بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام او که مهربانترین است
سیستمهای اطلاعات مدیریت
اسلاید 2 :
مشارکت کنندگان در توسعه سیستمهای اطلاعاتی
ذینفعان : افرادی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به نمایندگی از گروهها یا سازمان ها از توسعه سیستم منتفع می شوند.
کاربران سازمانی : افرادی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با سیستم در تعامل هستند و از منافع حاصل از آن در انجام امور شغلی یا نیازهای اطلاعاتی و تصمیم گیری استفاده می کنند شامل کاربران عملیاتی، سرپرستان و مدیران.
تحلیل گران: اولین گروهی هستند که با سازمان و کاربران در تماس قرار گرفته و ضرورت طراحی سیستم را جهت پیشبرد اهداف سازمانی بررسی می کنند که دارای نقش های واقعه نگار، بدعت گذار، میانجی و رهبر پروژه هستند.
طراحان: حلقه ارتباطی میان تحلیل ر و برنامه نویس که از طریق دریافت نتایج کار تحلیل گر، نیازها را مدلسازی و چارچوب اقدامات برنامه نویس را مشخص می کند .
برنامه نویسان : مسئولیت تبدیل طرح تفضیلی سیستم را به برنامه نرم افزاری و از طریق به کارگیری زبان برنامه نویسی به عهده دارد.
کارشناسان فنی و تامین کنندگان تجهیزات و سیستم ها : افرادی که دارای تخصص بوده و به تهیه برنامه و تجهیزات اشتغال دارند.
اسلاید 3 :
آغاز توسعه سیستم های اطلاعاتی
شروع توسعه سیستمهای اطلاعاتی میتوانند براساس یک برنامه جامع سازمانی و پشتیبانی از راهبردهای سازمان باشد و یا تنها پشتیبانی از عملیاتی که در گذشته بصورت سنتی انجام می شده است.
توسعه سیستم های اطلاعاتی همچنین می تواند در تمامی سطوح سازمانی به صورت برنامه ای و یا غیرمترقبه و براساس یک نیاز آن انجام شود. بیان مشکل، اهداف سیستم مورد نظر، چگونگی انجام بهبود و اینکه چه بخشهایی از سازمان در فرآیند توسعه درگیر خواهند شد و چه نتایج از توسعه سیستم بایستی حاصل شود از ضروریات طرح اولیه است.
تحلیل گران و طراحان سیستم در مورد چگونگی ایجاد برنامه ای رایانه ای به منظور پاسخگویی به نیاز تصمیمگیری می کنند. کارکنان فنی به نگارش برنامه و یا انتخاب آن از میان برنامه های موجود پرداخته و سازمان به تامین نیازهای سخت افزاری سیستم خواهد پرداخت. سیستم تهیه شده از نظر منطق سیستم تحت آزمایش قرار می گیرد.
فرایند کلی توسعه سیستم به طور کلی به 4 مرحله زیر تقسیم می شود:
شناخت
توسعه و طراحی
اجرا و به کارگیری
نگهداری
اسلاید 4 :
شناخت :
اولین گام در آغاز پروژه توسعه سیستم است. این مرحله با تعریف مسئله آغاز می شود. مشکلاتی از جمله فقدان اطلاعات جهت تصمیم گیری و یا عدم تامین به موقع اطلاعات و عدم پاسخگویی سیستمهای موجود به نیازهای سازمانی، به شروع فرآیند می انجامد. علل نیاز به اطلاعات عبارتند از:
بهبود عملکرد
بهبود جریان اطلاعات
بهبود وضعیت اقتصادی
بهبود نظارت و کنترل
بهبود و ارتقا کارایی
بهبود ارائه خدمات
هرگونه انحرافی در این مرحله میتواند عدم کارکرد صحیح سیستم در حمایت از اهداف سازمانی را به همراه داشته باشد. اگر نتوان در این مرحله در مورد نحوه حل مشکل و امکان پذیری راه حل ها به توافق رسید، بهتر است فرآیند را متوقف کرد تا در سایر مراحل مشکل بوجود نیاید.
اسلاید 5 :
توسعه :
مراحل توسعه سیستم، فرایند طراحی، ایجاد و یا تامین سخت افزار، نرم افزار و دیگر منابع مورد نیاز در ساخت سیستم اطلاعات است. این مرحله با تصمیمگیری در مورد نحوه عملیات بخشهای دستی و کامپیوتری سیستم مورد نظر آغاز می شود و با کسب منابع لازم ادامه می یابد و چنانچه نرم افزارهای مورد نیاز وجود نداشته باشد، به خرید و نصب آنها اقدام می شود. این مرحله شامل مستنداتی است که نحوه کارکرد سیستم اطلاعات را تشریح می کند.یکی دیگر از موارد اساسی این مرحله، طراحی سیستم از نظر فنی به گونه ای است که بتواند در برابر نیازهای آتی، قابلیت تغییر و اصلاح داشته باشد. این مورد را انعطاف پذیری می نامیم
اجرا (استقرار) :
اجرا عبارتست از فرآیند عملیاتی نمودن سیستم توسعه یافته در سازمان که شامل مراحل برنامه ریزی آموزش کاربران، تبدیل سیستم قدیم به جدید و پیگیری در جهت عملیاتی نمودن سیستم طراحی شده است. اجرای یک سیستم می تواند تغییرات اساسی در نحوه انجام کار را به همراه داشته باشد.
به کارگیری و نگهداری :
این مرحله شامل بکارگیری سیستم از سوی کاربران و تلاش در جهت عملیاتی نگهداشتن آن می باشد. از نظر کاربران پذیرش تغییرات در سیستم موجود پذیرفته تر از کارکردن با سیستم جدید است. هرچه از عمر یک سیستم اطلاعاتی در سازمان بیشتر سپری می شود، اعمال تغییرات و پذیرش آن از سوی کاربران مشکل تر است.
اسلاید 6 :
نگرش های توسعه سیستم های اطلاعاتی
نگرش های مختلفی در طراحی و توسعه سیستم ها وجود دارد که هریک بر مراحل و ابزارهای خاصی در فرایند توسعه سیستم تاکید دارد.
سیکل حیات سنتی سیستم
الگوسازی (نمونه سازی)
بسته های کاربردی
توسعه کاربر نهایی
اسلاید 7 :
سیکل حیات سنتی سیستم
هدف سیکل حیاتی سنتی سیستم نظارت و کنترل بر فرآیندها، طراحی و توسعه سیستم و اطمینان از پاسخگویی سیستم طراحی شده به نیازها می باشد. این نگرش به چهار مرحله اصلی تقسیم می شوند:
الف) شناخت:
این مرحله غالباً با یک نیاز آغاز می شود که به شیوه های متفاوت از سوی سازمان ابراز میشود.
ب) مطالعه امکان سنجی:
مطالعه و بررسی میزان پاسخگویی راه حل پیشنهادی به نیازهای کاربران، منابع مورد نیاز، هزینه ها، منافع و امکان بکارگیری آن از سوی سازمان است که از سه جنبه انجام میشود:
1- امکان سنجی اقتصادی : به بررسی اقتصادی راه حل و توجیه آن می پردازد.
2- امکان سنجی فنی : راه حل یا سیستم پیشنهادی از نظر ویژگیهای فنی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.
3- امکان سنجی عملیات (سازمانی): هدف آن میزان پاسخگویی و پشتیبانی سیستم پیشنهادی از اهداف و برنامه -های سازمانی است.
گزارش امکان سنجی
این گزارش نتیجه تلاشهای تحلیلگران را در مرحله شناخت سیستم نشان می دهد که بر اساس یافته های تحلیلگران به دو شکل گزارش کلی( خاص مدیران ارشد) و گزارش تفصیلی (برای کارشناسان) تهیه میشود.
اسلاید 8 :
ادامه
زمانی که گزارش یک طرح امکان سنجی ارزیابی و توسعه و طراحی سیستم به تایید مدیران ارشد سازمان برسد، تحلیل گر یا مدیر پروژه به ارائه طرح پروژه می پردازد.
ج) طرح پروژه:
منظور از تهیه طرح پروژه، آگاهی از فعالیتها و اقدامات یک پروژه و کنترل کلیه فعالیتهای آن است. طرح پروژه شامل موارد زیر میباشد:
1- مقدمه 2- مراحل فعالیتها 3- طرح سازمان پروژه 4- طرح پرسنلی 5- طرح منابع 6- بودجه 7- بررسی و گزارش 8- طرح آموزشی 9- طرح مستندسازی 10- طرح آزمایش 11- طرح تغییر 12- طرح استقرار
د) طراحی و توسعه:
این مرحله شامل ایجاد نرم افزار مورد نظر به همراه نصب سخت افزارها به منظور تحقق اهداف بیان شده در مشخصات عملکردی به برنامه های کامپیوتری و به بکارگیری تجهیزات سخت افزاری امکان پذیر می شود.
ه) برنامهنویسی:
برنامه نویسی به ایجاد کدهای کامپیوتری که بتواند محاسبات، جمع آوری داده و ایجاد گزارشات را انجام دهد می پردازد که شامل کدگذاری همان مفهومی است که اغلب آن را به برنامه نویسی می شناسند. آزمون به منظور حصول اطمینان از عملکرد صحیح و منطقی برنامه به اجرا در می آید و مستندات شامل ویژگیهای فنی سیستم، فرضیات در تهیه برنامه و نیز زبان انتخاب در نگارش نرم افزار است.
اسلاید 9 :
ادامه
و) تبدیل سیستم:
پس از آمادگی کاربران و زمینه سازی لازم جهت استقرار سیستم، فرآیند جایگزینی سیستم جدید به جای سیستم قدیم انجام می پذیرد. این تبدیل سیستم به سه روش یکباره، موازی و بخشی انجام می شود. در روش یکباره، پس از آماده شدن سیستم و با توجه به برنامه استقرار در یک زمان مقرر، سیستم قدیم کنار گذاشته شده و سیستم جدید به کار گرفته می شود. در روش موازی، سیستم طراحی شده به موازات سیستم قدیم به کار گرفته می شود و تا زمانی که از عملکرد سیستم جدید اطمینان حاصل نگردد، سیستم قدیم کماکان عملیاتی می باشد. در روش بخشی، میتوان سیستمهای فرعی را با عملکرد مشخص جدا نموده و علی رغم آگاهی از ارتباط سیستمهای فرعی هر بخش را به طور مجزا بر اساس الویتها و ویژگیهای آنها مستقر نمود..
ز) آزمون پذیرش سیستم( ارزیابی):
بکارگیری سیستم از سوی کاربران و ارزیابی نتایج حاصل از اثرات این است که آیا سیستم طراحی شده با نیازهای حاصل از اجرای این مرحله، میزان تغییرات لازم در سیستم و یا تطبیق سیستم با نیازهای سازمان را نشان میدهد.
ح) اصلاح و نگهداری:
تداوم عملیات یک سیستم مستلزم اطمینان از کارایی و عملکرد صحیح سیستم در طی زمان بکارگیری است. نگهداری فرآیند اعمال اصلاحات در سیستم در طی زمان است.
اسلاید 10 :
الگوسازی (نمونه سازی)
الگوسازی، فرآیند ساخت مدلی است که ویژگیهای کالا یا خدمات مورد نظر و یا سیستم مورد نظر را نشان دهد. سیستمهای اطلاعاتی، نمونه سازی در مواردی مورد بهره برداری قرار می گیرد که تعیین و بیان نیازها بطور دقیق و شفاف امکان پذیر نباشد. مدلسازی فرآیندی است پویا که به کاربران این فرصت را میدهد که مدل اولیه را مشاهده و یا آن را بکار گیرند و به ارزیابی آن بپردازند.
هدف از نمونه سازی، کاهش زمان توسعه سیستم است. اهداف نمونه سازی عبارتند از:
کاهش زمان دسترسی کاربر به سیستم قبل از اتمام مرحله طراحی
ارائه بازخور سریع از سوی کاربر به طراح
کمک به پاسخگویی به نیازهای کاربران با حداقل اشتباهات
ارتقاء درک طراح و کاربر از آنچه سیستم بایستی انجام دهد
درگیر کردن کاربر در تحلیل و طراحی سیستم
نمونه به هیچ وجه سیستم واقعی نیست.
اسلاید 11 :
کارکردهای نمونه سازی
کارکردهای نمونه سازی در فرایند توسعه سیستم عبارت است از :
جمع آوری نیازها
کمک به تعیین نیازها
نشان دادن این که شکل گیری سیستم امکان پذیر است
جلب توجه در مورد سیستم پیشنهادی
طراحان سیستم از نمونه سازی به دو منظور استفاده میکنند:
1) فرآیند مستقل در توسعه سیستمها:
از این منظر نمونه سازی به عنوان نگرشی جایگزین دیگر روشهای سیستم مانند SSADM و یا توسعه کاربر نهایی تلقی می شود و هدف توسعه سیستم با رویکرد نمونه سازی است.
2) تسهیل فرآیند تعیین نیازها:
در نمونه سازی میتوان نیازهای کاربران را به طور کامل و طی مراحل مختلف دریافت کرد. پس از تایید نمونه، طراحان بایستی از ابزارها و قابلیتهای فنی لازم در جهت تکمیل سیستم بهره گیرند.
اسلاید 12 :
گامهای نمونه سازی
تعیین نیازهای اصلی کاربران
ایجاد نمونه اولیه بر اساس نظرات کاربران
استفاده کاربر از نمونه و ارائه نظرات و پیشنهادات
بررسی و اصلاح و توسعه نمونه بر اساس نظرات
گامهای 3 و 4 تا آنجایی تکرار می شود و ادامه می یابدکه ساختار سیستم نهایی بین طراح و کاربر توافق شود
طراحی سیستم نهایی
مقایسه سیکل توسعه حیاتی سیستم و نمونه سازی به شرح زیر می باشد:
اسلاید 13 :
مزایای نمونه سازی
ترغیب کارکنان دانشی به مشارکت فعال
کمک به حل تعارضات بین کارکنان دانشی
نمونه احساسی از سیستم نهایی را به کارکنان دانشی منتقل میکند
کمک به تعیین امکان سنجی فنی
کمک به ارائه ایده ای از سیستم پیشنهادی
محدودیت های نمونه سازی
نمونه می تواند هیچ یک از ابعاد عملکردی سیستم را تحت شرایط عملیاتی ارائه ننماید
نادیده گرفتن آزمون و مستندسازی صحیح سیستم از سوی طراحان سیستم
اسلاید 14 :
بسته های نرم افزاری
شرکتهای نرم افزاری سرمایه گذاری قابل توجهی بر شناخت نیازهای کاربران انجام می دهند و هدفشان ارائه سیستمی است که با نیازهای عام موسسات سازگاری داشته باشد که به تدریج توسعه یافته و بسته های نرم افزاری با بخشهای عملکردی خاص را تولید می کنند. بسته های نرم افزاری امروزه پاسخگوی نیازهای موسسات از نظر یک سیستم اطلاعات مدیریت می باشند. خرید بسته های نرم افزاری از سوی موسسات، زمان تهیه و بکارگیری سیستم را کاهش می دهد که از نظر هزینه به نفع موسسه است.
توسعه کاربر نهایی
توسعه کاربر نهایی شکلی از محاسبات کاربر نهایی است که در آن کاربران به توسعه برنامههای مورد نیاز خود میپردازند. ابزارهای خاص توسعه کاربر نهایی شامل صفحات گسترده، سیستمهای مدیریت پایگاه داده ها، زبان های نسل چهارم و نرم افزارهای تحلیل داده است.
اسلاید 15 :
نتیجه گیری از چهار نگرش
هر یک از روشهای ارائه شده تاکید خاصی بر فرآیند و نحوه انجام کار داشت. جدول زیر مقایسه چهار روش بکارگیری سیستم های اطلاعاتی را نشان می دهد.
اسلاید 16 :
تشریح روش تحلیل و طراحی ساخت یافته
روشهای ساخت یافته از دو بخش اساسی تشکیل میشود:
ساختاری از گامها و وظایفی که گروه پروژه ایجاد و توسعه سیستم ها انجام میدهند
مجموعهای از فنونی که در هر گام به کار گرفته می شود. این مجموعه، تعاریف ساخت یافته ای از نیازهای کاربران و اجرای سیستم (اغلب به صورت نمودار) نشان می دهد.
اسلاید 17 :
دیدگاههای روش تحلیل و طراحی ساخت یافته
الف) دیدگاه کارکردی یا پردازش:
بر اساس این دیدگاه داده ها در سیستم حرکت میکنند و همچنین کارکردهای مشخص در سیستم ایجاد میشوند که دادهها را مورد پردازش قرار می دهند.
ب) دیدگاه دادهها:
هدف از یک سیستم جمع آوری اطلاعات جمع آوری و ذخیره سازی داده های اطلاعات یک سازمان و انجام پردازش لازم بر روی این داده هاست به طوری که با شناسایی دقیق ماهیت و ساختار داده ها قلب سیستم تشکیل می یابد. در واقع دیدگاه داده ها، ستون فقرات روش تحلیل و طراحی ساخت یافته را تشکیل می دهد.
ج) دیدگاه رویدادها:
بر اساس این دیدگاه، تاثیر زمان و رخدادهای جهان واقعی، بر روی سیستم، مورد توجه خاص قرار می گیرد. مشخصه این دیدگاه، پویایی و انعطاف پذیری آن می باشد و ماموریت آن، انطباق با سیستم با تغییرات حاصل از زمان و پدیده- های بیرونی است.
د) دیدگاه کل به جزء:
روش تحلیل و طراحی ساخت یافته از کل به جز حرکت می کند یعنی ابتدا تصویری کلان از سیستم ترسیم کرده و سپس در همان چارچوب تصویرهای تفصیلی و تشریحی ارائه می دهد.
ه) مدل فیزیکی و منطقی:
روش تحلیل و طراحی ساخت یافته، اجزای سیستم را از دو دیدگاه منطقی و فیزیکی مورد بررسی قرار می دهد به نحوی که یکی از مفاهیم عمده در SSADM، تمایز بین دو دیدگاه مذکور است
اسلاید 18 :
تشریح روش تحلیل و طراحی ساخت یافته1- شناخت
اولین گام در طراحی هر سیستمی شناسایی سازمان، محیط و شرایطی است که سیستم در آن فعالیت می کند و در طراحی ساخت یافته، مقدمه ای برای مدلسازی سیستم است.
برای شناسایی سازمان از ابزارهای مختلف جمع آوری اطلاعات مانند اسناد و مدارک، مصاحبه ، مشاهده و پرسشنامه استفاده می شود.
در این مرحله دو نوع اطلاعات که مکمل هم هستند مورد نیاز است:
اطلاعات کلی در مورد سازمان : شناسایی اهداف، ماموریت ها، سیاست ها، برنامه ، شیوه تقسیم کار، ساختار منابع انسانی، ساختار سازمانی و اطلاعات مربوط به محیط مشتمل بر گروههای ذینفع، تامین کنندگان، مشتریان و ..
این اطلاعات را می توان بر اساس نگرش سیستمی جمع آوری کرد که شامل هدف سیستم، درون داده ها و منابع آن، برون داده ها و مقاصد آن، پردازش ها، فایل های اطلاعاتس، روش های مورد بهره برداری، حجم تعاملات و اطلاعات خاص در مورد کاربران و سایر منابع موجود در سیستم می شوند
2) اطلاعات خاص در مورد سیستم مورد مطالعه
اسلاید 19 :
مدلسازی در طراحی ساخت یافته
مدلسازی یکی از مفاهیمی است که در طراحی ساخت یافته بسیار بر آن تاکید می شود. مدلها بر دو نوع محیطی و رفتاری می باشند.
مدل محیطی مدلی است که مرز میان سیستم و محیط خارج ازآن را تعریف می کند و رفتار و رابطه آن را با محیط و عناصر محیطی نشان می دهد و به عناصر و فرآیندهای داخلی سیستم توجهی ندارد. مدل محیطی از سه جزء تشکیل می شود:
1-بیانیه هدف سیستم
جهت شناخت سیستم ها ضروری است تا هدف یا اهداف سیستم مورد بررسی و شناسایی قرار گیرد. دو نوع هدف دنبال می شود : اهداف تصریحی (شفاف هستند و به صورت مکتوب در اسناد و مدارک سازمان به سهولت قابل دسترسی می باشند) و اهداف تلویحی ( به طور ضمنی از سوی مدیران ارشد و گروههای ذینفع دنبال می شوند).
2- نمودار زمینه ای
مدلی است گرافیکی که رابطه سیستم با عناصر محیطی و نوع تعامل را نشان می دهد. دارای علائمی است: دایره نشانه سیستم، چهارگوش نماد عناصر خارجی مرتبط با سیستم و فلش معرف رابطه می باشد.
3- فهرست رویدادها(وقایع)
لیستی تشریحی از محرکهایی است که در جهان خارج روی می دهد و سیستم باید به آنها پاسخ دهد. فهرست رویدادها در واقع ارتباطات سیستم را به طور منظم نشان می دهد.
اسلاید 20 :
ادامه
مدل رفتاری مدلی است که نشان می دهد سیستم جهت برقراری ارتباط با محیط چه رفتارهایی را درون خود انجام می دهد. تحلیلگران معتقدند که مدلسازی را بایستی از مدل های رفتاری شروع کرد . از مدل های رفتاری میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
1- نمودار جریان داده
2- نمودار ارتباط موجودیت
3- جداول تصمیم گیری
4- فلوچارت
5- فرهنگ داده