بخشی از مقاله
چکیده
آیهی59 سوره مبارکه احزاب، محور اصلی بحث در این نوشتار قرار گرفته است. خداوند متعال در آیه مزبورفلسفه وحکمت پوشش رابرای زنان ودختران پیامبر و زنان مؤمنه بیان میفرماید.
از آنجا که حکمت پوشش در این آیه، با عنوان»شناخته شدن به عفت «و»محفوظ ماندن از اذیت وآزار هوسرانان« مطرح شده است، بر آن شدیم تا رابطه پوشش و حجاب کامل را با این حکم فطرییعنی»مطالبه تکریم واحترام از جانب افراد جامعه «مورد مداقّه و توجه قرار دهیم.
در این آیه از لفظ حجاب به معنی پوشش سراسری استفاده شده است. ودر پایان آیه خداوند متعال میفرماید:در صورت رعایت این نوع پوشش وداشتن حجاب برتر که بیان کننده عفت صاحب آن میباشد، قطعاً نتیجه آن که همان جلب تکریم و احترام دیگران است محقق خواهد شد.
نکته مهم بعدی پرداختن به این مسئله است که آیا مطالبه تکریم از دیگران جزو امور فطری است؟ اگر اینگونه است،چرا عدهای آن را رعایت نمیکنند؟ آیا فطرت آنها کارکرد خود را از دست داده است؟
در پایان پس از تعریف فطرت و بیان ویژگی امور فطری، به دلایل انحراف انسان از فطرت پرداخته میشود.
خداوند متعال در مورد فلسفه حکم پوشش برای زنان چنین فرموده است:
ای پیغمبر - گرامی - با زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند که این کار برای اینکها آنه - به عفّت و حرّیت - شناخته شوند تا از تعریض و جسارت - هوسرانان - آزار نکشند بر آنان بسیار بهتر است.
»جلابیب« به نظر راغب به معنای پیراهنها و روسریهاست.
صاحب گوید:» المَلحَفَه« یعنی: »جلباب به معنی پوشش سرتا سری است.
خلاصهی بحث در مورد جلباب آن است که: مقنعه نیست بلکه پوششی بزرگتر از آن منظور است ...
و با توجه به این که با پوشیدن چادر، حجم بدن و قسمتهای مختلف آن پوشیده میشود و با استفاده از آن بدننمایی زن تقلیل مییابد، شکّی در رجحان و مطلوبیت آن از نظر شرع نیست.
اگر سؤال شود حکمت پوشش بیشتر زنان در چیست؟ باید گفت بین مقدار پوشش و میزان مصونیت بانوان در مقابل گناهان جنسی، رابطه مستقیم وجود دارد. به این معنا که هرچه پوشش آنها بیشتر باشد، مقدار مصونیت آنها در مقابل گناهان جنسی نیز بیشتر است. و هرچه مقدار پوشش آنان کمتر باشد، میزان آسیب پذیری آنها نیز بیشتر خواهد بود. این پاسخ، با دقت در مفاد این حدیث آشکار میگردد:
امام علی - ع - فرمودند: «همانا حجاب و پوشش کامل زنان باعث
مصونیت بیشتر آنان میگردد؛ و به تعبیر دیگر سخت گیری در پوشش، عامل سلامت و استواری آنان است.«
درآیه »ذلك أَدنى أَن ي عرفْن فَل ي ؤذين« زنان ودختران پیامبر وزنانی که همسر مردان مؤمن هستند، از
دیگر زنان جامعه آن روز جدا میشوند وحکم حجاب برای این زنان محترم آورده میشود. یعنی فلسفه مهم حجاب؛ حرمت وارزش زنان مسلمان است. فطرت انسان به ویژه زنان خواستارحفظ حرمت است وحکم الهی بر اساس فطرت انسانهاست.
اساساً نمایش جنبه انسانیت انسان، محرک انسانیت و بیدار کننده عقول وشکوفا کننده استعدادهای دیگران است ونشان دادن بعد حیوانیت انسان محرک حیوانیت ومشتعل کننده شهوات و فربه کردن غرایز خود ودیگران است.1
.1 رابطه فطرت و پوشش
فطرت از ماده »فطر« در لغت به معنی شکافتن2، گشودن شیء وابراز آن3، ابتدا واختراع4شکافتن از طول، ایجاد وابداع5آمده است.
فطرت چیست؟فطرت به معنی سرشت خاص و آفرینش ویژهانسان است وامور فطری یعنی آنچه که نوع خلقتو آفرینش انسان اقتضای آن را داشته ومشترک بین همه انسانها باشد.
شاید به تعبیری دیگر بتوان گفت که منظور از فطرت همان روح الهی است که در انسان دمیده شده. همان ویژگی که انسان را شایسته مسجود بودن توسط فرشتگان گردانده و »خلیفة االله« کرده است. انسانی که جانشین خدا در روی زمین است شایسته احترام وتکریم است به شرطی که با عمل به دستورات الهی - حکم پوشش در این بحث - این حرمت را حفظ کند.
رعایت پوشش مناسب بایدِ فطری است. به قول مفسر بزرگ قرآن، آیةاالله جوادی آملی: »ریشه بایدها ونبایدها، همان فجور وتقوای نفس است که خدا اصول اولیه آن را از راه الهام غیبی به انسان یاد داده وبا وحی نازل، همهی آن خطوط، اعم از اصلی و فرعی را تبیین نموده است. لذا خطاب به او میگوید:فطرتت را بگیر. یعنی فجور وتقوایت را که به خوبی برای تو توجیه کردیم، آن را مغتنم شمار که با خواستههای ذاتی تو هماهنگ است. چنانکه به گیاه تشنه بگویند:از آب گوارایی که در کنار آن هستی بهره برداری کن تا عطشت را برطرف کند و از سمی که درکنار تو ریختهاند پرهیز نما که تورا میخشکاند.
