بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

قال اميرالمومنين عليهالسلام:

ضَاع َمَن كَان لَه مَقصَدٌ غيَرُالله زند گي را باخت، آنكه هدفي جز خدا برگزیید.
غرر
الحكم ص 92

اسلاید 2 :

جامعه شناسي سازمانها

اسلاید 3 :

كليات درس

1.كليات و مفاهيم
جامعهشناسي؛ سازمان؛ عقلانيت، مشروعيت، كارآمدي و اثر بخشي سازمان، مؤسسه؛ انجمن؛ گروه؛ نهاد، ساخت اجتماعي
2. قلمرو جامعهشناسي سازمانها
3. بنيانگذاران جامعهشناسي سازماني
4. سطوح مطالعه سازماني
5. انواع سازمان
6. مفهوم عقلانيت در سازمان
7. سازمانها و اختيار
8. مشروعيت در سازمان
9. فرايند تصميمگيري در سازمان
10. مديريت و رهبري در سازمان
11. کارايي و اثر بخشي سازمان
12. ديوانسالاري و بوروکراسي در سازمان
13. ساخت اجتماعي
14. سير تحولات اجتماعي و روند شکلگيري سازمانها
15. نظريههاي سازماني
1.نظريههاي کلاسيک
2.مکتب نئوکلاسيک( روابط انسانی)
3.مکتب جديد( نظريه سيستمی)
16. اهداف، طراحي و ساخت سازمان

اسلاید 4 :

طرح درس
جامعهشناسي/ جامعه شناسي سازمانها
1. موضوع درس: جامعه شناسي سازمانها
2.پايه درس: مقطع كارشناسي
3. هدف كلي درس: بررسي و تحليل سازمان از منظر جامعهشناسي

4.اهداف درس:
1. هدف شناختي: آشنايي فراگيران با مسائل و چگونگي تحليل سازمانها؛
2.هدف احساسي: فراگيران به گونهاي با تحليل سازمانها آشنا شوند كه علاقمند به تحقيق، پژوهش و تدريس در اين زمينه شوند.
3 .هدف مهارتي: فراگيران ضمن آشنايي و تمايل به مطالعه در سازمانها، اقدام به نگاه آسيب شناسانه به سازمانهاي مطبوع خود داشته، زمينه اصلاح آن را فراهم آورند.
5. مفاهيم كليدي مورد نظر: جامعه شناسي، سازمان، نهاد، موسسه، گروه، ساخت و.
6. بارش فكري: همفكري و تبادل اطلاعات در كلاس درس پيرامون موضوعات درس.

7. منابع درسي:
1. صبوري، منوچهر، جامعهشناسي سازمانها، تهران، شب تاب، 1384، چ ششم
2. قلي پور، آرين(1383) جامعه شناسي سازمانها، تهران:سمت.
3. مؤسسه آموزشي وپژوهشي امام خميني(ره)، فلسفه سياست، قم: انتشارات مؤسسه، 1377
4. ترنر، جاناتان اچ.، مفاهيم و کاربردهاي جامعهشناسي، ترجمه محمد فولادي ومحمدعزيز بختياري، قم، مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني(ره)، 1378

اسلاید 5 :

ضرورت مطالعه سازمانها

1.قرن و جامعه حاضر، جامعه سازمانی است. بنگاههای تولید و توزیع کالا، مراكز خدمات و بستهبندي كالا، موسسههای تامین خدمات،نهادها و سازمانهاي متولي و پاسدار فرهنگ، سازمانهاي ارتباطي، مراکز تامین سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت همگانی، از رهاوردهای جهان پیچیده امروز ما هستند.

2. در جامعه پیچیده امروز، سازمانها تنها راه تحقق خواستهها و نیل به اهداف هستند. افراد به تنهایی نمیتوانند به آنها برسند(پارسونز).

3. زندگي اجتماعي و همه شؤون زندگي ما، زير سلطه سازمانها است.

4. امروزه گروهی به نام «قدرتمندان شاخص» ظهور كردند كه قدرت آنان ناشي از پستهای حساسی است که در سلسله مراتب درهم تنیده سازمانهای دولتی، نظامی و شرکتهای بزرگ خصوصی اشغال كردهاند(سی رایت میلز).

5. امروزه دیگر مالکیت ابزار، ساختار طبقاتی را نمیسازد. قدرت در عمل در اختیار کسانی است که جایگاهها و پستهای حساس سازمانی را در اشغال دارند (دارندروف).

اسلاید 6 :

6.سازمانها عمدتا ًوسیلهای برای عقلانیسازي، هدفمندسازي، قانونمندي، کارآمدي، اثربخشي و تحت کنترل درآوردن افراد متخصص درجنبههای گوناگون زندگی اجتماعي است.

7.انسانهای مسخ شده امروز، هر روز سرگشتهتر از گذشته، زندانیان دژهای دست نیافتنی هستند که در آنها فناوران اسرارآمیز و سازمانها، با سرنوشت آنان بازی ميكنند.

8. سازمانها همانند رسانهها، بیانگر«مای» توسعه یافته هستند. آنها میتوانند اهداف و آرمانهاي دست نيافتي بشر را محقق سازند.

9. سازمانها درجای خود، بازیگران، اشخاص جمعی، یا اشخاص شرکتی به شمارميآيند.آنهاميتوانند اقداماتی انجام دهند، منابعی را مصرف، قراردادهایی را منعقد و صاحب داراییهایی باشند.

10. سازمانها؛ نقش برجسته و حياتي در زندگي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بازي ميکنند.

اسلاید 7 :

11. افزايش کارامدي، اثربخشي و بهبودبخشي اهداف مهم هر جامعهاي توسط سازمانهاي اجتماعي صورت ميگيرد؛ زيرا بدون سازمانهاي پويا و کارآمد، نيل به اهداف و تأمين نيازهاي گوناگون جامعه ممکن نيست. مطالعه علمي سازمانها به اين مهم كمك ميكند.

هدف از مطالعه علمي سازمانها
ـ چگونه ميتوان از بسياري از مسايل و مشکلات زندگي ماشيني رها شد؟
ـ چگونه ميتوان سازمانها را در صحنه رقابت اقتصادي ساماندهي کرد؟
ـ چگونه ميتوان زمينهکاري کارکنان در سازمانها را اميدبخشتر و با معناتر كرد؟
ـ رضايت شغلي کارکنان را چگونه ميتوان در سازمانهاي اجتماعي فراهم ساخت؟
ـ چگونه ميتوان ميان سازمانها رقابت صحيح ايجاد کرد؟
ـ چه سازکارهايي براي تحقق اهداف سازمانها وجود دارد؟
ـ مکانيسمهاي تصميمگيري صحيح در سازمانها کدامند؟
ـ چه عواملي بر کارآمدي و اثربخشي سازمانها موثر است؟
ـ چه عواملي موجب ناکارآمدي سازمانها است؟

اسلاید 8 :

بحارالانوار، ج‏44، ص 140

اسلاید 9 :

مفاهيم
ـ دورکيم: علم حيات اجتماعي انسان و مطالعه علمي نهادها و پديده­هاي اجتماعي و چگونگي رشد و سير تکويني آنهاست.
ـ ماکس وبر: علم شناخت تفسيري کنش اجتماعي و در نتيجه بيان علي جريان و آثار آن.
ـ کنيگ: مطالعه­ رفتار و کردار آدمي در گروه و چگونگي مناسبات متقابل افراد بشر.
ـ آلن بيرو: دانش مشاهده­اي است که مجموع پديده­ها، ساخت­ها، نهادها، سازمان­ها، گروه­ها، قدرت­ها، ارتباط بين نيروها، روابط، کردار و رفتار زندگي انسان را مطالعه ميكند.
ـ کوالوسکي: علم سازمان­هاي اجتماعي و تغييرات اجتماعي.

1.جامعه شتاسي
علم مطالعه زندگي اجتماعي،گروهها و جوامع انسان است؛
ـ مطالعه­ عيني رفتار و روابط اجتماعي و تبيين چگونگي روابط اجتماعي در چارچوب فعاليت­هاي گروهي
ـ مطالعه قانونمندي­هاي حاکم بر روابط اجتماعي، گروه­ها و سازمان­ها و ارتباط آنها با هر يک از پديدههاي اجتماعي
ـ علم بررسي کليه­ امور،نهاد و پديده­هاي مربوط به جامعه انساني و روابط متقابل افراد و گروه­ها
ـ کنت: دانشي تحققي از زندگي اجتماعي است که پديدههاي اجتماعي را با روشي علمي و عيني مطالعه ميكند.

اسلاید 10 :

2.سازمان

ترنز: سازمان، ساختهاي اجتماعي هدفداري است كه سلسله
مراتبي از موقعيتها را آشكار و به وسيله حاكميت هنجارهاي روشن، همراه با تعداد فزايندهاي از متصديان در سطوح پايينتر سلسله مراتب به يكديگر متصل شدهاند.
سايمون: سازمان گروهي از افراد است كه رفتار ميكنند؛ افراد ابزار يا ماشين نيستند، بلكه انسانهايي با احساسات، اميدها، و بيمهايشان هستند كه بيمار، گرسنه، خشمگين يا نااميد، شاد و يا عمگين ميشوند و رفتارهايشان تابع مجموعهاي از تأثيرات گوناگون است كه هر دو، از زمان تولد آغاز ميشود و از همه جهات و در هر لحظه بر آنها اثر ميگذارد. رفتار آنها در سازمانها، برايند همه اين تأثيرات است.

ـ سازمان اجتماعي، عبارت از مجموعه يا تركيبي از عناصر مختلف (افراد يا گروه) است كه داراي موجوديت و يا نوعي وحدت قابل تشخيص و شناخت است.

ـ روابط منظم افرادي که تحت سلسله مراتب مختلف اداري، داراي وظايف مختلف، اهداف مشترکند که براي نيل به آنها همکاري دارند.

ـ يک رشته روابط منظم و عقلائي بين افرادي که وظايف پيچيده و متعددي را انجام ميدهند و کثرت تعداد آنها به قدري است که نميتوانند با هم در تماس نزديک باشند، اين روابط براي تأمين اهداف مشترک خاصي برقرار ميگردد.
مک گروهيل: عمل طبقهبندي وظايف، تفويض اختيار و تثبيت مسئوليت براي اجراي وظايف و تعيين روابط به منظور همکاري مؤثر در انجام اهداف سازمان.

اسلاید 11 :

1. سازمان؛ سامانهای قانونمند و خردمدار:
بارنارد، مارچ و سایمون،بلاو و اسکات، اتزیونی: دو عنصر، جدایی ناپذیر هر سازمان: مجموعه افرادی که داراي تشکل و انسجامی در خور و اهداف مشخص و معین است.

2. سازمان؛ سامانه طبیعی:
سازمانهای طبیعی را میتوان سامانههای زندهای به شمار آورد که نسبت به ادامه بقا و حفظ خود به عنوان یک سامانه، گرایشی شدید دارند. ساختارهای غیررسمی و فرهنگهای ویژه این سازمانها، آنها را به خوبی از امثال خود متمایز میسازد. ساختارهای این سازمانها بطور خودجوش با توجه به تواناییهای طبیعی، علاقهها و گرایشهای اعضای آنها شکل میگیرد و به این مجموعهها اجازه میدهد به راحتی از منابع انسانی خود به بهترین شکل بهرهمند شوند. بنابراین، سازمانهای طبیعی، مجموعههایی با اعضایی هستند که مشترکاً به ادامه بقای مجموعه خود علاقهمند ميباشند.

3. سازمان؛ سامانهای باز:
سازمان ائتلافهای متغیر گروههای ذی نفعی هستند که هدفهای خود را با چانه زنی تعیین میکنند. ساختار ائتلاف، فعالیتها و حاصل کار آنها، تحت تاثیر شدید عوامل محیطی شکل میگیرد.

اسلاید 12 :

3.جامعه

جامعه عبارت است از: اتحاد فيزيکي، رواني، اخلاقي موجودات باهوش، يا نوعي گروهبندي کلي، مستحکم و مؤثر براي انجام هدفي مشترک را جامعه گويند.  
گروهي از افراد كه در يك سرزمين مشترك زندگي ميكنند، ميان آنان تقسيم كار و تعامل مشترك و داراي فرهنگ و زبان مشترك باشند، برخوردار از حكومت واحد، يك جامعه محسوب ميشود. از اين رو، ملاك تمايز جوامع را از يكديگر، جغرافيايي، فرهنگي، تقسيم كار،فرهنگ و منافع مشترك و حكومت واحد ميدانند.
هويت اصيل جامعه به فرهنگ و ارزشهاي فرهنگي است. برای یک جامعه اسلامی، سه عنصر یا سه فضا ضرورت دارد: فضای فکری، فضای عملی و فضای کالبدی(بینش، گرایش و كنش). عنصر مهم، فضاي فكري و عملي است..

اسلاید 13 :

4.تعريف نهاد

1. نهاد نظامي نسبتاً پايدار و سازمان يافته از باورها، ارزشها، پايگاهها، نقشها و هنجارهاست كه در گذر زمان و در فرايند تعامل اجتماعي حول يك نياز اساسي جمع شده است. ( نهاد، نظام است؛ يعني مجموعهاي از عناصر است؛ بسيط نيست، يعني سازمان دارد. نسبتاً پايدار است. تغيير ميكند، اما خيلي كند. عناصر آن باهم تجانس دارند و مكمل هم هستند).

2. نهاد دستورالعملي است براي رفتار يا مدلهاي آماده شدهاي كه افراد براساس آن عمل ميكنند، در حوزه انديشه و يا رفتار.

3. نهاد عبارت است از: نظام سازمان يافتهاي از روابط اجتماعي كه دربرگيرنده برخي ارزشها و فرآيندهاي مشترك است و براي پاسخگويي به برخي نيازهاي اساسي جامعه بوجود آمده است. (ارزشهاي مشترك، با اشتراك در انديشهها و هرنهاد در رابطه است. فرايندهاي مشترك،الگوهاي رفتاري استاندارد شده هستند كه گروه آنها را تعقيب ميكند. نظام روابط عبارت است از: شبكه تقشها و پايگاههايي كه از طريق آنها رفتار صورت ميگيرد. براين اساس، خانواده داري مجمموعهاي از ارزشهاي مشترك است (درباره عشق و علاقه به فرزندان، زندگي خانوادگي)، و مجموعهاي از فرآيندهاي مشترك بوده (خواستگاري، مراقبت از فرزندان، فعاليتهاي جاري خانوادگي) و بالاخره، شبكهاي از پايگاها و نقشهاست (شوهر، زن، كودك، نوجوان،فرزند، پدر و مادر)، كه نظام روابط اجتماعي را، كه از طريق آن حيات خانوادگي صورت ميگيرد، تشكيل ميدهد.

4. نهادها، انگارههاي مستمري براي رفع نيازمنديهايي متعدد انساني هستند. سامنر: نهاد عبارت است از: يك مفهوم، به علاوه يك ساخت. نهادها فقط شامل انگارههاي مقبول فعاليت براي به دست آوردن حاجات بشري نيستند، بلكه انگارههاي سازماني براي انجام فعاليت را نيز دربر ميگيرند.

5. نهاد عبارت است از: يك سيستم و رابطه اجتماعي تدوين شده كه افراد به آن وفا دارند؛ زيرا ميپذيريند و يا تصور ميكنند كه اين سيستم مشتمل بر ارزشهاي مشترك آنان است. نهاد مجموعه اعمال يا افكاري است كه تماما نهادينه شده و افراد آنها را در مقابل خود مييابند و خويش را كم يا بينش ناگزير از پيروي از آنان ميبينند. اين اصطلاح شامل سازمانهاي اساسي اجتماعي مانند سازمانهاي قضايي، خانوادگي و سياسي و نيز شامل موضوعات اجتماعي مانند آداب و رسوم در يك جامعه ميباشد.

اسلاید 14 :

ويژگيهاي نهاد

1. ماندني و ديرپاست؛ داراي درجهاي از تداوم است.
2. چون تا حدودي دائمي هستند، تغييرات آنها تدريجي و آرام است. و مقاومت آنها در مقاسيه با گروههاي اجتماعي، در مقابل دگرگونيهاي زمانه بيشتر است.
3. طرح ريزي نشده هستند، اما براي پاسخ به برخي از نيازهاي اساسي عمل ميكنند.
4. داراي سمبلهايي هستد كه براي حفظ وفاداري و پيوستگي اعضاء آن به كار ميآيند.
5. داراي قوانين رسمي رفتار هستند كه از طريق آن، نقش و رفتار اعضاء مشخص ميشود.
6. داراي درجات متفاوتي از ساخت هستند.(خشك و خشن و يا قابل انعطاف و سست)
7. داراي كاركردهاي متنوع آشكار و پنهان هستند.
8. نهادهاي مختلف اجتماعي در نظامي از وابستگي دروني متقابل با يكديگر مرتبط هستند(ميزان ازدواج و ثبات حيات خانوادگي--- رشد جمعيت ---- نيازمنديهاي آ. پ و اقتصاد ----- وضع اقتصادي و تعداد افراد------- نعين سن ازدواج
9. اولين هدف هر نهاد، ارضاي نيازهاي اجتماعي معين است و هر نهاد براي رسيدن به اهداف مورد نظر بايد چندين كاركرد داشته باشد.
10. متضمن ارزشهايي است كه اعضاء در آن مشاركت دارند:
11. به طور نسبي پايدارند، الگوهاي ثابت رفتار در درون نهادها بخشي از سنت و فرهنگ مرسوم جامعه است.
12. هر تغيير چشمگير در نهاد، موجب تغيير در ديگر نهادها ميشود.
13.آرمانهاي يك نهاد را معمولاً بخش عظيمي از اعضاي جامعه، پذيرفتهاند.

اسلاید 15 :

والحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین.

اسلاید 16 :

«مؤسسه»گروه سازمان يافتهاي از اشخاص كه وظيفهشان اجراي يك يا چند كاركرد نهادي است. مؤسسات، معمولا داراي سازمان رسمي، مركب است از اساسنامه، منشور، نظامنامه، كارمندان معين، ضوابط معين براي عضويت و مقرارتي براي تعويض اعضاء و كاركنان هستند. گروههايي كه شرايط لازم براي اجراء كاركردهاي نهادي را فراهم ميآورند. نهادها «الگوهاي مستقر فعاليت» هستند. مؤسسه «گروه معيني كه اين الگوهاي مستقر فعاليت را انجام ميدهند».

5-6. انجمن/ موسسه
«انجمن» گروهي كه به انجام وظايف استاندارد شده مبادرت ميروزند. مسجد و كليسا نوعي انجمن هستند. انسان ميتواند به يك انجمن تعلق داشته باشد، اما هرگز به نهاد تعلق ندارد. «انجمن» داراي محل خاص است، نهاد در سراسر جامعه گسترده است. نهاد و انجمن از يكديگر متمايز و مرتبط به هم هستند. نهاد مجموعهاي از روابط و نظامي از رفتار است كه نيازمند وجود افراد است(انجمن). هر نهاد داراي سازمانها و انجمنهايي است كه رفتارهاي نهادي را هدايت ميكننند. منظور از رفتار نهادي، وارد كردن هنجارها و ارزشها در عمل است.

اسلاید 17 :

7. گروه اجتماعي
مجموع مسافران يك اتوبوس، يا افراد در يك آسانسور، رهگذران در يك پيادهرو، هيچ يك «گروه اجتماعي» نيستند. اينها، يك «مجموعه» يا يك «انبوهه»؛ يعني مجموعهاي از انسانها كه اتفاقاً در زمان معين در جايي با هم باشند، مينامند.

مجموعه افرادي كه با هم روابط متقابل منظمي داشته، روابط آنان در چارچوب معيني بوده و داراي سلسله مراتبي باشد، در ميان آنان، هنجارها، اهداف و ارزشهايي حاكم باشد، احساس تعلق خاطر به هم داشته باشند، يك گروه ميباشند. به عبارت ديگر، «گروه» مجموعهاي از مردم كه روابط متقابل و مكرر ايشان براساس نقشها، هنجارها و مقام و موقعيتهاي شناخته شده تنظيم و سازماندهي شده و در بين آنان، نوعي احساس تعلق به يكديگر وجود دارد. گروه مجموعهاي از افراد انساني است که در برخي عقايد، احساسات و تمايلات دروني مشترکند و با هدف مشخص و واحدي گرد هم جمع شده، با يکديگر روابط متقابل دارند.
هومنز: عناصر مشخصکننده گروه عبارتند از: 1. فعاليت مشترک؛ 2.کنش، روابط متقابل و يا تعامل متقابل؛ 3. احساس مشترك؛

اسلاید 18 :

شبه گروهها
شبه گروه مجموعهاي است فاقد ساخت و سازمان که اعضاي آن ممکن است از وجود گروهبندي، بياطلاع يا کماطلاع باشند.

انواع شبه گروهها:

1..تجمع يا جماعت: به هر نوع گردهم آمدن، بهصورت تصادفي اطلاق ميشود و به لحاظ نوع روابط اجتماعي ابتداييترين و ناپايدارترين گروه اجتماعي را پديد ميآورند که ويژگيهايي دارند: وجود احساسات و هيجانات آني؛ نداشتن تشکل و سازمان منسجم؛ وجود ارتباط موقتي و ناپايدار ميان افراد؛ عدم امکان مطالعه و تفکر درباره افعال؛ از دستدادن حس تشخيص و موقعيت فردي و پيوستن به گروه؛ نبود استواري لازم براساس هدف قبلي؛ تسريع در انتقال احساسات و هيجانات.

2. رده: به تعدادي از افراد که در برخي ويژگيها اشتراک دارند، اطلاق ميشود؛ مانند گروههاي سني، جنسي و شغلي؛

3.گروه تفاهم متقابل: افراد در نوعي الگوي کنش متقابل منتظم و تکراري سهيمند و براي تأمل در رفتار خود و ديگران يا گسترش فهم متقابل، گرد هم ميآيند؛ نظير اعضاي يک باشگاه يا اتحاديه.

4.عامه مردم: اين نوع از گردهمايي در مقايسه با انبوه خلق روابط نسبتاً پايدارتري دارند که بر نظم و تفکر عقلاني استوار است. اما در آن، روابط نسبتاً قوي و پيوندبخش مستمر و کنشهاي متقابل وجود ندارد. بنابراين، ضمن دارا بودن ويژگيهايي که آن را به گروه حقيقي نزديک ميکند، به دليل روابط سست و ناپايداري ميان اعضاي آن، نميتواند بهصورت يک گروه اجتماعي حقيقي محسوب شود.

اسلاید 19 :

ملاك طبقه بندي گروه

اسلاید 20 :

انواع گروه

در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید