بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
آلاينده هاي موادغذائي
Food contaminants
اسلاید 3 :
Introduction
اسلاید 4 :
Food contaminants الاینده های مواد غذایی
ترکیبات الاینده بطور خواسته ویا ناخواسته از محیط وارد مواد غذایی میشوند.
این ترکیبات وارد زنجیره غذایی موجودات زنده شده ودر نهایت سلامت انها را به خطر می اندازد و به
همین دلیل به انها الاینده گوییم.
این الاینده ها از منابع مختلفی وارد زنجیره غذایی میشوند که مهمترین انها عبارتند از:
1- الاینده های حاصل از سوختهای فسیلی – ازمایشات هسته ای – کارخانجات صنعتی (مانند انواع فلزات – دی اکسین ها – پلی امید هیدروکربنها و .)
2-الاینده هایی که در بسته بندی مواد غذایی استفاده میشود ووارد زنجیره غذایی میشود مانند
مونومرها – پلی مرها – پلاستی سایزرها – پلی کلرینیتد بی فنیل ها – شوینده ها و ضدعفونی کننده ها
3- الاینده های میکروبی نظیر مایکوتوکسینها و انتروتوکسینها
4- الاینده های کشاورزی مانند باقیمانده کودها – افت کشها – هورمونهای گیاهی
5- مواد شیمیایی که در دامداریها و مرغداریها استفاده میشود و وارد زنجیره غذایی انسان میشود مانند داروها و مکمل های غذایی که در دامها استفاده میشود.
اسلاید 5 :
Toxicity assay ارزیابی سمیت مواد
Acute toxicity: سمیت حاد
در این روش مطالعه سمیت حاد مورد ارزیابی قرار میگیرد و به دوزی که در 50% افراد تحت ازمایش منجر به مرگ و میر میشود دست میابیم.
Subacute toxicity: سمیت تحت حاد
در این بررسی به مدت 4 هفته به حیوان سم داده میشود و اثرات ان مورد ارزیابی .قرار میگیرد
Chronic toxicity: سمیت مزمن
در این نوع از مطالعه سم به مدت 6 ماه تا 2 سال به حیوان داده میشود و اثرات ان موردارزیابی قرار میگیرد.
اسلاید 6 :
مهمترین سموم موجود در موادغذایی
1- فلزات سنگین
2- سموم حاصل از میکروبها
3-حشره کشها
4- داروهای دامی و مکمل های غذایی
پلی کلرینیتد بی فنیلPCBs5-
پلی امید هیدروکربنهاPAHs6-
7- شوینده ها و ضدعفونی کننده ها
8- نیتروزامینها
پلی کلرینیتد دی بنزودی اکسین(PCDD)9-
دی بنزوفوران(PCDF)
اسلاید 7 :
طبقه بندی افت کشها
Recommended registered pesticides
Non recommended registered pesticide
Banned & suspended pesticides
Other pesticides
اسلاید 8 :
رشد جمعیت و نیاز روزافزون به محصولات کشاورزی سبب شده تا مصرف سموم و كودهای کشاورزی در چند دهه اخیر به شدت افزايش يابد.
اين رويكرد هر چند باعث افزايش توليد محصولات كشاورزي گرديده است اما استفاده نادرست و بیرویه از کنترلکنندههای آفات کشاورزی و حاصلخیزکنندههای محیطهای کشت کشاورزی و نهایتا وجود پسماند آنها در محصولات باغی و زراعی، باعث بروز مشکلات زیست محیطی و بسیاری از بیماریها و ناهنجاریهای انسانی در جامعه شده است.
لذا پایش آفتکشهای بکار رفته در تولید محصولات کشاورزی و بررسی و کنترل باقیمانده سموم آفت کش و کودهای شیمیایی (نیترات و فلزات سنگین سرب و کادمیوم) در محصولات باغی و کشاورزی در کشور ضروری است.
سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فهرست سموم آفات نباتی غیرمجاز و حد مجاز باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی را که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تهیه گردیده، ابلاغ نموده است. و عرضه محصولاتی که به صورت غیرمجاز از سموم و کودهای شیمیایی استفاده کردهاند را ممنوع نموده است.
اسلاید 9 :
دربرنامه پایش محصولات کشاورزی از نظر باقیمانده سموم آفت کش و کودهای شیمیایی که به صورت کشوری در نیمه دوم سال ۱۳۹۳ با همکاری ده مرکز دانشگاهی کشور انجام شد,۷ قلم محصول کشاورزی شامل سیب درختی، خیار، گوجه فرنگی و برنج از لحاظ میزان باقیمانده سموم و سه محصول پیاز، سیبزمینی و کاهو از نظر میزان نیترات و فلزات سنگین مورد بررسی و آزمون قرار گرفتند.
پس از جمع بندی این مطالعه کشوری مشخص گردید بیشترین درصد عدم انطباق محصولات کشاورزی با استانداردهای مربوطه در خصوص محصول سیب زمینی با ۵/۳۵% آلودگی و کمترین مقدار مربوط به محصول برنج با۴/۲% آلودگی میباشد. همچنین مقدار عدم انطباق سایر محصولات نیز شامل خیار ۹/۳۴%، کاهو ۳/۲۲%، سیب درختی ۱/۱۸%، گوجه فرنگی ۴/۱۰% گزارش شد.
بررسی نتایج، استفاده از سموم نامناسب و نامرتبط برای محصول و یا استفاده بیش از حد مجاز آفتکشها یا کودهای شیمیایی در محصولات مورد بررسی را نشان داد.
محصول سیبدرختی دارای بیشترین تعداد موارد گزارش شده از این نظر می باشد.
نتایج حاصل از این بررسی مشخص نمود که میزان فلزات سنگین و نیترات در نمونههای اخذ شده از سطح عرضه قطب تبریز و میزان آلودگی نمونه ها به باقیمانده سموم و آفتکشها در نمونههای اخذ شده از قطب تهران بیشترین درصد آلودگی را به خود اختصاص دادهاند.
اسلاید 10 :
MRL ( maximum residu levels)
MRLبالاترین مقدارمجازباقیمانده سموم کشاورزی درماده غذایی است و مقادیر بیشترازآن غیرمجاز می باشد.
بیشینه باقیمانده سموم درمواد غذایی درهرکشورباتوجه به نوع سموم مورداستفاده درمحصولات غذایی و همچنین میزان مصرف هرنوع ماده غذایی دران کشور مشخص می شود.
MRL براساس mg/kg یا همان ppmبیان می شود.
اسلاید 11 :
توصیه شده درصیفی جاتMRL
اسلاید 12 :
نیتراتها – نیتریتها – نیتروزامین ها
علاوه برکودهای نیتراته از نیتراتها بعنوان مواد افزودنی به سوسیس و کالباس اضافه میشوند . امینهای نوع دوم در بدن با نیتراتها و نیتریتها واکنش داده و نیتروزامین تولید میکنند.
نیتروزامین ونیتروزامیدها ترکیبات کارسینوژن قوی هستند
دی متیل نیتروزامین از نیتروزامینهای خیلی سمی است که به منظور مهار تولید ان باید از انتی اکسیدانتها استفاده شود.
بهترین راهکار کاهش افزودن این ترکیبات به موادغذایی و افزودن ویتامینهای سی و ای به مواد غذایی بعنوان انتی اکسیدانت میباشد.
اسلاید 16 :
35%موارد سرطان با مواد غذایی مصرفی ما در ارتباط است.
نیتراتها بیشتر بعنوان یک الاینده صنعتی از کارخانه های نساجی- رنگ سازی – لاستیک سازی – تولید کودهای گیاهی – پالایش فلزات – استخراج طلا- حشره کش سازی- عطرسازی و.. وارد محیط زیست میشوند.
بیشتر نیتراتها از طریق کودهای کشاورزی به صورت مشتقات امونیوم – کلسیم – سدیم و پتاسیم تولید وواردمحیط زیست میشوند.
نیتراتها به مقدارکمی دربدن سنتز میشوند و از طریق آب اشامیدنی و موادغذایی وارد بدن انسان میشوند
اسلاید 17 :
مقدارنیتراتها در آب های کم عمق مناطق سالم کمتراز2 mg/l و در مناطق کشاورزی 10 mg/lودر فاضلاب کارخانه ها 30 mg/l می باشد.
تبدیل نیترات به نیتروزامین دربدن انسان مهمترین مکانیسم سمیت آن میباشد.
نیتراتها در بدن توسط باکتریهای موجوددربزاق و اسید گوارشی به نیتریت تبدیل میشوند و سپس با امین نوع دوم وارد واکنش شده ونیتروزامین که یک ترکیب کارسینوژن است و در تقسیم بندی IARC جز گروه 2A قرار دارد .
اسلاید 18 :
نیتریتها 10 برابر سمیت بیشتری ازنیتراتهادارند.
ارتباط بین وجودنیتروزامین دربدن وبروز انواع کنسرها نظیرسرطان روده- کولون – پانکراس – ریه – کبد – کلیه و مثانه اثبات شده است.
درحضور گرمای پروسه پخت ومحیط اسیدی نیتروزامین تبدیل به دی ازونیوم میشود این ترکیب الکتروفیل وسایرترکیبات مشابه به پروتیینهای سلولی و DNAحمله میکنندودرنهایت سبب اسیب سلولی وسرطان میشوند.
اسلاید 19 :
بیماریهای ناشی از وجود نیترات ونیتریتها درموادغذایی درانسان
متهموگلوبینمی
blue baby syndrom (skin, lips, and nails gray).
انزیم متهموگلوبین ردوکتاز سبب احیا متهموگلوبین به اکسی هموگلوبین میشوند
ودر کودکان – خانمهای باردار و افراد با بیماریهای گوارشی که سطح این انزیم کمتر است بیشتردرمعرض مسمومیت با نیتراتها و نیتریتها هستند .
کانسردستگاه گوارش
میزان دوز کشنده برای نیترات جذب شده از دستگاه گوارش درانسان330 mg/kg است.
