بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق سازند کربناته داریان - آپتین- آلبین زیرین - در برش کمال آباد واقع در شمال شرق شیراز - زون زاگرس چین خورده - ، از نظر رخساره های میکروسکپی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس مطالعات پتروگرافی و شواهد صحرایی این سازند شامل 16 ریز رخساره می باشد. این ریز رخساره ها متعلق به 5 کمربند رخساره ای بین جزر و مدی، لاگون، پشته های ماسه ای، بخشهای کم عمق و عمیق دریای باز می باشند. مقایسه الگوهای رخساره ای مشاهده شده و رخساره های استاندارد، موید آنست که این توالی بر رمپی کربناته با شیب یکنواخت نهشته شده است.
مقدمه
سازند کربناته داریان که یکی از مخازن مهم هیدروکربوری حوضه زاگرس است برای نخستین بار در سال 1965 در کوه گدوان واقع در شمال شرق شیراز توسط جیمز و وایند معرفی گردید. در گذشته این سازند را آهک اربیتولین دار نیز می خواندند. این سازند در مقطع تیپ شامل 286,5 متر سنگ آهک قهوه ای – خاکستری متوسط لایه تا توده ای خشن و صخره ساز می باشد که مرز زیرین آن با سازند گدوان تدریجی بوده و در بالا توسط سازند کژدمی با یک مرز به شدت فرسایش یافته پوشانده می شود.
سازند داریان در بیشتر نواحی زاگرس - بجز جنوب وجنوب باختری لرستان - گسترش دارد و هم ارز سازند شعیبا در کشورهای عربی است - مطیعی،. - 1372 برش مورد مطالعه در دامنه طاقدیس کوه سیاه و در مجاورت دهکده کمال آباد قرار داردکه قسمتی از زون زاگرس چین خورده محسوب می شود. این برش با مختصات جغرافیایی N:29 50 03 E:53 17 28 قابل دسترسی است. هدف از این مطالعه، تلاش برای بازسازی محیط رسوبی دیرینه داریان با بررسی ریز رخساره های رسوبی در این برش بوده است.
تصویر:1 نقشه دسترسی به منطقه مورد مطالعه
روش های مطالعه
در این تحقیق سازند داریان در دو مرحله عملیات صحرایی ومطالعات آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه صحرایی خصوصیاتی از جمله ضخامت، شیب و امتداد لایه ها، رنگ اصلی و هوازده، بافت، رخساره، ساختهای رسوبی و محتوی فسیلی لایه ها و همچنین تغییرات بافتی و تغییرات عمودی و جانبی رخساره ها ی سنگی به دقت مورد بررسی قرار گرفت.
به منظور شناسایی ریز رخساره ها و تفسیر محیط رسوبی تعداد 153 نمونه سنگی برداشت گردیده و پس از تهیه مقاطع نازک از آنها مورد مطالعه قرار داده شدند و درصد فراوانی عناصر تشکیل دهنده اسکلتی و غیر اسکلتی در مطالعات میکروسکپی تعیین شد. سنگ های آهکی در این مطالعه به روش دانهام - - 1962 نامگذاری شده و برای توصیف رخساره ها از روش فلوگل - - 2004 و ویلسون - 1975 - استفاده شده است.
-1 چینه شناسی:
سازند داریان در این برش با ستبرای 290 متری بصورت تدریجی بر روی سازند گدوان قرار گرفته و در بالا توسط شیل و آهکهای مارنی سازند کژدمی بطور ناپیوسته لیتولوژیکی پوشانیده می شود. مرز میان سازند کژدمی و سازند داریان توسط افقی ازلایه های اکسید آهن دار به خوبی مشخص است. بر اساس ویژگیهای سنگ شناسی و مشاهدات صحرایی می توان سازند داریان در این مقطع را به سه بخش تفکیک نمود که از قاعده تا راس به شرح زیر است
بخش زیرین شامل 160 مترسنگ آهکهای ضخیم لایه تا توده ای خاکستری تیره رنگ با رنگ هوازده خاکستری روشن تا کرم رنگ که در میانه ستبرای این بخش، یک آغشتگی شدید به ترکیبات آهنی دیده می شود و در قسمت بالای این بخش آهکهای متوسط تا ضخیم لایه رخنمون دارند.
بخش میانی شامل تناوبی از آهکهای ریز تا متوسط لایه خاکستری تیره با رنگ هوازده کرم و خاکستری روشن و شیل و مارن می باشد که ستبرای 60 متری داشته و حاوی بقایای صدف دوکفه ای فراوان است.
بخش بالایی شامل 70 متر آهکهای متوسط تا ضخیم لایه متخلخل با میان لایه هایی از شیل می باشد.
-2 تجزیه و تحلیل رخساره ها و تعیین زیر محیطهای رسوبی سازند داریان
در این تحقیق با مطالعه 153 مقطع نازک تعداد 16 ریز رخساره متعلق به 5 محیط ،شناسایی شده است.
1-2 گروه - I - رخساره محیط بین جزرو مدی 1-1-2 میکرو فاسیس - : - I اینتراکلاست گرینستون
از مهمترین عناصر کربناته در این ریز رخساره، اینتراکلاست با اندازه نیم میلی متر تا یک سانتی متر و فراوانی در حدود 40 درصد است. در این ریز رخساره اینتراکلاست ها گرد شدگی خوبی داشته که نشان دهنده تشکیل در محیطی ساحلی و پر انرژی می باشد.
اینتراکلاستهای یاد شده حاصل شستشوی اجزاء کربناته می باشند - فلوگل،. - 2004 تامین اینتراکلاست در این رخساره از منابع مختلفی بوده است که از مهمترین آنها، خرده فسیل های مربوط به سایر محیط ها و همچنین ذرات تخریبی کوارتز قابل ذکرند. این میکروفاسیس را می توان معادل میکروفاسیس استاندارد شماره 14 ویلسون - 1975 - و فلوگل - 2004 - در نظر گرفت. بدلیل گسترش کم این رخساره، احتمالا به بخش کانال های بین جزرومدی مربوط می باشد.
تصویر:2 ستون چینه شناسی سازند داریان در برش کمال آباد
2-2 گروه - L - میکرو فاسیس های محیط لاگون 1-2-2میکروفاسیس : - L1 - بنتیک فرامینیفرا مادستون / وکستون
