بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
باسمه تعالی
زراعت سیب زمینی
potato cultivation
اسلاید 4 :
:سیب زمینی و با نامSolanaceae واز تیره Solanumسیب زمینی از جنس شناخته می شود.Potato و با نام انگلیسی S.tuberosum علمی
اسلاید 5 :
خود به زیر تیره های متعددی تقسیم میشود که اساس این Solanaceae تیره تقسیم بندی فرم جنین و تفاوتهای موجود در گرده های فعال تولید شده است و وجود آلکالوئید به ویژه آلکالوئیدهای گروه اورنیدتین مشخصه گیاهان متعلق به این تیره می باشد .
را شامل می شود که حدود 1200 گونه از آن گونه های بسیار Solanum جنس تا کنون شناخته شده است و گونه های زراعی آن شامل سیب زمینی ، بادمجان و گوجه می باشد.
این جنس به 6 زیر جنس تقسیم شده و هر کدام ازآنها به بخشهایی تقسیم می شوند
گیاهانی که غده تولید می کنند در زیر جنس Hyperba sathrum قرار
می گیرند و این زیر جنس خود به زیربخش Tuberarium تقسیم می شود.
زیر جنس H.S با ساقه گل دهنده بند بند ( که از قسمت قاعده به بالا بند بند می باشد)
و وجود کرک با سلولهای بسیار زیاد و همچنین وجود غده مشخص می گردد.
تقسیمات بعدی زیر بخشها در واقع مربوط به سری ها است که 17 الی 27 سری
تا کنون شناسایی شده که در بین آنها Tuberosa بیشترین اهمیت را دارد .
سیب زمینی گیاهی یکساله تابستانه می باشد که منشاء و محل پیدایش تمام جنسهای این گونه قاره آمریکا می باشد .
اسلاید 6 :
بکار گیری گونه های این تیره در ارتباط با تشکیل غده در سیب زمینی و سته در گوجه فرنگی و بادمجان می باشد.
گلها در در سیب زمینی پنج پرچم کوتاه به هم چسبیده دارند و گلبرگها و کاسبرگها در آن پنج قسمتی متصل به هم می باشند و تخمدان آن دو برچه ای بوده و میوه اش سته می باشد که تولید تعداد زیادی دانه می نماید و بطور کلی میوه در جنس solanum سته بوده و نوعی جفت ضخیم گوشتی وجود دارد که بر روی آن تعداد زیادی دانه تشکیل میشود .
رنگ گلها بسته به رقم مورد استفاده از سفید ، قرمز ، ارغوانی تا بنفش متغییر مباشد .
اسلاید 7 :
اکولوژی سیب زمینی :
سیب زمینی برای اولین بار به مقدار نا چیز از آمریکا به اسپانیا آورده شد . سیب زمینی های انتقال داده شده مربوط به زیرگونهAndigena بوده که در گونه سولانوم قرار دشت . این تیپ از نظر فتو پریودیسم در ارتباط با روز کوتاهی مناطق پیدایشش سازگاری پیدا کرده بود و نسبت به فتو پریودیسم حساسیت نشان دادند بطوری که شرایط روز بلند اروپا نه فقط مرحله زایشی را تحت تاثیر قرار داد بلکه در تشکیل غده نیز اثر گذار بود و بعضاٌ اصلآٌ غده تشکیل نمی شد. لذا در قرن 18بعد از انجام سلکسیون در شرایط اقلیمی مناطق معتدل ، فرمهایی که روزهای بلند را تحمل میکرد بوجود آمد این تطابق و سازگاری به روز بلندی علاوه بر اینکه دررابطه با تشکیل غده انجام گرفت بلکه در رابطه با شکل ظاهری گیاه هم صورت گرفت ( یعنی ساقه stolonکوتاه شده و غده ها نیز تعدادشان کم شده ولی درشت تر شدند ) و بدین ترتیب زراعت سیب زمینی در سرتاسر اروپا رواج یافت. بعدها در مناطق شمالی آمریکا هم انتشار پیدا کرد .
اسلاید 8 :
این گیاه که در پی کشف قاره آمریکا ازکوهپایه های آمریکای جنوبی به اروپا برده شده بود ابتدا بعنوان گیاه داروئی مصرف می شد که پس از کاهش آلکالوئیدها در قرن 17در ایرلند بعنوان تغذیه مصرف شد و در قرن 18 به تمام اروپا انتشار یافت.
اهمیت و نقشش سیب زمینی بعنوان محصول زراعی در پی افزایش جمعیت بود و تحت شرایط آن زمان سیب زمینی بعنوان محصولی با عملکرد بالا محسوب می شد.
بطور کلی تغییرات اصلاحی سیب زمینی در عرض 200 سال اخیر صورت گرفته و باعث سازگاری این گیاه به مناطق مختلف با طول روزهای معیین و مشخص گردیده است بطوری که باعث شده در مناطق با عرض جغرافیایی بالا نیز زراعت شود.
سیب زمینی برای اولین بار توسط فتحعلی شاه وارد ایران شد و امروزه در اکثر نقاط به ویژه آذربایجان ، اردبیل ، اصفهان ، همدان ، زنجان و. کشت می شود.
اسلاید 9 :
بر اساس گزارش فائو ، سطح زیر کشت سیب زمینی در جهان طی سال 2000حدود 19597420 هکتار با میانگین تولید 4/16 تن در هکتار بوده است . و به ترتیب کشورهای چین ، روسیه ، اکراین ، هند ، لهستان و آمریکا بالاترین سطح زیر کشت و تولید را در جهان دارا می باشند. بر اساس آمار فائو ، سطح زیر کشت سیب زمینی در ایران در سالهای اخیرحدود150000هکتاربا عملکرد متوسط حدود 7/20تن در هکتار می باشد.
اسلاید 10 :
خصوصیات گیاهی :
سیب زمینی گیاهی یکساله بوته ای با یک یا چند ساقه اصلی می باشد و بصورت ایستاده رشد می کند. ارتفاع ساقه آن از 60 تا 150 سانتیمتر متغییر است و طول دوره رشد آن به رقم و شرایط تولید بستگی داشته و از 3 تا 6 ماه متغییر می باشد .
سیب زمینی دارای دو نوع دیپلوئید و تتراپلوئید است که انواع تترا پلوئید هم در شرایط روز کوتاهی و هم در شرایط روز بلندی امکان تولید غده را دارند ولی انواع دی÷لوئید فقط در شرایط روز کوتاهی تولید غده می کند .
کاشت و تکثیراین گیاه هم به روش جنسی( استفاده از بذر حقیقی ) وهم به روش غیر جنسی ( استفاده از غده بذری) امکان پذیر می باشد اما کاشت و تکثیر از طریق بذر حقیقی که به T.P.S نیز معروف می باشد جنبه اصلاحی داشته و معمولاً تولید غده های نا همگن می نماید.
غده سیب زمینی از تجمع مواد غذایی در ناحیه انتهای ساقه زیر زمینی ( ریزوم ) و رشد این ناحیه بوجود می آید . پس غده یک ساقه با میانگره های متورم شده و تغییر شکل یافته است.
سیستم ریشه در بوته ای که از بذر حقیقی بو جو د می آید با بوته ای که از غده بوجود می آید متفاوت است بطوری که در بوته حاصل از بذر حقیقی ریشه راست بوده ولی در بوته حاصل ازغده بذری افشان و نا بجا می باشد واز هر گره ساقه اصلی چندین ریشه کم قطر بوجود می آید.
اسلاید 11 :
ریشه ها بصورت مطبق از روی ساقه اصلی مشاء یافته و نسبت به جذب آب و مواد غذایی از اعماق مختلف خاک اقدام می نمایند . قسمت اعظم ریشه ها تا حدود 30 روز پس از سبز شدن بخوبی در خاک نفوذ می نمایند و در صورت رطوبت بالای خاک و عدم وجود محدودیت رشدی دیگر ، معمولاً تا اواخر دوره رشد ادامه می یابند . حداکثر عمق ریشه در سیب زمینی بسته به شرایط نفوذ پذیری خاک به 100 سانتیمتر می رسد ولی بیشترین فعالیت جذبی در محدوده 60 سانتیمتری صورت می گیرد. توسعه عرضی ریشه تا 45 سانتیمتری غده مادری امکان پذیر می باشد.
اسلاید 12 :
شمای عمومی بوته سیب زمینی :
اسلاید 13 :
مشخصات غده سیب زمینی : در یک انتهای غده(راس غده) جوانه انتهایی ساقه وانتهای دیگر( قائده)محل اتصال غده به ساقه زیر زمینی می باشد غده ها بسته به رقم دارای رنگ پوست و اشکال گوناگونی می باشد .
غده دارای چشمهایی می باشند که به صورت نقاط فرو رفته دیده می شوند و حاصل گره های ساقه می باشند.
هر چشم در کنار یک برگ رشد نیافته بصورت اثر برگ یا ابرو قار دارد .
فاصله میانگره ها از طرف راس به سمت قاعده بتدریج زیادتر می شود پس تراکم چشمها در ناحیه راس زیادتر می باشد.
اسلاید 14 :
برش عرضی سیب زمینی :
اسلاید 15 :
جوانه راسی غده دارای غالبیت انتهایی می باشد که با مسن شدن فیزیولوژیک بتدریج نقصان می کند
غده ها بسته به رقم دارای دوره درمانسی ( دوره خواب ) می باشند که در ارقام مختلف از 8 تا 15 هفته گزارش شده است.
دوره رکود در مرحله رسیدگی ظاهر می شود که هرچه قدر دوره رسیدن را طولانی کنیم درمانسی کم می شود.
عامل دوره خواب یکسری مواد بازدارنده است که با مسن شدن غده از مقدارشان کم می شود.
با افزایش دما و میزان اکسیژن که باعث افزایش تنفس می شوند می توان از طول دوره رکود کم کرد همچنین با بکار بردن مصنوعی برخی از تنظیم کننده های رشد مثل اسید جیبرلیک ، دی سولفید کربن ، کلودیدین و گلوتاتیون می توان دوره رکود را شکست.
اشعه گاما ، اشعه ایکس ، مالیک هیدرازین و گراماکسون از مواردیند که طول دوره خواب را در غده افزایش می دهند که استفاده از مالیک هیدرازین به ویژه در غده هایی که استفاده بذری نداشته و برای مصارف خوراکی بکار میروند 2 تا 3 هفته قبل از برداشت به صورت محلول پاشی معمول می باشد.
اگر میزان آب غده سیب زمینی کمتر از 70 درصد شود غده چروکیده می شود .
رنگ گوشت غده سیب زمینی به رقم بستگی داشته و می تواند از سفید ، زرد ، زرد روشن تا صورتی تغییر کند
از رنگ صورتی بیشتر برای مصارف صنعتی استفاده می شود و آنها را اکثراً برای الکل گیری بکار می برند که از 100 کیلو غده تر 10 الی 15 لیتر الکل صنعتی ، 16 الی 20کیلو نشاسته با 20 درصد آب( بطور متوسط 17 الی 18 درصد وزن غده نشاسته است ) تولید می شود.
اسلاید 16 :
مواد تشکیل دهنده غده سیب زمینی
water72-75%
starch16-20%
protein2-2.5%
fibre1-1.8%
fatty acids 0.15%
اسلاید 17 :
مراحل نمو : تقسیم بندی مراحل نمو سیب زمینی بر مبنای تشکیل و رشد غده انجام میگیرد.باید توجه کرد که گلدهی و غده بندی از نظر فیزیولوژیکی کاملاً مستقل از هم می باشند اگر چه ممکن است تحت تاثیر عوامل محیطی و گیاهی مشابهی قرار گیرند.
مر حله کاشت تا سبز شدن که طی این دوره جوانه رشد کرده و اولین برگ بطور کامل از خاک خارج می شود. طول این دوره به میزان خواب جوانه های روی غده ، دما ، رطوبت خاک ، عمق و روش کاشت و بافت و ساختمان خاک بستگی داشته و از 3 تا 4 هفته طول می کشد.
مرحله رشد رویشی که این مرحله از سبز شدن شروع شده و تا شروع غده بندی ادامه می یابد . طول مدت این دوره به 3 تا 5 هفته می رسد و اندامهای رویشی رشد می کنند.
مرحله آغاز غده بندی که با تشکیل اولین غده شروع می شود . اولین غده در راس یک استولن تشکیل می گردد . زمان شروع غده بندی تحت تاثیر میزان انتقال مواد غذایی به سمت ریشه قرار دارد . در برخی از ارقام و شرایط ، این مرحله با آغاز گلدهی همراه است . این مرحله نیز با توجه به شرایط مساعد زراعی حدود دو هفته بطول می انجامد.
مرحله رشد غده ، پس از بسته شدن کانوپی که گیاه به حداکثر رشد خود می رسد غده ها شروع به رشد سریع می نمایند . طول مدت رشد غدد از 60 الی 90 روز متغییر می باشد .
مرحله رسیدن که با شروع پیری و زرد شدن اندامهای هوایی مصادف می باشد ، در این مرحله پوست چوب پنبه ای غدد تشکیل شده و ضخیم میگردد و با مالش دست از گوشت جدا نمی گردد . در این مرحله با توجه به هدف تولید در صد ماده خشک به بالاترین میزان خود حدود 17 الی 23 درصد می رسد
اسلاید 18 :
مراحل رشد و نمو سیب زمینی :
اسلاید 19 :
غده ها پس از برداشت و طی دوران انبار داری مراحلی از بلوغ فیزیولوژیکی راطی می کندکه می توان برای آن 4 مرحله مجزا را در نظر گرفت.
1- دوره استراحت که در آن جوانه های غده حتی در شرایط مساعد نیز رشد نمی کنند.
2- دوره غالبیت انتهایی که در آن فقط جوانه انتهایی رشد می کند.
3- دوره جوانه زنی طبیعی که طی آن جوانه چند چشم روی غده می توانند جوانه بزنند.
4- دوره پیری که طی آن جوانه ها ساقه های لاغر ، ضعیف و معمولاً منشعب را بوجود می آورند.شمای شما تیک مراحل نمو غده سیب زمینی :
اسلاید 20 :
سازگاری سیب زمینی :این گیاه در محدوده عرض جغرافیائی 65 درجه شمالی تا 45 درجه عرض جنوبی و تا ارتفاع 3500 متری از سطح دریا کشت می شود . سیب زمینی تقریباً در تمامی نواحی ایران و تا ارتفاع 2500متری از سطح دریا (بسته به عرض جغرافیای ) کشت می شود .
در نواحی سرد کشور که حداقل 100روز بدون یخبندان دارند میتواند کشت شود و در نواحی بسیار گرم کشور نیز ، دمای پائیز و زمستان آنقدر ملایم می باشد که تولید سیب زمینی در آنها امکان پذیر است .
وجود شرایط مناسب و مساعد رشد ، میزان عملکرد را در واحد سطح بر اساس وزن تر حتی به یک تن در روز نیز می رساند . در این رابطه برای حصول عملکرد بالا با شکل غده یکنواخت ، ایجاد شرایط مناسب و پایدار رشد لازم و ضروری است.
سیب زمینی گیاهی سرما دوست و حساس به گرما است و در دمای 18 تا 20 درجه سانتی گراد رشد خوبی از خود نشان می دهد که در دمای 18درجه سانتیگراد به حداکثر و در دمای 6 درجه سانتیگراد رشدش متوقف می شود همچنین دمای مناسب برای غده دهی 16تا 19درجه سانتیگراد است و دمای بیشتر از 20درجه سانتیگراد رشد غده را کند می کند و در دمای 30 درجه یا بیشتر رشد غده کاملاً متوقف می شود . دمای بالا سبب کاهش تعداد غده به ازای هر بوته شده و در نتیجه اندازه غدد تولیدی در بوته را بزرگتر می کند و عملکرد را پائین می آورد ولی دمای پائین تعداد غده در هر بوته بیشتر کرده و اندازه غده ها را نیز کوچکتر می کند.
افزایش نور باعث افزایش عملکرد سیب زمینی می شود لذا کشت در مناطق ابری توصیه نمیشود. نیز بدلیل مذکور افزایش تراکم نیز توصیه نمی شود. شاخص سطح برگ اپتیم برای آن 3 تا 5 است.
سیب زمینی از نظر گلدهی روز بلند و از نظر غده بندی روز کوتاه می باشد . این دو صفت نسبت به هم کاملاً مستقل عمل می نمایند بنابراین هرچه رقم دیر رس تر باشد حساسیت بیشتری به طول روز خواهد داشت.
