بخشی از مقاله
چکیده
کارکرد اصلی بسته بندی، ایمن ساختن محصولات در برابر آسیب های فیزیکی، افزایش یا کاهش رطوبت، اکسیداسیون و فساد بیولوژیکی است. عملکرد دیگر بسته بندی تسهیل در توزیع محصول و در اختیار قرار دادن اطلاعات لازم برای مصرف کننده است از دیگر کارکردهای بسته بندی می توان به تامین نیازهای جدید مصرف کننده و پاسخگویی به کیفیت دلخواه مشتری و تسهیلات مورد نظر او اشاره کرد.
از این رو طراحی مناسب و انتخاب بهینه جنس بسته بندی و نحوه توزیع محصول از اهمیت بالایی برخوردار است در سالهای اخیر فناوری جدیدی در صنعت بسته بندی ظهور کرده است که با نام بسته بندی هوشمند شناخته می شود. این نوع بسته بندی در بسیاری از کشورهای جهان گسترش یافته است و توجه بسیاری از مصرف کنندگان را به خود جلب کرده است استفاده از دانش نانو می تواند سبب بهبود کیفیت و کارایی مواد بسته بندی و درنتیجه اطمینان از امنیت محصول گردد.
بسته بندی های دارای نانوذرات می توانند هوشمندانه به شرایط محیطی - دما و رطوبت - پاسخ دهند و یا مصرف کننده را در زمینه آلودگی ها و یا حضور مواد سمی آگاه سازند .حال پرسش مطرح شده این است که جامعه مدرن و رو به پیشرفت چقدر با فن آوری های نوین دنیا آشنا بوده و فرهنگ استفاده از آن را دارد. دراین مقاله ضمن معرفی فناوری بسته بندی هوشمند، نگاهی اجمالی به اصول و روشهای مورد استفاده دراین نوع بسته بندی داشته و برخی کاربردها، فرصتها و چالشهای پیش رو مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
مقدمه
بسته بندی از ابزارهای مهم در بعد ملی و بین المللی است لذا نقش کلیدی خود را دارد . افزایش ، کاهش موجودی انباربه حداکثر رساندن سود بنگاههای تولیدی نشان داده است . بنگاههای اقتصادی برای تقویت قدرت رقابت خود در بازارهای داخلی و خارجی ، سالهاست که به موضوع بسته بندی توجه دارند و از طراحی ، گرافیک ، رنگها و به کاربردن بسته بندی مناسب برای افزایش سهم بازار خود در مقایسه با رقبا بهره می گیرند. یک بسته بندی مناسب قادر است به عنوان یک فروشنده خاموش نقش خود را ایفاء کند با توجه به آنکه بسته بندی فقط در قلمرو تولید قرارندارند . بلکه در حیطه امور بازاریابی نیز قرار می گیرد تصمیم گیری در مورد نحوه انجام آن وظیفه مشترک مدیران تولید و بازارها می باشد.
وظیفه بسته بندی از نظر ایجاد رابطه با مشتری القاء نیاز و ترغیب مشتری به خرید در زمره وظایف مدیران بازاریابی است و تصمیم مشترک آنها با مدیران تولید می تواند در اتخاذ روش مناسب و جذاب بسته بندی و بازاریابی موثر واقع شود تحقیقات و پژوهشهای شرکتها بزرگ در زمینه بازاریابی و راههای پیشبرد فروش نشان می دهد که بسته بندی بیشترین اثر را در جذب مشتری و روش فروش در بازارهای داخلی و خارجی دارد .[21] تصمیم درباره سایر عناصر بسته بندی ، نظیر اندازه ، شکل ، مواد اولیه در آن ، رنگ و محل تجاری ،دومین کاری است که باید انجام شود. این عناصر ،برای حمایت از جایگاه و خط مشی بازاریابی کالا باید با یکدیگر به نحو مناسبی تلفیق شوند.
آنچه که در این مقاله مورد پژوهش و بررسی است بررسی جایگاه مواد و فناوری های نوین در ساختار و پوشش بسته بندی ساختاری و گرایشات فرهنگی جامعه و نحوه برخورد و پذیرش با این فناوری است.
بسته بندی ها با توجه به نوع کالا بکار رفته در آن - کاغذ ، شیشه ، فلز ، لاستیک - دارای تاریخچه متفاوتی است ولی بطور کلی از نحوه بسته بندی کالاها تا 8000 سال پیش اطلاعات درستی در اختیار نمی باشد اما تحقیقات نشانگر آن است که از 8 قرن پیش از میلاد مسیح ، کالاها با استفاده از بسته بندی پارچه ای - مسنوجات - یا در ظروف گلی و شیشه ای زمخت حمل و حمل و جابجا می شدند.
1550 سال پیش از میلاد بطری سازی در مصر رایج شد و همزمان با آن برای جابجای ماکیان از سبد های بافته شده از برگ درختان خرما استفاده می نمودند . چینی های 200 سال پیش از میلاد از پوست درخت توت کاغذ ساخته و بشکه چوبی در یونان و رم باستان رواج داشت و برای عطر و ..… از بطری استفاده میشد. به سبب پیشرفت صنعت شیشه سازی در سالهاهی بعد از 400 میلاد ، محصولات شیشه ای از کیفیت بالایی برخوردار بوده و با قیمت گزاف عرضه می شوند و در این میان شیشه های مرغوب گرانبها تر از طلا و نقره بود
استفاده از شیشه در صنعت بسته بندی کشورهای اروپایی از قرن 18 میلادی در انگلستان شروع و همزمان با آن از جعبه های لحیم شده نیز برای عرضه » نیکلا آپرت « مواد غذایی خشک استفاده میشود. در سال 1804 میلادی نگهدار ی مواد غذایی را به روشهای دودی کردن ، خشک کردن و بسته بندی نگهداری مواد غذایی را به روشهای دودی کردن ، خشک کردن و بسته بندی کمپوت و کنسرو در مرحله اول با استفاده از ظروف شیشه ای و سپس در قوطی های فلزی ابداع نمود.
.2 هدف بسته بندی و بسته بندی مواد غذایی سنتی
مطابق با تحقیقات و اطلاعات ثبت شده و آنچه که در جامعه ی امروز به خوبی مشهود است عدم بسته بندی مناسب صنایع دستی ایرانی می باشد که به دست متخصصان خبره و کارآزموده دراین حوزه ساخته می شود و متاسفانه به دلیل عدم پوشش و بسته بندی مناسب که نماد فرهنگ و هویت یک جامعه است به بازارهای ایرانی و خارجی با کیفیت پایین عرضه می گردد.
عمده محصولات غذایی سنتی مورد استفاده در ایران نیز مانند:زعفران، خشکبار، گوشت فراوری شده، پنیر، شیرینی ها، غلات و فراورده های لبنی استان ها و..... همگی در لفافی نامناسب و تعریف نشده قرار می گیرند. مهم ترین اهداف بسته بندی مواد غذایی سنتی افزایش طول عمر نگهداری محصول، محافظت ماده غذایی ازعوامل فساد درونی و بیرونی و اکسیده شدن، حمل و نقل بهتر و آسانتر مواد و در نهایت بازرایابی بهتر می باشد.
