بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نظرات پیرامون حذف سه صفر از پول ملی ( براساس تحلیل محتوای نظرات نخبگان مطروحه در رسانه ها)
اسلاید 2 :
پیشینه موضوع در ایران
در سال 73 برای نخستین ، مطرح شد
5 سال پیش بحث تغییر واحد پولی کشور از ریال به واحدی به نام ” نور ” در سطحی محدود مطرح شد.
5/2 سال بعد ، موضوع تغییر واحد پول از ریال به تومان مطرح شد.
در سال 1358 درشت ترین اسکناس ایران 10 هزار ریالی (هزار تومانی) بود که معادل 140 دلار آمریکا بود و در سال 1386 ( 38 سال بعد) اسکناس پنجاه هزار ریالی منتشر شد که معادل 3/5 دلار است .
اسلاید 3 :
ساختار ارایه
سابقه و پیشینه
تجارب جهانی
مشکلات موجود
دلایل له حذف سه صفر و منافع ناشی از آن
دلایل علیه حذف سه صفر و مضار ناشی از آن
پیش نیازهای اجرای این طرح
جمع بندی و نتیجه گیری
اسلاید 4 :
بازنگری در ارزش پول ملی و اصلاح ارزهای خارجی
(CURRENCY REFORM)
یا
CURRENCY REDENOMINIATION
اسلاید 5 :
پیشینه موضوع در سایر کشورها
اغلب کشورها به نوعی تجربه کرده اند ( در هفتاد کشور)
در برخی کشورها در راستای کاهش حجم اسکناس
از بموقع ترین و درست ترین سیاست های دولت
روسیه ، ترکیه ، فرانسه ، آلمان ، اکراین ، لهستان ، سودان ، اوگاندا، گرجستان و نیجریه
کشورهایی که با کاهش ارزش پول ملی مواجه بوده اند از روش حذف صفر بهره گرفته اند .
دلیل اصلی حذف صفرها از اسکناس در کشورهایی اتفاق می افتد که تورم به سطوحی رسیده باشد که کار مبادلات و انتقال اسکناس به شیوه ای صورت میگیرد. در ترکیه و زیمبابوه بدلیل افزایش لجام گسیخته تورم صورت گرفت.
در کشورهای صنعتی هم که کارت اعتباری بیشترین کاربرد را دارد ، بازهم اسکناس در دست مردم وجود دارد ولی تعدادش نسبت به وضعیت ما کمتر است .
اسلاید 6 :
پیشینه موضوع در سایر کشورها
ترکیه به روزی رسیده بود که در پول های درشت آنها 6 الی 7 صفر دیده می شد ولی ابتدا تورم را کنترل و سپس واحد پولی را تغییر داد .
حداقل دو کشور همسایه، ترکیه با حذف 6 صفر ، آذربایجان با تغییر نام واحد پولی
حذف صفرهای پول ملی اقدامی است که همه مردم جهان به نوعی آن را تجربه کرده اند .
آلمان پس از جنگ جهانی با کاهش ارزش پول ملی مواجه شد پسس از جنگ با یک گونی مارک امکان خرید یک سیب زمینی وجود داشت
در زمان ژنرال دوگل در فرانسه ، فرانک جدیدی بجای فرانک بی ارزش قبلی مورد استفاده قرار گرفت تا ارزش واحد پولی این کشور یکبار دیگر بالا رود .
در روسیه پس از فروپاشی شوروی با توجه به بی ارزش شدن روبل بر اثر تورم بسیار، واحد پول این کشور به روبل جدید تغییر پیدا کرد که معادل هزار روبل قدیم بود و سه صفر از اسکناس های روسیه برداشته شد.
در رومانی حذف چهار صفر از پول و انتشار LEU
بسیاری از تغییرات مشابه در قاره آمریکای لاتین و از جمله مکزیک ، آرژانتین ، اروگوئه ، برزیل ( بین دهه هفتاد تا نود ) ، نیکاراگوئه ، بولیوی و پرو
اسلاید 7 :
پیشینه موضوع در سایر کشورها تجربه ترکیه
از آغاز سال 2005 اسکناس های جدید ترکیه منتشر شد. هر لیر جدید ترکیه معادل یک میلیون لیر قدیم بود و بدین ترتیب 6 صفر از اسکناس های ترکیه حذف شد . طی 25 سال قبل از اجرای این طرح ، ترکیه چنان تورمی را تجربه کرد که شاید در هیچ کشور دیگری سابقه نداشت و درا واخر سال 1981 بود که اسکناس های 5 هزار لیری به عنوان درشت ترین اسکناس های ترکیه به گردش درآمد که ارزش آن برابر 39 دلار آمریکا بود ، 10 سال بعد بانک مرکزی اسکناس های یکصد هزار لیری را به جریان انداخت که در آن زمان 20 دلار ارزش داشت ، 5 سال بعد چرخش اسکناس یک میلیون لیری آغاز شد که ارزشش کمی بیش از 25 دلار بود . این اسکناس ها در زمان تغییر واحد پول ترکیه تنها 66 سنت (0/66 دلار) ارزش داشت . تغییر واحد پول طی دوره 1981 تا 2005 چندین بار مطرح شد ولی هیچ کدام با توجه به بالا بودن نرخ تورم به اجرا نرسید . هنگامی که نرخ تورم در سال 2004 برای اولین بار طی 30 سال کمتر از 10 درصد شد ، این اقدام صورت گرفت.
اسلاید 8 :
واژه های بکار رفته برای پول در طول تاریخ جدید ( رسمی و غیررسمی)
ده شاهی
یک قرون
یک ریال ( یه ریال )
یک تومن ( یه تومن )
دوزار
صنارسی شای
قروش و کرور ( قدیم)
یه تومن ( یک میلیون)
یه تومنی ( یک میلیارد ) در تهران و برخی شهرهای بزرگ
از واژه تومن استفاده می کنند ( بجای ریال) به منظور تسهیل در مبادلات
به جای کلمه تومان که فارسی نیست کلمه ای فارسی جایگزین شود . در قانون دینار و ریال نیز ذکر شده است که بهتر است کلمه فارسی جایگزین شود .
اسلاید 9 :
پول ملی ایران
ریال ( ماده یک قانون پولی و بانکی کشور مصوب 1351 )
واحد پول ایران ریال است ( یک ریال برابر 108055 % گرم طلای خالص است )
اسلاید 10 :
مشکلات ناشی از وضعیت فعلی
سرانه اسکناس در کشور 110 برگ ، در اروپا 10 برگ
هزینه دستگاه های پول شمار
از نظر روانی جالب نیست، زمانی در عربستان در برابر 1000 تومان 500 ریال عربستان و حالا 4 ریال
چک پول های 50 تا 500 هزار تومان دست به دست می شود نیاز به پول درشت را نشان می دهد در حالی که اعتبار پول را ندارد
دست به دست شدن، نقدینگی را افزایش داده و آثار تورمی دارد
محاسبات و نگهداری حساب ها مشکل شده و مردم برای خرید های جزئی باید حجم زیادی اسکناس جابجا کنند .
اسلاید 11 :
مشکلات ناشی از وضعیت فعلی
تورم دو رقمی ارزش پول ملی ایران را کاهش داده و بانک مرکزی وادار به انتشار اسکناس های درشت شده است .
زمانی که کاهش ارزش پول ملی به سطحی رسیده که محاسبات و نگهداری حساب ها و تسویه آنها به خصوص در قالب خرد را مشکل کرده ، می بایست راه حلی اندیشیده شود .
در مبادلات به خصوص از نظر واحد پول بازرگانی آثار مثبتی دارد و اشتباهات را به حداقل می رساند
هزینه چاپ اسکناس به 60 میلیارد تومان رسیده
ایران یکی از کشورهایی است در دنیا که بیشترین هزینه را برای چاپ پول انجام می دهد .
اسلاید 12 :
مشکلات ناشی از وضعیت فعلی
اسکناس های جدید
پنجاه هزار ریال
بیست هزار ریال
هزار ریال
اسکناس هزارتومانی سال 1351 ، نقش و قدرت خرید این پول معادل 128 هزار تومان امروز است
در آن دوره حقوق فردی با دوهزار تومان با دو قطعه اسکناس قابل پرداخت بود.
پول های درشت امروز معادل پول خرد بسیاری از کشورهاست
یک پوند انگلیس دوهزار تومان ، یک هزار تومان 4 ریال عربستان سعودی
ایجاد مشکلات عینی و ذهنی در اثر این امر
اسلاید 13 :
مشکلات ناشی از وضعیت فعلی
عمر متوسط اسکناس در ایران ، مطابق مطالعات بانک مرکزی ، حدود 5 سال و در کشورهای پیشرفته دو برابر ایران است و سالانه حدود 175 میلیارد ریال هزینه جمع آوری اسکناس های فرسوده در کشور می شود .
قیمت تمام شده اسکناس در ایران 242 ریال است که اسکناس های ریزتر هزینه چاپ کمتر و اسکناس های درشت تر به لحاظ موارد ایمنی هزینه چاپ بیشتری دارند.
افزایش ارزش اسکناس ایران یک تصمیم اقتصادی و حذف صفر از واحد پولی یک پیشنهاد سیاسی است . در گزارش هیات نظارت بانک مرکزی برای چهل و نهمین مجمع عمومی این بانک بر افزایش ارزش اسمی اسکناس تاکید شد ولی به زمان آن اشاره ای نشد.
در اقتصاد کشور ریال دیگر عملاً کاربردی ندارد.
اسلاید 14 :
اهداف اصلی
کاهش هدر رفت منابع دولت در چاپ اسکناس
کاهش تورم
اسلاید 15 :
دلایل له حذف سه صفر
بالا بودن نرخ تورم
کاهش ارزش پول ملی در ادوار گذشته
پول ایرانی یکی از پول هایی است که هزینه مبادله بالایی دارد .
وقتی ارزش پول بیشتر باشد پول در گردش کمتر و در نتیجه هزینه معاملاتی کمتری مورد نیاز است
کاهش نیاز به استفاده از چک های بانکی به شکل بی رویه و غیرمنطقی
چک های بانکی طی یک عملیات کوتاه ، به سرعت پانچ و سوراخ شده و از گردش عملیات مالی و بانکی خارج می شود که هزینه زیادی را به صورت غیرمنطقی به سیستم بانکی تحمیل می کنند .
مردم از کاهش ارزش پول ملی و تورم گلایه مند هستند و زمان آن رسیده که ایران پول قوی را با قدرت ذخیره سازی بالا به جریان بیاندازد.
صرف نظر از وسیله سنجش ارزش ، مطلوبیت آن است که موجب به رواج استفاده از آن می شود .
اعتبار پول ایران به لحاظ موقعیت منطقه ای آن
اسلاید 16 :
دلایل له حذف سه صفر
اثر روانی در کاهش تورم
اثر روانی و جلوگیری از افزایش نرخ تورم
اگر چک پول ها جمع شود تورم کاهش می یابد
هزار تومان فعلی معادل 10 ریال فعلی شود.
در حال حاضر مردم برای اسکناس ارزش قائل نیستند و روی آن می نویسند و موجب استهلاک می شود .
یکی دو سالی صفرها را کمرنگ بنویسند و بعد حذف کنند.
از نظر واحد پول بازرگانی آثار مثبتی دارد و به شکلی اشتباهات را به حداقل می رساند .
در صورت اجرای طرح، اعتبار اسکناس ها از نظر مردم افزایش می یابد .
اسلاید 17 :
دلایل له حذف سه صفر
حذف صفر منجر به افزایش اعتماد مردم به پول
حفظ ارزش پول ، اطمینان به پس اندازها ، استحکام مبادلات در اقتصاد خرد را بدنبال دارد.
سادگی در مبادلات
نگهداری ساده تر حساب ها و ارقام و ترازنامه ها
اشتغال فضای کمتر آمار و اطلاعات مالی در حافظه و هارد رایانه ها
نقل و انتقال سهل تر پول
اسلاید 18 :
دلایل له حذف سه صفر منافع ناشی از آن
کاهش استهلاک حجم زیادی از پول
کاهش حجم حمل و نقل پول
نیاز کمتر به سوزاندن اسکناس
نیاز کمتر به انتشار اسکناس
نیاز به دقت کمتر برای شمارش اسکناس ها و صرفه جویی در وقت مشتریان بانک ها که با کاهش صفرها این مشکل برطرف می شود .
صرفه جویی در مصرف کاغذ و صرفه جویی در هزینه چاپ و انتشار
اسلاید 19 :
دلایل له حذف سه صفر
با حذف صفرها ، حجم نقدینگی و حجم اسکناس در جریان کاهش می یابد و اسکناس ایران جایگاه خود را پیدا می کند .
در اینصورت مزیت های طرح از جمله سادگی در مبادلات ، نگهداری ساده تر حساب ها ، ارقام و ترازنامه ها ، اشغال فضای کمتر آمار و اطلاعات مالی در حافظه و هارد ، نقل و انتقال سهل تر پول ، کاهش آثار روانی تورم و صرفه جویی در وقت برای شمارش حجم پول اسکناس ها از بین خواهد رفت.
اسلاید 20 :
دلایل در مخالفت با حذف سه صفر
بودن یا نبودن ریال تاثیری بر اقتصاد کشور ندارد و تغییر واحد پولی به خصوص تعویض اسکناس ها ، تحمیل هزینه سنگین بر بانک مرکزی است
ابتدا بدنبال چاپ اسکناس های درشت برویم و در بلند مدت با گسترش بانک داری الکترونیک ضعف های پولی و مالی را برطرف کنیم
تغییر واحد پولی کشور بر نرخ تورم و مبادلات بین المللی و داخلی تاثیرکذار است و استفاده از تجربیات کشورهای موفق نظیر ترکیه ضروری است.
برخی ها تاثیرگذاری این اقدام بر تورم را کوتاه مدت ارزیابی می کنند.
زمان تغییر واحد پولی کشور فرا نرسیده است
