بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
روش تحقیق در علوم سیاسی (الف)
اسلاید 3 :
1- انتخاب موضوع تحقيق
الف- ماهیت انتخاب موضوع: علائق و توانایی دانشجویان یا پژوهشگران- عنوان کوتاه، رسا، ساده، جامع و مانع باشد- تعداد کلمات بین 5 تا 15- عنوان به صورت جمله پرسشی نباشد- پاسخ سوال در عنوان نیاید
ب- ویژگی های انتخاب موضوع:یک موضوع بدون مطالعه قبلی انتخاب نمی شود- در مرحله انتخاب موضوع صرفاً به این نگاه به استقبال پژوهش نرویم که منابع زیادی برای نگارش داشته باشد- قبل از انتخاب موضوع، روش اجرای آن و یافته ها را مشخص نکنیم- به لحاظ شکلی عنوان یک پژوهش ساختاری سوال گونه نخواهد داشت یا ارتباط کلی دو متغیر را به تصویر می کشد یا از علیت و تاثیرگذاری صحبت به میان می آید.
اسلاید 4 :
ج- مثال:
ج-1- نظام بین المللی پسایازده سپتامبر و حمله ایالات متحده آمریکا به عراق
ج-2- ساختار نظام بین الملل و پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران
ج-3- دلایل عدم شکل گیری امنیت فراگیر در منطقه خلیج فارس
ج-4- تاثیر امنیت فرهنگی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
اسلاید 5 :
2- بیان مساله
الف- ویژگی ها: توضیحات کلی در باب موضوع با فرض اینکه دیگران در جریان موضوع نیستن- ارائه توضیح به گونه ای که دیگران در خصوص اهمیت و کفایت موضوع متقاعد شوند- عمدتاً به متغیر وابسته پرداخته می شود- در این بخش به هیچ وجه به سوال اصلی پاسخ داده نمی شود.
ب- نکات قابل توجه برای دانشجویان در این بخش: صورت مساله شکل سوالی داشته باشد- مساله روشن و بدون ابهام باشد- از کاربرد واژگان و اصطلاحات ارزشی خودداری شود- سوالات اساسی تحقیق در این بخش نوشته شود.
اسلاید 6 :
3- پیشینه تحقیق
الف- تعریف: در این بخش محقق بایستی دلایل مستدلی ارائه کند که خواننده را متقاعد نماید که نوشته پیش روی او، جدید، نو و غیرتکراری است. اين كار به پژوهشگران اجازه مي دهد كه از پژوهش هاي پيشين بهره برده و موارد نوآوری تحقیق نسبت به موارد قبلی را مورد تاکید قرار دهند.
ب- هدف از آوردن پیشینه در تحقیق: برقراری ارتباط منطقی میان اطلاعات پژوهش های قبلی با مساله تحقیق- دست یابی به چارچوب نظری و یا تجربی برای مساله تحقیق- آشنایی با روش های تحقیق مورد استفاده در پژوهش های گذشته.
اسلاید 7 :
ج- مثال:
محمدجواد هراتی و بهزاد قاسمی(1395) در مقاله ای تحت عنوان: وجوه تمایز نهضت های انقلابی و گروه های افراطی در جهان اسلام به دنبال پاسخ به این سوال هستند که وجوه تمایز بسترهای شکل گیری حرکت های افراطی و نهضت های انقلابی در جهان اسلام چیست؟ تحلیلی حرکت های افراطی در جهان اسلام، نهضت های انقلابی، ماهیت جنبش های اسلامی و.. از جمله مهمترین محورهای مقاله حاضر است. نویسندگان در نهایت به این جمع بندی رسیده اند که مبانی فکری و بسترهای جامعه شناسی دو جریان مذکور با هم متفاوت بوده و با بهره گیری از شرایط محیطی در صدد تاسیس هویت سیاسی جدید بر پایه اصول اسلامی هستند.
اسلاید 8 :
4- ضرورت و اهمیت تحقیق
الف- تعریف: ذکر دلایل کافی برای ضرورت و اهمیت موضوع از جمله تولید محتوای علمی و نظری ضروری، تولید پژوهش کاربردی و مساله محور، ارائه رویکرد پژوهشی نوآورانه محورهای اساسی بیان ضرورت و اهمیت تحقیق است
ب- مثال: شکل گیری فرآیند جهانی شدن دربرگیرنده تضاهای معنایی و هویتی خاصی در ارتباط با کشورهای اسلامی بود. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که دارای تضادهای معنایی و ارزشی متعددی با مقوله جهانی شدن است؛ با توجه به این موضوع و همچنین اهمیت مقوله فرهنگ در جامعه ایران بررسی رابطه میان جهانی شدن و امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ضروری به نظر می رسد.
اسلاید 9 :
5-اهداف تحقیق
الف- تعریف: هدف نقطه ای است که محقق قصد رسیدن بدان را دارد تا در آنجا به داوری بپردازد از سوی دیگر مقصود و منظور نهایی از تحقیق را نیز هدف دانسته اند.
ب- ویژگی های هدف تحقیق: قابل حصول باشد- صریح و روشن بیان گردد- قابل سنجش و ارزیابی باشد
ج- نحوه نگارش هدف تحقیق: هدف کلی- اهداف جزیی و اختصاصی
اسلاید 10 :
د- مثال:
د-1- هدف اصلی: بررسی تاثیرجهانی شدن بر امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
د-2- اهداف جزیی: تاثیر جهانی شدن بر هویت ملی جمهوری اسلامی ایران- تاثیر جهانی شدن بر انسجام ملی جمهوری اسلامی ایران- تاثیر جهانی شدن بر وحدت ملی جمهوری اسلامی ایران
اسلاید 11 :
6- سوال اصلی تحقيق
الف- ویژگی ها: هر تحقیقی صرفاً یک سوال اصلی دارد. سوال اصلی دغدغه اصلی پژوهشگر در تحقیق است. سوال اصلی عمدتاً نوع تحقیق را به لحاظ تبیینی یا توصیفی بودن مشخص می کند. به این صورت که پرسش اصلی تحقیق می تواند از چرایی، چگونگی و یا توصیفی باشد. سوال اصلی بهتر است با کلماتی همچون؛ چرا؟ چه؟ چگونه؟ آغاز گردد.
ب- سوالات فرعی: جزیی تر شدن سوال اصلی در قالب چند سوال- به نوعی تنظیم کننده فصول پژوهش است- حتما باید مرتبط با سوال اصلی تحقیق باشد
اسلاید 12 :
ج- مثال ها:
ج-1- سوال اصلی: جهانی شدن فرهنگی چه تاثیری بر امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دارد؟
ج-2- سوالات فرعی:
جهانی شدن فرهنگی چه تاثیری بر هویت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟
جهانی شدن فرهنگی چه تاثیری بر انسجام اجتماعی جمهوری اسلامی ایران دارد؟
جهانی شدن فرهنگی چه تاثیری بر وحدت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟
اسلاید 13 :
د- انواع پرسش های یک پژوهش:
سوال توصيفي : دراين گونه سوال ها معمولا از كلمات ”چه مي باشد، چيست، و چگونه است“ استفاده مي شود. مثال: جهت گیری سیاست خارجی ایران نسبت به کشورهای منطقه خلیج فارس بعد از حادثه11 سپتامبر چگونه بوده است؟
سوال هاي رابطه اي: در اين گونه سوال ها، چگونگي رابطه دو يا چند متغير مورد نظر قرار مي گيرد مثال: چه رابطه اي بين جهانی شدن فرهنگی و هویت ملی در ایران وجود دارد؟
سوال هاي علت و معلولي : در اين گونه سوال ها رابطه علت و معلولي بين متغير هامورد نظر قرار مي گيرد. مثال: چه عواملي باعث جهت گیری سیاست خارجی ایران به سمت شرق می شود؟
اسلاید 14 :
7- بيان فرضيه
الف- تعریف: فرضیه پاسخ احتمال و فرضی به سوال اصلی تحقیق است که انتظارات محقق را در زمینه رابطه میان متغیرها بیان می کند و در فرایند تحقیق مورد آزمون قرار می گیرد. فرضیه کاملاً تحت تاثیر سوال اصلی تحقیق است. فرضیه ممکن است قبول و یا رد شود. قبول یا رد فرضیه یک تحقیق تاثیری در اهمیت تحقیق ندارد.
ب- ویژگی های فرضیه: کاملاً تحت تاثیر سوال اصلی- فارغ از بدیهی بودن- بیان رابطه بین متغیرها- قابل آزمون- روشن و دقیق.
ج- مثال: به نظر می رسد جهانی شدن با متغیرهای امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تضاد بوده و تهدیدی برای آن محسوب می گردد.
اسلاید 15 :
8- متغیرهای تحقیق
الف- تعریف: متغیر به ویژگیهایی اطلاق می شود که می توان دو یا چند ارزش، عدد یا شاخص برای آن جایگزین کرد. به همین جهت متغیر از حالتی به حالت دیگر ممکن است تغییر کند.
ب- انواع متغیرها
ب-1- متغیر مستقل: متغیر مستقل آن متغیری است که محقق تاثیر آن را بر سایر متغیرها مورد سنجش قرار می دهد.
ب-2- متغیر وابسته: متغیر وابسته متغیری است که تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می گیرد.
ج- مثال: جهانی شدن: متغیر مستقل / امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران: متغیر وابسته.
اسلاید 16 :
9- عملیاتی کردن( شاخص سازی) متغیرها
الف- تعریف: عملیاتی کردن یا شاخص سازی متغیرها یعنی تبدیل مفاهیم انتزاعی تحقیق به مفاهیم انضمامی. کار شاخص سازی این است که مفاهیم انتزاعی را به مفاهیم انضمامی تبدیل نماید به گونه ای که مفاهیم قابل مشاهده و در نهایت قابل تحقیق شوند.
ب- مثال ها:
ب-1- توسعه اقتصادی: رشد تولید ناخالص ملی، رشد صنعت، میزان صادرات، سهم در تجارت جهانی، کاهش فقر، ارزش پول.
ب-2-توسعه سیاسی: تعدد احزاب متنوع و ذی نفوذ، گسترش رسانه ها، آزادی بیان، انتخابات آزاد
ب-3- امنیت فرهنگی: انسجام اجتماعی، وحدت ملی، هویت ملی، سرمایه اجتماعی
اسلاید 17 :
- روش تحقیق
الف- تعریف: منظور از روش تحقیق، روش هایی است که محقق جهت آزمون فرضیه و استنباط و استنتاج به کار می گیرد. در روش تحقیق محقق مشخص می کند که جهت آزمون فرضیه تحقیق از چه قالب ها و مدل هایی استفاده می کند.
ب- انواع روش تحقیق: در علوم مختلف از روشهای مخصوص و متفاوت برای مطالعه و بررسی استفاده میشود تا شناخت موضوع تحت بررسی را ممکن گرداند. درعلوم انسانی نیز روش های تحقیق به صورت های گوناگون تقسیمبندی شدهاند که رایجترین آنها به قرار زیر است:
اسلاید 18 :
ب-1- روش تاريخی: روش تحقيق تاريخی شامل مطالعه، درک و شرح رويدادهای گذشته است. در اين روش، هدف اين است كه وقايع گذشته دقيق و درست شناسايي شوند تا وضع موجود بهتر درك گردد. در اینجا اطلاعات و اسنادي را كه از گذشته باقي مانده است مبنای پژوهش و تحلیل قرار می گیرد.( بررسي وضعیت آموزش در ايران در دوران قاجار نمونهاي از یک تحقيق تاريخي است)
ب-2- روش توصيفی: تحقيق توصيفی آنچه را که هست توصيف و تفسير میکند و به شرايط يا روابط موجود، عقايد متداول، فرايندهای جاری، آثار مشهود يا روندهای در حال گسترش توجه دارد. تمرکز آن در درجه اول به زمان حال است، هرچند غالبا رويدادها و آثار گذشته را نيز که به شرايط موجود مربوط میشوند مورد بررسی قرار میدهد.(متغیرهای موثر بر سیاست خارجی منطقه ای ایران نمونه ای از یک تحقیق توصیفی است)
اسلاید 19 :
ب-3- تحقيق تجربي يا آزمايشي: يكي از دقيقترين و كارآمدترين روشهاي تحقيق است كه براي آزمون فرضيهها مورد استفاده قرار ميگيرد. هدف اين تحقيق بررسي تأثير محركها، روشها و يا شرايط خاص محيطي بر روي يك گروه آزمودني ميباشد. بررسي اثرات دو روش مختلف تدريس (متغير مستقل) در پيشرفت تحصيلي (متغير وابسته) دانشجويان دانشگاه با استفاده از گروههاي تجربي و گواه نمونه ای از تحقیقات تجربی است.
اسلاید 20 :
11- سازماندهی تحقیق
الف- تعریف: سازماندهی تحقیق در عمل همان بخش بندی ها و فصول تحقیق می باشد. به طور کلی سازماندهی یک تحقیق به ترتیب می بایست بر اساس بخش( قسمت)، فصل، گفتار و اعداد تقسیم بندی گردد.
