بخشی از مقاله
چکیده:
فاضلاب کشتارگاه ها به علت بار آلودگی شدیدی که دارد علاوه بر مخاطره انداختن سلامت انسانها، حیات آبزیان را نیز به مخاطره انداخته و باعث آلودگی زمین های کشاورزی و منابع آبی جاری و زیر زمینی می شود، لذا لازم است که برنامه ریزی مناسب جهت کاهش تولید فاضلاب و تصفیه آن صورت پذیرد. مطالعه حاضر یک مطالعه مروری بوده که ضمن بررسی روشهای کمینه سازی و تصفیه فاضلاب، معیار انتخاب روش مناسب تصفیه فاضلاب را نیز مورد بررسی قرار می دهد.
روش های مختلفی جهت کمینه سازی تولید فاضلاب، کاهش بار آلی و در نهایت تصفیه فاضلاب پیشنهاد شده است از جمله جداسازی مرحله کشتار و خونگیری، جداسازی فضولات ناشی از کشتار در سالن و روش های تصفیه مختلف نظیر سیستم های لاگونی - هوازی، لجن فعال، هوادهی گسترده، هوادهی تدریجی، هوادهی متعارف، هوا دهی مرحله ای، هوا دهی لجن برگشتی، تثبیت تماس، فرایند کراس، راکتورهای غیر هوازی به کار برده شده است اما آنچه که مسلم است این است که به علت بالا بودن بار آلی فاضلاب کشتارگاه می بایست از روش های دو مرحله ای برای تصفیه فاضلاب ناشی از کشتارگاه استفاده نمود.
مقدمه
کشتارگاه های دام یکی از مراکز اصلی تولید محصولات غذایی گوشتی هستند که به دلیل تولید فاضلاب های با بار آلی زیاد همواره مورد توجه متخصصین محیط زیست قرار دارند. دفع غیر بهداشتی فاضلاب های کشتارگاهی،آلودگی آب، خاک،هوا و محصولات کشاورزی را در پی داشته و اثرات زیانباری بر بهداشت عمومی مردم منطقه دارد. اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگی این مراکز احداث تصفیه خانه های فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آنها می باشد.
پساب ناشی از کشتار حیوان و شستشوی لاشه گوسفند و گاو و مرغ دارای چربی و خون و مایعات و جامدات داخل بدن حیوان می باشد که در مجموع از بار آلودگینسبتاً بالایی برخوردار است. فاضلاب کشتارگاهی بسیار شبیه به فاضلاب خانگی است و لیکن از غلظت بیشتری برخوردار می باشند. این نوع فاضلابها بطور کلی از مواد آلی تشکیل شده اند و حاوی مواد معلق و جامد بسیار زیادی هستند و همچنین از BOD5 بالایی برخورداند. این فاضلابها اگر وارد مجرای آبهای سطحی شوند به سرعت تولید بوی نامطبوع خواهند کرد. چنانچه خون حیوان در مرحله اولیه جدا شده و بطور مجزا خشک گردد و وارد فاضلاب نشود مشخصات فاضلاب اینگونه خواهد بود:
جدول : - 1 - مشخصات فاضلاب کشتارگاهها
مقدار فاضلاب در کشتارگاههای مختلف تابعی از نحوه کشتار وصرفه جویی در مصرف آب می باشد. ولیمعمولاً در حدود 7 الی 9 متر مکعب به ازای هر تن گوشت برآورده شده است. در کشتارگاه ها مقدار پساب ایجاد شده در حدود 10الی 15 لیتر به ازای هر راس مرغ برآورد گردیده است.
از مهمترین شاخصهای آلودگی فاضلاب این صنایع بالا بودن میزان TDS، COD،BOD، رنگ و کدورت و آلاینده های میکروبی می باشد. بدلیل شرایط خاص و کیفیتکاملاً بیولوژیکی این فاضلابها روشهای تصفیه گوناگون قابل اعمال است. روشهای لاگونی - بیولوژیکی هوازی و ترکیبی از این روشها با موفقیت بکار برده شده است. روشهای کم هزینه از قبیل سیستمهای لاگونی نیاز به زمین در وسعت زیاد داشته و فقط در مواردی که زمین ارزان در اختیار است و منطقه دور از شهر می باشد قابل اعمال محسوب می گردد.
روشهای لاگونی، بیهوازی، بیولوژیکی هوازی و ترکیبی از این روشها با موفقیت به کار برده شده است. بدیهی است که روش و سیستم کشتار در کشورهای مختلف متفاوت است و نحوه بررسی کار و صنعتی بودن یا نبودن در میزان فاضلاب تولیدی بسیار موثر است و این اعداد نمی تواند الگوی مناسب جهت طراحی در ایران قرار گیرد. نخستین میزان فاضلاب تولیدی کشتارگاها می تواند از دو روش برآورد میزان آب مصرفی و اندازه گیری توسط سرریز مثلثی شکل که در مسیر کانالهای خروجی فاضلاب کار گذاشته می شود،صورت می گیرد.
کمیت× فاضلاب کشتارگاهها
میزان فاضلاب کشتارگاه هارا در رابطه با فاضلابهای صنعتی اعداد مختلفی ذکر کرده اند به عنوان مثال در گزارشهای مهندسین مشاور اعداد 12 لیتر برای هر کیلوگرم گوشت تولیدی را ذکر کرده اند.0/3 تا 0/4 متر مکعب برای هر دو گوسفند ذکر کرده اند ولی این اعداد که توسط بیشتر شرکتهای مهندسین مبنای طراحی قرار می گیرد براساس کار کشتارگاههای خارج از کشور می باشد. بدیهی است که روش و سیستم کشتار در کشورهای مختلف متفاوت است و نحوه بررسی کار و صنعتی بودن یا نبودن در میزان فاضلاب تولیدی بسیار موثر است و این اعداد نمی تواند الگوی مناسب جهت طراحی در ایران قرار گیرد.
نخستین میزان فاضلاب تولیدی کشتارگاها می تواند از دو روش برآورد میزان آب مصرفی و اندازه گیری توسط سرریز مثلثی شکل که در مسیر کانالهای خروجی فاضلاب کار گذاشته می شود،صورت می گیرد.
کیفیت فاضلاب کشتارگاهها
بطور کلی منشاء فاضلاب صنعتی کشتارگاه موارد زیر می باشد :
-1 فاضلاب مرحله ذبح که شامل مقدار زیادی خون با BOD بسیار بالا می باشد -2 فاضلاب عملیات قبل از پوست کنی که هنگام جدا سازی سر و پاچه بوجود می آید
