بخشی از مقاله
چکیده
بدیهی است که از انجام هر پژوهش هدف یا اهدافی دنبال می شود. هدف عمده پژوهش حاضر، از یک سو، آگاهی از شیوه برخورد رسول خدا با مخالفان و از سوی دیگر، بررسی امکان استفاده حکومت های اسلامی بویژه حکومت های اسلامی عصر حاضر از الگوی رفتاری آن حضرت در مصاف با مخالفان است. روش تحقیق؛ روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و تکنیک مورد استفاده نیز از نوع اسنادی و کتابخانه ای است.
نتیجه تحقیق؛ رسول خدا - ص - در پی استقرار تعالیم وحیانی باهدف تامین سعادت دنیوی و اخروی مردم بود. تمامی اقدامات آن حضرت در بعد عقیدتی، اخلاقی و عملی بدنبال این راهبرد بود و جنگ و صلح، دولت و شیوه برخورد با موافق و مخالف، همه در این جهت استخوانبندی می شد. یافته تحقیق؛ اگرچه ساختار مکتب اسلام کفر ستیز و شرک ستیز بوده است، ولی دایره رحمه للعالمین بودن پیامبر اسلام - ص - چنان بزرگ بوده است که بر همه گروه ها و دستجات مخالفین نیز شامل می گشت. در نهایت غایت حرکت پیامبر جذب مخالفان بود، نه دفع آنان، هرچند؛ هر ازگاهی نیز توسل به شیوه دفع اجتناب ناپذیر می نمود.
-1 مقدمه بیان مساله
دین اسلام در مقایسه باسایر ادیان از دو خصیصه ممتار برخوردار است یکی خصلت جهانی بودن، خصیصه دیگر جاودانه بودن. هر یک از خصائص یاد شده به دین اسلام رنگ و بوی دیگری داده است. خصلت جهانی بودن بیانگر آن است که حجاز نقطه آغازین رشد اسلام و دولت آن بوده ولی برای گسترش اسلام و مدل حکومتی آن در صورت فراهم بودن شرایط حدی متصور نیست. بر همین اساس هم، حضور اسلام و شکل گیری حکومت های اسلامی در سرزمین های محل اسقرار، با مخالفانی مواجه می گردیده است. از این منظر نحوه مواجهه حکومت اسلامی با مخالفان خود، همواره یک مساله راهبردی برای حکومت های اسلامی بوده و عدم اعتنا به شیوه پایه گذار دولت اسلامی و یا جهل به منش رسول خدا - ص - می توانست چالش زا باشد.
هدف تحقیق عمده هدف تحقیق، ترسیم الگوی رفتار سیاسی پیامبر اسلام و گونه شناسی رفتاری آن حضرت در برخورد با مخالفان دولت نبوی و در گام بعد، تطبیق رفتارهای سیاسی حکومتهای منتسب به حکومت پیامبر در دنیای معاصر با رفتار سیاسی پیامبر در عرصه حکومت داری و در گام سوم، ارائه معیار قضاوتی برای تبیین فاصله وضع موجود و رفتارسیاسی حکومت ها با وضع مطلوب در رفتار سیاسی نسخه نخستین از رفتار سیاسی در شرایط گوناگون است.
اهمیت و ضرورت تحقیق در این بحبوحه الگوی رفتاری هر حکومتیکه نام اسلام را با خود دارد، باید مستند به رفتار نخستین دولت اسلامی و بانی و پایه گذار آن باشد.
یعنی میزان انطباق رفتار سیاسی حکومت های اسلامی در هر عصر در قبال مخالفان به میزان مشروعیت دینی و سیاسی آنها ارتباط مستقیم دارد. چنانکه رفرنس هر حکومت اسلامی در عرصه حقوق، امنیت، فرهنگ و به طور کلی سیاست خارجی و داخلی کتاب،سنت و سیره است، همینطور در این مورد که با انواع مخالفت ها و مخالفان حکومت های اسلامی چگونه باید برخورد شود نیز پیوسته مورد توجه صاحب نظران و حتی مغرضان بوده است. با پیدا نمودن برخی ناسازگاری بین رفتار سیاسی حکومتهای اسلامی با رفتار سیاسی پیامبر می توان آن را غیر اسلامی نشان داده و علم تبلیغات بر علیه دولت اسلامی برپا نمود. علاوه بر مخالفان دست اندرکاران خود حکومت نیز برای حفظ همسویی با رفتار سیاسی پیامبر باید از این الگو مطلع بوده و آن را نصب العین خود قرار دهند.
سوالات تحقیق سوال اصلی
رسول خدا در مواجهه با مخالفان دولت مدینه چه گونه برخورد می نمود؟ سوالات فرعی گونه شناسی رفتار پیامبر اسلام در قبال مخالفان؟
شیوه برخورد پیامبر اسلام با کفار؟
شیوه برخورد پیامبر اسلام با مشرکان، منافقان و اهل کتاب؟
-2 مفهوم شناسی
-2-1 مفهوم سیره
-2-1-1 مفهوم سیره در لغت
سیره درزبان عربی از ماده »سیر« است، سیر یعنی حرکت، رفتن، راه رفتن. همچنین نوع راه رفتن. سیره بر وزن فِعله«» است و در زبان عربی، دلالت بر نوع می کند.
