بخشی از مقاله
چکیده :
از جمله مهمترین مولفههای فرهنگی که در بررسی میزان بالندگی تمدنهای مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد موضوعات مرتبط با کتاب و کتابخانه است. امروزه با توجه به دوفضایی شدن جهان وجود کتاب و کتابخانه در دنیای مجازی میتواند به عنوان مولفهی تاثیرگذار فرهنگی در دنیای مجازی بر مخاطبان بومی و غیربومی باشد.
نکته مهمی که بایستی به آن اشاره نمود این است که علیرغم این که بیش از یک دهه از ورود کتابخانههای دیجیتال در کشور میگذرد، مشکلات فراوانی در زمینه حضور فرهنگ ایرانی و اسلامی در غالب کتاب و کتابخانه دیجیتال در فضای مجازی وجود دارد. امروزه رشد میزان نفوذ اینترنت در بین اقشار مختلف مردم باعث بوجود آمدن فضای مناسب برای فعالیت در حوزه کتابخانه های دیجیتال شده است.
بر همین اساس از جمله موضوعات دارای اولویت و فوریت در فضای مجازی کشور کتابخانههای دیجیتال هستند. مرکز ملی با ایجاد کارگروه هماهنگی تدوین برنامه ملی کتابخانههای دیجیتالی - کمیته هماهنگی تدوین برنامه ملی کتابخانههای دیجیتالی - با مشارکت بخشهای مختلف نسبت به این مهم اقدام نموده است.
بیان تجربه
عنوان تجربه ملی که می خواهم خدمت شما عرض بکنم بحث کمیته ملی کتابخانه های دیجیتال ملی کشور است که در مرکز ملی فضای مجازی شروع به کار کرد . ارائه متن 3 قسمت دارد یک بخش در مورد چرایی و چگونگی تشکیل این کمیته ملی است ، از این نظر که براساس چه فرضیاتی این کمیته تشکیل شده و چه اهدافی را دنبال می کند ، معرفی کمیته و اعضای آن که بر فعالیت های انجام شده نظارت دارند همچنین به دستاورد مهمی که در این حوزه داشته ایم اشاره خواهیم کرد .
گسترش فزاینده فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به ویژه شبکه ی جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، و لزوم سرمایه گذاری وسیع و هدفمند در جهت بهره گیری حداکثری از فرصتهای ناشی از آن در جهت پیشرفت همه جانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیبهای ناشی از آن اقتضا می کند که نقطهی کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیمگیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور بوجود آید.
به این مناسبت شورای عالی فضای مجازی کشور با دستور مقام معظم رهبری در اسفند سال 1390 و با اختیارات کافیبه، ریاستِ رئیس جمهور محترم تشکیل گردید. این شورا ، مرکزی به نام مرکز ملی فضای مجازی را برای اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیمگیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سختافزاری، نرمافزاری و محتوایی در چارچوب مصوّبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح ایجاد نموده است. کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همه جانبه با این مرکز میباشند.
اهدافی که در شورای فضای مجازی به آن اشاره شده بود . با توجه به اینکه می دانیم امروزه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی روز به روز دارند گسترش پیدا می کنند و سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی با زندگی روزمره ما گره خورده اند و فرصت ها و تهدیدهایی برای ما ایجادکرده است و قاعدتاً برنامه ریزی برای جلوگیری از آسیب های آن بایستی حتماً انجام بگیرد .
هدف اصلی که برای این شورا در نظر گرفته شده پیشرفت همه جانبه کشور در این فضای جدید و ارائه خدمات گسترده از طریق این فناوری ها برای اقشار مختلف است . به عبارت دیگر فضای شورای عالی فضای مجازی به عنوان یک نقطه کانونی متمرکز برای فضای مجازی کشور خواهد بود . فعالیت ها از طریق سیاست گذاری ،تصمیم گیری ، هماهنگی و تقسیم کار قرار هست در این شورا انجام شوند .
ترتیب اثر داشتن کلیه مصوبات این شورا بعنوان یک الزام قانونی برشمرده شده اند . اعضای این کمیته سران سه قوه هستند و بسیاری از نهادهایی که بصورت مستقیم و غیرمستقیم در بحث فضای مجازی مرتبط هستند . شورایی هست که فراقوه ای می باشد و می تواند در خیلی از حوزه ها ورود پیدا کند ، حکم داشته باشد ، قانون تصویب کند و ابلاغ کند .
یکی از الزاماتی که این شورا دارد این است که یک مرکزی بعنوان مرکز ملی فضایی مجازی ایجاد کند که برایش 3 هدف در نظر گرفته شده است . یکی اینکه مرکز ملی فضای مجازی باید اشراف کامل به فضای مجازی در سطح ملی و جهانی داشته باشد . تصمیم گیری نحوه مواجه با مخاطراتی که در فضای مجازی هست بصورت فعالانه و خردمندانه بایستی حتماً انجام شود
. نکته مهم بعدی این استکه بر اجرای دقیق تصمیماتی که از طریق شورا تصویب و ابلاغ می شود باید سریعاً از طریق مرکز ملی فضای مجازی انجام شود . اما مرکز ملی فضای مجازی بایستی در چهارچوب قانون مصوبات شورای عالی فضای مجازی کار بکند . تمام شئون فضای مجازی را شامل می شود شئون سخت افزاری ،نرم افزاری بحث های محتوایی امنیتی که همه شان در ابعاد فضای مجازی هستند که باید در نظر گرفته شوند . پس به این ترتیب یک شورای عالی فضای مجازی داریم که مرکز ملی فضای مجازی در زیر آن اجرا می شود . ساختار مرکز 3 کمیسیون عالی دارد
یکی از این کمیسیون ها ، کمیسیون عالی ارتقاء تولید محتواست که بحث کتابخانه های دیجیتال در این کمیسیون بررسی می شود . این مجموعه ها معاونت دارد که معاونت محتوا ، معاونتی است که موضوع کتابخانه های دیجیتال در اینجا مطرح می شود . در این کمیسیون برای اینکه مدیریت راهبردی فضای مجازی انجام شود دو روش پیشنهاد داده اند . روش اول اینکه نقشه جامع فضای مجازی کشور را ترسیم کنیم و پیشنهادی مبنی اینکه اقدامات دارای اولویت و فوریت را شناسایی بکنیم
