بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مشاوره قبل از ازدواج و بهداشت ازدواج
اسلاید 2 :
ازدواج
مرحله ای بسیار مهم از زندگی
بهداشت روانی، روحی و عاطفی
بهداشت جسمی
مشاوره قبل از ازدواج
اسلاید 3 :
از موارد لازم در خدمات آموزش و مشاوره قبل از ازدواج
آموزش روشهاي تنظيم خانواده است.
بررسي سلامت زوجين و درمان بيماريها و بكارگرفتن تدابير لازم نيز در تولد فرزندان سالم و داشتن خانواده اي سالم
مشاوره ژنتيك براي افراد بيمار و افرادي كه در معرض يك اختلال ارثي هستند و آگاهي دادن زوجين نسبت به احتمال بوجود آمدن يا انتقال بيماري به فرزندان و كمك به آنان براي تصميم گيري قبل از ازدواج ضروري است.
از طرفي زوجهاي جوان، آينده سازان هر كشوري هستند و سلامت جامعه در گرو تامين سلامت جسمي، رواني و اجتماعي آنان است. ريشه بسياري از مشكلات عمده بهداشتي نظير رشد بي رويه جمعيت، مرگ و مير مادران و كودكان و ناهنجارهاي ژنتيكي و غيره را بايد در دوران قبل از ازدواج و قبل از بارداري جستجو كرد و پيشگيري از بروز مشكلات ذكرشده را بايد با برنامه ريزي صحيح از دوران قبل از ازدواج شروع نمود.
مشاوره قبل از ازدواج
اسلاید 4 :
طرح آموزش هاي قبل از ازدواج در سال1370 در كشور به تصويب رسيده و به استان ها ابلاغ شد. بدنبال آن در كليه استان ها كلينيك مشاوره قبل از ازدواج داير گرديد و مسئولان دفاتر عقد ازدواج موظف شدند كه صيغه عقد جهت افراد در شرف ازدواج را تنها در صورتي جاري نمايند كه طرفين گواهي تندرستي مبني بر انجام آزمايش ها و گذراندن دوره آموزشي را ارائه دهند. اين طرح درحال حاضر در کلیه استان ها درحال اجرا مي باشد.
هدف از اجراي اين برنامه، ارتقاء سطح آگاهي زوجين در زمينه اخلاق اسلامي، احكام و حقوق متقابل آنان، ارتقاء سطح آگاهي زوجين در خصوص روش هاي مختلف پيشگيري از بارداري، ارتقاء سطح آگاهي زوجين در مورد بهداشت رواني و اصول و مهارت هاي ارتباطي، ارتقاء سطح آگاهي آنان در خصوص پيشگيري از بيماري ها و آشنايي آنان با واحدهاي ارائه دهنده خدمات بهداشتي ـ درماني بوده است.
تاریخچه
اسلاید 5 :
مطالعات نشان داد ه اند كه شركت در كلاس هاي مشاوره قبل از ازدواج، خطر اختلال عملكرد ازدواج را كاهش مي دهد. همسران شركت كننده در اين كلاس ها ريسك كمتري را براي مواجهه با مشكلات زناشويي داشتند و سرانجام ازدواج در آنها بهتر بود.
پژوهشی نشان داد كه انجام مشاوره قبل از ازدواج با افزايش ميزان رضايت از ازدواج همراه است و زوجين تجربه مشاوره را به عنوان يك تجربه خوشايند و رضايتبخش عنوان مي نمايند.
جهت ارائه آموزش و مشاوره موفق به زوجين آماده ازدواج، شناخت دلايل مبادرت افراد به ازدواج، آمادگي هاي لازم براي ازدواج عوامل موثر در برقراري ارتباطات و تداوم آن ضروري است.
اسلاید 6 :
از ديدگاه روانشناسان زماني فرد آماده ازدواج است كه سه ويژگي ذيل را دارا باشد:
1 ـ رسيدن به بلوغ اجتماعي (Social Maturation)
2ـ انگيزش (Motivation)
3ـ داشتن اطلاعات (Information)
اسلاید 7 :
هر انساني سه مرحله از بلوغ را طي مي كند.
بلوغ جسماني، بلوغ رواني و بلوغ اجتماعي.
بلوغ جسماني عبارت است از آغاز تغيير در سطح هورمون هاي جنسي كه باعث تغييرات جسمي و رواني مي شود وتحت تاثير عواملي نظير آب و هوا، شرايط اقليمي، وراثت، تغذيه و غيره مي باشد.
بلوغ رواني عمدتا 3 تا 4 سال پس از بلوغ جسماني اتقاق مي افتد. نوجوانان در اين مرحله داراي ثبات و آرامش نسبي رواني هستند. در اين مرحله با تسلط نسبي روان بر جسم حالت خود شيفتگي و بروز عشق هاي رمانتيك افزايش مي يابد.
بلوغ اجتماعي آخرين مرحله بلوغ است كه حدود 4- 3 سال پس از بلوغ رواني ايجاد مي شود. در اين مرحله احساس مسئوليت نسبت به ديگران، غلبه بر احساس، علاقه به ازدواج و برقراري روابط عميق و پايدار در فرد بوجود مي آيد.
رسيدن به بلوغ اجتماعي
اسلاید 8 :
زمان مناسب برای بچه دار شدن و فاصله گذاری
مشاوره فرزندآورری
مشاوره ژنتیک
تشخیص ناقلین تالاسمی
استفاده از روشهای مختلف تنظیم خانواده
آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج
واکسیناسیون کزاز و سرخجه
روابط جنسی و بیماریهای آمیزشی(STD)
شرکت در کلاسهای آموزشی
مشاوره قبل از ازدواج
اسلاید 9 :
از مواردي كه قبل از ازدواج بايد مورد توجه قرارگيرد و جزو اهداف برنامه هاي آموزش و مشاوره قبل از ازدواج نيز هست
آشنايي زوجين با روش هاي مختلف پيشگيري از بارداري است. براي پيشگيري از بارداري و نحوه فاصله گذاري بين فرزندان و تنظيم دلخواه ابعاد زندگي بايد به زوجين آماده براي ازدواج آگاهي هاي لازم داده شود.
آمادگي براي ازدواج به معني آمادگي براي پدر ومادر شدن نيست
در ابتداي شروع فعاليت جنسي زوجين معمولا آگاهي لازم در ارتباط با بهداشت باروري را ندارند و براي استفاده از روش هاي پيشگيري از بارداري از آمادگي لازم برخوردار نيستند. وقوع بارداري در صورتي كه زوجين از نظر اقتصادي، اجتماعي و رواني آمادگي لازم براي پذيرش آن را نداشته باشند ممكن است منجر به مشكلات قابل توجهي در زندگي شود. استفاده از كاندوم و قرص هاي تركيبي پيشگيري از بارداري روش هاي مناسبي براي زوجين در چند سال اول زندگي زناشويي است. آشنايي زوجين با انواع روش هاي پيشگيري و آگاهي آنان از مراكز ارائه دهنده خدمات تنظيم خانواده ضروري است.
مشاوره فرزندآوری
زمان مناسب برای بچه دار شدن و فاصله گذاری
اسلاید 10 :
آموزش هاي لازم در مورد پيشگيري از ابتلاء به سرخجه در بارداري و ايمن سازي عليه سرخجه و لزوم انجام واكسيناسيون كزاز
متولدین 1382 به بعد واکسن سرخجه دریافت کرده اند.
راه هاي انتقال و پيشگيري از بيماري هاي مقاربتي، لزوم انجام معاينات پستان و آزمايش پاپ اسمير در كلاس هاي آموزشي كه بدين منظور در مراكز بهداشت داير مي باشد، به زوجين داده مي شود.
يكي از اهداف مهم آموزش و مشاوره قبل از ازدواج پيشگيري از بيماري ها است. سلامت جسمي و رواني زوجين در موفقيت ازدواج، تولد فرزندان سالم و داشتن خانواده اي سالم نقش دارد. ارزيابي هاي لازم در اين زمينه لازم است قبل از ازدواج مدّ نظر قرار گيرد.
در حال حاضر انجام بررسي هاي ذيل در كشور، قبل از ازدواج ضروري است.
انجام تست VDRL به منظور شناسايي سيفيليس جهت مردان، اين آزمايش براي خانم ها در ازدواج اول صورت نمي گيرد.
آزمايش كامل ادرار جهت مردان كه به منظور تشخيص موارد اعتياد صورت مي گيرد،
بررسي از نظر سل و انجام تست توبركولين در مناطقي كه سل از شيوع بالائي برخوردار است،
تزريق يك نوبت واكسن توام بزرگسالان و آموزش در مورد نحوه تكميل برنامه واكسيناسيون كه از راه هاي عمده حذف كزاز نوزادي است.
مشاوره قبل از ازدواج
اسلاید 11 :
انجام آزمايش خون به منظور تشخيص موارد ناقل تالاسمي از آنجا كه هيچ زمان قطعي براي مبتلايان به اختلالات ژنتيكي و كروموزومي وجود ندارد، خدمات مشاوره ژنتيك نقش مهمي را در كاهش اين بيماريها ايفا مي كند. بهترين زمان انجام مشاوره ژنتيك قبل از ازدواج است. در مشاوره ژنتيك بيماران و خانواده هايي كه در معرض يك اختلال ارثي قرار دارند، نسبت به نتايج آن بيماري، احتمال بوجود آمدن يا انتقال بيماري به فرزندان و راه هاي پيشگيري از آن آگاهي پيدا مي كنند.
مشاوره ژنتیک
اسلاید 12 :
مواردي كه لازم است دختر و پسر جهت مشاوره ژنتيك ارجاع داده شوند شامل
وجود اختلال ارثي شناخته شده يا مشكوك درخانواده،
تماس قطعي يا مشكوك با مواد تراتوژن،
عقب ماندگي عقلي يكي از زوجين يا يكي از اعضاي خانواده آنها،
متعلق بودن به جمعيتي كه اختلال ژنتيكي خاصي در آن ها شايع است
ازدواج هاي فاميلي و
داشتن اختلال ژنتيكي خاص يا نقايص هنگام تولد مي باشد.
ازدواج بالاي 30 سالگي و يا قصد ازدواج بالاي 30 سالگي
سابقه تولد فرزند معلول جسمي يا ذهني در فاميل درجه يك زوجين
بروز سقطهاي مكرر و پشت سر هم
مشاوره ژنتیک
اسلاید 13 :
در مشاوره ژنتيك، سه اصل عمده عبارتند از :
1ـ شناخت بيماري
2ـ آشنايي با طرق انتقال بيماري و احتمال بروز اختلال
3ـ شناسائي افراد در معرص خطر.
در مشاوره ژنتيك تشخيص بيماري از اهميت زيادي برخوردار است. تشخيص با گرفتن تاريخچه بيماري در خانواده، معاينه و در صورت لزوم انجام تست هاي آزمايشگاهي، بيوشيميايي و سيتوژنتيك داده مي شود.
رسم شجره نامه (Pedigree) به تشخيص بيماري كمك مي كند. شجره نامه خلاصه اي از مجموعه خصايص ارثي اعضاء يك خانواده است كه روي كاغذ ثبت مي شود. در افراد خويشاوند بدليل تشابه ژني، امكان بروز بيمارهاي ارثي افزايش مي يابد.
اين امر در خويشاوندان نزديك بيشتر ديده مي شود. ميزان ژن هاي مشترك به درجه خويشاوندي بستگي دارد. احتمال تشابه ژني در خواهران و برادران 50%، بين هر فرد با اقوام درجه 2 يعني عمو، خاله، دايي، عمه خود 25% و بين فرد با فرزندان اقوام درجه 2 خود، برابر 12/5 درصد مي باشد.
مشاوره ژنتیک
اسلاید 14 :
پس از تشخيص, ميزان خطر بروز بيماري در فرزندان زوجيني كه ناقل بيماري تشخيص داده شده اند محاسبه مي شود و در مورد طبيعت بيماري، روش هاي درماني، حمايت هاي اجتماعي موجود و روش هاي پيشگيري از بروز بيماري با زوجين صحبت مي شود. در مشاوره ژنتيك، اطلاعات لازم به زوجين داده مي شود و به آنها كمك مي شود تا خودشان آگاهانه و مسئولانه تصميم گيري نمايند. چون آنها بايد تصميماتي را اتخاذ كنند كه مجبور هستند با پيامدهاي آن در بقيه دوران عمرشان زندگي كنند.
در مشاوره ژنتيك كاركنان بهداشتي نقش شناسايي، ارجاع، آموزش و حمايت را بعهده دارند و كليه افرادي كه نياز به مشاوره تخصصي دارند بايد به متخصص ژنتيك ارجاع داده شوند.
مشاوره ژنتیک
اسلاید 15 :
1. آینده نگر
2. گذشته نگر
مشاوره ژنتیک
اسلاید 16 :
غربالگري و مشخص كردن افراد هتروزيگوت براي هر نوع اختلال خاص
ازدواج دو فرد هتروزيگوت با يكديگر( تالاسمي، سيكل)
آینده نگر
اسلاید 17 :
اغلب مشاوره هاي ژنتيك از اين نوعند( مطالعات WHO)
وقتي مواردي از اختلالات مادرزادي، عقب ماندگي ذهني، بيماريهاي رواني و نقايص مادرزادي متابوليسمي به دنيا آمدند صورت مي گيرد.
گذشته نگر
اسلاید 18 :
معضل عمده در كشور ما( در برخي مناطق تا 80%)
شهر < 40%
روستا < 70%
مهمترين علت بيماريهاي ژنتيكي در ايران
تعداد معلولين مادرزادي در ايران بسيار بالاست( استانهاي مركزي و بخصوص اصفهان)
در ازدواجهاي فاميلي به علت تشابه ژنتيكي زياد در والدين امكان جهشهاي همانند زياد است..بيماريهاي ارثي در فرزندان و افزايش ژنهاي بيمار در نسلهاي آينده
ازدواج فاميلي
اسلاید 19 :
گيلان، مازندران، خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سيستان و كرمان 10% ناقلند.
فارس و اصفهان 10%-8%
شيوع ناقلين در ايران 3%- 5%
سال 1378: بيش از 20 هزار نفر بيمار تالاسمي در كشور
در حال حاضر حدود 15000 بیمار تالاسمی
طرح پيشگيري و كنترل تالاسمي از 1371 در فارس، گيلان، مازندران، و خوزستان شروع و از 1375 در سراسر كشور اجرا و از 1376 طبق مصوبه هيئت وزيران اجباري شد.
تشخیص ناقلین تالاسمی
اسلاید 20 :
استراتژی اول: آزمايش تشخيص ناقلين تالاسمي قبل از ازدواج، مناسبترين استراتژي جهت پيشگيري از موارد جديد تالاسمي
چون امكان پوشش نزديك به 100% جمعيت هدف وجود دارد و قابل ثبت است، بدون نياز به فراخوان عمومي
استراتژی دوم: تشخیص قبل از تولد
آمنيو سنتز و سقط
استراتژی سوم: غربالگری زوجین ازدواج کرده قبل از سال 1376
تشخیص ناقلین تالاسمی