بخشی از مقاله
چکیده
محدوده اکتشافی مورد مطالعه در شمال غرب ساوه و در کمربند ماگمایی ارومیه دختر واقع شده است . این محدوده با توجه به مطالعات زمین شناسی می تواند یکی از مناطق امید بخش برای تمرکز کانی سازی مس، طلا و روی باشد .
کانی زایی مذکورغالباً در زون دگرسان شده سیلیسی واقع در کنتاکت توده نفوذی گرانودیوریت الیگومیوسن و آندزیت - بازالت ائوسن مشاهده می گردد. هاله های آلتراسیون مشاهده شده در منطقه شامل آلتراسیون سیلیسی، پروپیلیتیکی، سریسیتی به همراه اکسیدهای آهن می باشد . کانه های فلزی مقاطع مورد مطالعه نیز شامل مگنتیت، اسپیکولاریت، مالاکیت و طلا می باشند. بررسی ها نشان می دهد که محتمل ترین تیپ کانی سازی منطقه، مس - طلای پلی متال از نوعIOCG می باشد.
-1 مقدمه
اندیس مورد مطالعه در 70 کیلومتری شمال غرب ساوه و از نظر تقسیمات زمین شناسی بر روی کمربند مس ایران - ارومیه -دختر - قرار دارد. کمربندارومیه- دختردرارتباطبا فرورانش صفحه اقیانوسی نئوتتیس و متعاقباً صفحه عربی به زیر ایران و در زمان میوسن میانی تشکیل شده است
سنگ های گرانیتوئیدی دراین کمربند ماگمایی به عنوان محصولات کردیلرای نوع I کالکوآلکالن رده بندی می شوند. ویژگی های اندیس مورد مطالعه با ویژگی های کانسارهای نوع اکسیدآهن- مس- طلا در سایر نقاط جهان شباهت نشان می دهد. این نوع کانسارها به عنوان دسته مهمی از کانه زایی گرمابی در محیط های پوسته قاره ای معرفی شده اند
نخستین بار در ایران کانی سازی مس و طلا همراه با اکسیداهن در کوه زر توسط Karimpour و - 1999 - Mazlumi و نیز در معدن فیروزه نیشابور توسط Karimpour و همکاران - 2012 - معرفی شد. در این پژوهش سعی بر ان است که ویژگی های کانی شناسی، کانه زایی و ژئوشیمی منطقه و احتمال مشابهت آن با ویژگی های کانسارهای اکسید آهن- مس - طلا مورد بررسی قرار گیرد.
-2 بحث
-1-2 روش مطالعه:
پس از انجام مطالعات صحرایی، مطالعه نقشه زمین شناسی و انتخاب رخنمون های مناسب، از سنگهای آذرین و توده های حاوی دگرسانی و کانه زایی منطقه چندین نمونه برداشت گردید. از نمونه های ذکر شده جهت مطالعات پتروگرافی، کانی شناسی و کانه نگاری مقاطع نازک و صیقلی تهیه و توسط میکروسکوپ نور عبوری و انعکاسی مورد مطالعه قرار گرفتند. چندین نمونه سنگی از محدوده اکتشافی مورد بررسی اخذ و مورد آنالیز 44 عنصری بروش ICP-MS قرار گرفتند.
-2-2 زمین شناسی:
از دیدگاه زمین شناسی روند عمومی واحد های سنگی و گسترش گسل ها و آلتراسیون های منطقه، به موازات زون ارومیه - دختر می باشد. قدیمی ترین رخنمون های سنگی مربوط به واحدهای آتشفشانی عمدتا آندزیتی - ائوسن میانی و بالایی - است. واحدهای رسوبی نئوژن و کواترنری نیز در منطقه از گسترش قابل توجهی برخوردار هستند. گدازه های آندزیتی و یک توده نفوذی با ترکیب گرانو دیوریتی بخش شمالی و شمال شرق محدوده اکتشافی را پوشش میدهد. بخش جنوبی محدوده اکتشافی توسط آبرفت های عمدتا رسی- ماسه ای پوشیده شده است.
در کنتاکت توده نفوذی گرانودیوریتی حاوی آلتراسیون فیلیک و پروپیلیتیک با یک گدازه آندزیتی دارای آلتراسیون پروپیلیتیکی و بطور محلی سیلیسی، یک زون مینرالیزه شدیدا سیلیسی- برشی حاوی کانی سازی اکسیدی و سولفیدی مس، طلا، روی، سرب، نقره و مولیبدن بطول حدود 2/5 کیلومتر در 100 متر با روندی تقریبا شرقی- غربی قرار گرفته است - شکل 1 و . - 2 این زون سیلیسی همچنین حاوی اکسید های آهن فراوان - عمدتاً هماتیت و اولیژیست - و اکسیدهای مس و منگنز - همانند کانی نئوتوسیت - میباشد.
بافت کانی سازی در زون سیلیسی بیشتر برشی و بطور محلی خلل و فرج دار میباشد. این شواهد می تواند نشان دهنده یک سیستم اپی ترمال سولفید بالای مس- طلا دار باشد کهاحتمالاً در عمق در رابطه با یک سیستم مس- طلا و یا مس-مولیبدن پورفیری است.
در شمال محدوده اکتشافی، معدن مس و در غرب و جنوب شرقی محدوده چندین معدن فعال آهک قرار دارد. کانی سازی مس و طلا منطقه در یک روند شمال غربی- جنوب شرقی و به صورت رگه هایی در محدوده های اطراف دیده می شود. زون آلتراسیون مورد مطالعه در منطقه ای به طول 25 کیلومتر در چند محدوده اکتشافی به چشم می خورد.
در مطالعات 000،1:25 زمین شناسی در محدوده، سه زون اصلی شناخته شد. زون اصلی شماره 1 - تپههای شرقی - با طول 1,5 کیلومتر حاوی کانی سازی مس به صورت کالکوپیریت و مالاکیت می باشد. زون شماره - 2 تپه غربی - عمدتاً کانی سازی طلا داشته که بر مس آن ارجحیت دارد. در زون شماره 3 رگه های سیلیسی با کانی سازی روی - کالامین - و سرب همراه است. مهم ترین نتیجه مطالعات 000، 1 :25 تأیید ارتباط کنتاکت گسله آندزیت بازالت ها و گرانودیوریت ها با کانی سازی است. این کنتاکت شدیداً سیلیسی است و هر دو سنگ آندزیت بازالت و گرانودیوریت را درگیر سیلیسی شدن کرده است.
شکل:1 زون مستعد کانی سازی مس و طلا در منطقه
شکل:2 نمائی از زون مینرالیزه تپه ماهوری سیلیسی- برشی اندیس مورد بررسی با روند شرقی- غربی - دید به سمت غرب - در کنتاکت آندزیت-گرانودیوریت
-3-2 مطالعات میکروسکوپی:
سنگ های آذرین منطقه مورد مطالعه اکثرا شامل ساب ولکانیک هایی با ترکیب آندزیت و داسیت می باشد. گروهی از مقاطع مورد مطالعه نیز از مجموعه های برشی هیدروترمال تهیه شده است. در مقاطع مورد بررسی دو نوع سیلیسی شدن را مشاهده میکنیم که سیلیس تاخیری درشت دانه تر و روشن تر در زمینه سیلیس نسل اول - ژاسپرویید - قرار گرفته است. سیلیس ژاسپروییدی در مرحله بعد توسط کربناتها - کلسیت - قطع شده است - برش هیدروترمال - .
اکسیدهای آهن - گوتیت - به مقدار فراوان و همچنین ژاروسیت - سولفات آبدار پتاسیم و آهن - و مالاکیت در برخی مقاطع مشاهده می شود که احتمالا بیانگر یک کلاهک سیلیسی یا گوسان می باشد. در این مجموعه کانه زایی بعد از سیلیسی شدن در سنگ اتفاق افتاده است. به نظر می رسد بخشی از هیدروکسیدهای آهن از دگرسانی ژاروسیت ها حاصل شده اند. ساب ولکانیک های با ترکیب آندزیت اکثرا شامل فنوکریست های پلاژیوکلاز ، هورنبلند و به مقدار کم کلینوپیروکسن و بیوتیت می باشند.
