بخشی از مقاله
چکیده
بخش کشاورزي باید به عنوان محور اقتصاد جامعه به نیاز غذایی جمعیت کنونی و آتی جامعه ما پاسخ دهد. در ایران به علت کوچک بودن مالکیتها و پراکندگی آن، یکپارچهسازي اراضی و تجهیز و نوسازي اراضی ضرورتی انکار ناپذیر جهت گریز از تهدید هاي موجود بر سر راه تولید بوده است. اجراي یکپارچهسازي اراضی کشاورزي به عنوان راهبردي براي توسعه کشاورزي پایدار نیازبه فرهنگ سازي دارد و این فرهنگ سازي باید به اصلاح نگرش جوامع محلی و مردم نسبت به یکپارچهسازي اراضی به منظوردرك احساس مالکیت و مسئولیت بیشتر، مشارکت جوامع محلی در مدیریت نه در تسهیم هزینه و حرکت به سوي دانشی شدن جامعه صورت گیرد.
هدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر نگرش نسبت به اجراي یکپارچهسازي اراضی توسط شالیکاران شهرستان ساري می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. روش نمونه گیري تصادفی طبقه اي بوده است بدین منظور از میان روستاهاي این شهرستان، تعداد 150 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند ضریب نهایی آلفاي کرونباخ براي ابزار تحقیق - پرسشنامه - α=./83 می باشد.
براي تحلیل داده ها و دستیابی به هدف هاي مورد نظر از روشهاي توصیفی و تحلیل رگرسیون با کمک نرم افزار SPSS/18 استفاده گردید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که حدود 65 درصد از عوامل موثر بر نگرش شالیکاران نسبت به اجراي یکپارچه سازي توسط متغییرهاي: اطلاعات دریافتی از سایر کشاورزان، فاصله نزدیکترین منابع آبی از قطعات زمین، میزان تحصیلات، انسجام اجتماعی و بیمه کردن محصولات کشاورزي تبیین شده است.
مقدمه
در پراکندگی و قطعه قطعه بودن اراضی، مقدار قابل توجهی از زمینهاي کشاورزي صرف احداث مرزها، بندها و کانالهاي آبیاري شده و امکان بهرهبرداري درست از منابع آبی نیز فراهم نمیشود
امروزه پراکندگی قطعات زمین، مانع اساسی راه پیشرفت و توسعه کشاورزي و جامعه روستایی میباشد
یکپارچهسازي اراضی به عنوان یک رهیافت مناسب به منظور دستیابی به استفاده پایدار از منابع زمینی تنها به میزان زمینهاي زراعی به منظور ایجاد تعادل و یکپارچگی در زمینهاي زراعی توجه نمیکند بلکه دیگر جنبهها نظیر بهبود کیفیت زمینهاي زراعی، بازسازي شرایط زیست محیطی و پیشرفت در تنظیم شکل اقتصادي را نیز در نظر میگیرد
یکپارچهسازي اراضی سیاستی در ارتباط با تغییر اندازه زمین در جهت بهبود و افزایش تولید محصولات کشاورزي، عقلانی کردن بهرهبرداريها، استفاده از ماشین آلات و تکنولوژي جدید زراعی و در نهایت دست یابی به توسعه کشاورزي میباشد
فرآیند یکپارچهسازي اراضی نه تنها قادر به حل مسائل ساختاري زمینهاي روستایی است بلکه می تواند از طریق بهبود خدمات زیر بنایی روستایی، مشوقهایی براي ایجاد تنوع اقتصادي و زمینههاي مناسب براي رشد و پیشرفت مناطق روستایی ایجاد کند
هدف کلی این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر نگرش نسبت به اجراي یکپارچهسازي اراضی توسط شالیکاران شهرستان ساري میباشد که به تبع آن داراي اهداف اختصاصی شامل شناسایی منابع اطلاعاتی، شناسایی نوع مالکیت، شناسایی نوع نظامهاي زراعی، شناسایی میزان آگاهی در خصوص مزایاي یکپارچهسازي، شناسایی میزان بهرهبرداري از دستگاههاي مکانیزه، شناسایی سطح استفاده از تکنولوژي کشاورزي توسط شالیکاران و ... میباشد.
مواد و روشها
این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش براي گردآوري دادهها از روش مطالعه اسنادي و نیز کاوشهاي اینترنتی و سپس از مطالعات میدانی بهره گرفته شد. جامعه آماري مورد نظر در این پژوهش شامل کلیه شالیکاران شهرستان ساري در استان مازندران می باشد. روش نمونهگیري تصادفی طبقهاي بوده است بدین منظور از میان روستاهاي این شهرستان، تعداد 150 نفر - N=150 - ، انتخاب شدند. در مجموع ضریب نهایی آلفاي کرونباخ براي ابزار تحقیق α=./83 میباشد.براي تحلیل دادهها و دستیابی به هدفهاي مورد نظر از روشهاي توصیفی، تحلیل رگرسیون با کمک نرم افزار SPSS/18 استفاده گردید.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از استخراج دادهها حاکی از آن است که از بین گویههاي مختلف در خصوص نگرش شالیکاران نسبت به مزایاي یکپارچهسازي، افزایش راندمان آبیاري داراي رتبه اول، افزایش درآمد داراي رتبه دوم و ... می باشد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد در مرحله اول متغیري که وارد معادله گردید اطلاعات دریافتی از سایر کشاورزان میباشد، این بدان مفهوم است که متغیر نامبرده در میان متغیرهاي مستقل بیشترین تأثیر را داشته است.
در مراحل بعد متغییرهاي فاصله نزدیکترین منابع آبی از قطعات زمین، میزان تحصیلات، انسجام اجتماعی و بیمه کردن محصولات کشاورزي وارد معادله شدند که در مجموع ضریب تعیین برابر R2=0/785 و نیز ضریب تعیین تعدیل شده برابر R2Ad=0/649 محاسبه گردیده است. بدین معنی که حدود 65 درصد از عوامل موثر بر نگرش شالیکاران نسبت به اجراي یکپارچه سازي توسط متغییرهاي: اطلاعات دریافتی از سایر کشاورزان، فاصله نزدیکترین منابع آبی از قطعات زمین، میزان تحصیلات، انسجام اجتماعی و بیمه کردن محصولات کشاورزي تبیین شده است.
جدول - 1 ضرایب متغیرهاي وارد شده در معادله رگرسیون
به منظور شناسایی سهم و تأثیر هر متغیر مستقل در نگرش کشاورزان نسبت به یکپارچه سازي اراضی معادله β عبارت است از:
Y =-0/628 x 1 - / 502x2 + 0/492X3 + 0/46X4 – 10/7 X5
اطلاعات دریافتی از سایر کشاورزان x 1:
فاصله نزدیکترین منابع آبی از قطعات زمین:x 2
میزان تحصیلات X3:
انسجام جتماعی x 4:
بیمه کردن محصولات x 5
بنابراین :
با توجه به نتایج حاصل از تحلیل استنباطی داده ها حدود 65 درصد از تغییرات در متغییر وابسته - نگرش نسبت به پذیرش یگپارچه سازي - توسط متغییرهاي مستقل: اطلاعات دریافتی از سایر کشاورزان، فاصله نزدیکترین منابع آبی از قطعات زمین، میزان تحصیلات، انسجام اجتماعی و بیمه کردن محصولات کشاورزي تبیین شده است. بنابراین پیشنهاد میشود در اجراي موفق این طرح و پذیرش آن توسط شالیکاران به این عوامل توجه شود
