظور دستیابی به اطلاعات پایه مورد نیاز طراحی فرآیند لیچینگ تودهای کانسنگ اکسیده معدن مس درهزرشک انجام شده است. بدین منظور ابتدا نمونه معرف کانسنگ اکسیده معدن مس درهزرشک با عیار مس %0/39 از طریق اختلاط سه نمونه تهیه شده از بخشهای مختلف این ذخیره با نسبتهای اختلاط %21، %21 و %58 تهیه گردید. در آزمایشهای بطری غلتان پس از زمان 56 ساعت بازیابی مس و آهن به ترتیب %75 و %15 و میزان مصرف اسید 52/8 کیلوگرم بر تن تعیین شد. بر اساس نتایج این مطالعات و پس از پیش فرآوری 110 کیلوگرم نمونه پیش فرآوری شده با %30 از اسید سولفوریک مصرفی، آزمایش لیچینگ در ستونی به ابعاد 2/2m×0/25m بر روی نمونه با ابعاد کوچکتر از 2 اینچ انجام شد که بر اساس نتایج آزمایشهای لیچینگ ستونی بازیابی مس و آهن پس از 75 روز به ترتیب به ارقام %78/5 و %13/1 رسید و میزان کل اسید مصرفی در ستون معادل 34/33 کیلوگرم بر تن اندازهگیری شد.
واژه های کلیدی: لیچینگ ستونی، کانسنگ مس، دره زرشک، لیچینگ توده ای
مقدمه
کانه های اکسیدی مس به دلیل عیار کم و قابلیت فروشویی آسان غالبا تحت عملیات هیدرومتالورژی قرار می گیرند. معرف های زیادی مانند اسید سولفوریک، آمونیاک، سیانید سدیم و ... برای لیچینگ کانه های اکسیدی مس پیشنهاد می شود .[2-1] اسید سولفوریک به دلیل قدرت انحلال و سینتیک بالا و قیمت کم پر مصرف ترین عامل لیچینگ بوده .[4-3] در فرآیند صنعتی، بعد از عملیات لیچینگ، محلول حاوی مس حاصل از عملیات لیچینگ با استفاده از استخراج حلالی و الکترووینینگ مورد فرآیند قرار گرفته که حدود %25 از مس تولید شده در دنیا با استفاده از این روش استحصال می گردد .[5] مهمترین مرحله در تولید مس به روش هیدرومتالورژی، عملیات فروشویی سنگ معدن میباشد.[6] سرعت فروشویی در کانیهای اکسیدی مس به وسیله یون HP+P به داخل سنگ کنترل میشود .[7] این تحقیق به منظور دستیابی به اطلاعات پایه مورد نیاز طراحی فرآیند لیچینگ توده ای کانسنگ مس اکسیدی دره زرشک یزد انجام شده است.
شناسایی و آماده سازی نمونه
برای آماده سازی نمو نه ها از روش مخروط کردن تا ابعاد لازم بهره برده شد. در خردایش مواد بسته به نوع استفاده در لیچینگ ستونی و بطری غلتان از سنگ شکن فکی، سنگ شکن غلتکی، آسیای گلوله ای استفاده شد. همچنین در حدود 10 کیلوگرم قبل از آزمایش فروشویی ستونی و بعد از فروشویی ستونی برداشته شد و مورد آنالیز سرندی قرار گرفت و از هر فراکسیون ابعادی یک نمونه برداشته شده و به آزمایشگاه سرچشمه فرستاده شد.
ستون لیچینگ
در این تحقیق از یک ستون به ارتفاع 2/2 متر و قطر 25سانتی متر از جنس پلی اتیلن استفاده شد. حدود 110 کیلوگرم نمونه معرف کوچکتر از 2 اینچ که قبلا توسط سنگ شکن فکی خرد کرده و آگلومراسیون نسبی شده به صورت نمونه های معرف 2 کیلوگرم درآورده و به صورت جداگانه داخل ستون شارژ می کنیم. به طوریکه تا ارتفاع 2متری ستون از سنگ اکسید مس پر شود.
پمپ
برای تنظیم دبی ورودی اسید سولفوریک که غلظت آن 7 g/L است از پمپ پالسی مدل اتاترون - DL-MA - با فشار 7 بار و حجم 10 لیتر استفاده شد. دبی این پمپ قابل تنظیم بوده و از دبی7 L/hr/mP2P استفاده شد.
نتایج آنالیز شیمیایی نمونه
نمونه های معرف تهیه شده از کانسنگ اکسیدی مس دره زرشک نشان می دهد که عیار مس در آن حدود %0/4 است. نتایج آنالیز XRF نمونه در جدول 1 ارائه شده است.
