پاورپوینت TRIZ تریز

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

TRIZ
تريز

اسلاید 3 :

پايه واساس تريز

اسلاید 4 :

سيستم فني
هرچيزي بايك كاركرد معين مانند خودرو،خودكار،كتاب وچاقو
سيستم فني دربردارنده يك يا چند زيرسيستم كه خوديك سيستم فني است
زير سيستم هاي خودروعبارتنداز:موتور،ترمزها،سيستم تعليق وسيستم فرمان
وقتي كه يك سيستم فني كاركردي ناكافي ويامضرايجادكند،بهبودآن ضروري است
بهبود يك سيستم مستلزم خرد كردن آن به ساده ترين اجزاي تشكيل دهنده آن است
در تريز ساده ترين سيستم فني شامل 2 جز است.
ايجاد تغييردرزير سيستم ها باعث تغييردر سيستم بالاتر مي گردد
زمان حل يك مساله فني بايد به تعاملات بين سيستم بازيرسيستم وابرسيستم هايش توجه شود

اسلاید 5 :

سطوح نوآوري
سطح 1 :ايجاد بهبود ساده دريك سيستم فني بااستفاده ازدانش موجود(تدوين كتاب جديدبراساس نوشته ديگران وكتاب هاي موجود)
سطح 2 :اختراعي كه نتيجه رفع يك تضادتكنيكي باشدبا اطلاع ازدانش موجوددرزمينه هاي متفاوت صنعت مربوطه (ترجمه يك كتاب )
سطح 3 :اختراعي كه نتيجه برطرف كردن يك تضادفيزيكي است.(باتوجه به آشنايي باعلوم موجوددرصنايع ديگر)(پديد آوردن يك اثرازترجمه كتاب هاي مختلف وتلفيق آنها)
سطح 4 :ايجاد يك فناوري جديد با راه حل اساسي،بدون رفع مساله تكنيكي موجود با توجه به دانش موجود درديگرعلوم. دراين سطح مساله ازطريق جايگزيني فناوري موجود با فناوري جديد(تدوين كتابي از ترجمه به همراه تاليف چندفصل توسط نويسنده)
سطح 5 :كشف يك پديده نو ،كه درآن فناوري موجود به سطح بالاتر ارتقا مي يابد(تدوين كتابي براساس تراوشات فكري نويسنده)

اسلاید 6 :

قانون ايدآلي
هدف هرسيستم ،انجام كاركردهاي مربوط به آن است
از نظر تريز انجام كاركردها بايد بدون نياز به ايجاد يك مكانيزم جديددرسيستم باشد
اين قانون مي گويد هرسيستم فني درطول حيات خود،تمايل دارد كه تاآخرين حد ممكن ،قابل اطمينان ،ساده ،موثر وايده آل باشد
بهبود يك سيستم فني به معناي رساندن آن به حدايدآلي است
سيستم ايدال هزينه كمتر،فضاي كوچكتر ومصرف انرژي پائين تردارد
ايدآلي ،هميشه انعكاس دهنده حداكثرميزان بكارگيري منابع موجودتوسط سيستم است
وقتي يك سيستم به حالت ايدآل خود نزديك مي شود مكانيزم ها محو گشته ولي كاركرد سيستم درحال انجام است
مثل حمل مواد پروتئني با هواپيما بدون استفاده از يخچال وبابكارگيري خاصيت سرد كننده ارتفاع

اسلاید 7 :

راه هاي ايدآل كردن سيستم
1 – افزايش تعداد كاركردهاي سيستم (مركز تفريحي مجهز به انواع كاركردها)
2 - انتقال بيشترين كار كردهاي ممكن به جزياعضوكاري كه عمل نهايي سيستم راانجام مي دهد(دستگاه خم كننده كه علاوه برخم كردن مفتول وسيم ،سيم راقطع كند،عايق رابردارد وترمينال رابه سيم وصل كند)
3 – انتقال برخي ازكاركردهاي سيستم به يك ابرسيستم يا به محيط خارج (باز وبسته شدن خود بخود پنجره هاي گلخانه باتغييردما بااستفاده از قطعات حساس به حرارت)
4 – بكارگيري ديگر منابع دردسترس درون وبرون سيستم (بهبود آنتن بابكارگيري سيستم سيم كشي منازل بعنوان يك گيرنده)

اسلاید 8 :

تضادها
بهترين راه حلها مربوط به زماني است كه تضاد موجوددردرون يك مساله تكنيكي حل شود
تضادزماني ايجاد مي گردد كه سعي دربهبود يك ويژگي ياپارامترباشدكه درعين حال موجب تضعيف يك ويژگي ديگرگردد
ويژگي هاي يك سيستم فني :وزن ،اندازه ،شكل ،رنگ ،سرعت ،سختي و.
مثال :افزايش قدرت يك موتور(توسعه مثبت) نيازمند افزايش اندازه موتور(تاثير منفي )
هدف نهايي بهبود ،هيچگاه به طوركامل قابل دست يافتن نيست ،زيرا تضادهاي تكنيكي ريشه اي هرگزحل نمي شوند
تضادفيزيكي زماني رخ مي دهند كه ، دوويژگي متضاد باهم موردنظرباشد. مثل وجود چرخ براي فرود هواپيما ومشكل اين چرخ درطول پرواز. كه اين تضادرابا تفكيك زماني نياز به آن مي توان ازبين برد

اسلاید 9 :

تكامل سيستم هاي فني
1 – چرخه عمر
2 – پوياسازي (هرسيستم فني درحين فرايند تكاملش ،حركتي انتقالي راازيك ساختارسخت به ساختارمنعطف وپوياانجام مي دهد) (مانند قابليت جمع شدن وبازشدن مكرر چرخ هاي هواپيما)
3 – چرخه تكثير(حركت بسوي سيستم هاي دوتايي وچندتايي ) يعني سيستم هاي فني درابتدا باتولد يك سيستم تكي آغاز بكارنموده وسپس خودرا تكثير مي نمايند(دو قايق كه بايك چارچوب بهم متصل مي شوند –كاتاماران – يا چاقوي جيبي جديد كه شامل قيچي ،پيچ گوشتي ،سوهان ،دربازكن ،خلال دندان ،انبرك و. است يا مداد وپاك كن متصل بهم
4 – حركت از سطح كلان به خرد: اجزاي يك سيستم فني درطول دوره حيات تمايل به كاهش اندازه دارند
5 – هماهنگي
6 – بزرگتر وكوچك ترشدن
7 – توسعه غير يكنواخت اجزا
8 – جايگزيني انسان با ماشين

اسلاید 10 :

گام هاي حل مساله
1 – تحليل مساله،ازطريق شروع باجمله هاي مبهم وتغييرآنهاباعبارات ساده مرتبط با مسايل (دراين مرحله داده هاي مورد نيازبراي تحليل شرايط بروزتضاد ومغايرت جمع آوري مي شود) دراين زمان تصميم گرفته ميشود كه كدام تضادبايدمدنظرقرارگيرد
2 – تحليل مدل مساله ،يك نمودارساده شده ،كه تضادموجوددرمحدوده عملياتي رامدل مي كند به تصويردرمي آيد
3 – فرموله كردن نتيجه نهايي ايدآل،معمولا نيازهايي راآشكارمي كندكه درمحدوده عملياتي،اجزاي اصلي باهم درتضادهستند(دربسياري ازمواقع مساله دراين قسمت حل ميشود)
4 – استفاده ازاشيا ومنابع ميداني بيروني
5 – استفاده ازبانك هاي اطلاعاتي
6 – تغييرمساله ويافرموله كردن مجدد آن
گام هاي زير،زماني مورد استفاده قرارمي گيرندكه راه حل رايافته باشيم
7 – تحليل روش هايي كه تضادفيزيكي رارفع مي كنند،هدف اين مرحله كنترل وبررسي كيفيت راه حل بوده واينكه آيا تضاد فيزيكي به ايده آل ترين شكل برطرف شده ؟
8 – پياده سازي راه حل يافته شده
9 – تحليل گام هايي كه منجر به رسيدن راه حل شده اند،اين گام ،يك نقطه كنترلي است

اسلاید 11 :

TRIZ
برگرفته از حروف اول کلمات در عبارت روسي :
Teoriya Resheniya Izobrototelskikh zadatch
به انگليسي :
Theory of Inventive Problem Solving
به فارسي :
نظريه حل ابداعانه مسئله

اسلاید 12 :

TRIZ
بنيانگذار آن ، دانشمند خلاقيت شناس روسي گنريچ سائولويچ آلتشولر
(G.S. Altshuller) (1998-1926) مي باشد .
دانش TRIZ با نام ها و عنوان هاي توصيف گر مختلفي مانند :
نوآوري نظام يافته ، خلاقيت اختراعي
فناوري خلاقيت و نوآوري، روش شناسي اختراع
الگوريتم اختراع ، روش شناسي حل مسئله هاي ابداعي
روش شناسي حل ابتكاري و ابداعانه ي مسئله
مهندسي خلاقيت و نوآوري ، روش شناسي خلاقيت
خلاقيت شناسي اختراع ، خلاقيت شناسي فناوري
و مواردي از اين قبيل ناميده مي شود

اسلاید 13 :

TRIZ
آلتشولر TRIZ را تحت عنوان علم فناوري خلاقيت و نوآوري مي داند .
با نتيجه گيري از ديدگاه آلتشولر مي توان TRIZ را نوعي علم خلاقيت
شناسي (Creatology) دانست .
« TRIZ عبارت است از يك دانش انسان گراي مبتني بر روش شناسي نظام يافته
براي حل ابداعانه مسئله »
«TRIZ عبارت است از نوعي رويكرد الگوريتمي براي حل ابداعانه مسائل
فني و فناورانه »

اسلاید 14 :

تاريخچه TRIZ :
شالوده هاي دانش TRIZ از سال 1946 توسط گنريچ آلتشولر
( پدر ( TRIZ
بر اساس نتايج حاصل از مطالعه اختراعات مختلف پايه گذاري شد
اولين اختراع آلتشولر در سن 14 سالگي انجام شد و در اداره ي ثبت اختراعات
مشغول به كار شد.
كاراو كمك به مخترعين براي ثبت اختراعاتشان بود.او در حين كار، گاهي به
حل مسائل فني آنان كمك مي كرد . در اين دوران بود كه او دريافت حل
مسائل فني كه منجربه اختراع ونوآوري مي شودبه اصول و روشهايي فراتر
از تكنيك هاي خلاقيت شناخته شده تا آن هنگام نياز دارد .
آلتشولر در طي مطالعات خود به اين نتيجه مهم رسيد كه يك نظريه
اختراع بايستي داراي چند ويژگي اصلي از جمله موارد زير باشد :

اسلاید 15 :

ويژگي های نظريه اختراع
1- شامل يك فرايند گام به گام و نظام يافته باشد .
2- بتواند از ميان گستره اي از راه حل ها مستقيما به
بهترين راه حل (راه حل ايده آل يا كمال ) منجر گردد .
3- داراي ويژگي تكرارپذيري باشد .
4- بتواند ساختاري براي دانش ابداع ارائه نمايد.

اسلاید 16 :

فوايد و كاربردهاي TRIZ
با استفاده از دانش TRIZ مي توان به نتايج و دستاوردهاي متعددي از جمله موارد زير دست يافت:
8- تسهيل و تسريع روند رشد و توسعه علوم و فناوري .
7- ارائه آموزش هاي نوين مبتني بر TRIZ در مدارس و دانشگاه ها
6- پيش بيني روند ابداعات و اختراعات در آينده
5- دستيابي به بهترين و موثرترين راه حل ها براي انواع مسائل علمي،فني،انساني واجتماعي.
4- كشف انواعي از راه حل ها براي مسائل ابداعي يعني مسائلي كه با روش هاي
معمولي متداول راه حل آنها به دست نمي آيد.
3- دستيابي به نوعي جهان بيني خلاق.
2- شكل گيري جنبه هاي بسيار مهمي از علم خلاقيت شناسي.
1- دستيابي به نوعي نگرش جامع علمي به ابداعات و اختراعات .

اسلاید 17 :

مسئله:
فاصله ميان وضعيت موجود (S1) و وضعيت مطلوب (S2)
مجموعه اي از معلومات و مجهولات
حل مسئله:
يافتن راه رسيدن از وضعيت موجود به وضعيت مطلوب
كشف مجهولات با توجه به معلومات موجود
مسئله وTRIZ

اسلاید 18 :

برحسب موضوع يا حوزه موضوعي يا زمينه و رشته
برحسب الگو و روش شناسي حل مسئله
دسته بندي مسئله:
1- مسئله هاي عادي يا بسته
2- مسئله هاي غير عادي يا باز
انواع مسئله

اسلاید 19 :

الف) مسئله هاي عادي يا بسته :

مسئله اي است كه الگو ، قواعد ، فرمول يا روش حل آن شناخته شده و مشخص مي باشد.
عناوين:
مسئله هاي همگرا ، مسئله هاي قالبي ، مسئله هاي فرموله شده
مسئله هاي تكراري ، مسئله هاي كلاسيك ، مسئله هاي كليشه اي
مثال:
واكنش شيميائي اسيد و باز ، محاسبه سرعت و شتاب يك خودرو ،
چگونگي درمان آنفولانزا ، محاسبه مشتق و انتگرال و .
انواع مسئله

اسلاید 20 :

الف) مسئله هاي غيرعادي يا باز :
مسئله اي است كه راه و روش حل آن ناشناخته بوده و مشخص نمي باشد.
چنانچه همه يا تعدادي از مراحل اصلي فرايند حل يك مسئله ناشناخته
و نامشخص بوده و نياز به ابداع يا كشف داشته باشد مسئله ، غير عادي يا باز است
عناوين:
مسئله هاي واگرا ، مسئله هاي خلاق ،
مسئله هاي غير كلاسيك ، مسئله هاي ابداعي
مثال:
سرطان ، ساخت هواپيماهائي با قابليت پرندگان و .
انواع مسئله