بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
توسعه انساني و شاخص های آن
اسلاید 2 :
توسعه انساني و شاخص های آن
انسان عاملی اساسی در رشد و توسعه اقتصادی است.
از توجه آدام اسميت به نيروي كار و نقش آن در رشد ثروت کشورها در قرن هیجدهم گرفته تا تاكيد آمارتیا سن بر قابلیت و استحقاق همگي بر اين موضوع دلالت دارند.
بسیاری از صاحب نظران علوم انسانی به این جمعبندی رسیده اند که انسان نقطه آغازین، محور و گرانیگاه رشد و توسعه است.
اسلاید 3 :
توسعه انساني و شاخص های آن
اقتصاددانان دربررسی مسائل کشورهاي در حال توسعه، رشد رشد تولید ناخالص داخلی سرانه را به عنوان بهترین شاخص رشد و توسعه اقتصادي کشورها به کار می برده اند.
ولی تجربه کشورها نشان داد که گر چه رشد اقتصادي شرط لازم براي بهبود زندگی افراد جامعه است ولی شرط کافی نیست.
اسلاید 4 :
توسعه انساني و شاخص های آن
به سه دلیل درآمد سرانه بالاتر ممکن است لزوماً به معناي درآمد بالاتر براي همه یا اکثر خانوارها نباشد:
الف) ممکن است منافع حاصل از رشد اقتصادي و درآمد سرانه بالاتر صرف بهبود رفاه شهروندان نشود.
ب) دولت ها ممکن است با سرکوب میل به مصرف ، منابع را صرف سرمایه گذاري هاي آینده کنند. در این صورت نسل حال از سطح رفاه پایین تري برخوردار خواهد شد.
اسلاید 5 :
پ) حتی اگر میانگین درآمد و مصرف جامعه افزایش یابد با توجه به وجود شکاف درآمدي، بسیار محتمل است که کسانی که وضع رفاهی بهتري دارند بخش اعظم منافع حاصل از رشد را به خود اختصاص دهند و سهم گروه هاي فقیر بسیار کمتر از سایر گروه ها افزایش یابد.
اسلاید 6 :
مفهوم توسعه انساني به شکلی عملیاتی نخستین بار توسط آمارتيا سن و محبوبالحق مطرح شد.
هدف از نیل به توسعه انسانی ايجاد محيطي توانمندساز براي مردم در جهت برخورداری از زندگي طولاني تر، سالم تر و خلاق تر است.
توسعه انساني دو وجه دارد: يكی ايجاد قابليت هاي انساني، مانند بهبود در سلامت، دانش و مهارت است.
ديگری، استفاده افراد از قابليت هاي كسب شده براي ايجاد فرصت هاست، مانند فعال بودن در عرصه سياسي، اجتماعي و فرهنگي است.
قابليتهاي انساني نقش مهمي در خروج از ركود و رفتن به سمت رشد اقتصادي ايفا مي كنند.
اسلاید 7 :
توسعه انساني و شاخص های آن
نظريه هاي نوين رشد برآنند كه رشد و توسعه اقتصادي نمي توانند بدون توسعه منابع انساني به مسيری مطلوب برسند.
آموزش و پرورش، افزايش مهارت و قابليت ها از الزامات توسعه اقتصادي يك كشور است.
بهبود در سطوح توسعه انساني باعث بالا بردن عملكرد رشد اقتصادي مي شود
اسلاید 8 :
توسعه انساني و شاخص های آن
مطالعات نشان مي دهند كه تغذيه و سلامت- به عنوان عوامل توسعه انساني- روي سطح درآمد و نرخ رشد تاثير قابل توجهي داشته اند.
رشد اقتصادي، بدون بهبود در توسعه انساني استمرار نمي يابد.
توسعه انساني، پيش نياز رشد پايدار بلندمدت است.
هر كشور براي حركت در مسير رشد اقتصادي به يك آستانه توسعه انساني نياز دارد.
اسلاید 9 :
برنامه توسعه ملل متحد در سال 1990 نخستین گزارش توسعه انسانی را که در بردارنده شاخصی جدید و ترکیبی- به نام شاخص توسعه انسانی بود را منتشر کرد.
منطق این شاخص ساده است:
توسعه ملی نمی باید- آنگونه که از قدیم مرسوم بود- تنها با درآمد ملی اندازه گیری شود بلکه لازم است همچنین با امید به زندگی و سواد جمعیت نیز سنجیده شود.
اسلاید 10 :
ش.ت.ا. همانگونه که نویسندگان گزارش اذعان دارند دارای کاستی هایی است؛ ازجمله اتکا به میانگین های ملی که تورش های توزیعی را پنهان می کنند و نیز “نبود معیاری کمی برای آزادی انسانی”.
با این همه، این جمله آغازین گزارش که“ مردم ثروت واقعی یک کشورند” تز محوری گزارش را به وضوح و با ایجاز بیان می کند.
اسلاید 11 :
چرا باید سنجه جدیدی جایگزین ت.ن.د. شود؟
محدودیت ت.ن.د. برای سنجش عملکرد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی موضوع بحث های پردامنه ای در دهه های پیشین بوده است. رفاه، مفهومی چندبعدی است که تولید بازاری و ت.ن.د. به تنهایی نمی توانند آن را سنجش و اندازه گیری کنند.
اسلاید 12 :
چرا باید سنجه جدیدی جایگزین ت.ن.د. شود؟
نیاز برای تدقیق داده ها و تدوین سنجه هایی برای تکمیل ت.ن.د. محور طرح ها و اقدام های بین المللی متعددی بوده است. اجلاس معروف به کمیسیون استیگلیتز- سن- فیتوسی برای رفاه دستکم هشت بعد را بازشناخت:
(1) استانداردهای زندگی مادی (شامل درآمد، مصرف و ثروت)؛
(2) سلامت؛
اسلاید 13 :
(3) تحصیل؛
(4) فعالیت های فردی؛
(5) رای سیاسی و حاکمیت؛
(6) پیوندها و ارتباط های اجتماعی؛
(7) پایداری محیط زیست؛
(8) امنیت اقتصادی و فیزیکی.
اسلاید 14 :
موارد مذکور سازگار با مفهوم توسعه انسانی هستند. در واقع، توسعه انسانی بر فرصت ها و آزادی های مردم برای انتخاب زندگی هایی که ارزشمند تلقی می کنند متمرکز است.
اسلاید 15 :
در حالی که سیاست های رشد- محور می توانند ثروت کل یک کشور را افزایش دهند اما تبدیل آن ها به “کارکردها و آزادی ها” خودکار نیست.
نابرابری توزیع درآمد و ثروت، بیکاری و پراکندگی و اختلاف در دسترسی به کالاها و خدمات عمومی مانند بهداشت و آموزش از جنبه های مهم ارزیابی رفاه و بهزیستی هستند.
اسلاید 16 :
HDI چیست؟
HDI چارچوبی مرجع برای سنجش توسعه اقتصادی و اجتماعی است.
معیاری خلاصه شده برای پایش پیشرفت درازمدت سطح متوسط توسعه انسانی در سه بعد زیر است:
الف) زندگی طولانی همراه با سلامت،
ب) دسترسی به دانش، و
پ) دسترسي به منابع براي زندگي در شرايط (استاندارد) شایسته و آبرومندانه.
اسلاید 17 :
از برجستگي هاي اين گزارش، تأکيد آن بر اين سه بعد به عنوان ستون هاي اساسي و ضروري توسعة انساني است. اين نگاه جديد، HDI را به عنوان مقياسي براي توسعه انساني در هر سه بعد می داند:
سطح سواد بزرگسالان مؤلفه بعد دانش، اميد به زندگي در زمان تولد مؤلفه زندگي سالم و GDP نيز مقياس و استاندارد زندگي معرفي شده است.
اسلاید 18 :
HDI در سال 1990 میلادی برای نخستین بار برای کشور های جهان منتشر شد. تدوین کنندگان این شاخص بر این نکته تاکید می کنند که معیار غایی ارزیابی توسعه یک کشور مردم و قابلیت های مردم آن کشوراست و نه رشد اقتصادی آن.
اسلاید 19 :
ش.ت.الف شاخصی است که میزان توانمندی یک کشور، منطقه یا ناحیه را اندازه گیری می کند و نشان می دهد که اگر مردم سه گزینه ی اساسی امید به زندگی در بدو تولد، آموزش و تحصیل مناسب، درآمد ناخالص ملی لازم و شایسته را در اختیار داشته باشند، خواهند توانست سایر فرصت ها را نیز به دست آورند.
اسلاید 20 :
سطح سواد بزرگسالان مؤلفه بعد دانش،
اميد به زندگي در زمان تولد مؤلفه زندگي سالم و
GDP نيز مقياس و استاندارد زندگي معرفي می شوند. هدف شاخص توسعه انساني، اندازه گيري قدرت مردم در دستیابی به نوع زندگي اي است که براي آن ارزش قائلند.
