بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسمه تعالی
طرح کاملا تصادفی
Completely Rondomized Design = C.R.D
اسلاید 2 :
ساده ترين آزمايش در كشاورزي، طرح كاملاً تصادفي است كه در آن اختلاف بين تيمارهاي يك عامل پراكندگي را بررسي مي كنيم كه درحقيقت عموميت دادن » مقايسة بين دو ميانگين « است.
تيمارها بطور كاملاً تصادفي در كرت ها يا واحدهاي آزمايشي قرار مي گيرند، به طوري كه هر يك از كرت ها شانس مساوي براي دريافت هر يك از تيمارها داشته باشند . اين طرح موقعي مورد استفاده قرار مي گيرد كه واحدهاي آزمايشي يكن واخت باشند . اين گونه طرح ها براي آزمايش هاي گلخانه اي و آزمايشگاهي، فيتوترون ها (اطاق هاي رشد ) و گاهاً دامپروري خيلي مناسب است چون در آنها اثرهاي محيط مي تواند يكنواخت باشد . اما در آزمايش هاي مزرعه اي به علت عدم يكنواختي قطعات مختلف خاك، اين طرح چندان قابل استفاده نيست
اسلاید 3 :
يكي از خصوصي ت هاي اين طرح ، قابل انعطاف بودن آن است، يعني محقق مي تواند، هر تعداد تيمار و براي هر تيمار هر تعداد تكرار را انتخاب نمايد . در صورتي كه دو طرح اصلي ديگر، تكرار هاي مساوي براي تيمارهاي مختلف لازم دارند. در اين طرح، اگر تعداد تكرار براي تمام تيمارها يكسان باشد، طرح را » متعادل « و در غير اين صورت طرح را »نامتعادل « مي نامند
اسلاید 4 :
مزاياي طرح كاملاً تصادفي
الف) مي توان هر تعداد تيمار و تكرار را بدون وجود اشكال و مانعي ب ه كار برد
(متعادل و نامتعادل).
ب) تجزيه آماري طرح بسيار ساده است.
ج) از بين رفتن يك يا چند واحد آزمايشي (كرت) و حتي يك تيمار ، تجزي ة
آماري را مشكل نمي سازد.
د) تيمارها مي توانند به تعداد نامساوي تكرار داشته باشند.
ه ) از بين رفتن بعضي از مشاهد ه ها تأثير زيادي در نتيجة آزمايش نمي گذارد.
و) در اين طرح معمولاً درجة آزادي اشتباه ، زياد است كه ممكن است موجب
دقت آزمايش شود و در آزمايش هاي كوچك اين بسيار مهم مي باشد.
معايب طرح كاملاً تصادفي
الف) بزرگترين عيب اين طرح آن است كه دقت آن به خصوص در آزمايش هاي
بزرگ زياد نيست.
ب) اشتباه آزمايشي در اينجا ، شامل همه تغييرهاي بين واحدهاي آزمايشي به جز
اشتباه مربوط به اثرهاي تيمارها مي باشد بنابراين اشتباه آزمايشي بزرگتر است.
ج) در اغلب اوقات بازدهي طرح كم است . زيرا در آزمايش هاي زراعي تهيه
واحدهاي آزمايشي يكنواخت يا مشابه كار مشكلي مي باشد.
اسلاید 5 :
طرز پياده كردن طرح (قرعه كشي تيمارها)
براي پياده كردن طرح لازم است تيمارها به طور كاملاً تصادف ي به واحدهاي آزمايشي
نسبت داده شوند
1- الف) با استفاده از جدول اعداد تصادفي
اسلاید 6 :
ب) با استفاده از روش ساد ة قرعه كشي.
در اين حالت روي 12 كارت شماره
واحدهاي آزمايشي از 1 تا 12 و روي 4 كارت تيمارهاي D, C, B, A نوشته مي شود .
سپس يك كا رت از كارت هاي تيمارها ، انتخاب مي شود و هم زمان سه كارت
(به تعداد تكرارها ) متعلق به واحدهاي آزمايشي و ب ه طور تصادفي انتخاب مي گردد و
شمارة آنها به تيمار انتخاب شده اختصاص مي يابد. اين عمل بدون جايگزيني كارت ها
براي ساير تيمارها نيز انجام مي شود تا جايگاه همه تيمارها مشخص گردد.
اسلاید 7 :
مدل رياضي طرح
اسلاید 8 :
تجزية آماري طرح كاملاً تصادفي با تكرارهاي مساوي (طرح متعادل)
اسلاید 16 :
طرح كاملآً تصادفي با تكرارهاي نامساوي (طرح نامتعادل )
در طرح هاي نامتعادل تعداد تكرار براي تيمارهاي موجود در آزمايش يكسان نيست .
وقتي كه واحدهايي در طرح متعادل در اثر عوامل مختلفي (آفت، بيمار ي، شكستن
گلدان يا ظرف در آزمايش هاي گلخانه اي و غيره ) از بين رفته باشد ، نيز تعداد تكرار
تيمارهاي مختلف نابراب ر خواهد بود و يا ممكن است كه در بعضي از موارد به دلايل
مختلفي از جمله در اختيار نبودن مواد آزمايشي كافي، امكان داشتن تعداد تكرار مساوي
براي همة تيمارها وجود ندارد . فرمول هاي محاسبه مجم وع مربع هاي منابع مختلف
مانند طرح هاي متعادل است با اين تفاوت كه به جاي r از ri و بجاي tr از Σri استفاده
مي شود
اسلاید 18 :
مثال 3- 2 سه نوع رژيم غذايي A و B و C بر روي يك نژاد مشخص گوسفند مورد
مقايسه قرار گرفته اند و ميزان اضافه وزن به كيلوگرم در جدول زير آمده است . سا ير
شرايط (نگهداري – وزن اوليه- سن گوسفند و ….) در اين آزمايش يكسان بوده است .
اسلاید 20 :
محاسبه شده بزرگتر از 26 / 4 = ( 9و 2) F %5 و 02 / 8 = ( 9و 2) F %1 مي باشد
بنابراين، بين سه نوع رژيم غذايي در افزايش وزن گوسفندان، اختلاف بسيار معني داري
وجود دارد.
