بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
درس : اخلاق اسلامی
اسلاید 2 :
جلسه دهم اخلاق اسلامی
عنوان بحث : نقش اخلاق در شکل گیری جامعه مطلوب
انسان موجودی اجتماعی است و اساسا انگیزه انسان از زندگی اجتماعی بهره مند شدن از منافع حیات اجتماعی است ازجمله تقسیم کار اجتماعی واستفاده از توان .امکانات وتجربه دیگران – برطرف کردن نیازهای خود باحداقل هزینه وزمان کمتر و. از این جهت انسان ها در پناه جامعه در پی چند گمشده مطلوب هستند که عبارتند از:
الف- جامعه ای که در ان مخاطرات وتهدیدات کمتر باشد که برای دست یابی به این مطلوب دوشاخص را باید رعایت کند : یکی امنیت اجتماعی و دوم صلح وهمبستگی پایدار
ب – جامعه ای که در ان انسان از اختیار .اسودگی و برخورداری بیشتر بهرمند باشد که برای داشتن چنین جامعه ای باید چند شاخص را رعایت کند از جمله تسلط بر سرنوشت خویش – داشتن رفاه نسبی وعادلانه ونیز سلامت انسان ومحیط
ج- جامعه ای که دران انسان راه رسیدن به تعالی وخودشکوفایی بیشتر باشد که برای رسیدن به این انسان باید چند شاخص را مد نظر داشته باشد ازجمله شاخص توسعه دانایی وشکوفایی علمی وهمچنین معنویت وتعالی طلبی
اسلاید 3 :
حال هر کدام از این شاخص هار ابطور مختصر مورد بررسی قرار میدهیم :
الف- امنیت اجنماعی : این امنیت برسه بخش استوار است
امنیت جانی : یکی از نیازهای اولیه وضروری انسان داشتن امنیت جانی است که هر جامعه ای در برابر شهروندان خود متعد به تامین ان است البته این امنیت هم عغوامل تهید کننده دارد مانندستیزه جویی – انتقام جویی – رقابت های ناسالم – ماجراجویی که ناشی از خشم وکینه توزی وتنفر وبد ربانی وتعصب وغیره است وهم عوامل اخلاقی تضمین کننده دارد مانند بخشش – عقو – نرم زبانی و ادب در کلام – دوری ارنفرت – صبر وبردباری – دلسوزی ورحم کردن – خویشتن داری و.
2- امنیت مالی : امنیت مالی از شرایط اساسی و اصلی استمرار حیات اجتماعی وسلامتی و پویایی جامعه است که این امنیت یکسری عوامل اخلاقی تهدید و یکسری انرا تقئیت میکنند عوامل تهدید کننده امنیت مالی دردی – کم فروشی – گران فروشی – احتکار – پول شویی – ارتشائ – کلاه برداری – اختلاس – دنیا طلبی – دنیا دوستی – بی تقوایی -تقلب – حرص – مال دوستی و مال پرستی – ناشکری –نداشتن حس مسئولیت در برابر دیگران
اسلاید 4 :
- عوامل اخلاقی تضمین کننده امنیت مالی :
اعتقاد به برکت داشتن زق وروزی ومال حلا ل است
نکته– اعتقاد به اینکه خداوند نیازهای ایشان را نتادیده نمی گیرد
- اعتقاد به اینکه خوردن مال یتیم چهرهای باطنی دارد به اتش خوردن - اعتقاد بعه اینکه ربا خواری مساوی است با جنگ با خدا ورسول خدا - اعتقاد به اینکه رشوه دهنده ورشوه گیرندههر دو ملعونند - اعتقاد به اینکه مال ودارایی یکی از اسباب های مهم ازمایش انسان است و.
3-امنیت حیثیتی : هر کسی یک چیزی برای او اعتبار اجتماعی محسوب میشود یک ورزشکار مهارت های ورزشی او اعتبار اجتماعی اوست – یک هنر مند هنر ورزی او ویک پزشک مهارت وحاذق بودن -برای همسر رعایت عفاف وفاداریش به خانه وخانواده اعتبار اوست اما برای یک اجتماع اعتماد پذیری ومیزان مقبولیت عمومی که بدان ابرو یا حیثیت گفته میشود میزان اعتبار ان است حضرت علی ع فرمودند بافضیلت ترین اعمال . صیانت از عرض است - رسول خدا فرمودند هرکس از ابروی برادر مسلمانش دفاع کند حتما از اهل بهشت نوشته میشود از رسول اکرم ص نقل که فرمودند از مصارف مهم دارایی .مصونیت بخشی به ابروی خود از گزند زبان مردم است
اسلاید 5 :
اما عواملی که ابروی اشخاص واصناف را در معرض تهدید قرار میدهد میتوان به :
سخن چینی – بهتان وافترا - تجسس وهتک حریم خصوصی – افشای سر وراز – بزرگ نمایی و صحنه سازی – شهادت دروغ - قضاوت بی مدرک و شایعه پراکنی اشاره کرد
***مطلوب دومی که باعث شده انسان به زندگی اجتماعی تن بدهد رسیدن به اسایش و فقرزدایی وگشترش رفاه عادلانه بود : یکی از اهداف زندگی اجتماعی دستیابی به برخورداری بیشتر و رفاه نسبی است و از ملاک های برتری اجتماع انسانی در اختیار گذاردن امکان بیشتر مادی برای اعضای خود است هر چه تنعم و رفاه در جامعه کمتر باشد فقر بیشتر دامن جامعه را میگیرد اسلام برخورداری از رفاه نسبی و معقول را به عنوان یک ارزش به رسمیت شناخته شده و امام سجاد ع می فرمایند .. توسعه دادن زندگی وامکانات ان از اخلاق مومنان است در عرصه کشوری تلاش برای پیشرفت وارتقای اقتصادی یکی از وظایف اجتناب ناپذیر حکومت اسلامی است
اسلاید 6 :
توجه : توسعه نیافتگی عادلانه رفاه مادی در سه صورت پدید می اید :
الف : تولید نشدن ثروت در جامعه که انهم معلول عواملی مانند نبود بینش اخلاقی درست از برخی اموزه های اخلاقی مانند برداشت نادرست از زهد و توکل وهمچنین سستی و ناشکیبایی در برابر برخی سختی ها وناملایمات امام کاظم ع میفرمایند سستی و تنبلی بهره ادمی را از دنیا و اخرت از کف او می رباید و بی تدبیری ونداشتن برنامه درست در زندگی فردی یا عقل معاش و در سطح کلان اجتماعی
ب : از دست رفتن ثروت و دارایی در اثر اسراف و تبذیر که قران مسرفان را دوست ندارد و یا رواج گناه و فساد رسول خدا ص فرمودند اگر خدا برای قومی پایداری وت.سعه و شکوفایی بخواهد ایشان را اعتدال و پاکدامنی عطا می فرماید
ج : بی عدالتی در توزیع ثروت وامکانات که این امر یا باعث بوجود امدن یک قشر مرفه بیدرد در جامعه میشود که همین ثروت های باد اورده سبب خود خواهی وتکبر انها شده ویا این بی عدالتی سبب میشود تا ثروت مندان بوسیله ثروت بخواهند به قدرت رسیده و دیگران رامرعوب کنند امام صادق ع می فرمایند قرار گرفتن اموال مردم در دست انسان ظالم بدکار – که حقوق عمومی را در انها رعایت نمی کند – هم دین و هم ملت را فنا می سازد
اسلاید 7 :
**** ده اسیب اخلاقی که از موانع توسعه دانایی بشمار میروند :
از این ده مانع پنج مانع فردی هستند وپنج مانع از موانع اجتماعی به حساب می ایند
موانع فردی توسعه دانایی عبارتند از :
یک : رذایل اخلاقی فردی مانند عجب علمی اگر کسی احساس کند از نظر علمی کامل و استعنا یافته این مسئله او را از اموختن و یا تکمیل مهارت ها باز میدارد
دو : کم حوصلگی و شتابزدگی برخی مسائل در زندگی روز مره ما هستند که نباید در انها عجله کرد مانند علم اموزی و خود سازی
سه : تنبلی وتن اسایی- رمز ورود به صف دانش اندوزان سخت کوشی است در حدیث قدسی امده که پیامبر فرمودند من چند چیز را در چند جا قرار داده ام و علم را در گرسنگی وغربت .
چهار : بی نظمی برای رسیدن به دروازه اگاهی باید برنامه ریزی سنجیده ای داشت تنها یک ویژگی است که ادمی را در برنامه ریزی به موفقیت میرساند و ان نظم در زندگی و انضباط کاری است حضر ت علی ع می فرمایند اوصیکما وجمیع ولدی واهلی ومن بلغه کتابی بتقوی الله ونظم امرکم
پنج : شهوت رانی و لذت طلبی – یکی از نیازمندی های روانی مهم برای فعالیت علمی تمرکر و ارامش روحی است با ذهن اشفته و روح هیجان زده نمی توان اموخت یا ابداع کرد حضرت علی ع می فرمایند شهوت و دانش با یکدیگر جمع نمیشوند
اسلاید 8 :
موانع اجتماعی توسعه دانایی :
یک بخل – یکی از مراحل توسعه علم و شکوفایی ان پس از تولید اشتراک دانش است ترویج درست و موثر علم موجب تضارب و تبادل اندیشه و سبب نشاط فکری و تولید ایده های نو میشود اما افرادی هستند ( مانند قدرت های استکباری جهان امروزی )که میخواهند دانش را انحصاری خود کرده و از توسعه دانایی و شکوفایی دانش بوسیله دیگران ممانعت به عمل اورند دین اسلام برای هر درامدی نوعی مالیات یا زکات در نظر گرفته و چون علم اندوزی نوعی ثوت است شارع مقدس برای این ثروت بی پایان زکاتی منظور داشته به نام نشر دانش ( زکات از ریشه زکی به معنای نمو و ازدیاد گرفته شده )
دو : حسد - در روایات اهل بیت ع چنین می خوانیم که افت و بلای دانشمندان حسادت است البته علت شیوع این امر در بین دانشمند ناشی از چند چیز است 1- خود دانش که متاعی است بسیار نفیس 2- رقابت برسر کسب علم یا شهرت علمی که جدی و فشرده است
اسلاید 9 :
سه : رعایت نکردن اخلاق علمی در پژوهش و نگارش – مقوله اخلاق در نقد وپژوهش از عواملی است که باعث نواوری در حوزه علمی و تحقیقات علمی میشود ( در پژوهش ونگارش سه مفهوم اصلی که خط قرمز در نگارش و پژوهش هستند باید مد نظر داشست یعنی اصول امان داری – صداقت و ادب )
چهار : بی احترامی به استاد – در دین مقدس اسلام حرمت علم و عالم بسیار عظیم است تا بدانچا که رسول خدا ص و حضرت علی ع فرمودند هرکس به من مطلبی بیاموزد مرا در حد یک برده مرهون خود ساخته است یا امام سجاد ع فرمودند خق استاد بر تو این است که بزرگش شماری .. صدایت را بر او بلند نکنی ..و اگر کسی از او بدی گفت از وی دفاع کنی
پنج : نامهربانی و تند خویی باشاگرد – نقش معلم در علم اموزی و در انگیزه یادگیری در شاگرد سرنوشت ساز است با توجه به اینکه معلم و استاد از گروه های مرجع محسوب میشوند پس معلم و استاد نباید با شاگرد و یا دانشجو تند خویی کرده یا او را مورد قضاوت شتابزده قراردهد از اینرو شایسته است با شاگرد ودانشجو با مهربا نی – دلسوزی –حوصله و با تواضع رفتار نماید