بخشی از مقاله
چکیده
در حرارت معمولی 18 - درجه سانتیگراد - مقدار آب مورد مصرف برای طیور در روز دو برابر غذای مصرفی است هرچه درجه حرارت افزایش مییابد. میزان آشامیدن آب افزایش یافته و در حرارت بالاتر از 30 تا 40 درجه به 4-3 برابر مقدار غذا میرسد. آب ماده ای مغذی و ضروری در تمام طول زندگی طیور است. افزایش کمی و کیفی گوشت و تخممرغ ، دسترسی آسان طیور به آب گوارا، تازه و پاکیزه است.
از این رو همیشه باید آب کافی باکیفیت مناسب در اختیار جوجهها قرار داد. عدم دسترسی گله به آب حتی برای مدتی کوتاه سبب اختلال در رشد و تغذیه و ضریب تبدیل غذایی میگردد. آبی که در اختیار جوجهها قرار میگیرد باید دارای تمام خواص آب آشامیدنی استاندارد باشد و به میزان کافی و همیشگی در اختیار آنها قرار گیرد. آلودگی منابع آب زیرزمینی، تخلیه مخازن آب، شوری و سنگینی آب، موجب گردیده مرغداران آب مزارع خود را مورد آزمایش قرار دهندبدین. منظور کیفیت آب در طی سال مرتباً باید مورد آزمایش قرار گیرد و از نظر میزان سنگینی و مقدار املاح و همچنین آلودگی آن با عوامل میکروبی و بیماریزا مورد کنترل قرار گیرد.
زیرا بسیاری از بیماریهای انگلی و میکروبی به وسیله آب آلوده در گله اشاعه پیدا میکند. در آبوهوای گرم و در فصل تابستان توجه به مسئله آب کاملا مهم و حیاتی است زیرا یکی از راههای مبارزه با گرما در طیور آشامیدن آب کافی است و این امر به دستگاه تنظیم حرارت بدن کمک میکند تا حرارت بدن را ثابت نگاه دارد. خنک بودن آب در فصول گرم به این امر کمک شایانی میکند. از این رو در روزهای گرم تابستان باید از وسایل خنک کردن آب مانند یخ استفاده نمود. و این امر مانع از کاهش تولید، وزن و بهبود ضریب تبدیل غذایی در گلههای طیور میگردد.
مقدمه
اگرچه آب ماده مغذی محسوب نمی شود ولی یک از ارکان حفظ حیات هر جاندار بوده و محیطی برای تمام فرایندهای بدن است و از مواد متشکله تمام سلول ها و بافت های حیوان می باشد. اگر حیوانی از آب محروم شود سریعتر از حیوانی که از تمام مواد غذائی دیگر محروم شده باشد می میرد. آب باعث محلول شدن مواد قابل هضم غذا و انتقال آن به نقاط مختلف بدن و دفع مواد زیان آور می شود.
وجود آب برای حفظ تعادل مایعات بدن ، دفع مواد زاید ، حفظ تعادل صحیح یون ها ، کمک به هضم ، جذب و سوخت ساز مواد غذایی ضروری است ، همچنین بسیاری از فعل و انفعالات شیمیائی که آنزیم ها در آنها دخالت می نمایند - ئیدرولیز - درمحیط مایع صورت می گیرند . جدول -1 اب در جوجه های گوشتی را نشان می دهد.
آب موجود در بدن به قسمت های داخل سلولی و خارج سلولی تقسیم شده و آب داخل سلولی بزرگترین قسمت آن می باشد ، که حدود دو سوم آب بدن به شمار می رود. مایع خارج سلولی متشکل از آب اطراف سلول ها، و بافت پیوندی، آب در پلاسما و آب عبوری بین سلولی یا آب موجود در دستگاه گوارش می باشد. میزان آب موجود در بدن حیوانات بر اساس سن و نوع دام متفاوت بوده و وجود آن تا سطح معینی در بدن حیوان یک مسئله حیاتی است بطوریکه کاهش آب بدن به میزان 20 درصد کشنده است .
حداقل 55 درصد وزن زنده مرغ و 65 درصد وزن تخم مرغ از آب تشکیل شده است ، همچنین 75 درصد وزن بره در بدو تولد و 50 درصد وزن بره پرواری از آب تشکیل شده است. اما این مقدار دربدن یک حیوان بالغ وچاق به حدود 500گرم درکیلوگرم کاهش می یابد . آب موجود در بدن گاوهای شیری 56 تا 81 درصد وزن بدنشان را تشکیل میدهد و در شیر 78 درصد آب وجود دارد .
ب: مصرف آب در طیور
طیور تقریبا به مقدار زیادی آب نیاز دارند. مقدار آبی که بوسیله مرغ مصرف می شود تابع عوامل متعددی می باشد که به موارد ذیل اشاره می شود :
1. مقدار خوراک مصرف شده ،
2. حرارت ورطوبت محیط ،
3. فعالیت مرغ ،
4. ماهیت خوراک مصرف شده ، مخصوصا آب ، نمک و پروتئین موجود در خوراک
تحت شرایط معمولی از نظرحرارت و رطوبت ، مرغ تقریبا دو برابر خوراک مصرفی خود آب مصرف می کند . - جدول - 2 - در شرایطی که هوا گرم باشد این مقدار ممکن است بدو برابرافزایش یابد . بطورمتوسط مقدارآب مصرف شده بوسیله مرغ معادل دو یا سه برابر مقدار خوراک مصرف شده است . توصیه می شود در طول دوره پرورش آب شیرین فراوان ، تمیز و خنک دردسترس مرغ باشد .
اگر مرغ ها نتوانند تمام آب مورد احتیاج خود را بدست آورند ، آنها به همان نسبت خوراک کمتری مصرف می کنند لذا تامین آب به مقدارکافی برای ادامه مصرف خوراک بطور طبیعی لازم می باشد ، نوسانات سرعت رشد غالبا می تواند نشانه ای - 2 گالون یا گالن، یکای حجم است که در هر دو سیستم "یکاهای متعارف آمریکایی" و " سلطنتی بریتانیایی" در سه مقدار متفاوت مورد استفاده قرار میگیرد.
در بریتانیا،کانادا و برخی از کشورهای حوزه کارائیب از "گالن امپریال" یا "گالن سلطنتی" اسفاده میشود که تقریبا برابر با 4 546092 لیتر میباشد. "گالن آمریکایی" برای مواد مایع در آمریکا و برخی از کشورهای آمریکای لاتین که مقدارش تقریبا 3 785412 لیتر است. »گالن آمریکایی« که برای مواد جامد که به ندرت استفاده میشود که مقدارش تقریبا 4 40 لیتر میباشد.در اینجا هر گالون 3,78 - تقریبا - 4 لیتر است.
کیفیت آب
متاسفانه اهمیت کیفی آب در پرورش طیور کمتر مورد توجه واقع شده است. تامین آب کافی ، تمیز و مناسب ضامن دسترسی مرغدار به ضریب تبدیل مناسب و بازده مطلوب می باشد. علاوه بر این کیفیت آب مصرفی و سالم بودن آب آشامیدنی طیور برای مصرف کننده نهایی نیز دارای اهمیت است چرا که مصرف آب تمیز منجر به کاهش ریسک و خطر ابتلای طیور به بیماری ها و در نتیجه کاهش مصرف آنتی بیوتیک در گله های طیور می باشد و همانطور که میدانید امروزه جوامع پیشرفته بشری تمایل زیادی به کاهش بقایای آنتی بیوتیک و همچنین کاهش خطر مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک دارند.
از سوی دیگر عوامل زیادی در بهبود ضریب تبدیل خوراک و و افزایش راندمان پرندگان ایفا میکنند که از ان جمله میتوان به مدیریت سالن ، مدیریت تغذیه ، تجهیزات موجود در سالن اشاره کرد اما کیفیت آب مصرفی طیور یکی از مهمترین عوامل و نقطه بحرانی تاثیر گذار بر بازده طیور می باشد که متاسفانه مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته است .
در حالت ایده آل نباید باکتری در آب وجود داشته باشد، حضور باکتری در آب نشان دهنده آلوده شدن آب با مواد و ترکیبات آلی می باشد . حضور باکتری های کلی فورمی در آب نشان دهنده این است که آب مصرفی با مدفوع حیوانات یا انسان برخورد داشته است اگر تعداد میکروارگانیسم های موجود در آب خیلی بالا باشد میتواند نشان دهنده آلوده شدن منبع آب باشد.
آب پرندگان باید فاقد کلی فرم های مدفوع یا مقاوم به درجه حرارت و همچنین استرپتوکوکوس های مدفوعی باشد. تمامی این موارد را میتوان با کشت میکروبی آب مشخص و مورد آنالیز قرار داد. آب یک موضوع مهم در تولید و سلامت دام ها است. پنج معیار در سنجش کیفیت آب ، هم در انسان هم در حیوان مورد توجه قرار دارند :
1. خواص ارگانولپتیک - بو و طعم - ،
2. خواص فیزیکی شیمیایی pH - ، مواد جامد محلول، اکسیژن محلول و سختی - ،
3. وجود ترکیبات سمی - فلزات سنگین، مواد معدنی سمی، فسفات های آلی و هیدروکربن ها - .
4. وجود املاح یا ترکیبات اضافی - نیترات ها ، سدیم، سولفات ها، آهن -
5. وجود باکتری ها
تأمین آب مورد نیاز پرندگان .1 آب آشامیدنی
قسمت عمدهی آب مورد نیاز پرندگان از طریق آشامیدن تأمین میگردد. همانطور که گفته شد در انواع پرندگان مصرف آب آشامیدنی با بالا رفتن سن افزایش یافته ولی مصرف آن به ازای هر واحد وزن کاهش مییابد. به عنوان مثال در پولتها مصرف آب از 0/45 لیتر به ازای هر گرم وزن بدن در هفته اول به 0/13 لیتر در هفته 16 میرسد. آب مصرفی جوجههای گوشتی را تا 21 روزگی میتوان با فرمول زیر بر حسب میلی لیتر محاسبه کرد .
