بخشی از مقاله
گزارش کار آموزی كارخانه نساجي نيكو باف ساوه
گذري بر تاريخچه كارخانه ي نيكو باف
شركت ريسندگي بافندگي نيكو باف ( سهامي خاص ) به سال 1352 تاسيس و در سال 1354 به بهره برداري رسيد . در بدو شروع كار محل استقرار كارخانه در تهران ، و سپصس به شهرك صنعتي كاوه منتقل شد . اين كارخانه تا سال 1383 توليد پتوي ژاكارد ( مينگ ) را در دستور كار خود داشته است و داراي خطوط ريسندگي ، بافندگي و رنگرزي و تكميل بوده ; تعويض و توليد پتوي راشل ( سيلك ) جايگزين گرديد . هم اكنون اين كارخانه داراي خطوط مقدمات بافندگي ، بافندگي ، چاپ و تكميل مي باشد .
توليدات اين كارخاننه به صورت مستقيم در داخل در كليه استانهاي كشور پخش و از طريق برخي نمايندگي ها به كشور هاي افغانستان ، پاكستان و عراق صادر مي گردد .
محل استقرار كارخانه :
كارخانه نيكو باف در شهر صنعتي كاوه در 20 كيلومتري شهر ساوه ساخته شده است . لازم به ذكر است كه اين شهر صنعتي بزرگترين شهر صنعتي در ايران مي باشد و داراي هتل ، پارك، آتش نشاني ، آپارتمان هاي مسكوني ، خط واحد ، آژانس و غيره مي باشد .
چارت سازماني كارخانه :
شركت نيكو باف از آنجا كه در يك شركت خصوصي مي باشد داراي يك چارت سازماني ساده مي باشد . به عنوان مثال مدير كارخانه خود مدير فروش نيز است و همچنين رئيس دفتر .
تعداد پرسنل :
اكثر پرسنل كارخانه ي نيكو باف بومي بوده و از شهر ساوه مي باشند . در كل 143 نفر در اين كارخانه مشغول به كار هستند كه از اين تعداد 5 نفر كه كارشان رفوگري طاقه ها است و بقيه كاركنان مرد مي باشند . اين كارخانه فاقد مهندس تكنولوژ بوده و 2 مهندس شيمي در اين واحد صنعتي فعاليت دارند !
سيستم هاي تهويه ، سرمايش ، گرمايش ، آب و برق كارخانه :
از آنجا كه نوع نخ بكار رفته در اين كارخانه پلي استرو اكرليك مي باشد در اين واحد هيچ گونه كنترل خاصي روي رطوبت و دماي سالن ها صورت نمي گيرد و تنها به مكش پرز هاي معلق حاصل از خارزني در سالن تكميل به وسيله ي كانال هاي تهويه اكتفا مي شود .
سيستم گرمايش و سرمايش اين كارخانه نيز بسيار ابتدايي بوده در تابستان از كولر و در زمستان از بخاري سالني استفاده مي شود . هر چند در سالن چاپ در زمستان نيازي به استفاده از بخاري وجود ندارد .
و آب كارخانه براي استفاده در سالن چاپ و همچنين بويلر سخت گيري مي شود
در ضمن دو ژنراتور براي استفاده در ساعات پيك يا قطع برق سرويس شده هميشه آماده به كار هستند .
ماشين آلات :
واحد چله پيچي :
در اين واحد پله ها به طور مستقيم پيچيده مي شوند و عمل چله پيچي بوسيله ماشين چله پيچي انجام مي شود . اين ماشين كره اي مي باشد و از شركت SWTA در سال 2004 خريداري شده است . قفسه هاي اين واحد از نوع رزرو دار بوده و داراي گنجايش 332 بوبين مي باشد .
اين ماشين توانايي پيچيدن چله با قطر 21 اينچ و 30 اينچ را دارا است و در آن كنترل نوري و داف اتو ماتيك تعبيه شده است . در اين واحد بوبين هاي نخ پلي استر 150دنير كلن وارداتي از كشور كره بر روي قفسه ها قرار گرفته و براي پيچش بر روي چله نخ كشي مي شوند . چله ها براي نخ تار زمينه پتوي راشل مورد استفاده قرار مي گيرند . از مزاياي اين چله پيچي حذف مرحله ي مياني پيچش بر روي استوانه است كه در نتيجه ي آن اين فر آيند سريعتر و بنا بر اين ارزانتر از چله پيچي غير مستقيم تمام مي شود .
در اين واحد به ازاي هر ماشين راشل 16 چله آماده مي شود . لازم به ذكر است كه بايد متراژ ، كشش و سرعت چله پيچيده شده ي اين 16 چله مساوي باشد . تعداد سر نخ هاي پيچيده شده بر روي چله علاوه بر محدوديت هاي ظرفيت قفسه به عرض بافت و گيج ماشين بستگي دارد در اين كارخانه عموما" چله ها با سر نخ هاي 309براي گيج 13و 513براي گيج 14 پر مي شوند .
لازم به ذكر است كه پيچيدن چله با كشش بالا تاثير مستقيم و نا مطلوبي بر عرض محصول نهايي و گا ها" موجب چروك خوردگي و نايكنواختي پرز مي شود . و دليل ان هم تنها خارج شدن از حالت الاستيك پلي استر مي باشد ، بر اثر ازدياد كشش .
در سابق اين كارخانه در اين واحد با كشش و سرعت 75/75كار مي كردكه با پيشنهاد من و موافقت مدير كنترل كيفيت و سرپرست سالن به 35.45 كاهش و عيوب تا حد زياديمرتفع گرديد.
واحد بافندگي :
در اين سالن 7 ماشين بافندگي راشل 2 ميله سوزن پنج شانه قرار دارد . اين ماشين ها در سال 2004 از كشور كره وارد و نام شركت سازنده Won IL مي باشد . چهار ماشين بصورت نو و 4 ماشين نيز دست دوم خريداري شده است . 4 ماشين ديگر داراي گيج 26هستند . مكانيزم فرمان طرح اين ماشين ها از نوع بادامكي مي باشد . و رد هر طرف ماشين 8چله نخ پلي استر براي بافت زمينه قرار مي گيرد . و شانه وسط نيز نخ PILE را در بافت قرار مي دهد . جنس اين نخ اكريليك مي باشد ونمره ي آن 2/32Ne است. براي سنگين يا سبكتر كردن پارچه از دنده ي قابل تعويض برداشت پارچه استفاده مي كنيم و براي كم يا زياد كردن عرض بافت نيز بايد مقدار ران – اين را تغيير بد هيم . دراين سالن 21 قفسه وجود دارد و ظرفيت هر قفسه با بوبين رزرو 800 بوبين مي باشد و در كل ظرفيت كل قفسه 16800 بوبين نخ اكريليك مي باشد .
در مجموع ماشين راشل دو ميله سوزن با پنج شانه براي توليد پارچه هاي پرز دار با كيفيت بالا به كار مي رود . دو شانه بر روي ميله سوزن جلو و دو شانه ديگر بر روي ميله سوزن عقب و يك شانه بر روي هر دو ميله سوزن كه نخ هاي شناور را مي بافد . ميله هاي سوزن به طور مستقل از يكديگر حركت بالا و پايين رفتن را انجام مي دهند در حالي كه شانه ها به تناوب بين سوزن ها هر ميله نوسان مي كنند .
همانطور كه در شكل نيز مشاهده مي شود در اين نوع بافت از نخ ليد – اين استفاده مي شود و چله هايي كه در پايين ماشين جاي دارند بافت ليد –اين و چله هاي بالا بافت ستوني مي زنند .
و از معايب اين واحد مديريت ضعيف مي باشد كه آن نيز به دليل نبود مهندس تكنولوژ و يا مدير توليد است . براي نمونه هيچ كدام از اين 7 ماشين در اين مدت دو ماه و چندي ، پيش نيامد كه عرض يكساني داشته باشند و در وزن طاقه نيز اختلاف فاحش بود . از ديگر معايب احتساب يك اپراتور به يك ماشين بود كه بسيار عجيب به نظر ميرسيد آن هم براي ماشين راشل. خلاصه اينكه نياز به حساب تو قفات پيش بيني شده و نشده ديگر نبود چرا كه گاهي براي حرف چاپي مي شد كه دو ساعت ماشين ها خاموش شدند .
سالن چاپ:
اين سالن شامل 4 بخش مجزا مي باشد:
1- آزمايشگاه چاپ
2- قسمت شابلون سازي
3- قسمت رنگسازي و تهيه خمير چاپ
4- سالن چاپ وتثبيت
البته يك بخش تحت عنوان قسمت طراحي هم قسمت فعال است كه در گذشته در قسمت شابلون سازي محلي را براي طراحي تخصيص داده بودند ولي به مرور زمان از زير نظر توليد خارج شده وزير نظرقسمت فروش كارخانه به فعاليت خود ادامه مي دهد.
در اين قسمت بسته به اينكه مشتري سفارش خاصي را داده باشد و يا اينكه طرح كالا را در اختيار كارخانه قرار داده باشند مي توانيم طرح را كپي كنيم ويا با ابتكار افراد متخصص كه در اين قسمت مشغول به كار هستند طرح زيبا وجالبي را روي فيلم منتقل كنيم و يا اينكه مشتري خود طرح به خصوصي را ارائه كرده باشد كه بسته به نوع آن با نرم افزار يا دست طرح را روي فيلم پياده مي كنند اگر طرح هاشور هاي زياد داشته باشد يا خيلي طرح ظريف باشد چون كامپيوتر
دقت زيادي دارد ممكن است طرح پياده شده به دليل ظرافت بالا در هنگام شابلون سازي طرح به مشكل برخورد ونقاط كوچكتر از سوراخهاي شابلون باشد.
براي به وجود آمدن سايه نقاط كنار هم قرار مي گيرند و هر چه نقطه ها متراكم تر سايه ها تيره تر يعني رنگ بيشتري از شابلون عبور مي كند و هر چه نقاط پراكنده تر سايه ها روشن تر خواهد بود.
اگر بخواهند طرحي را براي مشتري كپي كنند ابتدا راپورت طرح را تعيين مي كنند و بعد پارچه را طوري تا مي زنند كه راپورت طرح روي يك تاي پارچه بماند بعد اين راپورت طرح را اسكن مي كنند اگر هم بزرگتر از اسكنر باشد آن را به چند قسمت تقسيم مي كنند و اسكن مي كنند و آنها را به هم وصل مي كنند. . اگر بخواهند تغييراتي روي طرح مي دهند و آن را روتوش مي كنند.
در كاخانه بافت آزادي معمولا عرض شابلونهاالتر است كه 5سانتي متر از طرفين خالي ميگذارند در نتيجه را پورت طرح بايد مقسوم عليه هايي از 90 باشد مثلا(30*30)تا بتوان با چند بار تكرار طرح شابلون را كامل را ساخت. لازم به ذكر است كه كناره هاي فيلم ها را با گل كه به آن ماسكه مي گويند به صورت
دالبورهايي در مي آورند تا نور از آن قسمتها عبور نكند و طرح داخل اين دالبورها قرار مي گيرد تا وقتي كه مي خواهد اين فيلم ها را كنار هم قرار دهند راحت تر بتوان اين تطبيق را به اجرا گذاشت تا بين آنها فاصلهاي نيافتد. در ضمن براي هر رنگ يك فيلم جدا مي شود جنس فيلم ها كه از كاغذ هم مي تواند باشد ولي بيشتر از كالك كه پلاستيكي است و دير تر پاره ميشود استفاده مي شود.
1- آزمايشگاه چاپ:
در اين بخش كه در حقيقت قلب قسمت چاپ مي باشد و مهمترين قسمت اين سالن به شمار مي رود ، تمامي دستورات را صادر مي كند، در حقيقت بعد از اينكه طرح مورد نظر به آنها داده شد حال نوبت به انتخاب رنگ مناسب براي پارچه مورد نظر مشتري مي رسد و همچنين ايجاد رنگهايي كه در طرح موجود
هستند به طور دقيق وهمچنين مواد كمكي كه در هر نوع چاپ متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال وقتي قرار است طرحي را روي پارچه اي پياده كنند ابتدا جنس پارچه را مشخص مي كنند وسپس رنگ مورد نياز آن پارچه را پيدا مي كنند البته با توجه به مصرف نهايي پارچه ويا نوع سفارش، حال نوبت به اين مي رسد كه با رنگهاي موجود شيد مورد نظر كه در طرح وجود دارد بسازند به عنوان مثال رنگ سبزي كه در طرح وجود دارد ممكن است از تركيب سه رنگ به دست آيد كه
براي ساختن اين رنگ بر دستورهايي كه در آزمايشگاه تهيه شده مراجعه مي كنند در اين بروشورها مثلا براي رنگ ديسپرس با تغيير متادير رنگ شيدهاي مختلف آن را تهيه كردنند كه اين عمل در قياسهاي كوچك انجام شده مثلا با %5 و%10و... و نمونه هاي چاپ شده را بسته بندي مي كنند كرده اند و همچنين اين عمل را با تركيب رنگها نيز انجام گرفته و وقتي طرحي به ايشان ارائه مي شود كار كمي راحت تر است مثلا با كنار هم گذاشتن تكه اي از پارچه اي كه طرح آن را داريم در كنار اين نمونه ها به راحتي مي توان ميزان رنگ يا رنگهاي مورد نياز آن رنگ را پيدا كرد. سپس با يافتن تركيب رنگها نوبت به نوشتن نسخه هاي چاپ مي رسد كه در آن همه موارد با ذكر جزييات واندازه ها در مقياس معلومي آمده است كه اين نسخه به قسمت رنگسازي مي رود تا از روي آنها خمير چاپ
تهيه شود.
لازم به ذكر است آزمايشگاه چاپ در اين كاخانه به تازگي راه اندازي شده و تجهيزات خاصي در آن وجود ندارد ولي يك اوون جهت تثبيت و خشك كردن پارچه بعد از چاپ هست و همينطور يك ديگ جهت تهيه بخار براي ثبت هايي كه نياز به بخار آب دارد هست و همچنين شابلونهاي كوچك كه بتوان با آن طرح را به طور آزمايشي روي پارچه پياده كرد در حقيقت كليه مراحل چاپ را با همين تجهيزات اندك مي توان در آزمايشگاه چاپ انجام داد و پس از اطمينان از حصول نتيجه نهايي ومطلوب بودن آن كار در مقياس عمده انجام گيرد تا ضرر اقتصادي كمتري را كارخانه متحمل شود چون كوچكترين اشتباه در انتخاب رنگ يا مواد كمكي مورد نياز مساوي است با هزينه بسيار گران براي كارخانه كه جبرا آن سخت ويا غير ممكن خواهد بود.
2-شابلون سازي
بخش چاپ كارخانه منحصرا شامل ماشينهاي چاپ تخت (اسكرين)مي باشد. لذا فقط شابلونهاي تخت تهيه مي كنند كه اندازه هاي آنها عبارتند از (176*116)،(176*90)،(232*116)، در قسمت شابلون سازي گام اول كشيدن گاز، (تور)روي قاب شابلون است كه توسط دستگاه تور كش يا گاز كش انجام مي گيرد اين
دستگاه شامل فكهاي متحركي است كه در جهت هاي طولي وعرضي حركت مي كنند و همچنين يك غلتك خار دار در ابتداي دستگاه كه توسط اين فكها روي آنها سوزنهايي قرار دارد تا گاز را بگيرند وهمچنين غلتك خار دار گاز را مي توان كشيد تا گاز به صورت كاملا كشيده روي چارچوب(Frame) قرار گيرد كششي كه در اينجا به گاز دارد مي شود حدودا 3سانتي متر از هر طرف است ( معمولا) كه اين بستگي به اندازه سوراخهاي گاز دارد كه معمولا از سه نوع گاز با اندازه هاي 45،55،63 استفاده مي كند ولي وقتي 3Bcm از جهت طول به آن كشش وارد مي كنند3Bcm هم از جهت عرض مي كشند تا سوراخهاي گاز حالت خود را از دست ندهند.
نوع گاز مصرفي بستگي دارد به نوع پارچه و مقدار خمير چاپ كه بايد انتقال يابد و همچنين نوع خمير چاپ دارد بعد از كشيدن گاز حال نوبت به چسباندن آن بروي قاب شابلون يا چارچوب است پس قسمتهايي را كه گاز روي چار چوب است با استفاده از چسبهاي Ultrafix B, Ultrafix A مي چسبانند كه به اول 10% از دومي و را اضافه ميكنند و استفاده مي كنند . جهت سفت تر چسبيدن گاز به چارچوب يك نوار از قسمتهايي از خود گاز كه اضافه بوده و بريده شده به گونه اي در داخل شابلون ميچسبانند كه يك طرف ان به گاز بچسبد و طرف ديگر به بدنه شابلون و به اين ترتيب دور تا دور شابلون سفت مي شود. (لازم به ذكر است جنس اين گازها از پلياستر است و جنس چارچوب فلزي است)
همانطور كه گفته شد بسته به نوع طرح و پارچه و خمير چاپ گاز مناسب انتخاب ميشود. هرچه نمره گاز پايين تر باشد منافذ بزرگتر مي شود (اين اعداد نشان دهندة تعداد منافذ در سانتيمتر است) حال نوبت به مرحله كشيدن لاك روي شابلون ميرسد،، در اين كارخانه از دو نوع لاك استفاده مي شود : 1- لاك ايراني (تيراژه) كه يك نوع لاك بسيار حساس به نور به رنگ سبز آبي است كه محلول در آب است. 2-لاك خارجي (يك لاك سفيد رنگ ست) حلال اين لاك تينر است. معمولاً كار لاك كشي با لاك ايراني انجام مي گيرد چون شسشتو با تينر هم هزينه دارد و هم براي گاز ضرر دارد. و آنرا خراب مي كند. در ضمن براي روتوش هم از لاك ايراني استفاده نمي شود چون پس از روتوش ديگر عملبات نور دهي انجام نمي شود چون به صرفه نيست.
لازم به ذكر است در داخل هر جعبه لاك يك ماده حساس كننده وجود دارد كه آنرا به لاك اضافه مي كنند و خوب به هم مي زنند و سپس لاك را داخل لاك كش مي ريزيم و شابلون را به صورت كامل قرارداده و عمليات لاك كشي را از پايين به بالا انجام مي دهيم تا لاك كاملا وارد منافذ گاز شود (اين لاك در مقابل نور حساس است و اگر نور ببيند سفت ميشود) ماده حساس مي تواند آمونيوم بيكرومات يا پتاسيم بيكرومات باشد. حساسيت لايه به نور بستگي به مواد ذكر
شده خواهد داشت كه بهترين آنها آمونيوم بيركومات است ، در ضمن غلطك لاك مصرفي نيز مهم است و نبايد آنقدر شل باشد كه در منافذ گاز نماند و شره كند پس براي غلطك دادن به آن از ژلاتين استفاده مي كنند.
سپس شابلون را در داخل دستگاه خشك كن ميگذارند و بعد از خشك شدن كه توسط جريان هوا به مدت حدوداً 1 ساعت انجام ميگيرد نوبت عمل عكاسي ميرسد در اين كارخانه دو دستگاه عكاسي وجود دارد كه يكي از آنها استفاده مي شود و ديگري ناقص است و كار نمي كد، دستگاه عكاسي مور استفاده ساخت كشور سوئيس و از كمپاني E.HARLACHER است.
اين دستگاه شامل دو خط كش است يكي در جهت عرض و ديگري در جهت طول و يك قسمت شيشهاي كه علامت (+) در وسط آن مانند همان كه در وسط طرح قرار دارد وجود دارد كه بتوان طرح را به راحتي روي شيشه قرارداد و چسباند و يك لامپ پر نور و همچنين يك جك كه بتواند بوسيله آن شابلون طرح مورد نظر را كه توسط قسمت طراحي روي فيلم ها كشيده شده آورده و از روي راپورت طرح تعداد تكرار مشخص شود (البته اين هماهنگي كه تعداد تكرار يك عدد صحيح درميايد بين قسمت طراحي و عكاسي وجود دارد) و اين اندازهها را روي خط كشهاي كنار دستگاه
تنظيم ميكنند تا با گرفتن عكس دركل شابلون طرح پياده شود البته اين مربوط به طرحهاي باراپورت طرح كوچك است و براي طرحهاي بزرگ ديگر اينگونه نيست و چون يك طرح كل شابلون را ميپوشانند و بهتر آن است كه طرح را روي شابلون بچسبانيم و سپس عمل نوردهي را انجام دهيم،
نكته مهم اين است كه به هنگام عكاسي با استفاده از پردهاي كه روي دستگاه قرار دارد از خوردن نور به جاهايي كه نبايد روي شابلون نور بخورد جلوگيري كرد.
سيستم كار عكاسي به اين صورت است كه نور شديدي به صورت 20-30 ثانيه به طرح و شابلون تابانده ميشود آنجايي كه طرح وجود دارد نور نمي خورد پس سفت نمي شود و جايي كه نور مي بيند سفت مي شود. آنجا كه سفت نمي شود به هنگام شستشو حل شده واز بين ميرود وجايي كه نور خورد سفت
شده و حل نميشود. پس آنجاها رنگ از شابلون عبور نمي كند ولي انجايي كه نور نديده و سفت نشده منافذ باز است و رنگ عبور ميكند و طرح روي پارچه پياده ميشود. همانطور كه در بحث طراحي هم گفته شد طرحها تفكيك رنگ دارند پس براي هر رنگي يك شابلون جداگانه عكاسي ميشود (هرفيلم مربوط به طرح بر روي يك شابلون) سپس شابلونها را داخل يك حوضچه آب مي اندازند و آنها را تكان مي دهند تا لاك سفت نشده از روي شابلون شسته شود. در اين
قسمت طرح پياده شده بر روي شابلون مشهود ميشود و قابل رويت است حال شابلونها را داخل خشك كن قرار مي دهند و پس از خشك شدن آنها در معرض باد با درجه Cْ100 ، نوبت به روتوش كردن مي رسد كه يك ميز است كه داخل آن لامپهايي روشن است و شابلون را روي آن قرار مي دهند تا بتوان نقاطي را كه بايد لاك داشته باشند و ندارند ديد و آنها را با استفاده از لاك سفيد كه نيازي به نور ديدن ندارد روتوش ميكنند و ديگر كار شابلون سازي تمام است و شابلونها آماده استفاده هستند.
نكات مهم ديگري هم هست كه به آنها اشاره ميكنيم ، يكي اينكه بعد از عمل عكاسي و شستشو و خشك شدن شابلون نوبت به استفاده از سخت كنندهاي مي رسد كه داخل لاك بود و آن را با استفاده از يك پارچه بر روي شابلون ميكشند تا در اثر حركت تيغهها و برخورد با سطح شابلون لاك ها كنده نشوند. ديگر اينكه براي شستن شابلون از وايتكس (هيپوكلريت سديم) استفاده ميكنند و اب در صورتي كه از لاك سفيد استفاده شده باشد از تينر براي شستن طرح استفاده ميشود و سپس با فشار هوا و آب شابلون را كاملاً تميز ميكنند.
1-3-قسمت رنگ سازي و تهيه خمير چاپ
در اين قسمت خمير چاپ مورد نياز در سالن چاپ تهيه مي شود كه شامل دو قسمت است يك قسمت كه درانتهاي سالن رنگ سازي قراردارد و انبار رنگ است و يك سالن كه بشكه هاي رنگ، همزن و مخازن مواد اوليه خمير چاپ و همچنين يك بشكه شور در آن قرار دارد به طور كلي در اين كارخانه ي4 نوع رنگ خمير چاپ تهيه ميشود.
-1.رنگهاي اسيدي مخصوص پارچه هاي نايلون
-2.رنگهاي اسيپرس مخصوص پارچه هاي پلي استر
-3.رنگهاي راكتيو مخصوص پارچه هاي پنبهاي
-4.رنگهاي پيگمنت براي هر نوع كالا.
1-3-1.نسخه تهيه رنگينههاي اسيدي براي نايلون به صورت زير است :
اوره 50گرم
سولفات آمونيوم 40گرم
غلظت دهنده 400گرم
امولسيون 400گرم
ضدكف 10گرم
رنگ Y گرم آب X گرم
جمعاً 1000گرم
نقش اوره در اين نسخه جذب رطوبت است كه در قسمت تثبيت در دماي ْ120C بخار اشباع را به خود جذب ميكند و حوضچه هاي كوچكي را تشكيل مي دهد تا عمل جذب بهتر انجام شود مثل حالتي كه در رنگرزي وجود دارد.
سولفات آمونيوم PH محيط را تنظيم ميكند و اسيدي مي كند كه اين عمل زماني اتفاق مي افتد كه به دماي جوش برسيم كه اين دما را در دستگاه تثبيت داريم.
ميزان غلظت دهنده و امولسيون براي 400Kg آب و نفت، 350Kg نفت، 45Kg آب و 5kg اموليگاتور (اين ماده يك سر آبدوست دارد كه به آب مي چسبد و يك سر آب گريزي كه به نفت ميچسبد و آنها را كنار هم نگه ميدارد و اين ترتيب از دوفازي شدن مخلوط آب و نفت جلوگيري مي كند)
غلظت دهنده مي تواند آلجنيات يا ماده ديگري باشد.
ماده ضد كف نيز از ايجاد حباب جلوگيري ميكند زيرا به هنگام چاپ حبابها نا يكنواختي مي شوند.
چاپ در حقيقت رنگرزي و يا بي رنگ نمودن موضعي پارچه طبق شكل خاص طراحي شده است. تهيه يك پارچه در يك رنگ و سپس رنگ كردن آن بمراتب آسانتر از بافتن آن است. زيرا براي بافت لازم خواهد بود تا نخها ابتدا به رنگهاي مورد نظر رنگرزي شوند و سپس توسط ماشين بافندگي بافته شوند. چاپ پارچه هاي گردباف بعلت تمايل كناره هاي آن به لول شدن مشكل تر از پارچههاي بافته شده است. اين پارچه ها معمولاً با ماشين هاي چاپ تخت چاپ مي نمايند زيرا
ميتوان پارچه را روي باند (بلانكت) اين ماشين ها چسباند معمولاً رنگينه هاي مصرفي در رنگرزي در چاپ نيز مورد استفاده قرار مي گيرند. براي چاپ مطلوب محلول چاپ را بايستي همگن يعني تمام مواد شركت كننده بصورت يكسان پخش شده باشد تهيه كرد. به همين جهت مخلوط كردن كامل چاپ توسط همزن به منظور حصول محلولي يكنواخت ضروري مي نمايد. همچنين براي جلوگيري از ايجاد حباب اضافه نمودن مواد ضد كف الزامي است.
رنگينه هايي كه براي پخش چاپ بكار گرفته مي شوند. بايد از حلاليت بالاي در آب برخوردار باشند در صورتيكه رنگينه در آب نامحلول باشد بايد بتواند تعليق يكنواختي با مواد شركت كننده در خمير بوجود آورد. عملياتي كه در بخش رنگسازي صورت ميگيرد مخلوط كردن رنگ يا رنگها با مواد تعاوني لازم و ايجاد خمير مناسب جهت چاپ بر روي كالاي مورد نظر مي باشد. اجراي عمليات چاپ، استفاده از محلول رنگ به تنهايي به نحو مطلوب امكان پذير نيست. جهت مهار كردن مخلوط رنگها در نقاط مورد نظر طرح نياز به آن است كه غلظت محلول رنگ مصرفي افزايش يابد و بدين منظور با در نظر گرفتن پارامترهاي مختلف از قبيل نوع
دستگاه، ساختمان فيزيكي و شيميايي كالا، ساختمان شيميايي رنگ و عمليات تثبيتي و … همانطور كه گفته شد از موادي بنام غلظت دهنده استفاده مي نمايند. غلظت دهنده مادهاي است كه در واقع سياليت رنگينه را كاهش مي دهد و از جريان يافت سريع آن هنگام عبور از درون منافذ و بوجود آمدن حاشيههاي
نامنظم و پخش ناخواسته آن جلوگيري مي نمايد. ويسكوزيته خمير چاپ و به عبارت ديگر جريان آن از دو نقطه نظر مقدار (حجم) خمير انتقالي و پخش (در سطح و داخل ساختمان پارچه) بستگي فراوان به غلظت دهنده آن دارد. غلظت خمير چاپ بايد حد معيني داشته باشد زيرا بعد از اتمام چاپ و تپبيت رنگ بايد غلظت دهنده در حد امكان با شستشو از پارچه شسته شود از اين رو ويسكوزيته خمير نه تنها به قيمت تمام شده كالا مي افزايد بلكه شستشوي نهايي را هم
مشكل تر مي سازد . با رقيق سازي خمير نيز از ظرافت خطوط مرزي كاسته مي شود و عمل چاپ بصورت مطلوب صورت نمي گيرد. وجود غلظت دهنده همچنين باعث زبر شدن ، زير دست در مواضع چاپ شده مي شود و بعد از تثبيت عمليات شستشويي موثر جهت از بين بردن و زدودن غلظت دهنده و رنگينه هايي كه جذب شدهاند لازم است. غلظت دهنده ها معمولاً چند ساعت قبل از بكار گرفته شدن، آماده مي كردند و به اين ترتيب پس از اضافه نمودن مواد كمكي
و رنگيه به غلظت دهنده خمير حاصل به ماشين چاپ انتقال مييابد . در آماده سازي خمير چاپ از فاكتورهاي مهم انتخاب غلظت دهنده مي باشد. براي مخلوط كردن آب و غلظت دهنده از يك دستگاه اتوماتيك در كنار مخزني اصلي استفاده مي شود . ميزان غلظت دهنده ابتدا توزين شده بوسيله مكش به بالاي ماشين ميرود كه ميزان غلظت دهنده به اندازه مورد نياز مي باشد. دستگاه بطور اتوماتيك ، آب را از طريق يك لوله وارد مخزن مي نمايد . دستگاه داراي پرهاي مي باشد كه در مخزن به چرخش درميآيد دور ماشين 1500-2000 دور دردقيقه مي باشد . ظرفيت محلولها براي تهيه امولسيون 500 ليتر و براي غلظت دهنده هاي ديگر هزار ليتر است. براي ساختن غلظت دهندههاي امولسيون نفت و آب را وارد محلول مي نمايد.
در ابتدا بصورت اتوماتيك حدود يكصد ليتر آب را وارد مخزن مي نمايد سپس آب متوقف شده و مقدار لازم از غلظت دهنده راوارد مخزن كرده در همين عمليات آب و غلظت دهنده توسط همزن در مخزن ميكس مي شوند سپس ورود غلظت متوقف شده تا حدود 775 ليتر آب وارد محلول مي شود . اين اعداد تجربي است. پس از تهيه غلظت دهنده مواد توسط پمپ به مخزن هاي فرعي پمپ مي شوند در كار هر مخزن نشانه هايي قرار دارد كه نشان دهنده پر يا خالي بودن مخزن است. ظرفيت اين مخزنها هركدام 2000 ليتر است. پر و خالي شدن مخزنها از طريق فشار هواصورت مي گيرد نام دستگاه مزبور VAN wyk santpart ساخت كشور هلند است.
بخش رنگ سازي داراي يك دستگاه بشكه شور نيز هست كه بطور اتوماتيك بشكه ها را بوسيله آن شستشو مي دهند. يك مخزن تصفيه نيز وجود دارد كه رنگ را تصفيه مي نمايد. كه البته بيشتر كار تصفيه رنگ را دستي انجام ميدهند با يك توري كه در سر بشكه قرار مي دهند و رنگ از آن عبور مي كند. درون بشكه غلظت دهنده، رنگ مواد تعاوني، ضد كف … اضافه ميكند تا 120 كيلوگرم كه ظرفيت نهايي بشكه است آب سرد ريخته و بوسيله همزن تمامي مواد فوق را با همديگر به خوبي مخلوط مي نمايند تا خميري يكدست به دست آيد.
اطلاعات مورد نظر از بخش آزمايشگاه چاپ به رنگسازي داده شده است بر حسب gr/kg كالا تبديل شده و با توجه به ظرفيت بشكه هاي رنگ و مخزن هاي موجود محاسبه مي شود. معمولاٌ خمير ساخته شده را بايد 24 ساعت نگهداري كرد تا بعد از آن مورد استفاده قرار گيرد. براي اين كار با استفاده از مكش هوا خمير به داخل مخازن مربوطه هدايت مي گردد سپس به بشكه ها انتقال يافته و خمير ساخته مي شود . رنگهايي كه در بخش رنگسازي مورد استفاده قرار مي گيرد رنگهايي كه توسط كارخانه هاي سازنده در كاتالوگهايشان مناسب جهت چاپ با توجه به حلاليت بالا و نفوذ پذيري سريع و تثبيت آسان آن ذكر شده است انتخاب مي شوند.
1-4-. سالن هاي چاپ :
اين بخش شامل 2 سالن مجزا مي باشد كه در اين سالنها 5 دستگاه ماشين اسكرين تخت وجود دارد كه مشخصات اين ماشين ها در زير آمده است :
جدول (6-2)
شماره ماشين مارك TYPE سالن ساخت طول مفيد
ماشين شماره1
ماشين شماره2
ماشين شماره3
ماشين شماره4
ماشين شماره5
سرعت اين ماشين بسيار كمتر از چاپ روتاري مي باشد و چيزي در حدود 8 تا 10 متر در دقيقه مي باشد كه البته بستگي به راپورت طرح دارد. ليكن طرحهاي متنوع تر و باعرض زياد را مي توان بوسيله اين ماشين ها چاپ نمود. ماشين هاي فلوق تماما ساخت كشور آلمان مي شود البته در بخش شستشو و يا در بخش رنگرزي شستسو داده مي شود و سپس در بخش تكميل تثبيت حرارتي مي شود .
ماشين چاپ اسكرين تخت :
در اين ماشينها كه كارخانه داراي پنج نمونه مشابه از آن مي باشد طرح به راحتي روي كالا انتقال يافته و ميتوان مقدار زيادي رنگينه را براي چاپ سطوح بزرگ (با عرض زياد) به روي پارچه آورد. در اين ماشين كليه امور چاپ به صورت اتوماتيك بوسيله تجهيزات الكترونيكي و هيدروليكي صورت مي گيرد. در ماشين چاپ . تخت پارچه پس از گذشت از يكسري غلطك هاي راهنما به روي بلانك يا باند چسبانده مي شود. بلانكت نواري لاستيكي است كه قبل از تماس با پارچه با
چسب مخصوصي پوشيده شده تا بتواند پارچه را به نحوي نگه دارد. چسب مصرفي بايد ترموپلاست باشد و متعلق به شركت Buser سوئيس است. مقدار چسب به روي بلانكت به كمك تيغه اي كنترل مي شود. نوع چسب معمولا از نوع دائمي انتخاب مي شود كه در اثر حرارت فعال مي كردد و بوسيله گرم كردن بلانكت (بوسيله يك غلتك كهخود غلتك نيز از درون به وسيله المنتي كه درجه حرارت 100-110c را تامين مي كند گرم مي شود.) فعال شود. در صورتيكه چسب از نوع ترموپلاست غير دائمي باشد حوضچه فولارد مانند در ابتداي ماشين وجود دارد كه محل چسب زني را بر روي بلانكت انجام مي دهد. قابل ذكر است كه
عمليات بازيابي چسب در انتهاي ماشين چاپ توسط صابون و بوتيل استات صورت مي گيرد. بايد توجه داشت كه چسب انتخاب شده نسبت به موادداخل خمير چاپ كاملا بي اثر بوده و تاثيري بر آن ندارد. نگه داشتن پارچه بر روي سطح بلانكت انجام مي دهد. قابل ذكر است كه عمليات بازيابي چسب در انتهاي ماشين چاپ توسط صابون و بوتيل استات صورت مي گيرد. بايدتوجه داشت كه چسب انتخاب شده نسبت به مواد داخل خمير چاپ كاملا بي اثر بوده و تاثيري بر ان
ندارد .نگهداشتن پارچه بر روي سطح فوق العاده داراي اهميت است. در صورت نقص در اين زمينه چاپ خراب مي شود. بلانكت تقريبا هم عرض ماشين بوده و حركت آن از طريق جك هيدروليكي در زيرماشين كه بلانكت را جلو مي برد تامين مي گردد. ابتدا كالايي كه در قسمت استنتر رل شده است در قسمت عقب ماشين قرار مي گيرد و سپس بوسيله غلتك گرم به بلانكت چسبيده و كالا همراه بلانكت به جلو رانده مي شود . اهرمي در قسمت كناري ماشين قرار داد كه فشار غلتك هاي راهنما را روي هم تنظيم مي نمايد كه فشار بوسيله يك نشانگر در كنار دستگاه نشان داده مي شود همچنين ماشين داراي يك سيستم متراژ است كه در واقع غلتكي است كه روي بلانكت قرار داد.
ماشين داراي سرعت سنج نيز مي باشد و بوسيله تعيين متراژ بوسيله كنتور و اين غلتك مي توان سرعت گيره هايي كه ميز قرار دارند محكم مي شوند. زمانيكه كالا به صورت اتوماتيك به حركت در آمد و شابلونها روي بلانكت بوسيله دو پيچ تنظيم دقيقا تنظيم شدند و در قسمتهاي مورد نظر قرار گرفتند دو رنگ كش روي شابلونها قرار مي گيرند و بوسيله يك الكتروموتور كه داراي سه حالت يك بار حركت. دو بار حركت چهار بار حركت مي باشد. حركت چرخشي را به
حركت رفت و برگشتي تبديل مي كند. رنگ كشها داخل شابلونها حركت مي نمايند وكارگر خمير چاپ را بين دو رنگ كشي مي ريزد . رنگ كشها به حركت در آمده و خمير چاپ را به كالا انتقال مي دهند. رنگ كشها فلزي هستند وداراي تيغه لاستيكي مي باشند كه در اثر حركت در سطح شابلون با فشار وارد خمير را از داخل شابلون به سطح كالا منتقل ميدهند. علت استفاده از دو پاروحركت رفت و برگشتي است و براي پاروها در نظر مي گيرند. اين عمل رفت و برگشتباعث انتقال بيشتر مواد به سطح كالا مي شود. در صورتيكه تراكم بافتي پارچه كم باشد يكبار حركت رنگ كشي كفايت مي نمايد و ليكن در صورت تراكم بالا حركت پارو در وضعيت رفت وبرگشت و يادوبار حركت رفت و برگشت قرار مي گيرد. هرچه لبه رنگ كشها (راكلها) تيز تر باشد چاپ ظريفتر بوده و مقدار خمير انتقالي
كمتر مي باشد . لبه پارو باتوجه به وضعيت قرار گيري نسبت به لبه فلزي رنگ كشي داراي زاويه اي چند درجه اي مي باشد. بسته به عرض رنگ كش نيز متفاوت مي باشد . محل قرار گرفتن رنگ كشي ها وحركت آنها (طولي كه پارو مي نمايد) را مي توان تغييرداد. با تنظيم يك پيچ مي توان حركت و طول حركتي پارو را تغييرداد . در صورتيكه طرح در قسمتي از پارچه باشد حركت طولي رنگ كشها را محدود مي نمايد تا در مصرف رنگ صرفه جويي شود و راندمان كاري نيز افزايش يابد.
زمانيكه پارچه روي بلانكت چسبيده و شابلونها در سر جاي خود واقع شدند با زدن كليد استارت راكلها حركت نموده و سپس يك طرف ماشين تا ارتفاع حدود پنج سانتي متر بالا مي آيد تا شابلون ها از سطح بلانكت بلند شده تا شابلونها كاملا از سطح باند جدا شود. پارچه به اندازه يك راپورت طرح به جلو رفته مجددا بوسيله جك هيدروليك شابلونها بر روي پارچه قرار مي گيرند (فشار هيدروليكي به گونه اي است كه شابلونها كاملا به سطح پارچه فشار وارد مي نمايد) و مجددا راكلها حركت مي نمايند. اين كل سيكل حركت ماشين چاپ است. در بعضي از ماشين ها دو طرف شابلونها همزان بلندمي شوند كه اشكال اين امر آسيب رساندن به طرح روي پارچه در اثر تنش وارد به شابلون ميباشد.