بخشی از مقاله
چکیده
در این آزمایش برای کنترل بیماری اسکالد از القاکننده های مقاومت مانند بیون و تریکودرما، مخلوط بیون و تریکودرما همچنین قارچکش پروپیکونازول استفاده شد. . این آزمایش مزرعه ای بصورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در پنج تیما تکرار اجرا گردید و نتایج حاصل از آزمایش با نرم افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که مقایسه ی میانگین شدت بیماری در تیمارهای بیون، تریکودرما و پروپیکونازول از نظر آماری تفاوت معنی داری نشان ندارند. همچنین بین تیمار بیون+ تریکودرما و شاهد نیز اختلاف معنی داری مشاهده نشد. شدت بیماری در تیمار بیون 41/11 درصد، تریکودرما 38/89 درصد، پروپیکونازول 34/44 درصد، بیون + تریکودرما 58/89 درصد و در تیمار شاهد 64/44 درصد بود. که از این میان بیشترین شدت بیماری در تیمار شاهد 64/66 - درصد - و کمترین شدت بیماری در تیمار پروپیکونازول 34/44 - درصد - مشاهده شد.
میزان تاثیر تیمار بیون در کاهش شدت بیماری برگی برابر %36 بوده است. همچنین تیمار تریکودرما %39 و تیمارهای پروپیکونازول و بیون + تریکودرما به ترتیب برابر %46 و %8 باعث کاهش شدت بیماری برگی شده اند. که از این بین تیمار پروپیکونازول بیشترین تاثیر را در کاهش شدت بیماری برگی از خود نشان داده است.
.1 مقدمه
بیون - BTH - بعنوان یک گروه جدیدی از عوامل محافظت کننده محصول توسعه پیدا کرده اند که این مواد خاصیت ضد میکروبی ندارند. اما در عوض مقاومت محصول را نسبت به بیماری افزایش می دهد که این امر از طریق فعال نمودن مسیر انتقال سیگنال SAR انجام می پذیرد - . - Sauerborn et al., 2002 فعالیت طیف گسترده ای از ترکیبات BTH برای حفاظت گونه های گیاهی در مقابل تعدادی از بیماری های قارچی، باکتریایی و ویروسی گزارش شده است. بنابراین پیشنهاد کردند یک مکانیسم عمل از طریق فعالیت مکانیزم های دفاعی گیاه وجود دارد
اسیبنزولار اس متیل در دز پایین مقاومت را در بسیاری از محصولات بر علیه طیف وسیعی از بیماری ها از جمله: قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها فعال می کند. مقاومتی که در تک لپه ای ها بوسیله بیون فعال می شود دوام طولانی مدتی دارد در حالی که مقاومتی که در دولپه ای ها ایجاد می شود اثر ماندگاری کمتری دارد. بیون در گیاهان بطور سیستمیک انتقال می یابد و می تواند از طریق سالسیلیک اسید در مسیر سیگنال طبیعی SAR اتفاق بیفتد. که شامل همان طیف مقاومت و همان مجموعه نشانگرهای مولکولی می شود.
گونه های Trichoderma از جمله گونه هایی هستند که در اکثر مطالعات بعنوان عامل کنترل کننده بیولوژیک قارچی مطرح هستند. - - BCAs این قارچ از خاک جداسازی شده و در منطقه ریزوسفر حضور دارد. این قارچ ها فرصت طلب، همزیست غیربیماریزای گیاهان هستند و بعنوان پارازیت و آنتاگونیست بسیاری از قارچ های بیماریزای گیاهی عمل می کنند، بنابراین حفاظت کننده گیاهان در برابر بیماری ها هستند
قارچ های تریکودرما گروهی از میکروارگانیسم های خاکزی بوده که نقش اصلی آنها در تبدیل بازمانده های آلی و تولید کمپوست می باشد - - Bulluck et al., 2002 این قارچ ها قادرند به راحتی و به طور سریع عمل تخمیر و تجزیه سلولز، همی سلولز و لیگنین را انجام داده و در تولید کمپوست بسیار مفید باشند - . - Harman et al., 2004 همچنین، بررسی محققین حاکی از آن است که گونه های تریکودرما تحت مکانیسم های خاصی سبب افزایش رشد گیاهان می شوند
از جمله مکانیسم های بیان شده می توان به کنترل زیستی بیماری های خاکزی با ترشح آنزیم - Singh et al., 2007 - ، تولید آنتی بیوتیک - - Aneja et a l., 2005 و نفوذ در بدنه قارچ های بیماری زا - Vara et al., - 2000، دفع مسمومیت و افزایش انتقال قند و اسید آمینه در ریشه گیاهان، ایجاد مقاومت القائی در برابر تنش های محیطی، افزایش جذب عناصر غذایی با افزایش حلالیت عناصر، ترشح هورمون های رشد و شبه هورمون و تولید آنزیم های زیلاناز و سلولاز که می توانند به طور مستقیم تولید اتیلن را در گیاه در واکنش به حضور عامل بیماری زا تحریک نمایند، اشاره نمود
مواد و روش ها:
این طرح در منطقه پرچستان و در جوار تالاب میانگران واقع در شهرستان ایذه اجرا گردید. این شهرستان از توابع استان خوزستان بوده که در 190 کیلومتری شمال شرق مرکز استان واقع شده است. این آزمایش مزرعه ای در سال زراعی -92 1391 بصورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در پنج تیمار و سه تکرار اجرا گردید. طرح پژوهشی دارای دو فاکتور اصلی و فرعی بود. فاکتور اصلی شامل ارقام جو - نیمروز، ایذه و جو لخت - و فاکتور فرعی روش های مختلف کنترل بیماری به شرح ذیل بود:
تیمار-1 استفاده از اسیبنزولار- اس- متیل - از ترکیبات فعال کننده گیاه - : با نام تجارتی بیون - گرانول وتابل دارای %50 ماده موثره - به میزان 30 گرم در هکتار از مرکز تحقیقات خوزستان تیمار -2 استفاده از تریکودرما با غلظت 107 کنیدی در هر گرم و یا هر میلی لیتر که از مرکز تحقیقات استان خوزستان تهیه گردید.
تیمار-3 استفاده از قارچکش پروپیکونازول - از ترکیبات ضد سنتز ارگوسترول - : با نام تجارتی تیلت - امولسیون دارای %25 ماده موثره - از شرکت غزال شیمی به میزان نیم لیتر در هکتار
الف- عملیات کاشت:
-1 تهیه زمین و روش کاشت: با شروع بارندگی های پائیزه وضعیت رطوبت خاک رصد شد و زمانی که رطوبت خاک به حالت گاورو درآمد، عملیات تهیه زمین صورت پذیرفت. براساس نقشه طرح این آزمایش دارای 3 تکرار بود، که در هر تکرار 15 کرت وجود داشت. هر کرت شامل 6 خط کشت به فاصله 20 سانتی متر و با تراکم 200- 250 بوته در متر مربع بود. مساحت هر کرت 9 متر مربع - 1/5×6 - در نظر گرفته شد. شایان ذکر به دلیل مساحت کم و تنوع کرت ها است می کشت مزرعه بصورت دستی صورت پذیرفت.
-2 تهیه سوسپانسیون اسپور تریکودرما: گونه تریکودرما جداسازی شده و شناسایی شده Trichoderma harzianum در محیط کشت - Potato Dextrose Agar - PDA در یک فتوپریود 12 ساعت نور و تاریکی در 20 2 در آزمایشگاه کشت داده شدند. سوسپانسیون اسپور تریکودرما در غلظت 107 استفاده گردید. برای تهیه سوسپانسیون اسپور بر اساس روش Cordo و همکاران - 2007 - مقدار 5 میلی لیتر آب مقطر سترون به محیط کشت 14 روزه تریکودرما اضافه شد و سپس با یک قلم مو یا یک میله شیشه ای سترون سطح محیط کشت به آرامی خراشیده شد و سوسپانسیون حاصل به یک تشتک پتری ریخته و غلظت 107 اسپور در میلی لیتر به کمک هموسیتومتر تهیه شد
-3تیمار کردن بذور با سوسپانسیون تریکودرما: به منظور تهیه تیمار تریکودرما، ابتدا به مدت 1 ساعت بذور جو بطور جداگانه درون لیوان های یکبار مصرف با آب خیسانده شدند و بعد از گذشت یک ساعت به هر لیوان 6 میلی لیتر از محلول حاوی سوسپانسیون اسپور تریکودرما اضافه شد. کاربرد بذرمال تریکودرما در تیمارهای 2 و 4 انجام پذیرفت.
ب- عملیات داشت:
- تیمار با بیون: محلول پاشی با بیون - ASM - به میزان 30 گرم در هکتار در مرحله اوایل پنجه زنی صورت پذیرفت. که این محلول پاشی در تیمارهای 1 و 4 انجام شد.
- نحوه آلوده سازی مزرعه: در مرحله پنجه زنی و در یک هوای ابری کاه و کلش آلوده به اسپور قارچ جمع آوری شده از مزارع جو آلوده در منطقه را به نسبت مساوی با هم مخلوط کرده و پس از خرد کردن آنها لابه لای خطوط کاشت پخش شد با بعنوان منبع آلودگی اولیه باعث توسعه بیماری بر روی ارقام مورد بررسی شود.
- سمپاشی: اولین علایم بیماری در مزرعه زمانی ظاهر شد که گیاه در مرحله GS32 بود، که در تیمار 3 سمپاشی با سم پروپیکونازول به میزان 0/5 لیتر در هکتار صورت گرفت.
- مبارزه با آفات و علف های هرز: قطعه زمین مورد نظر آلوده به علف های هرزی نظیر گونه های ماشک، خردل وحشی، کنگر، شبدر وحشی، بی تی راخ، چچم و گونه های موسکاریا بود. برای مبارزه با علف های هرز از روش کنترل مکانیکی - وجین دستی - استفاده شد و هیچ گونه علف کشی استفاده نشد. از نظر آفات در طول دوره رشد مراقبت های لازم ایجاد شد و هیچ گونه آفتی مشاهده نگردید.
ج- ارزیابی بیماری:
روش ساری- پرسکات - Saari and Prescotts, 1975 - اخیراً با استفاده از دو شماره در تعیین پیشرفت بیماری بطور عمودی و برآورد شدت بیماری بطور همزمان اصلاح شده است. شماره اول نسبت ارتفاع بیماری را بر اساس مقیاس درجه بندی 0-9 ساری پرسکات نمایش می دهد دومین شماره شدت بیماری را به صورت درصد اما بر حسب 0-9 نشان می دهد چون ارزیابی بیماری روی برگ های مرده مشکل است یادداشت بردای زمانی که حداقل چهار برگ زنده و سبز وجود دارد انجام می شود - مرحله رشدی خمیری نرم تا خمیری سفت - . ارزیابی بر اساس میانگین درصد شدت بیماری روی 4 برگ بالایی می باشد. در عمل درصد شدت بیماری به وسیله مشاهده چهار برگ آخر آلوده در 20 - 10 گیاه از یک خط تعیین می شود.
