بخشی از مقاله
چکیده
امروزه در بیشتر کشورها، نسبت به کارآفرینی و کارآفرینان توجه خاص صورت میگیرد و تقویت کارآفرینیها و نوآوریها و ایجاد بستر مناسب برای این امر، از ابزارهای پیشرفت اقتصادی کشورهای در حال توسعه بهشمار میآید؛ زیرا میتواند منجر به توسعه پایدار اقتصادی - ایجاد اشتغال، نوآوری در فعالیتها، ریسکپذیری و موارد دیگر - گردد.
از این رو کارآفرین به عنوان یک راهبرد در توسعه، شکوفایی و رشد جوامع انسانی به عاملی بیبدیل تبدیل گشته است که از طریق آن همه عوامل و منابع و امکانات یک جامعه به صورت خودجوش و از راه قرار گرفتن در یک روند تکاملی در جهت نیل به آرمانهای بلند اجتماعی بسیج شده و منشأ بسیاری از آثار و پیامدهای مثبت اقتصادی - اجتماعی میگردد.
از طرفی نبود فرصتهای شغلی، وجود بیکاری و همچنین فقر روستایی را میتوان از مشکلات اساسی روستاهای کشور برشمرد که به مهاجرتهای روستا- شهری منجر شده و این امر مشکلاتی را هم برای شهرها و هم روستاها و در واقع، برای کل کشور فراهم آورده است - دادورخانی، - 1390 که از چالشهای مهم پایداری سکونتگاههای روستایی است. با عنایت به این چالشها در جوامع روستایی، افراد موفق در مقام کارآفرین، میتوانند عوامل مختلف تولید را گردآورند و با تلاش و کوششهای خلاقانه فعالیتها را به سوی موفقیت سوق دهند.
محیط روستایی معرف یک محیط کارآفرینی معین به لحاظ وسعت با شرایط اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی است که میتواند دارای فرصت باشد و هم میتواند موجب ضعف کارآفرینی داخلی و نوآوری گردد. بنابراین توسعه فعالیتهای کارآفرینی در مناطق روستایی میبایست بر اساس ظرفیتها و پتانسیلهای موجود در روستاها صورت گیرد تا به موفقیت دست یابد و موجبات توسعه پایداری روستاها را فراهم نماید. مقاله حاضر سعی در تبیین و تحلیل و بررسی کارآفرینی در راستای توسعه پایدار روستایی دارد. روششناسی این پژوهش از نوع مطالعات کتابخانهای و اسنادی میباشد و در انتها جمعبندی و پیشنهاداتی خاص کشور ایران ارائه میشود؟ ×
مقدمه
امروزه مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه، به ویژه در کشور ما از چالشهای متعددی از قبیل فقر، بیکاری پنهان، تخریب محیط زیست، تداوم نابرابری در توزیع فرصتها و منابع میان نواحی شهری و روستایی رنج میبرند، که بیانگر عدم موفقیت راهبردهای گذشته توسعه روستایی برای ارائه راه حل موفقیت آمیزی برای بر طرف ساختن آنها میباشد. - رضوانی و نجار زاده،
. - 1387 از طرفی دیگر، این راهبردها در توزیع منافع حاصل از رشد و توسعه نیز موفق نبوده و منجر به بروز و تشدید چالش های مذکور شده است، از این رو برای غلبه بر مسائل اقتصادی و اجتماعی پیش روی جوامع روستایی در چند دهه اخیر رویکرد کارآفرینی به عنوان یکی از رابردهای مهم توسعه مورد توجه قرار گرفته است . - Chowdhury, 2007 - به طوری که اقتصاددانان، کارآفرینان را موتور رشد و توسعه اقتصادی جامعه میدانند - - Schumpeter,1934 و دانشمندان مدیریت آنها را از مهمترین عوامل تحول و نوآوریهای سازمانی در عصر حاضر به شمار میآورند.
لذا هر محیطی که افرادش برخوردار از تفکر و هنر کارآفرینی باشند، اقتصادی پویا و متنوع خواهند داشت. با توجه به اهمیت کارآفرینی، بررسی وضعیت اقتصادی گویای این مطلب است که توسعه و رشد کارآفرینی در امور روستایی، بهترین راه بهبود مشکلات اقتصادی کشورهای در حال توسعه و پیشگیری از تسریع شدن آن در آینده میباشد. بنابراین حفط جمعیت روستایی و رونق بخشیدن به رشد آن به منظور رسیدن به ابعاد مختلف توسعه اقتصادی نیازمند کارآفرینی است.
- Islam, 2009 و از طرف دیگر، پتانسیلی برای کمک به تنوع بخشی به درآمد و میزان تولیدات کشاورزی و غیرکشاورزی روستاییان است و فرصتهای مناسبی را برای کاهش ریسک معیشتی و افزایش امنیت غذایی پایدار در مناطق روستایی فراهم میکند و میتواند یکی از زمینههای مناسب برای ایجاد اشتغال در بخشهای کشاورزی و غیر کشاورزی باشد .
- Sareban, 2012 - از این رو برای تقویت جامعه روستایی، حفظ جمعیت روستایی و رونق بخشیدن به رشد آن به منظور رسیدن به ابعاد مختلف توسعه اقتصادی نیازمند کارآفرینی کوچک و متوسط مقیاس است . - Islam,2009 - به طوری که در نظریههای اقتصادی، به فعالیتهای خودجوش اقتصادی در قالب کارآفرینی در مناطق روستایی توجه ویژه میشود. در همین زمینه، ورتمن اشاره میکند که توسعه اقتصادی روستایی و کارآفرینی با یکدیگر ارتباط تنگاتنگ دارند . - Heriot et al,
کارآفرینی موضوعی است که به طور جدی در سالهای گذشته مطرح شده و نزدیک به یک دهه است که در کشور ایران مطالعه در این زمینه آغاز شده است. فراهانی و همکاران - - 1390 در مقالهی با عنوان نقش کارآفرینی روستایی در توسعه پایدار روستایی به این نتیجه رسیدند از راهکارهای مهم توسعه و توسعه پایدار روستایی ایجاد اشتغال و مهمترین ابزار آن کارآفرینی است که باعث افزایش بهرهوری افراد و منابع و در نتیجه سبب افزایش درآمد مردم و جامعه میشود.
رضوانی و همکاران - 1387 - در بررسیهای خود به این نتیجه رسیدند که جذب نیروی انسانی جوان، متخصص و ماهر به نواحی روستایی و فعالیتهای کشاورزی میتواند به عنوان راهکار اصلی و ایجاد و تقویت کارآفرینی این نواحی در راستای توسعه پایدرا بسیار موثر باشد. یافتههای علمی نشان میدهد با گسترش و توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی، زمینه بهرهمندی روستاییان از کالاها و خدمات رو به فزونی میگذارد و در نهایت، رشد اقتصادی و متعاقب آن توسعه روستایی محقق میشوددر مطالعه خود به این نتیجه رسیده است که برای برقراری پیوند منطقی میان بخش کشاورزی و توسعه اقتصادی ملی نیاز به کمک افرادی است که با خصوصیات خاص خود مشارکت و شبکه ارتباطی بین این دو را برقرار کنند، که از آنها به عنوان کارآفرین کشاورزی یاد میشود.
مفاهیم و ماهیت کارآفرینی
از دید شومپیتر، کارآفرین یک نوآور و رهبر است. بنابراین کارآفرین شخصی است که ترکیبات جدید از محصول را خلق میکند، یا مانند شخصی است که میخواهد ریسکهایی را برای سازماندهی و ساماندهی دوبارهی سازوکار اقتصادی و اجتماعی بپذیرد، یا مانند شخصی است که با به کارگیری فرصتهای بازار، ناهماهنگی بین عرضه و تقاضا را برمیدارد، یا شخصی است که خودش یک فعالیت تجاری دارد .
- Lordkipanidze, 2005 - کارآفرینی فرآیندی است که به ایجاد رضایتمندی یا تقاضای جدید منجر میشود. کارآفرینی عبارت است از فرآیند ایجاد ارزش از راه تشکیل مجموعهی منحصر به فردی از منابع برای بهرهگیری از فرصتها - احمد پور داریانی، . - 1379 کارآفرینی، فرآیند خلق چیزی نو و قبول مخاطرات و منافع آن است . - Hisrich and et al, 2005 - کرزنر - 1979 - معتقد است، مشکل اصلی اقتصاد هر جامعهای از درک نکردن فرصتها نشأت گرفته است و از دید وی کارآفرینی، یعنی آگاهی از فرصتهای سودآور کشف نشده، شومپیتر، کارآفرینی را عامل محرک رشد اقتصادی میداند و سوتو از آن به عنوان پایه و اساس توسعه یاد میکند - . - Mohapatra and et al, 200
