بخشی از مقاله
چکیده
در اینجا داستان برهانالعاشقین - شکارنامه یا قصه چهار برادر - از سید محمد گیسودراز - ؛721 825ق - ، عارف چشتی ساکن شبهقاره و تحریرهای آن در مناطق مختلف ایران نظیر اهر، تربت حیدریه، جیری بوشهر، دلاخل، سبزوار، سیاه سل رشت، فم تفرش، فیروزامرد فسا، فیروزکوه، قاین، قنات ملک رابر کرمان،کرمان و ... مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. در آغاز، چگونگی روایت داستان در تمامی تحریرهای منتخب، گزارش و با یکدیگر سنجیده میشوند. سپس الگوریتمها و ساختهای ویژهای که گیسودراز و سایرین استفاده کردهاند بررسی میشوند. آنگاه بر اساس مباحث مطرح در مقاله، داستان بازخوانی میشود.
واژه های کلیدی: الگوریتم، ضد روایت، تحریر، برهانالعاشقین، سید محمد گیسودراز
مقدمه
برهانالعاشقین - شکارنامه یا قصه چهار برادر - عنوان داستانی است از سید محمد گیسودراز - ؛721 825ق - ، عارف چشتی ساکن شبهقاره هند. این داستان به شماره 1716 - با ارجاع به گونه - 1965 در فهرست قصههای آرنه- تامسون همراه با ترکیبات و تحریرهای متنوعی از ملل مختلف ثبت شده است Uther, 852,1716,1965 - برای نمونه قصه به زبان انگلیسی نک: Briggs , V.2, Part B, p.542, . - A Lying Tale در زبان فارسی نیز نمونههای بسیاری از آن وجود دارد - نک: مارزلف، 852 و 1716؛ وکیلیان، 104؛ - 106 که تعدادی از آنها برای مقاله حاضر انتخاب شدهاند1 و در فهرست منابع پایانی، مشخصات کتابشناسی و عناوین اختصاری آنها در مقاله ذکر شده است.
گزارش اختلافات تحریرها:
-1گشایش
»الحمد الله رب العلمین و العاقبه للمتقین و الصلوه و السلام علی رسوله و آله اجمعین. قوله تعالی و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون. بدان که ما چهار برادر بودیم از نه دیه« - گیسودراز - در بیشتر منابع آمده است پادشاهی سه پسر داشت و در تعداد محدودتری از مرد یا شخصی که سه پسر دارد یاد شده است نظیر روایتهای سیاهسل رشت، فیروزکوه، فم تفرش.برخی صورتهای کوتاهتر هم وجود دارند: »هیکی بود« - روایت فیروزامرد فسا - »یه مردی بی1« - روایت جیری بوشهر - »دو تا برادر« - روایت قنات ملک رابر کرمان - و از همه جالبتر، بخصوص از نظر تفاوت زاویه دید، روایت اهر است: »هادی بود هودی بود من بودم« - روایت اهر - گروهی از تشریفات آغازین2 استفاده کردهاند:»روزی بود« - کرمان - »یکی بود یکی نبود غیر از خدا هیچکس نبود. پادشاهی بود که سه تا پسر داشت.« - قاین - »باری بود مختاری بود جل و جلا غیر از خدا هیچکس نبود. پادشاهی بود که سه تا پسر داشت.« - تربت حیدریه - »بود و نبود پادشاهی بود سه پسر داشت.3« - افغانستان - اما برخی از داستانها ساختار کاملاً متفاوتی دارند:
