بخشی از مقاله
چکیده
رشد و تکثیر گرو های تروریستی از جمله داعش از چند سال گذشته تا کنون در خاورمیانه نمودی تازه از مسائل امنیتی در این منطقه را آشکار کرده است. در این بین به دلیل اهمیت بیشمار خاورمیانه هم قدرت های بزرگ و هم گروه های تروریستی از جمله داعش خواهان کنترل این منطقه هستند. نقش نظام های سیاسی تبعیض آمریز غرب، مداخله نظامی آمریکا در خاورمیانه به بهانه مبارزه با تروریسم، دیکتاتوری خاورمیانه و رسانه ها در شکل گیری و پیشروی این گروه تاثیرگذار بوده است. هدف از این پژوهش واکاوی رفتار عوامل خارجی از جمله آمریکا برای استفاده از داعش در جهت منافع خود به منظور کنترل خاورمیانه است.
فرضیه پژوهش بیان می دارد که گروه تکفیری داعش به گونه ای بازیچه دست قدرت های اصلی جهان همچون آمریکا هستند تا از طریق این گروه بتوانند حاکمیت ملی را در خاورمیانه سست، چند دستگی عقیدتی و بحران فرهنگی به وجود بیاورد. همچنین تلاش می کنند با به راه انداختن جنگ های مذهبی در منطقه، که موسوم به جنگ مذهب علیه مذهب است اتحاد مسلمانان را تا حد امکان متزلزل ساخته و اسلام هراسی در جهان را دامن بزنند تا بتوانند راحت تر این منطقه را تحت کنترل خود داشته باشند. پژوهش حاضر با استفاده از مستندات موجود و محتوای مقالات و رسانه ها و در واقع با تطبیق واقعیات تجربی با مبانی نظری موجود به اثبات فرضیه مطرح شده پرداخته است.
مقدمه
تروریسم زمانی تنها در محیط علمی و در اسناد استراتژیک مطرح بود، اما اخیرا در واژگان روزمره ما حضور دارد که دهنده به مراتب عمیق تر شدن این موضوع نسبت به گذشته است. به عبارت ساده تر، در فهم ماهیت بسیار پیچیده امور بین المللی امروز، تحلیل مفهوم و عمل تروریسم دیگر متعلق به یک منطقه مبهم از مطالعه نیست و نیاز به تبدیل به یک ضرورت فوری توسعه یافته، به عنوان ابزاری برای کشف چگونگی پاسخ به این پدیده با یک روش مناسب است. - 2016, Giusto - امروزه گروه های رادیکال مختلفی در جهان و خصوصا در خاورمیانه فعال هستند.
بعد از کشته شدن اسامه بنلادن، این گروه انشعابات زیادی پیدا کرد؛ بخشی از آنان در پاکستان قد علم کردند و بخشی در سوریه و عراق و حتی آفریقا. در این میان سوریه و گروه های رادیکال فعال، توجهات زیادی را از سرتاسر جهان به خود جلب کرده اند. جبهه النصره که از زیرشاخه های القاعده محسوب می شود، یکی از این گروه هاست که خود در سوریه به چند شاخه تقسیم شده است، یکی از این شاخه ها گروه داعش یا دولت اسلامی شام است.
این دو گروه اگرچه ابتدا با یکدیگر متحد بودند ولی پس از چندی با بروز برخی اختلافات به دشمن یکدیگر تبدیل شدند و بخشی از درگیری های سوریه به جنگ داخلی میان این دو گروه منوط شد. - کسرایی و داوری مقدم، - 1394 بنیادگرایان، با عناوین مختلف در طول چند دهه اخیر به فعالیت پرداختهاند. بنیادگرایی و تندرویهای افراطی مهمترین موضوع تهدید کننده صلح و امنیت منطقه خاورمیانه میباشد.
فهم ماهیت و پیچیدگیهای این پدیده و تاثیر آن در شکلگیری معادلات جدید در خاورمیانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. داعش یکی از این گروههای بنیادی است که با پیشروی هایی که در عراق انجام داده خود را دولت اسلامی در عراق و شام مینامد و شرایط منطقه را به یک معادله چند مجهولی تبدیل نموده است. تروریسم هرچند از ابتدای هزاره سوم، به طور ویژه در دستور کار امنیتی کشورها قرار گرفته است، اما شکل اخیر تکفیری آن در خاورمیانه در پی خیزشهای تازه در جهان عرب از لایههای پنهانی سربرآورده که در واقع، در قالب یک تهدید جدی امنیتی و در ظاهری به مراتب خشنتر ظاهر شده است.
وجود شکافهای عمیق قومی مذهبی در خاورمیانه و ژرف تر شدن این شکافها به واسطه جنگ قدرتها و خلأ امنیتی ایجاد شده، منطقه خاورمیانه را به بهشت گروههای افراطی همانند داعش - دولت اسلامی عراق و شام - تبدیل کرده است. - آجیلی و مبینی کشه، - 1394 دولت اسلامی با نام مستعار دولت اسلامی عراق و شام، داعش - یک شورشی اسلام گرای سنی فراملی و گروه تروریستی که مناطق وسیعی از عراق و سوریه را تحت کنترل دارد،گروه های وابسته به خود را از چند کشور دیگر، جذب کرده است که شبکه ای از حامیان جهانی را دارد و امنیت بین المللی را با مبارزات خود در قالب خشونت و تروریسم مختل کرده است.
عملیات نظامی ائتلافی ایالات متحده علیه سازمان دولت اسلامی در عراق و سوریه از سال 2014 اقتباس شده است، مسئولان دولت و شرکای ائتلافی تغییراتی در استراتژی و تاکتیک های اجرا شده در منطقه، داشتند که کنترل منطقه توسط این گروه را کاهش داده و هزاران نفر از اعضای آن را محو کردند. اعضای کنگره، مقامات دولتی، و همتایان بین المللی آمریکا تا به امروز به بحث درباره طیف وسیعی از طرح های پیشنهادی برای گسترش دستاوردها در میدان جنگ به نفع خود پرداختند و از موفقیت در اهداف اعلام شده دولت اسلامی که با قی ماندن و گسترش است جلوگیری می کنند .
رئیس جمهور اوباما اظهار داشت که اهداف استراتژی آمریکا به "کاهش و در نهایت شکست" دولت اسلامی با استفاده از ابزار های مختلف از جمله اقدام نظامی مستقیم و پشتیبانی از نیروهای شرکای محلی آمریکاست. m.blanchard،E. Muhud ، - 2016 اما به نظر میرسد با توجه به مطالب مذکور، واشنگتن در مبارزه با تروریسم، سیاست یک بام و دوهوا را برپایه منفعت محوری دنبال میکند، به طوری که هرزمان که اقدامات نیروهای تندرو با برنامههای امریکا همخوانی نداشته باشد این کشور به رویارویی با آنها برمی خیزد و در هر منطقهای که تروریستها منافع این کشور را در نظر داشته باشند، از پشتیبانی امریکا برخوردار خواهند بود.
در نتیجه امریکا درباره اعشد تعلل کرده، اما این یک واقعیت است که واشنگتن نه به داعش اجازه تشکیل دولت را در عراق داده و نه فعلاً اجازه حذف این گروه را میدهد در نتیجه میتوان گفت، سیاستهای خصمانه غلط امریکا و متحدان غربی عربی آن در حمایت از تروریستها در سوریه، نهایتاً موجبات رشد و تقویت گروه هایی چون داعش را در منطقه فراهم آورد. در باب پیشینه تحقیق، پژوهش کسرایی و داوری مقدم - 1394 - به تحلیل جامعه شناختانه برآمدن داعش در خاورمیانه پرداخته که بیش ترین تمرکز بر روی بررسی چرایی شکل گیری گروه داعش و به دنبال آن بروز این سطح از خشونت توسط آن ها می باشد.
