بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق برای اولین بار فلور گلسنگی جنگل شصت کلاته از استان گلستان معرفی شده است. جمع آوری ها درتیرماه 1394 انجام شده است. در مجموع 26 گونه متعلق به 19 جنس و 14 تیره از این منطقه گزارش شده است. در میان فرم های رویشی مختلف گلسنگ ها ، گلسنگ های پوسته ای با 13 گونه غالب ، برگی با 9 گونه و بوته ای با 4 گونه وجود داشتند. اغلب گلسنگ ها در این منطقه اپی فیت بودند، گلسنگ های اپی فیت با 22 گونه ، خاکزی با 2 گونه و صخره زی نیز با 2 گونه بودند.شناسایی و نامگذاری نمونه های جمع آوری شده این منطقه بر اساس مورفولوژی، آناتومی و با بکارگیری تست های شیمیایی انجام شده است.
مقدمه
مطالعات گلسنگ ها در ایران در طی 14 سال گذشته به طور چشمگیر و قابل توجهی افزایش پیدا کرده است به عنوان مثال انتشار چک لیست گلسنگ های ایران در سال 2004 و 1]2008و[2 ، اگرچه تا بحال چندین گزارش از گونه های جدید استان گلستان انتشار یافته است[3] ، ولی با این وجود استان گلستان به دلیل تنوع بالای اقلیمی نیاز به تحقیق و مطالعات بیشتری در زمینه گلسنگ شناسی دارد.
برای تعیین فلور گلسنگی منطقه، مطالعات فلورستیکی متمرکز بر روی مناطق کوچک با تنوع زیستی بالا نیاز است،جنگل شصت کلاته در 6 کیلومتری جنوب غربی شهر گرگان قرار دارد. انجیلی، بلوط، ممرز، ، توسکا، راش، لرک و... از گونههای درختی این جنگل هستند ، در این منطقه گونه های متنوعی از گلسنگ ها بر روی این درختان قرار دارند. تاکنون هیچ مطالعه فلورستیکی بر روی گلسنگ های این منطقه انجام نشده است.
مواد و روش ها
این تحقیق بر اساس جمع آوری 400 نمونه گلسنگ انجام شده است، این نمونه ها در تیرماه 1394 جمع آوری شده است. در هر لکالیته طول وعرض جغرافیایی هر نقطه و ارتفاع از سطح دریا با - Garmin Etrex vista - GPS اندازه گیری شده است و همه نمونه ها به همراه لایه ای از بستر رویشیشان جمع آوری شده اند. سپس نمونه ها به آزمایشگاه انتقال داده شدند و تحت شرایط محیط - با دمای - 25 -2 °C خشک شدند.
از ویژگی های میکروسکوپی و ماکروسکوپی نمونه های گلسنگ با بکار گیری لوپ - - Luxeo 4D stereomicroscope و میکروسکوپ - Zeiss microscope - برای شناسایی نمونه ها استفاده شد . سپس براساس کلید های شناسایی[ 4]و منابع موجود با بکارگیری تست های شیمایی نمونه ها نامگذاری شدند.8 , ]،7،6،[ 5 پس از شناسایی و نامگذاری، نمونه ها در هرباریوم گلسنگ موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ذخیره شدند - . - TARI
بحث و نتایج
در این تحقیق - جدول - 1 در حدود 26 گونه گلسنگ متعلق به 19 جنس و 14 تیره برای اولین بار از جنگل شصت کلاته گزارش می شود. در این منطقه گلسنگهای اپی فیت به دلیل پوشش جنگلی و فراوانی درختان به خوبی رشد کرده و غالب هستند ، 22 گونه گلسنگ اپی فیت، 2 گونه خاکزی و 2 گونه هم صخره زی بودند گونههای زیر بیشترین فراوانی را در سطح جنگل بر روی پوست درختان و خزهها داشتند:
Physcia adscendens - Fr. - H. Olivier ، Punctelia subrudecta - Nyl. - Krog, Lepraria lobificans Nyl., Xanthoria parietina - L. - Beltr., Graphis scripta - L. - Ach.و Anaptychia setifera - Mereschk. - Räsänen. ، و از نظر فرم رویشی و شکل تال ،گلسنگ های پوسته ای با 13 گونه غالب بودند، گونه شاخص از این دسته Lepraria lobificans Nyl. بود که در سطح جنگل بطور گسترده بصورت پوسته ای و پودر مانند برروی پوست درختان و خزه های مرطوب وجود داشتند که فراوانی این گونه نشان دهنده شرایط مرطوب جنگل است، و در بین گونه های برگی Xanthoria parietina - L. - Beltr. و Punctelia subrudecta - Nyl. - Krog از نظر فراوانی و تعداد نمونه شاخص بودند.
لکالیته های انتخاب شده برای جمع آوری در این تحقیق دارای آب و هوای معتدل و بارانی بودند و گلسنگ ها نقش مهمی را در پوشش گیاهی این منطقه وتشکیل خاک دارند. [9 ] شمارش گونههای گلسنگی شاخص حاضر و پراکنش آنها بر روی بسترهای رویشی مختلف در این منطقه به عنوان سندی برای مطالعات تعیین کنترل کیفیت هوا در آینده خواهد بود.
