بخشی از مقاله
نقش فرهنگ در اقتصاد مقاومتی
چکیده
استقلال، عزت مداری و قرار نگرفتن تحت تأثیر قدرت ها موجب شده است تا طی سال های اخیر، یک جنگ تمام عیار اقتصادی علیه کشور و مردم ایران شکل بگیرد؛ جنگی که پیش نیازش ایجاد تغییرات فرهنگی در جامعه ی ایرانی و تغییر الگوی مصرف به سمت وسوی اسراف و زیاده روی در مصرف و با هجمه های فرهنگی برای تغییر »سبک زندگی« مردم کشورمان بوده است. تغییرات ناخوشایند سبک زندگی در جامعه ی اسلامی ایران، نکته ای است که تذکر رهبر انقلاب را در پی داشت؛ چراکه موجب ضعیف شدن و آسیب پذیری جامعه ی اسلامی می شود و در پی آن، دشمنان از این نقطه ضعف برای ضربه زدن به جامعه ی ایران بهره می گیرند.فرهنگ در حقیقت بخش نرمافزاری تحقق اهدافی همچون اقتصاد مقاومتی به شمار میرود؛ همانگونه که برای ایجاد وابستگی اقتصادی یا سیاسی نیز نخستین گام دشمنان انحراف فرهنگ و باورهای مردم به سمتوسویی است که بتواند ضربههایی جدی به جوامع وارد نمایند. به عبارت دیگر، دشمن با رخنههای فرهنگی در جامعه نفوذ میکند و با تغییر ارزشها و نگرش مردم نسبت به استقلال یا هویت ملی و ایرانی، اسطورههای غیربومی را در ذهن آنان پرورش داده و با وابستگی اقتصادی و سپس تحمیل تحریم میکوشد تا آن جامعه را به زانو درآورده و منابع آن کشور را به نفع خود چپاول کند.با نگاهی دقیقتر به مقولهی تحریمهای اقتصادی و فضاسازیهای رسانهای که در پی آن از سوی رسانههای غربی رخ داد، میتوان بهروشنی دریافت حتی بحثهای اقتصادی و تحریم علیه ایران نیز با پیوستهای فرهنگی همراه بوده است. این مسئله لزوم طرح مباحث فرهنگی را در کنار مسائل اقتصادی و پیگیری این مباحث را به موازات اقتصاد در کشور بیشتر به رخ میکشد
واژگان کلیدی: فرهنگ,استقلال,عزم ملی,مدیریت جهادی,اقتصاد مقاومت
مقدمه
نقشه راهی که مقام معظم رهبری در رسیدن به اقتصادی شکوفا و مترقی و بدون وابستگی بتواند ما را به آرمان های مترقی انقلاب اسلامی رهنمون سازد همان اقتصاد مقاومتی است. اقتصادی که با تکیه بر توانمندی های داخلی و ظرفیت رویکردی دانش محور و تعامل صحیح با دنیای خارج بنیان گذاشته شده استهای درونی کشور باسوال مهمی که می توان مطرح کرد این است که چگونه می توان به این اقتصاد رسید و بر این نقشه راه اطمینان نمود؟ این مطلب را مقام معظم رهبری به طور ظریف در تغییر نگاه مردم به چگونگی توانمندی های خود می دانند و این مهم دست نیافتنی نخواهد بود مگر نشاندن این مطلب در باورهای فرهنگی مردم مبنی بر اینکه ظرفیت ها و توانایی های مردمان این مرز بوم حد و مرز نمیشناسد لذا نقش مهم فرهنگ به عنوان یک اصل در کنار اقتصاد خود را نشان داده است .بنابراین برای اینکه بتوان کلید موفقیتهای اقتصاد را در دست داشته باشیم باید آن را در امتداد فرهنگ بدانیم از این رو است که اهمیت و جایگاه و نقش فرهنگ در اقتصاد برجسته می گردد.فرهنگ بستر شکل گیری و خیزش هر نوع حرکت علمی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. به این ترتیب، هیچ طرحی بدون در نظر گرفتن یک پیوست فرهنگی مبتنی بر الگوهای بومی، ملی و دینی نمی تواند در مسیر موفقیت قرار بگیرد. این نکته ای است که غرب در تمامی محصولات و کالاها و حتی دانش وارداتی به دیگر کشورها لحاظ نموده است در جامعهی امروز ما، اما به دلایل متعددی، اقتصاد به یکی از مهمترین مسائل کشور تبدیل شده است. موضوعات اقتصادی به دلیل پیوستگی با معیشت و رفاه اجتماعی، بهنوعی در تمامی جوامع دارای اولویت است و با توجه به تکانههای اجتماعی و زیرورو شدنهای اقتصادی جامعهای میتواند در زمینههای اقتصادی موفق عمل کند که اقتصادش به تعبیر مقام معظم رهبری، درونزا، برونگرا، مردمی، دانشبنیان و عدالتمحور باشد تا بتواند در برابر هرگونه تهدید و آسیبی مقاوم بوده و به معنای تمام و کمال اقتصاد مقاومتی به حساب بیاید. اما برقراری چنین اقتصادی در کشور نیازمند برخی الزامات و پیشنیازهایی است که بخشی از آن سختافزاری و بخشی دیگر نرمافزاری است. فرهنگ در حقیقت بخش نرمافزاری تحقق اهدافی همچون اقتصاد مقاومتی به شمار میرود
الزامات فرهنگی تحقق اقتصاد مقاومتی
الزامات نرمافزاری تحقق اقتصاد مقاومتی از جنس فرهنگ است. عزم ملی و مدیریت جهادی مهمترین سرفصلهای این الزامات به شمار میرود که هر کدام دارای زیرشاخههای مهمی است
.1 عزم ملی
عزم ملی یعنی صرف نمودن فعل خواستن در تک تک آحاد ملت که همچون یک انقلاب بزرگ مردمی که برای دستیابی به آن تمامی افراد بدون ملاحظه به خواسته ها و نیازهای شخصی در آن مشارکت دارند، نمود پیدا میکند. در این عزم ملی، منافع جامعه و مردم بر منافع شخصی، گروهی و حتی جناحی و حزبی اولویت خواهد داشت و در یک کلام منافع ملی و کلان بر منافع خرد و مقطعی ارجحیت پیدا خواهد کرد
الف. حمایت از تولید ملی:
تولید ملی حلقهی اساسی پیشرفت اقتصاد است، اما حمایت از آن امری کاملاً فرهنگی است. به عبارت دیگر، مردم و مسئولان باید خود را به این حمایت متعهد بدانند و مهمترین گام در حمایت از تولید ملی، شکستن اسطورهی برتری کالاهای خارجی و جا انداختن فرهنگ مصرف کالاهای داخلی در میان مردم است.
ب. ارتقای کیفیت و بهرهوری کالای داخلی:
عزم صاحبان سرمایه نیز در این میان بسیار اثرگذار خواهد بود. صاحبان سرمایه علاوه بر آنکه باید توجه به تولید ملی را اولویت خود قرار داده و در این زمینه سرمایهگذاری کنند، موظفاند در تولیدات ملی به کیفیت و بهرهوری توجه کنند. در این زمینه، دستگاههای دولتی نیز موظف به نظارت و پیگیری تحقق این امر هستند.
ج. احیای فرهنگ قناعت:
قناعت یکی از اصیلترین بخشهای فرهنگ و سبک زندگی ایرانیاسلامی است که در سایهی کمکاریهای فرهنگی داخلی و هجمههای فرهنگی بیگانگان در جامعه بسیار کمرنگ شده است. اسراف و زیادهروی در میان مسئولان و ردههای بالای جامعه، منجر به شکلگیری فرهنگ مصرف در میان سایر طبقات اجتماعی خواهد شد. بنابراین برای اصلاح نقاط ضعف فرهنگی از جمله اسراف، مصرفگرایی و زیادهخواهی باید ابتدا این ساختار در میان مسئولان و دستگاههای فرهنگساز و رسانهها اصلاح شود تا به تبعیت از آنان، سایر اقشار جامعه نیز در این مسیر گام بردارند.
.2 مدیریت جهادی
یکی از اساسیترین ارکانی که میتواند فرهنگ ناب ایرانی اسلامی را در مسیر اصلیاش جاری سازد و به تحقق اقتصاد مقاومتی منجر شود برخورداری از یک مدیریت جامع براساس معیارهای بومی، ارزشهای ملی و باورهای مذهبی است
مدیریت جهادی هرچند اصطلاحی جدید در ادبیات انقلابی ما نیست اما انصافا مدیریتی است که تنها در مقطع دفاع مدیریتی که با ر هبری امام خمینی توانست به خوبی در مقطع دفاع مقدس کشور را .مقدس بارها با آن مواجه بودهایم
از پرتگاه جنگ که استکبار جهانی ایران را به سمت ان کشانده بود نجات دهد و کارآیی خود را به خوبی نشان داده است. شاید بکار گیری واژه جهاد نشان و اشاره از یک واقعیت مهم باشد که امروز هم نوعی دیگری جنگ بر این انقلاب و کشور
و مردم تحمیل شده است که بایستی همچون دفاع مقدس با یک مدیریت جهادی به مقابله و برخورد با آن پرداخت
پیش زمینه های مدیریت جهادی رعایت اصول اقتصاد مقاومتی است که اخیرا در چارچوب سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبری معظم انقلاب به دستگاهها ابلاغ شده و می بایست به تفکیک و دقت هریک مورد توجه قرار گیرد:
– 1تأمین شرایط و فعالسازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایههای انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاریهای جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کمدرآمد و متوسط.
– 2پیشتازی اقتصاد دانش بنیان، پیادهسازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانشبنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانشبنیان در منطقه.
3 -محور قراردادن رشد بهرهوری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویتِ رقابتپذیری اقتصاد، ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استانها و به کارگیری ظرفیت و قابلیتهای متنوع در جغرافیای مزیتهای مناطق کشور.
4 -استفاده از ظرفیت اجرای هدفمندسازی یارانهها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهرهوری، کاهش شدت انرژی و ارتقاء شاخصهای عدالت اجتماعی.
5 -سهمبری عادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد ارزش، بویژه با افزایش سهم
