بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عنوان :زیست بوم گرایی وشاخص های توسعه
اسلاید 2 :
چکیده:
مطلب پیش رو با مروری بر ایده ها ومفاهیم اساسی مکاتب واحزاب طرفدار محیط زیست در پی شناخت شاخص ها و معیارهای توسعه از نظر آنهااست.امروزه زیست بوم گرایی با طرح مفاهیم ورویکردهای نو به عنوان یکی از رویکردها یا پارادیم های جایگزین درتوسعه مطرح است .مرورافکار ونظریات جنبش ها و احزاب طرفدار محیط زیست می تواند مسائل مهم وکانونی که تا کنون از دید رویکردهای غالب توسعه نادیده گرفته شده آشکار نماید .
اسلاید 3 :
متن گزارش:
واژه هاي احزاب سبز،محيط زيست گرايي و بوم گرايي از دهه 50 ميلادي وارد ادبيات سياست وتوسعه شدند.
دراين ميان بوم گراييEcologism) )ظرفيت ها وقابليت هاي بيشتري براي تشريح عقايد وفلسفه گروههاي مذكور برخوردار است.بوم گرايي بر اهميت محوري بوم شناسي تاكيد مي كندو با مطرح كردن خواست خود براي انجام يك تحول اجتماعي-سياسي بنيادين و يك بازنگري اساسي در رابطه بين افراد بشر ودنياي طبيعي به صورت يك ايدئولوژي به معناي واقعي در آمده است.به این معنا که شامل توصیف وضعیت موجود ومطلوب، و ارائه راهکارهای برای گذربه وضعیت مطلوب است.
اسلاید 4 :
گرچه سياست جديد محيط زيستي يا سياست سبز فقط در دهه 60 ميلادي ظاهر شداما عقايد بوم شناسي را مي توان تا زمان هاي بسيار دورتر رديابي كرد.عده كثيري نظر داده اندكه اصول بوم گرايي معاصر،دين بزرگي به مذاهب بت پرستي باستان دارد كه مفهوم مادر زمین(درمذاهب اساطيري و باستاني،زمين را در قالب اصل زنانه باروري ومنبع تمامي حيات ادراك كرده اند)تاكيد كرده بودونيز به مذاهب شرقي مانند هندويسم،بوديسم وتائويسم.
با اين وصف بوم گرايي اساساً واكنشي در برابر فرايند صنعتي كردن بوده و مي باشد.
اسلاید 5 :
بيم از آن كه رشد اقتصادي هم بقاي نسل بشر و هم سياره اي را كه در آن زندگي مي كندبه خطر بيفكند بر نگراني هاي زيست محيطي افزوده است.يك چنين نگراني هايي در مجموعه فزاينده اي ازمطالب و فعاليت ها مانند برنامه اي براي بقااثر گلداسميت و ديگران(1987)،گزارش غير رسمي سازمان ملل متحد تحت عنوان فقط يك زمين(1972)و گزارش باشگاه رم تحت عنوان محدوده رشد(1972) ابراز شده اند.
اسلاید 6 :
همچنين نسل جديدي از گروههاي فشار فعال در سياست بوجودآمده اند مانند صلح سبز و دوستان زمين كه توجه اصلي خود را به مسائل زيست محيطي اي مانند خطرهاي ناشي از نيروهاي اتمي،آلودگي زيست محيطي وكاهش تدريجي ذخاير سوخت فسيلي معطوف كره است.
اين گروههاي غير رسمي با سازمان هاي بزرگتر و رسمي مانند صندوق جهاني طبيعت منجر به پيدايش يك جنبش زيست محيطي شده است كه تبليغات زيادي درباره آن شده است و از قدرت روزافزوني برخوردار است.
اسلاید 7 :
محيط زيست گرايي برخي از « پادفرهنگ ها » را نيز تغذيه كرده است كه از نهضت هاي دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ ريشه گرفته اند. منظور از،« پاد-فرهنگ » كوشش عمدي براي زندگي براساس هنجارهاي متفاوت و تا حدي متناقض با هنجارهاي مورد حمايت نهادهاي جامعه، و همچنين تعارض با اين نهادها براساس اصول و عقايد بديل است. این گونه پاد فرهنگ ها داراي نشانه هاي عميقي از نقد فرهنگ سياسي نهادهاي مرسوم موجودمي باشد. جنبش هاي اجتماعي زيست محيطي را مي توان نگرش انتقادي به روند سريع تغييرات اقتصادي و صنعتي در دنياي مدرن دانست؛ زيرا دنياي مدرن داراي پيامدهايي است كه نياز جدي به كنترل دارد.
با اين كه اين نهضت عمدتاً متكي به سازمان هاي مردمي است، اما كنش محيط زيستي بر مبناي آفريدن رويدادهاي موردعلاقه رسانه ها عمل مي كند. محيط زيست گرايان، با آفريدن رويدادهايي كه توجه رسانه ها را جلب مي كند قادر خواهند بود تا به مخاطباني بيش از اعضا و هواداران مستقيم خود دست يابند.
اسلاید 8 :
بوم گرايان به انتقاد از بنيادي ترين فرضي پرداخته اند كه تفكر سياسي متعارف بر آن استوار است،از نظر آنها آيين ها و ايدئولوژي هاي مرسوم جنبه انسان مداري يا بشر محوري دارند،ايدئولوژي ها مرتكب اين اشتباه شده اند كه افراد بشر گل سرسبد هستي مي باشند.
ازنظر آنها تمامي ايدئولوژي ها فقط وعده روش هاي مختلف از بهره برداري از طبيعت در راستاي راحتي و نفع بشر را مي دهند.تقسيم بندي چپ و راست مرسوم در سياست و تضاد بين جمع گرايي و فردگرايي فقط بازتاب ديدگاه هاي مختلف درباره مالكيت ثروت است.
اسلاید 9 :
مضامين اصلي بوم گرايي
بوم شناسی:
بوم گرایان عقیده دارند ،دنياي طبيعي از يك شبكه پيچيده اكوسيستم ها ساخته شده است و بزرگترين آنها همانا اكوسيستم جهاني است كه معمولاً بوم سپهر Ecosphere))يا زيست كره (Biosphere) ناميده مي شود.
بوم شناسی فهم ما از دنياي طبيعي و جايگاه افرادبشر در آن را بشدت دگرگون مي کند.بوم شناسي بقاي هر اجتماع بشري، در واقع بقاي تمامي گونه هاي بشري را مديون يك شبكه ظريف از روابط متقابلي مي داند كه تاكنون ناديده گرفته شده اند.
اسلاید 10 :
كل نگري:
بوم گرايان عقيده دارند افراد بشر تا كنون خود را ارباب دنياي طبيعي قلمداد كرده اند و طبيعت را به عنوان چيزي كمي بيش از يك منبع اقتصادي به شمار آورده اند.
كل نگري بر تصميم انديشمندان زيست محيطي براي كشف رهيافت هاي جديد از مسائل اجتماعي،اقتصادي وسياسي،تاثير عميقي به جاي گذارده.به طورمثال يك رهيافت كل نگر از علم اقتصاد،مستلزم آن است كه هزينه توليد زيست محيطي،ارزش هاي معنوي يا اخلاقي آن و نيز پيامدهاي سياسي آن را به حساب آورد.
اسلاید 11 :
مادر زمين اهمت ويژه اي براي بوم شناساني دارد كه مي كوشند تارابطه ميان افراد بشر و دنياي طبيعي را تبيين نمايند.جميز لاولاك درکتاب گايا نگاهي نو به زندگي بر روي كره زمين اين فكر را مطرح كرد كه خود سياره زمين زنده است و نام گايا را بر آن نهاد.گايا موجودي زنده است براي حفظ هستي خويش تلاش مي كند.از نظر لاولاک زمین مانند بدن انسان عمل می کند به واسطه هموستازی(ثبات شرایط داخلی بدن در برابر شرایط متغیر محیط زیست )حیات خود را حفظ می کند.
اسلاید 12 :
گایا از دیدگاه عرفان کهن به این معنی است که زمین فقط یک کره بی جان نیست بلکه موجودیی زنده و آگاه است و تمام آنچه روی زمین وجود دارد بخشی از گایا است.تمام اجزاء گایا اگرچه به ظاهر جدا هستند اما همگی به شکل دهنده گایا هستند و در احساسات،دانش و آگاهی شریک هستند.گایا یک روح است در کالبدهای مجزا و شاید حتی بتوان گفت یک کالبد،چرا که با متلاشی شدن یک جسم آن جسم دوباره به زمین برگشته و درجزئی دیگر از گایا وجود خواهد داشت.
.
اسلاید 13 :
برخی محققان عقیده دارند چهارچوب اندیشه گایا از کتب قدیمی ایران باستان آهیمسه گرفته شده است.این واژه به معنی آسیب نرساندن است که بر جاودانگی روح وتناسخ تاکید دارد.وهمه جانداران را دارای روح با گوهره مشابه می داند.
انديشه گايا اين پيام استوار را انتقال مي دهد كه افراد بشر بايد به تندرستي سياره زمين احترام بگذارند و براي حفظ زيبايي ومنابع آن بكوشند
اسلاید 14 :
دوام پذيري محيط زيست:
بوم گرايان اين فرض ريشه دار را كه حيات بشري از امكانات نامحدود براي رشد وسعادت مادي برخوردار مي باشد زير سئوال مي برند.
يك تعبير به ويژه تاثيرگذار براي جنبش زيست محيطي،انديشه كره زمين به صورت يك سفينه فضايي بوده است.زيرا اين تعبير بر مفهوم ثروت محدود وتمام شدني زمين تاكيد دارد.زيستن دريك سفينه فضايي يعني زندگي بر روي كره زمين با منابع اقتصادي محدودي آن نياز به فهم فرايندهاي بوم شناسي داردكه باعث بقاي حيات مي شود.
اسلاید 15 :
اخلاق زيست محيطي:
سياست زيست محيطي، در تمامي شكل هاي آن،به موضوع بسط تفكر اخلاقي در تعدادي از مسيرهاي جديد مي پردازد.به اين دليل كه نظام هاي اخلاقي مرسوم،آشكار انسان مدارانه هستند.توجه به تعهدات اخلاقي ما نسبت به نسل هاي آينده،كاربرد هنجارها وارزش ها اخلاقي كه در اثر ارتباط ميان انسان ها و ساير گونه ها و موجودات زنده به وجود آيد.
اسلاید 16 :
اخلاق محيط زيست، نقش انسان را به طور مؤثر، از فاتح زمين به شهروند و محافظ محيط تغيير مي دهد. لازمه اين نقش جديد آن است كه زمين را به چشمي بنگريم كه در خور احترام و عشق است و نه صرفاً يك كالاي اقتصادي كه بايد آن را مصرف كرد و به دور ريخت. اخلاق، زمينيان را در مقام كارگزار طبيعت مي بيند و براي او در پايداري طبيعت، براي خود و نسل هاي آينده اش مسؤوليت قايل است.
اسلاید 17 :
بوم گرایان الگوی توسعه مکاتب رایج را نقد کرده و اعتقاد به محدودیت های رشد دارند، به نظر می رسد که سه اندیشه اصولی در ارتباط با نظرمحدودیت های رشد وجود دارند که برای موضع سبز بنیادی بسیار اهمیت دارند:
راه حل های تکنولوژیک جامعه ماندگاری را به بار نخواهند آورد
نرخ های رشد شتابان مورد هدف جوامع صنعتی شده و رو به صنعتی شدن که معنایی جز انباشته شده هر چه بیشتر خطرها در یک مدت زمان نسبتاً طولانی ندارد.می تواند پیامد ناگهانی مصیبت آمیزی داشته باشد
کنش متقابل مسائل ناشی از رشد یعنی حل یک مسئله موجب حل مسائل دیگر نمی شود،بلکه حتی ممکن است آنرا وخیم تر نیز سازد
اسلاید 18 :
در مورد مسئله قابلیت ماندگاری راه حل های گوناگونی وجود دارد،تیم ا ریوردان(Tim O Riordan) در کتاب محیط زیست گرایی بهترین نمونه های آن را به شرح ذیل رده بندی می کند:
از جهت سیاسی- نهادی چهار موضع اساسی را می توان در پیش گرفت:
امکان یک نظم جهانی که چنان تنظیم شده باشد که بتواند با مسائل موجود در زمینه هماهنگی جهانی در برابر ماهیت بین المللی بحران زیست محیطی برخورد کند.
اقتدارگرایی متمرکز:هوادران این موضع عقیده دارند چون کسی به اقدام های مورد نیاز برای برخورد با این مسئله دواطلبانه تن در نمی دهد،مردم را باید ناچار به پذیرش این اقدام ها کرد.آنها دولت های ملی را کانون این اقتدار می انگارند.
اسلاید 19 :
اجتماع اشتراکی اقتدارگرا:این موضع عقیده دارد،ساختارهی نهادی باید از بین برود.کانون تصمیم گیری باید به مردم واگذار شودولی ساختارهای اجتماعی ضرورتاً باید سلسله مراتبی باقی بماند.
راه حل آنارشیستی:این موضع با موضع پیشین از جهت چشم انداز اشتراکی سهیم است ودر نتیجه دگرگونی عمده ای را در کانون اقتدار و تصمیم گیری طلب می کند ولی به خاطر پذیرفتن لزوم وجود روابط در جامعه اشتراکی با موضع قبلی متفاوت است.
اسلاید 20 :
معیارها و شاخص های زیست بوم گرایان برای توسعه
استنتاج اصول اجتماعی از اصول پیدا شده در طبیعت
تطبیق آرزوها و آمال های جوامع با الزام ها و فرصت های ناشی از رابطه نزدیک تر با طبیعت
همخوانی برخورد با ماهیت چند لایه ای و متقابلاً مرتبط مسائل زیست محیطی