بخشی از مقاله
١.مقدمه
بررسی آماری، طبقهبندی و مقایسه کتابهای منتشرشده در زمینه شعر و اندیشه حافظ در هر سال، ازِ راههای مفید برای شناخت پژوهشهای برتر و نیز آسیبشناسی مطالعات حافظپژوهی است. در این مقاله، ضمن ارائه کتابشناسی حافظ در سال ١٣٩٣ با تفکیک موضوعی، به همه آثار قلمی منتشرشده در این حوزه، اعماز کتابهای چاپ نخست یا تجدید چاپ و نیز بسامد هر یک اشاره شده است.
کارنامه نشر »سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران« در سال ١٣٩٣ نشان میدهد که در این سال ٠۶٨٢۶ عنوان کتاب بهچاپ رسیده است که ١۵١٢ عنوان از آن، بهکتابهای با موضوع »ادبیات« و ۴٩ عنوان بهکتابهای دربارۀ حافظ اختصاص دارد.* براساس آمار موجود از میان کتابهای چاپشده دربارۀ حافظ در سال ١٣٩٣، موضوع »نقد و تحلیل شعر و اندیشه حافظ« با ۵٢ عنوان کتاب و شمارگان١ ٢٠۵۵١ نسخه بیشترین تعداد را بهخود اختصاص داده است و بعد از آن »دیوانحافظ همراه با فال« در ۴٢ عنوان با شمارگان ٩٠٠۴٢ نسخه قرار دارد.
همچنین »دیوان حافظ همراه با معنی« در ۵١ عنوان با شمارگان ٠۴٨٠ نسخه، »شرحهای کامل دیوان حافظ« در ١٣ عنوان با شمارگان ٢٠٠۶ نسخه، »شرحهای گزیدۀ دیوان حافظ« در ١٠ عنوان با * آمار پایگاه اطلاع رسانی »خانه کتاب« با گزارش » سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران« متفاوت است. خانه کتاب، برای کل کتابهای چاپشده در سال ١٣٩٣، کتابهای با موضوع ادبیات و کتابهای دربارۀ حافظ، بهترتیب تعداد ٧٢٨٧٢، ٢٣٨٧ و ٨٢ عنوان را نشان میدهد . در این مقاله، مبنای کار بر تجمیع گزارش دو مرجع و استخراج عناوین غیریکسان بوده است. مجموع کتابهای چاپشده در سال ١٣٩٣ با موضوع حافظ، تعداد ۴۴١ عنوان است.
شمارگان ٠۵٧٧ نسخه، »حافظ و پژوهشهای تطبیقی« در ٩ عنوان با شمارگان ٧٠٠۴ نسخه، »فالنامه دیوان حافظ« در ٨ عنوان با شمارگان ٢٢٠٠٠ نسخه، »سرگذشتنامه« در ۶ عنوان با شمارگان ٠٠۵٣ نسخه، »تأثیر و تأثر حافظ« در ۵ عنوان با شمارگان ١٠٠٠ نسخه، »گزیدۀ دیوان حافظ« در ۵ عنوان با شمارگان ٠٠۶۶ نسخه، »دیوان حافظ« در ۴ عنوان با شمارگان ٠۵١۴ نسخه، »دیوان حافظ خوشنویسیشده«٣ شده در ٣ عنوان با شمارگان ١٣٠٠٠ نسخه، »دیوان حافظ با ترجمه انگلیسی« در ٢ عنوان با شمارگان ٠٠۵١ نسخه و »فرهنگ و واژهنامه« در ٢ عنوان با شمارگان ٢١٠٠ نسخه بهترتیب حائز بیشترین تعداد است. تعدادی از عنوانها بهدلیل مشخصات ارائهشدۀ مشابه، تکراری بهنظر میرسد؛ اما یادآوری میشود که برای هریک شابک - شمارۀ استاندارد بینالمللی کتاب - متفاوتی ثبت شده است.
٢. کتابشناسی حافظ
٢-١. دیوان حافظ ٢-١-١. کتابهای چاپ نخست
١. دیوان حافظ - براساس نسخه دکتر قاسم غنی و علامه محمد قزوینی - ، شمسالدین محمد حافظ، محمدمهدی منصوری، تهران: یاران علم و دانش، ۶۴۵ صفحه، جیبی - گالینگور - ، چاپ اول، ٠٠۵ نسخه، ٢١٠٠٠ ریال.
٢. دیوان حافظ شیرازی - از روی نسخه تصحیحشده علامه محمد قزوینی با ترجمه احوال حافظ از لغتنامه علامه علیاکبر دهخدا - ، شمسالدین محمد حافظ، بهخط مصطفی اشرفی، تذهیب: رضا ظرفیان، تهران: پیام عدالت، ۶۵۴ صفحه، چاپ اول.
٢-١-٢ کتابهای چاپ مجدد
١. دیوان حافظ، شمسالدین محمد حافظ، ویراستار: حسن ساسانی، مذهب: مجید حیدری، اسفراین: کتاب آبان، باغ کاغذی، ٠٢۵ صفحه، جیبی - گالینگور - ،چاپ سوم، ٢٠٠٠ نسخه.
٢. دیوان حافظ - براساس نسخه خلخالی - ٨٢٧ ق - و مقابله با نسخه بادلیان - ٣۴٨ق - و پنجاب - ۴٨٩ق - و مطابقه با هشت نسخه موثق چاپی - ، شمسالدین محمد حافظ، بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان، ۶٧٣ صفحه، وزیری - گالینگور - ، چاپ ششم، ٠۵۶١ نسخه.
٢-٢. دیوان حافظ همراه با معنی ٢-٢-١. کتابهای چاپ نخست
١. دیوان حافظ با تفسیر، شمسالدین محمد حافظ، - مقدمه: محمد قاسمزاده - ، تفسیر اشعار: حنانه اصغری، مصحح: قاسم غنی و محمد قزوینی، خطاط: حسن ملائی تهرانی، تهران: میر دشتی، ٢٢۵ صفحه، وزیری - گالینگور - ، چاپ اول، ٣٠٠٠ نسخه.
٢. دیوان حافظ با معنی، شمسالدین محمد حافظ، مصحح: محمد قزوینی و قاسم غنی، قم:اسماءالزهرا، ۴٨۴ صفحه، وزیری - سلفون - ، چاپ اول، ٠٠۵ نسخه، ٠٠٠٠۴٢ ریال.
٣. دیوان حافظ با معنی، شمسالدین محمد حافظ، خطاط: سعید کریمی فراهانی، تهران: بهنود، ۴٠۵ صفحه، جیبی - گالینگور - ، چاپ اول، ٠٠۵ نسخه، ١٢٠٠٠٠ ریال.
۴. دیوان حافظ با معنی، شمسالدین محمد حافظ، قم: آوای ترنم، ۴٨۴ صفحه، وزیری - سلفون - ، چاپ اول، ٠٠۵ نسخه، ٠٠٠٠۵٢ ریال.
۵. دیوان حافظ با معنی، شمسالدین محمد حافظ، مصحح: محمد قزوینی و قاسم غنی، شارح: عزت بصیری، تهران: بهنود، ٠٨۵ صفحه، جیبی - گالینگور - ، چاپ اول، ٠٠۵ نسخه، ٢٠٠٠٠٠ ریال.
۶. دیوان حافظ همراه با معنی، شمسالدین محمد حافظ، قم: هزارۀ دانش، ۴٨۴ صفحه، وزیری - سلفون - ، چاپ اول، ٠٠۵ نسخه، ٠٠٠٠۴٢ ریال.
٧. دیوان کامل حافظ با معنی، شمسالدین محمد حافظ، حسین زینالپور، تهران: آوای مهدیس، ٢٨۵ صفحه، وزیری - گالینگور - ، چاپ اول، ٢٠٠٠ نسخه، ٢٣٠٠٠٠ ریال.
٨. دیوان حافظ با معنی - خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی بههمراه لغات دشوار نسخه محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی - ، بهکوشش کاظم عابدینی مطلق، قم: مصطفی، ۵٩۴ صفحه، چاپ اول، ٢٢٠٠٠٠ ریال.
٩.دیوان حافظ، تفسیر و تعبیر اشعار کاظم عابدینی مطلق، تهران: آفرینه، ٠۴۵ نسخه، چاپ اول، ٠٠٠٠۶ ریال.
١٠. دیوان حافظ - بهانضمام تفسیر عرفانی و تعبیر غزلیات از نسخه دکتر قاسم غنی و محمد قزوینی - ، ویراستار: کاظم عابدینی مطلق، قم: هشت کتاب، ۵٩۴ صفحه، چاپ اول، ٢٨٠٠٠٠ ریال.
