بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روش های آموزشی و مشاوره درارتقای سلامت
اسلاید 2 :
هدف آموزش بهداشت
ترغیب مردم( گروههای هدف) به این که:
بخواهند سالم باشند.
بدانند چگونه سالم بمانند.
برای حفظ سلامت فردی و جمعی اقدام کنند.
و در مواقع لزوم طلب کمک نمایند.
اسلاید 3 :
تعريف ارتقاء سلامت (Health Promotion)
1- ارتقاء سلامت به مفهوم توانمند سازی مـــــــردم در شناخت عوامل تاثيرگذار بر سلامت فردی و اجتماعی و تصميم گيری صحيح در انتخاب رفتارهای بهداشتی و در نتيجه رعايت شيوه زندگی سالم می باشد.
2- ارتقاء سلامت به مفهوم فرآيند قادر سازی مــردم در جهت افزايش كنترل آنها بر تعيين كننده های سلامت و از آن طريق بهبود سلامت است.
اسلاید 4 :
آموزش بهداشت در ابتدا آموزش پاكيزگی خوانده می شد و تأكيد آن بر آموزش بهداشت فردی، بيماری های واگير و مشروبات الكلی بود .
امروزه:
آموزش مهارت های زندگی به نوجوانان
آموزش مهارت های فرزندپروری به والدين
تدوين بسته ها ی آموزشی در مورد ايدز
اجرای كارگاه های ترك سيگار
آموزش تغذيه
كمك به گروه های در معرض خطر برای تشخيص به هنگام بيماری
آموزش مديريت استرس
برنامه ريزی، اجرا، و ارزشيابی برنامه های بهداشتی
حمايت ازتغيير سياست ها برای ارتقای سلامت و حمايت از قوانين و مقرراتِ حامی سلامت
دامنه فعاليت ها
اسلاید 5 :
الگوها و نظريه ها راهنماهایی هستند برای فعاليت های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت .
نظريه ها می توانند به پرسش های برنامه ريزان در مورد اينكه چرا مردم رفتار مطلوبِ مورد نظر را ندارند، چگونه بايد رفتارها را تغيير داد، و چه عواملی را بايد در ارزشيابی برنامه ها در نظر گرفت، پاسخ دهند
برنامه های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت كه بر اساس نظريه ها و الگوهای مناسب تهيه شده باشند از احتمال موفقيت بيشتری برخوردارند
نقش الگوها و نظریه ها
اسلاید 6 :
اثبات اثر بخشی برنامه و ارائه مستندات برای آن
امکان درك بهتر و عميق تر رفتار با کمک آنها و ترسيم چارچوب مفهومي علمي براي مطالعه تغيير رفتار
جلوگيري از بروز انحراف در طراحي و اجراي برنامه آموزشي
تدوين و ترسيم اهداف پژوهشي/ آموزشي دقيق و كاربردي
امکان انتشار دستاوردهاي مطالعه در مجلات و منابع معتبر
مزايای استفاده از نظريه ها و الگوها
اسلاید 7 :
نظريه (Theory): مجموعه ای از مفاهيم، تعاريف و فرضيه ها که با مشخص کردن ارتباط بين متغيرها، نگاهی نظام مند به وقايع و موقعيت ها دارد تا وقايع را توضيح دهد و پيشگويی کند. درواقع نقش نظريه بازکردن کلاف پيچيده پديده ها و ساده کردن آنهاست تا درک پيچيدگی های طبيعت برای انسان ساده شود. نظريه ها، فرآيندها را با هدف يادگيری اصولی توضيح می دهند.
الگو (Model): توصيف های کلی و فرضيه ای هستند که اغلب بر اساس يک شباهت در کنار هم قرار می گيرند و برای تحليل يا توضيح پديده ای به کار می روند. الگوها بيشتر به ارائه و معرفی فرآيندها می پردازند و معمولا به صورت گرافيکی نمايش داده می شوند.
نظریه و الگو
اسلاید 8 :
نظريه، توضيحی است كلی در مورد چرايی عملكردهای مرتبط با سلامت افراد . چرا فرد برای حفظ يا ارتقای سلامت خود، خانواده، سازمان يا جامعه اش اقدامی انجام می دهد يا نمی دهد؟
الگوها با استفاده از چند نظریه به متخصصان کمک می کنند مشکل را در ساختار خاص درک کنند .
یک الگو یا نظریه درست می تواند رفتارها را با صد در صد دقت پیش بینی کند.
نظریه و الگو
اسلاید 9 :
دسته اول نظريه ها و الگوهايی كه برای برنامه ريزی، اجرا و ارزشيابی برنامه های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت به كار می روند
دسته دوم نظريه ها و الگوهايی كه برای تغيير رفتار از آن ها استفاده می شود
طبقه بندی الگوها و نظريه ها
اسلاید 10 :
الگوهای برنامه ريزی
اسلاید 11 :
در قسمت پريسيد، به پرسش هايی از قبيل چه چيزی، به چه دليل و چه كسی پاسخ داده می شود
در بخش پروسيد به منابع، موانع، خط مشی ها، مقررات و عوامل سازمانی و همچنين طراحی، اجرا وارزشيابی برنامه پرداخته می شود
الگوی پریسید - پروسید
اسلاید 12 :
اين مدل توسط لارنس گرين و مارشال کروتر در سال 1980 ارائه شد. هر يک از حروف اين مدل معرف کلمهای هستند که مجموعا تشکيل دهنده نام اين مدل میباشند و به ترتيب عبارتند از:
1- مستعد کننده (P=predisposing)
2- تقويت کننده (R=reinforcing)
3- قادر سازنده (E=enabling)
4- علتها و موجبات ايجاد توانايی (C=causes)
5- آموزشی (E=educational)
6- تشخیصی (D=diagnosis)
7- ارزشیابی (E=evaluation)
مدل پرسيد (PRECEDE)
اسلاید 13 :
در مدل پرسيد نتيجه احتمالی يک برنامه آموزشی را پيش بينی کرده و منظر آتی اجرای يک برنامه را مشاهده می کنيم.
در اين مدل از کل به جزء و از انتها به ابتدا برنامه ريزی می کنيم.
مدل پرسيد مدلی راهنما برای تجزيه و تحليل مسائل و مشکلات بهداشتی يا رفتارهای بهداشتی است و عوامل موثر بر وضع سلامت افراد را مشخص کرده و به برنامه ريزان در راه رسيدن به اهداف برنامه کمک می کند و بر دو جزء مداخله و ارزشيابی تاکيد می کند.
مدل پرسيد
اسلاید 14 :
الگوی پرسيد جهت طراحی برنامه آموزش بهداشت گروههای هدف و برنامه های بازآموزی پرسنل بهداشتی مناسب است و بر اساس علومی نظير اپيدميولوژی، علوم رفتاری، اجتماعی، مديريت و آموزش بنا شده است.
در اين مدل برای رسیدن به هدف طراحی مناسب برنامه آموزش بهداشت بايد از 9 مرحله عبور کنيم و بنابراين شناخت نتيجه و اينکه چه می خواهيم بسيار مهم است. در اين مدل به علل ريشه ای مسائل پرداخت و بر مبنای آن برنامه ريزی نمود، از اين رو کار کردن با اين مدل را به حل يک معما تشبيه کرده اند.
مدل پرسيد
اسلاید 15 :
الگوهای برنامه ریزی پریسید – پروسید شامل 9 مرحله است :
1- ارزیابی اجتماعی و بررسی موقعیت
2- ارزیابی همه گیر شناسی ( در برنامه های بهداشتی )
3- ارزیابی رفتاری و محیطی
4- ارزیابی آموزشی و بوم شناختی ( اکولوژیکی )
* عوامل زمینه ساز
* عوامل توانا ساز
* عوامل تقویت کننده
1.الگوی پریسید - پروسید
اسلاید 16 :
5- ارزیابی اداری و بررسی خط مشی ها
6- اجرا
7- ارزشیابی فرایند
8- ارزشیابی تاثیر
9- ارزشیابی نتیجه
ادامه برنامه ریزی پریسید - پروسید
اسلاید 18 :
در اين مرحله بر اساس ارزيابی برخی مشکلات عمومی مانند مسايل مربوط به کارکنان، کليه اقشار اجتماع و غيره به بررسی کيفيت زندگی مردم و اجتماع می پردازيم.
شاخص اجتماعی نظير رفاه، بيکاری، مشکلات محيط زيست، علل مرگ،. و کلا مسايل بهداشتی موثر بر کيفيت زندگی مردم در اين مرحله بررسی میشود.
در اين مرحله اولين وظيفه طراح اين است که بفهمد مشکلات اجتماعی چه هستند و چه تاثيری بر سلامتی دارند؟ اصولا هدف از برنامه هاي بهداشتی در نهايت ارتقاء کيفيت زندگی است، مشکلات و کيفيت زندگی روی هم اثر متقابل دارند.
1) ارزيابی اجتماعی و بررسی موقعيت
اسلاید 19 :
کيفيت زندگی از دو طريق مورد بررسی قرار می گيرد:
الف) عواملی که بر کيفيت زندگی تاثير می گذارند و به صورت آمار و ارقام قابل بيان هستند مانند درصد بيکاری، ميزان سواد و.
ب) با پرسش از جمعيت مورد مطالعه می توان به عواملی که به نظر آنها مانعی در راه ارتقاء کيفيت زندگی شان است پی برد. اين کار از طريق پرسشنامه و بحث گروهی می تواند انجام گيرد.
اسلاید 20 :
شناخت مسائل بهداشتی که در ايجاد مشکلات اجتماعی دخالت دارند و مستقيما به سلامتی ارتباط پيدا مي کنند شناسايي و تعيين نمود.
بايستی يکسری اطلاعات اپيدميولوژيک مربوط به مسايل بهداشتی را پيدا نمود مانند:
يکسری آمار و ارقام و اطلاعات مانند بروز و شيوع
اطلاعات اتيولوژيک
اطلاعات حاصل از نتايج تحقيقات و بررسیهای سازمانها و آژانسهايی که در زمينه بهداشت در جامعه فعال هستند.
2) ارزيابی همه گير شناسی