بخشی از مقاله
چکیده
آلو از جمله میوههایی است که در فصل تابستان میرسد و ارزش اقتصادی بالایی دارد. آلو ها بسیار فسادپذیرند و به سرعت در طول ذخیره سازی دچار زوال می شوند. فناوریهای متعددی در پس از برداشت برای حفظ کیفیت و افزایش عمر قفسه ای استفاده میشود. اما استفاده از مواد شیمیایی در بسیاری از کشورها محدود شده و مصرف کنندگان متقاضی محصولات کشاورزی بدون داشتن باقیمانده مواد شیمیایی میباشند. افزایش طول عمر نگهداری محصولات برداشت شده از طریق افزایش مقاومت طبیعی و سیستم های آنتی اکسیدانی محصول، یک استراتژی برای جایگزینی مواد شیمیایی در تکنولوژی پس از برداشت میباشد.
در این پژوهش اثر سالیسیلیکاسید به عنوان تنظیم کنندههای رشد گیاهی سالم و طبیعی در غلظتهای مختلف بر عمر پس از برداشت و کیفیت میوههای آلوی رقم شابلون در طول دوره نگهداری در سردخانه با دمای 1±0/5 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90-95 درصد بررسی شد. میوهها با سالیسیلیکاسید صفر، 1 و 2 میلی مولار تیمارشدند و به مدت 35 روز نگهداری شدند و صفاتی چون سفتی، pH عصاره میوه، محتوای مواد جامد محلول - TSS - ، فلاونوئید کل و فعالیت آنزیم پراکسیداز در طول انبارداری مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج حاصله نشان داد که تیمار سالیسیلیکاسید 1 میلی مولار باعث حفظ سفتی شد. تیمار سالیسیلیکاسید 1 میلی مولار مانع از افزایش میزان pH آب میوه شدند. بیشترین میزان مواد جامد محلول در تیمار سالیسیلیکاسید 2 میلی مولار مشاهده شد. بیشترین میزان فلاونوئید در تیمار سالیسیلیکاسید 2 میلی مولار مشاهده شد. و بیشترین میزان فلاونوئید کل در تیمار سالیسیلیکاسید 2 میلی مولار مشاهده شد.
.1 مقدمه:
آلو با نام علمی.Prunus salicina L از تیره Rosaceae است که دارای سطح بالایی از ترکیبات مهم مورد نیاز انسان مانند ویتامین C و ویتامین B بوده و در ضمن حاوی سدیم، کلسیم، آهن و منزیم و به نسبت بیشتر پتاسیم میباشد . - 2 - و به عنوان یک میوهی کلیماکتریک طبقهبندی شده است که پیک تنفسی و تولید اتیلن را در طول نمو نشان میدهد . - 18 - محتویات آلو را فلاونوئیدها، آنتوسیانینها، کارتونها و اسیدهای پلیفنلی، که منجر به ظرفیت آنتیاکسیدانی قوی میوه آلو میشود، تشکیل میدهد . - 13 - نرم شدن بیشازحد، یک فاکتور محدود کننده اصلی در عمر قفسهای آلو میباشد
آلوها از نظر بیولوژیکی فعال هستند و فرآیندهای تنفس، تبخیر و تعرق و فعالیتهای بیوشیمیایی منجر به از دست دادن کیفیت محصول میشود و به دلیل تنفس بالا، مقدار آب زیاد و فعالیت متابولیکی بالا یکی از میوههای حساس به آسیبهای مکانیکی، نرم شدن بافت، ناهنجاریهای فیزیولوژیکی و آلودگیهایی که از پاتوژن ناشی میشود، بوده که میتواند به سرعت باعث کاهش کیفیت میوه شود در این راستا بعضی تیمارها برای افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت محصول برداشت شده پیشنهاد شدهاند
امروزه تمایلات زیاد به استفاده از ترکیبات سالم - Generally Regarded As Safe Compunds - GRASCs در فناوری پس از برداشت وجود دارد، که ترکیبات فعال موجود در گیاهان از جمله سالیسیلیکاسید نمونهای از این ترکیبات هستند و میتوانند در پس از برداشت استفاده شوند. سالیسیلیکاسید - SA - یک هورمون گیاهی و اسیدفنولیک است که در فرآیندهای مختلف فیزیکی و بیوشیمیایی مانند به تاخیر انداختن رسیدن و پیری میوه شرکت میکند و پتانسیل بالایی در جلوگیری از تولید اتیلن و پوسیدگی قارچی در پس از برداشت میوهها دارد
SA باعث افزایش فعالیت آنزیم PAL میشود که با افزایش فعالیت این آنزیم، سنتز و تجمع ترکیبات فنلی افزایش مییابد. ترکیبات فنلی بدلیل داشتن خواص آنتیاکسیدانی، موجب افزایش مقاومت بافت به تنشهای زنده و غیرزنده میشود
اصغری گزارش نمود که کاربرد SA با غلظتهای 1، 2 و 4 میلیمول در لیتر بر روی بوته توتفرنگی در مراحل رشد رویشی و تولید میوه در زمان قبل از برداشت و بر روی میوه در مرحله پس از برداشت موجب کاهش تولید اتیلن در میوههای برداشت شده گردید. به طوریکه در غلظت 2 میلیمول در لیتر بیشترین تاثیر را داشته اما در غلظت 4 میلیمول در لیتر اثر آن کمتر بوده و کاهش اثر آن در این غلظت به آسیب سالیسیلیکاسید بر روی سلولها ارتباط داده شد چرا که هر گونه آسیب فیزیکی و زخم موجب تولید اتیلن میشود
در طول رسیدن، نرم شدن سریع میوهها همراه با کاهش سریع اسیدسالیسیلیک درونی میوهها است و کاربرد سالیسیلیکاسید از نرم شدن بافتها جلوگیری کرده و باعث بهبود ماندگاری بسیاری از میوهها و سبزیجات مانند هلو میشود
با توجه به اهمیتی که ارتقاء عمر قفسه ای و حفظ کیفیت میوه در امر بازار پسندی و جلب مشتری دارد، انجام پژوهش فوق جهت حفظ خصوصیات کیفی حایز اهمیت می باشد. لذا در این مطالعه اثر غلظتهای مختلف سالیسیلیکاسید بر حفظ خصوصیات کیفی و افزایش ماندگاری آلو به صورت کاربرد پس از برداشت میوه بررسی شده است.
.2 مواد و روش
-1 -2 تهیه مواد گیاهی و اعمال تیمارها
این پژوهش روی میوههای آلوی رقم شابلون در آزمایشگاه فیزیولوژی پس از برداشت گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفی با 4 تکرار و سه غلظت اسیدسالیسیلیک - در 3 سطح، شامل 0، 1و 2 میلیمولار - به اجرا در آمد. میوههای تیمار شده در ظروف پلاستیکی قرار داده شدند و به مدت 35 روز در دمای صفر تا 1 درجهسانتیگراد با رطوبت نسبی 90 تا 95 درصد در سردخانه نگهداری شدند.
ارزیابی خصوصیات کیفی میوه از قبیل سفتی، pH آب میوه، محتوای مواد جامد محلول - TSS - ، فلاونوئید کل و فعالیت آنزیم پراکسیداز در طول انبارداری مورد ارزیابی قرار گرفتند.
-2 -2 اندازه گیری سفتی
سفتی میوه ها با استفاده از دستگاه سفتی سنج مدل TA. XT Plus Stable Micro System UK اندازه گیری شد. که مقدار سفتی از روی نمودارهای نیرو - زمان حداکثر نیروی نفوذ بر حسب گرم نیرو، محاسبه شد
-3 -2 اندازه گیری مواد جامد محلول - TSS - و pH عصاره آب میوه
برای اندازه گیری میزان مواد جامد محلول چند قطره از آب میوه در دمای اتاق روی رفراکتومتر دستی مدل ATAGO قرار گرفت و عدد مربوطه از روی ستون مدرج قرائت شد و داده ها بر حسب بریکس یادداشت گردید . - 3 - برای تعیین میزان pH آب میوه نیز از عصاره صاف شده میوه و با استفاده از دستگاه pH متر مدل CP-411 استفاده شد.
-4 -2 ارزیابی فلاونوئید کل
برای ارزیابی فلاونوئید کل ابتدا 500 میکرولیتر عصاره تهیه شده را با 150 میکرولیتر نیتریت سدیم 5 درصد مخلوط کرده و بعد از 5 دقیقه، 300 میکرولیتر کلرید آلومینیوم 10درصد به آن اضافه شد و بعد از 5 دقیقه یک میلیلیتر سود 1 - NaOH - مولار اضافه شد. در نهایت حجم نهایی را به 5 میلیلیتر رسانده و توسط دستگاه اسپکتروفتومتر با طول موج 510 نانومتر قرائت گردید. مقدار فلاونوئید کل از معادله = 0.002 + 0.011 و بر حسب میلیگرم بر گرم وزن تر کاتچین بدست آمد
-4 -2 اندازه گیری فعالیت آنزیم پراکسداز
سنجش فعالیت آنزیم پراکسداز با استفاده از روش یوپادهیایا1 و همکاران با کمی تغییر انجام شد. مخلوط واکنش شامل 2/5 میلیلیتر بافر فسفات سدیم 50 میلی مولار با pH= 7 محتوی 1 میلی لیتر گایاکول 1 درصد، 1 میلی لیتر 1 H2O2 درصد و 0/3 میلی لیتر عصاره آنزیمی بود. فعالیت آنزیم پراکسداز بصورت افزایشی در طی یک دقیقه در طول موج 420nm محاسبه شد. یک واحد آنزیمی عبارت است از میزان تغییر پراکسداز به مقدار 0/01 در دقیقه در یک میلی لیتر از عصاره آنزیم بود
.3 نتایج و بحث
آنالیز آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SAS و مقایسه میانگین داده ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن انجام شد
جدول -1-3 جدول تجزیه واریانس اثر تیمار پس از برداشت سالیسیلیکاسید بر صفات اندازه گیری شده میوه آلوی رقم شابلون در طول دوره نگهداری
