بخشی از مقاله
چکیده
امروزه جوامع بشری در نقطه اوج انقلاب فناوری های نوین قرار دارند. در این میان فناوری نانو به عنوان یک موج فناوری جدید از پتانسیل فراوانی برای متحول نمودن صنایع مختلف برخوردار است. بدون تردید، فناوری نانو میتواند نقشی مهم در افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی برای جمعیت رو به رشد جهان داشته باشد.
در این مقاله به بررسی جنبه های کاربردی فناوری نانو در بخش های مختلف کشاورزی شامل تولیدات گیاهی، گیاهپزشکی، علوم دام، صنایع غذایی، ماشین های کشاورزی و منابع آب به اختصار بیان میگردد. با توجه به بررسی کاربردهای گسترده فناوری نانو در علوم کشاورزی میتوان جهت مدیریت، ایجاد تغییرات و ارزیابی عملی فنآوری مذکور برای پیشبرد کشاورزی سنتی به صنعتی در ایران برنامهریزی کرد. علیرغم اینکه در نگاه اول کاربرد این علم در کشاورزی رایج در ابعاد گسترده مدیریت پیچیده ای را میطلبد و از طرفی توجیه اقتصادی چنین سیستمی با تردیدهایی مواجه است با این وجود بنظر می رسد با چالشهای موجود در جهان امروز، نسلهای آینده ناگزیر به روی آوردن، به چنین شیوههایی خواهند بود.
مقدمه
استفاده از روشهای سنتی در کشاورزی سبب کم شدن حجم تولیدات و کارایی منابع میشود و علاوه بر آن باعث وابستگی نیز میگردد. ورود نسل اول فناوری ها به عرصهی کشاورزی، در چند دههی گذشته منجر به وقوع انقلاب سبز و گذر از کشاورزی سنتی به کشاورزی صنعتی گردید. در این دوره افزایش چشمگیری در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی صورت گرفت که البته در کنار آن استفادهی بی رویه از منابع مشکلاتی را نیز در پی داشت، اکنون با گذشت سالها از وقوع انقلاب سبز و کاهش مجدد نسبت رشد تولیدات کشاورزی به جمعیت جهان، لزوم به کارگیری فناوریهای جدید در صنعت کشاورزی بیش از هر زمان دیگری آشکار است
امروزه جوامع بشری در نقطه اوج انقلاب فناوریهای نوین قرار دارند. خوشبختانه در طول دو دهه اخیر با رشد اعجاب انگیز فناوریهای نوین، لزوم کاربرد آنها هر روز بیش از پیش آشکار شده و اهمیت و نقش این فناوری کلیدی - بیوتکنولوژی، فناوری هسته ای، فناوری اطلاعات و فناوری نانو - را در رشد و توسعه پایدار کشورها دو چندان نموده است. در این میان فناوری نانو به عنوان یک موج فناوری جدید از پتانسیل فراوانی برای متحول نمودن صنایع مختلف برخوردار است. بسیاری از صاحب نظران و دانشمندان از فناوری نانو به عنوان انقلاب صنعتی آتی یاد میکنند که تمامی علوم را تحت تاثیر قرار خواهد داد
واژه فناوری نانو عموما به اشیا، ساز و کارها، سیستم های کوچکتر از یک میکرون و یا بزرگتر از یک نانومتر اطلاق می شود. فناوری نانو، فناوری است که کنشها و واکنشهایی که در سطح اتم و یا گروهی از اتمها است. از همین تعریف ساده بر میآید که فناوری نانو یک رشته علمی جدید نیست بلکه رویکرد جدیدی در تمامی رشتههای علمی است
بدون تردید، فناوری نانو میتواند نقشی مهم در افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی برای جمعیت رو به رشد جهان داشته باشد. فعالیتهای بخش خصوصی در حوزه نانو کشاورزی در حال گسترش است. به نحوی که تا کنون محصولاتی از قبیل کودها و مکملهای گیاهی نانویی، بسته بندیهای نانویی نگهدارنده محصولات کشاورزی، ادوات آبیاری بهینه شده با فناوری نانو و جاذبهای گاز اتیلن به منظور افزایش مدت انبارداری محصولات باغی، در این حوزه به تولید تجاری رسیده است. از دیگر موارد استفاده فناوری نانو میتوان به ساخت نانو لولههای کربنی، انتقال دارو، درمان، تشخیص بیماریها و اندازهگیری مواد اشاره نمود. مواد نانو میتوانند انسان و جانوران را تحت تاثیر قرار دهند.
فناوری نانو هیچ زمینه علمی را به حال خود رها نکرده است. علوم کشاورزی نیز از این قاعده جدا نیستند. تا به حال کاربردهای متعددی از فناوری نانو در کشاورزی، صنایع غذایی و علوم دامی مطرح شده است. رابطه میان فناوری نانو و علوم کشاورزی در زمینههای زیر قابل بررسی است
✓ نیاز به امنیت در کشاورزی و سیستمهای تغذیهای
✓ ایجاد سیستمهای هوشمند برای پیشگیری و درمان بیماریهای گیاهی
✓ خلق وسایل جدید برای پیشرفت در تحقیقات بیولوژی و سلولی
✓ بازیافت ضایعات حاصل از محصولات کشاورزی
در این مقاله جنبه های کاربردی فناوری نانو در بخش های مختلف کشاورزی شامل تولیدات گیاهی، گیاهپزشکی، علوم دام، صنایع غذایی، ماشین های کشاورزی و منابع آب به اختصار بیان میگردد.
کاربرد فناوری نانو در تولیدات گیاهی
در اثر دخالتهای بشر در آب، خاک و جو بدلیل استفاده از مواد شیمیایی مختلف برای افزایش بهرهوری گیاهان منجر به جستجو جهت پیدا نمودن روشهای جدید شده است
نانوتکنولوژی به عنوان یک علم بین رشته ای می تواند کاربرد وسیعی در بخش کشاورزی داشته و در موارد مهمی از جمله افزایش تولیدات زراعی، کم کردن مصرف سموم و کودها، طولانیتر کردن مدت نگهداری محصول کشاورزی تولید شده و شاید بتوان گفت در تمامی مراحل و نهادهها و ابزار کشاورزی انقلابی کارآور در جهت بهبود ایجاد نماید.
