بخشی از مقاله
گزارش کار آشنایی با چوب
گزارش كار
سرفصلها
1- خواص چوب
2- انگيزه انتخاب چوب
3- طرح انتخابي و هدف انتخاب
4- روش كشيدن طرح روي چوب
5- انتخاب اندازة كادر نسبت به طرح
6- ضربه زدن دور قاب
7- ضربه زدن حاشيه كار
8- كندن زمينه
9- روش كار و ابزار مورد استفاده
10- پرداخت و رنگ‌آميزي
آشنايي
در اولين روز آشنايي با استاد، ايشان ما را با انواع چوب و ابزار مانند مغارها، مغار تخت، باز، گلويي و ... آشنا كردند و طرز ضربه زدن به چوب با مغار كندن چوب را با يك تكه چوب كوچك آغاز كرديم و كمي هم در مورد خواص انواع چوبها با ما صحبت كردند.
همينطور بعضي از ابزار مربوط به اين كار و چند نوع چوب را از نزديك به ما نشان دادند تا مقدمه‌اي شود براي جلسات بعدي كار.
در روز نخست استاد با ما در مورد عرفان كار با چوب و چگونگي درآميختن كار با عرفان، سخن گفتند.
1- خواص چوب:
1) توسكا:
چوبي است جنگلي كه زمان رويش آن فصل بهار مي‌باشد برون چوب مشخصي ندارد و از درون و برون مايل به صورتي مي‌باشد و از خانواده پهن‌برگان مي‌باشد و داراي الياف صاف و ظريف مي‌باشد نسبت به رطوبت مقاوم ولي نسبت به گرما و سرماي متناوب چندان مقاومت ندارد و از آن در معرق هم استفاده مي‌شود.
2) نراد:
چوب نرم و خوش‌دستي است كه با استفاده از تيغ جراحي به راحتي كنده مي‌شود و خستگي كندن با مغار را ندارد به علت صمغ زياد و گره‌هايي كه در آن وجود دارد در بسياري از موارد كار با آن مشكل مي‌باشد و به علت درآمدن گره از سطح كار يا بايد گره را برداشت و جاي آن چوب قرار داد يا از چسب رازي براي چسباندن آن استفاده كرد. به علت داشتن صمغ زياد بيد خورده نمي‌شود و رطوبت زياد باعث تاب برداشتن سريع آن مي‌شود.
2- انگيزه انتخاب چوب:
جنس چوب كار اول جنگلي بوده كه براي يادگيري بهتر منبت و به پيشنهاد استاد انتخاب شده است و ابعاد آن 42 × 25 سانتيمتر بوده و به عمق cm1 مي‌باشد.
براي كار دوم از چوب نراد استفاده شده و انگيزة انتخاب اين چوب اين بوده كه بتوانيم در اين كار از مغارهاي مختلف از تيغ استفاده كنيم و چون اين چوب بسيار نرم و متناسب براي استفاده از تيغ مي‌باشد از اين چوب استفاده كرده‌ايم و ابعاد اين كار cm40 × 19 و به عمق cm1 مي‌باشد.
3- طرح انتخابي و هدف انتخاب:
طرح ابتدايي شامل دو عدد گل هشت پر در وسط و 12 عدد برگ در اطراف آن مي‌باشد و چون اولين كار من بوده است اين طرح را انتخاب كردم چون بايد كار كند. كاري را از كمترين سطح شروع كرده و به بالاترين سطح برسيم چون در غير اينصورت سطحهاي بالايي پريدگي مي‌شود.
كار دوم تصوير يك سرباز هخامنشي مي‌باشد كه به خاطر علاقه شخصي به اين طرح و همينطور پيشنهاد استاد انتخاب شده است.
4- روش كشيدن طرح روي چوب:
طرح كار اوليه چون به صورت قرينه نبوده كل طرح را روي كاغذ پوستي اجرا كرده روي چوب پياده كرده‌ام.
در مورد كار دوم هم روش كار به همين صورت يعني به صورت كار نخست بوده است.
5- انتخاب اندازة كادر نسبت به طرح:
در كار اول طرح موردنظر را در وسط قرار داده و براي آن در چهار طرف، كادر ساده يك سانتي‌متري در نظر گرفته‌ايم كه از قسمت بيروني داراي انحناي كمي مي‌باشد و اندازة طرح cm33 × 20 مي‌باشد.
در كار دوم طرح را طوري روي چوب انداخته‌ام كه از قسمت بالا داراي فضاي خالي بيشتري مي‌باشد و داراي قابي از چهار طرف با طرح سنگي مي‌باشد و اندازة طرح cm27 × 12 مي‌باشد.
6- ضربه زدن دور قاب:
براي ضربه زدن دور قاب ابتدا به صورت كادري ساده به وسيلة مغار 6 و 10 ميلي ضربه ميزنيم از مغار 6 براي قمست پود كار كه تراكم بيشتري دارد و براي قسمت راه چوب از مغار 8 و 10 ميلي استفاده مي‌كنيم براي كار ابتدايي دور قاب انتخابي cm1 مي‌باشد و براي كار دوم دور قاب cm2 × 5/1 مي‌باشد.
7- ضربه زدن حاشيه كار:
براي ضربه زدن دور تمامي برگها از مغار باز و نيم‌باز و براي شيار داخل برگها از مغار شفره استفاده مي‌شود براي كندن قسمت داخلي برگ از مغار نيم‌باز و براي گلبرگها از مغار نيم‌باز به طوريكه گلبرگها به صورت پله‌اي روي يكديگر قرار مي‌گيرد خالي مي‌كنيم براي كاسبرگ وسط گل از مغار گلويي بسته براي خالي كردن داخل آن استفاده مي‌شود.
براي كار دوم براي دور قسمت تنه و مو و ريش از مغار باز و نيم‌باز استفاده مي‌شود براي دور كلاه و خطوط آن و گردن و بيني از مغار تخت استفاده مي‌شود خطوط روي كلاه را به صورت مساوي خط كشيده و با تيغ 7 و 8 خالي مي‌كنيم.
8- كندن زمينه:
براي كندن زمينه در كار اول از مغار تخت و نيم‌باز استفاده كردم كندن زمينه نسبت به قطر در كارهاي مختلف متفاوت است و عمق اين كار cm1 و به صورت يكنواخت مي‌باشد.
در كار دوم براي كندن زمينه از مغارتخت استفاده شده و براي صاف كردن آن از دسته تيغ شماره 4 و تيغ شماره 22 استفاده شده است و علت استفاده از تيغ در چوب نراد نرمي چوب نراد و سهولت در كندن مي‌باشد.
9- روش كار و ابزار مورد استفاده:
براي كندن برگها از مغار نيم‌باز شروع به كندن سطح برگها كرده و از كوچكترين سطح به بزرگترين سطح مي‌رويم و برگها را به صورت پله‌اي و زير هم قرار مي‌دهيم و بعد از كندن با مداد شكل شيارها را روي برگها كشيده و با استفاده از شفره آنها را ميزنيم و با تيغ شمارة 24 و 15 روي آنرا پرداخت مي‌كنيم.
براي كندن گلبرگها از مغار نيم‌باز از كوچكترين سطح به بالاترين سطح رفته و براي پرداخت از تيغ شمارة 15 و 24 استفاده كرده و تيزي آن را گرفته حالت گرد به آن مي‌دهيم. بعد گلبرگها را به دو قسمت تقسيم كرده شياري به 2 طرف آن داديم كه حالت طبيعي به خود بگيرد.
براي قسمت ريش و سبيل و قسمت بالايي موي سرباز از مغار شفره براي شكل‌دادن و فرم‌دهي استفاده مي‌شود و براي قسمت انتهايي موي سرباز از مغار گلويي بسته به صورت دايره دايره ضربه زده و شبيه كاما، با مغار زده و با استفاده از تيغ شمارة 15 شروع به پرداخت به طوريكه قسمت تيزي و جدا كردن قسمت يك فر مو از قسمت ديگر مشخص شود و داخل آن را با سنباده 120 پرداخت نموده تا حالت گردي و خوش فرم شود. براي قسمت ابروي اين كار ابرو را از ابتداي پيشاني بامداد كشيده و تا انتهاي گودي صورت كه مربوط به چشم مي‌باشد مي‌كشيم و با مغار نيم‌باز صورت ضربه ميزنيم قسمت بيني و چشم اين سرباز فقط از تيغ شماره 15 استفاده كردم چون اگر از مغار استفاده مي‌شد كار كاملاً شكسته شده و ترميم آن با مشكل مواجه مي‌شد.
قسمت لب اين سرباز چون پايينتر از سبيل و بالاتر از ريش قرار گرفته است آن هم از تيغ شمارة 15 استفاده مي‌شود و سوراخ بيني اين كار با تيغ شمارة 15 انجام مي‌شود ولي اگر در اين زمينه پيشرفتي از قبل داشتم با مغار قلمزني گلويي بسته خالي مي‌كردم در قسمت گردن اين كار پايينترين سطح كار مي‌باشد و دو طرف آن را با مغار تخت كه ضربه زديم با تيغ شمارة 15 شروع به پرداخت و گرد كردن مي‌نماييم. قسمت لباس اين سرباز ابتدا با مغار تخت 6 ميل آن را از
قسمت انتهايي لباس به قسمت بالايي كه متصل به يقه مي‌باشد حالت دوار، گرد مي‌نماييم و يقة لباس را با تيغ شمارة 22 از لباس جدا كرده و با مغار بافت آن را بافتدار مي‌نماييم. بعد از اين مرحله در مرحله آخر چشم را كار مي‌كنيم. به اينصورت كه فقط با تيغ شمارة 15 قسمت پلك بالا را از پلك پايين جدا مي‌كنيم تا گردي داخل چشم مشخص شود و با مداد گردي چشم را كشيده و كار در اين قسمت تمام مي‌شود.
بعد از اين مراحل كار، شروع به پرداخت كردن خود طرح مي‌نماييم چون چوب نراد بسيار نرم مي‌باشد از سنباده 60 و 80 استفاده نمي‌شود و از سنباده 120 براي پرداخت اوليه و از 360 براي نرمي و لطافت كار استفاده مي‌شود در قسمت زمينه كار 1×3 سانت از بالا به پايين آن را خط‌كشي مي‌نماييم و در قسمت اول cm1 و در قسمتهاي بعدي cm3 جدا مي‌كنيم بعد اين خطوط را تا پايين ادامه مي‌دهيم كه حالت آجري پيدا كند بعد با مغار تخت روي آن را به صورت دقيق ضربه ميزنيم.
براي روي قاب ابتدا خطوطي به صورت طرح سنگفرشي روي قاب كشيده و با استفاده از تيغ شماره 15 دو طرف آن را حدوداً m1 شيار مي‌دهيم كه اندازة اين سنگها با يكديگر برابر نيستند.
10- پرداخت و رنگ‌آميزي:
براي برگها از رنگ تيره و زمينه متوسط و قسمت گلبرگ هم نيز از رنگ شفاف استفاده مي‌شود.
براي سرباز از مو كلاه ريش و سبيل از همرنگي تيره و زمينه كمرنگ و قاب كمرنگتر استفاده مي‌شود.
تينر 2 پيمانه + سيلر 1 پيمانه سيلر
تينر 2 پيمانه + كيلر 1 پيمانه كيلر
2 پيمانه تينر + 1 پيمانه نيم پلي‌استر
سپاسگذاري
در پايان از استاد گرانقدر آقاي مجمع صنايع كه در انجام كارها و تمامي مراحل كار ما را ياري و همراهي نمودند نهايت تشكر و قدرداني را داريم و از خداوند متعال سلامتي و موفقيت روزافزون ايشان را خواستاريم.
گزارش كار
استاد راهنما : آقاي مجمع صنايع
دانشجوي كارشناسي صنايع دستي (تخصصي چوب)
مريم كريمي كوتنايي
ورودي 81
اسفند 85
