بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آلودگی خاک
اسلاید 2 :
آلوده كننده های خاک عبارتند از:
آلودگي هاي حاصل از احتراق
ضايعات صنعتی
مواد راديواكتيو
زباله های شهری
حرارت
مواد شيميايي
آلوده كننده هايی با منبع طبيعي ( آتشفشان ها، آتش سوزي جنگلها، مرداب ها و..)
اسلاید 3 :
پسماند های جامد به خاك:
زباله هاي صنعتي، خانگي يا بهداشتي
ضايعات فلزی
مواد جامد خطرناك مثل آزبست ، سرب ، روي ، نيكل و.
مايعات شامل :
پساب های صنعتي
مواد شيميايي مانند اسيدها و بازها، انواع مواد شوينده
مواد خطرناك مثل انواع سموم شيميايي، حشره كش ها، و.
مواد سوختي و نفتي (گازوئيل، مازوت و.)
شيرابه زباله ها و زنگاب فلزات
اسلاید 4 :
خاک ها به عنوان پالاينده هاي طبيعت محسوب مي شوند. علاوه بر اينکه تأمين کننده مواد غذايي هستند، خاصيت تصفيه کنندگي نيز دارد. اين خاصيت خاک در اثر خواص فيزيکي آنها (عمل نفوذ آب از منافذ)، خواص شيميايي آنها (جذب سطحي و تبخير) و خواص زيستي آنها (تجزيه و فساد مواد آلي) حاصل مي گردد.
اسلاید 5 :
آلودگی خاک که بوسیله فعالیتهای مصنوعی یا بوسیله صنایع ایجاد می گردد شامل:
شامل کلیه آلاینده هایی است که توسط کارخانجات وارد خاک می شود .
پسماندهای صنایع فولاد و نیروگاه ها
پسماندهای صنایع شیمیایی
پسماندهای صنایع ذوب آهن و فولادسازی
پسماندهای صنایع فلزکاری
پسماندهای صنایع نفت (استخراج و پالایش (پسماندهای صنایع چوب، سلولز و کاغذ سازی
پسماندهای صنایع چرم سازی
پسماندهای صنایع مواد غذایی
اسلاید 6 :
بخش عمده آلودگی های صنعتی بدلیل تجمع فلزات سنگین در خاک است. این فلزات شامل سرب، کادمیوم، نقره و جیوه هستند که اثرات زیانبار آنها بر روی موجودات زنده ثابت شده است و بارها موجب حوادث زیست محیطی شده اند. بعضی از مهمترین این اثرات شامل:
اختلال فعالیت های بیولوژیک خاک
اثرات سمی روی گیاهان
اسلاید 7 :
آلودگي هاي نفتي در خاک
مواد نفتی و مشتقات آنها در اثر حمل و نقل یا ذخیره سازی ممکن است موجب آلودگی خاک شود.
هرقدر مواد نفتی به عمق بیشتری از خاک نفوذ کنند رفع آن آلودگی مشکل تر خواهد بود.
برخی از باکتری ها و میکرو ارگانیسم ها در خاک می توانند موجب تجزیه مواد نفتی شوند که در بخش زدودن آلودگی به روش بیولوژیکی مطرح می شوند.
راه های کنترل اثرات آلودگی مواد نفتی به شرح زیر است:
جلوگیری کردن از پخش مواد نفتی در سطح گسترده
بهبود تهویه خاک از طریق شخم زدن و همزدن
افزایش عناصر غذایی به خاک مانند نیتروژن و فسفر
تلفیق خاک با میکروارگانیسم های تجزیه کننده مواد نفتی
اسلاید 8 :
زباله ها
یکی از مهمترین منابع آلوده سازی خاک ها زباله ها می باشند .زباله ها می توانند به داخل زمین نفوذ کنند و منابع آبی را نیز آلوده کنند.
روش های دفع زباله به طرق زیر است :
روش دفن
روش سوزاندن
روش بازیافت
در روش دفن، مناطقی به نام لند فیلد ایجاد می کنند و زباله را در آنجا دفن می کنند. در این روش زباله را در زیر زمین مدفون می کنند تا سطح زمین پاک شود ولی مشکلات بعدی ایجاد می شود
اسلاید 9 :
این مشکلات شامل :
آلودگی منابع آبی . تولید بوی بد و گازسمی متان که خطر آتش سوزی را فراهم می کند . تجمع حشرات و موجودات موذی.
برای رفع این مشکلات اقدامات زیر پیشنهاد می شود:
بکارگیری فن آوری مؤثر برای دفن، مثل فشرده سازی و پوشانیدن روزنه ها .
دفن زباله ها بالاتر از مرتفع ترین سطوح آب های زیرزمینی.
ایجاد لایه های غیرقابل نفوذ در ساختمان لندفیلدها .
ایجاد سیستم زهکشی برای جمع آوری شیرابه ها .
استفاده از گازهای تولید شده در لندفیلدها.
اسلاید 10 :
ترميم خاک
سه روش اصلي براي پاکسازي خاک وجود دارد:
1- ميتوان خاک را تا عمق مشخصي حفر کرد از منطقه مورد نظر دور کرد و سپس آن را ترميم کرد.
2- ميتوان خاک را در همان منطقه اي که وجود دارد به صورت درجا ترميم کرد.
3- روش ديگر، روشي است که خاک را در منطقه نگه ميدارند و به آن مواد کمکي براي جلوگيري از گسترش آلودگي به گياهان، جانوران و انسان وارد ميکنند.
معمولاً براي جلوگيري از انتشار آلودگي خاک، بر روي خاک پلاستيک بزرگي ميکشند تا آب باران به درون آن نفوذ نکند و آلودگي به ساير مناطق راه پيدا نکند.
روشهاي ترميم خاک شامل استفاده از آب براي خارج کردن آلاينده ها از خاک، استفاده از حلالهاي شيميايي يا هوايي، يا از بين بردن آلاينده ها با کمک سوزاندن، کمک به ارگانيسمهاي طبيعي براي شکستن اتمهاي آلاينده ها، اضافه کردن مواد به خاک براي محافظت آن و جلوگيري از انتشار آلودگي به ساير نقاط.
اسلاید 11 :
نقش عناصر سمي در آلودگي خاك:
تمام يون هاي عناصر غذايي كم مصرف در غلظت هاي موجود در خاك خيلي بيشتر از حد طبيعي مسموم كننده هستند.
آلودگي هاي خاك توسط عناصر سمي معمولاً در نتيجه فعاليت انساني به وجود مي آيند.
عناصر آلوده كننده حاصل از فعاليت انسان و حالت هاي اكسايش آنها بر اساس عدد اتمي و نه بر اساس اهميت Be، Cr، Zn، As، Cd، Hg و Pb را شامل مي شود.
آلودگي هاي خاك ناشي از كارخانه هاي ذوب فلزات، زباله هاي شهري و صنعتي حشره كش ها و ترافيك اتومبيل ها همگي مي توانند غلظت هاي عناصر ياد شده در خاك را به حد سمي برسانند
اسلاید 12 :
حيواناتي كه چراي آنها به نواحي آلوده محدود شده باشد، شديدترين اثر تجمع مسموم كننده فلزات در خاك ها را نشان خواهند داد.
خاك براي دفن بقاياي آلوده كننده مي تواند واسطه بسيار سالمتري از هيدروسفر يا اتمسفر باشد.
خاك در مقايسه با هوا يا آب توان بهتري براي اكسيده كردن و ابقاي آلوده كننده ها و انتقال آنها از زنجيره غذايي به خاك دارد.
زباله شهري منبع بسيار با ارازشي از نيتروژن، فسفات و آب براي گياهان زراعي است.
تحت مديريت ضعيف، استعمال زباله مي تواند به آلودگي خاك توسط فلزات كمياب منجر شود.
براي پيش گيري از اين واقعه، جلوگيري اوليه از آلودگي زباله شهري به وسيله فلزات سمي است كه توسط كارخانه هاي صنعتي ايجاد مي شود.
اسلاید 13 :
نقش تركيبات معدني مسموم كننده در آلودگي خاك
تركيبات معدني حاوي جيوه Hg، كادميم Cd، سرب Pb، ارسنيك As ، نيكل Ni، روي Zn، منگنز Mn، فلوراید F و بر Br موجب آلودگي خاك مي شوند.
تركيبات حاوي آرسنيك و كادميم بسيار سمي هستند.
تركيبات شامل جيوه، سرب، نيكل و فلورين سميت متوسط دارند.
تركيبات حاوي بر، مس، منگنز و روي نسبتاً سمي هستند.
به كار گيري تكنولوژي مدرن از عوامل موثر در بروز آلودگي محيط ناشي از كاربرد اينگونه تركيبات به شمار مي آيد.
در اثر سوزندان مواد نفتي و فعاليت كارخانجات ذوب فلز مقادير زيادي از عناصر سمي وارد اتمسفر شده كه مي توانند بر روي نباتات و خاك نشسته و اثرات سوء خود را اعمال نمايند.
سرب از طريق احتراق بنزين در وسايط نقليه موتوري و سوزانيدن زغال سنگ وارد اتمسفر مي شود و در مواقع بارندگي و ريزش برف بر روي خاك نشست مي كند.
اسلاید 14 :
سوپر فسفاتها و سنگ آهك معمولا داراي مقاديري از كادميم، مس، منگنز، نيكل و روي بوده و به كارگيري آنها آلودگي خاك را به دنبال دارد.
آرسنيك در حشره كش ها مورد استفاده قرار گرفته و به علت پايداري دراز مدت در محيط از آن استفاده نمي شود.
فلزات سنگين در تركيب قارچ كش هاي آلي، علف كش ها و حشره كش ها شركت دارند كه با كاربرد آنها، موجبات آلودگي خاک را فراهم مي آورند.
اسلاید 15 :
نيتروژن
نيتروژن مهمترين عنصر مورد مطالعه در شيمي خاك، حاصلخيزي خاك و ميكروبيولوژي خاك است.
نيتروژن عنصر غذايي خاك است كه بيشتر از ساير عناصر رشد گياهان را محدود مي كند.
نيتروژن فقط به صورت نيترات از خاك شسته مي شود چون يون امونياك توسط ظرفيت تبادلي خاك ابقا مي شود.
آبشويي نيترات براي آبهاي سطحي و زيرزميني يك خطر بالقوه آلودگي به حساب مي آيد.
نيترات زدايي و جذب نيتروژن توسط گياهان و ميكروب ها غلظت نيترات را در محلول هاي خاك به حداقل مي رساند.
غلظت مجاز نيترات براي آبهاي آشاميدني در ايلات متحده 45 ميلي گرم در ليتر است. غلظت بيشتر مي توانند به مسموميت ناشي از نيترات (متهموگلوبينيميا) يا بيماري كبودي بچه در نوزادان منجر شوند.
اسلاید 16 :
آلودگي خاك ناشي از آفت كش ها
مطالعه روي اثرات سوء نباتي نشان داده است كه بعضي از آفت كش ها چون حشره كش هاي آلي كلره به دليل پايداريشان در خاك نه تنها ممكن است محيط را براي نباتاتي كه در تناوب زراعي وارد مي شود نامطلوب میسازند، بلكه ممكن است از طريق نقل و انتقال جذب در انساج چربي و بالاخره ورود به زنجيره غذايي موجبات آلودگي بخش هاي مختلف بيوسفر را فراهم سازند و حيات انسان و ديگر جاندارن را به مخاطره اندازد.
پس مانده آفت كش هاي جستجو شده در خاك يا مربوط به تركيبات شيميايي معدني پايدار چون آرسنيك، مس يا سرب بوده كه تا قبل از جنگ جهاني دوم از آنها به عنوان حشره كش يا قارچ كش استفاده به عمل مي آمده و يا مربوط هيدرو كربنهاي كلره پايدار است كه بعد از جنگ كشف و مورد استفاده قرار گرفته اند.
اسلاید 17 :
آفت كش ها از راههاي مختلفي وارد خاك مي شوند كه عبارتند از:
1- از طريق كاربرد مستقيم آنها در خاك.
2- از طريق سمپاشي و برگشت مستقيم ذرات سموم معلق در هوا به زمين.
3- سموم جذب شده در سطح ذرات خاك معلق در هوا و نشست آنها بر زمين.
4- بقاياي نباتي كه به خاك اضافه مي شوند و سموم جذب شده به وسيله موجودات زنده خاك (غير ذره بيني) مي باشد.
محققين بررسي مسائل آلودگي محيط بر اين عقيده اند كه پسمانده هاي حشره كش ها در آب باران و گرد و غبار موجود در هوا حاصل سمپاشي هوائي نباتات بوده، كه مقداري از آنها به خاك منتقل شده و بعد از طريق تبخير و فرار از سطح خاك به صورت تركيبات گازي وارد هوا مي شود و نتيجتاً آب باراني كه به زمين مي رسد حاوي مقاديري از اين مواد خواهد بود.
اسلاید 18 :
نقش كودهاي معدني در آلودگي خاك
آلودگي خاك ناشي از به كار گيري كودها از طريق تغيير در خصوصيات فيزيكي، شيميايي و بالاخره بيولوزیکی» خاك به وجود مي آيد.
كودهاي معدني از سه طريق خصوصيات شيميايي خاك را تحت تاثير قرار داده و آلودگي آن را باعث مي شوند:
الف ) تغيير غلظت املاح : در خاك عناصر غذايي به صورت املاح محلول در دسترس نبات قرار مي گيرند ، ولي در عين حال مقاديرزياد املاح محلول رشد و نمو نباتي را متاثر و دچار اختلال مي سازد و در اين شرايط خاك را شور مي نامند(آلودگي)
ب ) تغيير pH
ج ) ايجاد مسموميت و كاهش در عناصر جزء مي باشد .
جلوگيري و محدود كردن آلودگي ناشي از تركيبات غير آلي سمي به دو طريق:
الف - عدم يا كاهش كاربرد آنها در خاك.
ب - مديريت صحيح خاك و نبات در جهت ممانعت از گردش بيشتر آنها ، صورت مي گيرد.
اسلاید 19 :
آلودگي خاك ناشي از فضولات آلي
پتانسيل آلودگي فضولات آلي اعم از اينكه خانگي، صنعتي يا روستايي باشند زياد بوده و مي تواند به عنوان يكي از عوامل موثر آلوده كننده منابع آب و خاك در شرايطي هوا به شمار آيند.
فضولات حيواني در محل هاي تغذيه دام و واحدهاي پراكنده توليدات حيواني كه هزارها حيوان در اين محل ها نگهداري مي شوند متمركز گرديده است.
به كارگيري فضولات آلي در كشاورزي مي تواند:
الف: كمك به افزايش توليد نمايد.
ب : در دراز مدت موجب حاصلخيزي خاگ گردد.
اما ضروري است كه كميت و كيفيت اجزاء متشكله آنها و نقشي كه در تغذيه نباتي دارند مورد بررسي و در صورت لزوم تحت كنترل قرار گيرند.
مزاياي كه به كارگيري زمين به عنوان انبار فضولات آلي مي توان در نظر گرفت عبارت از:
الف : ظرفيت پذيرش زياد خاك براي موادي كه به آن اضافه مي شوند
ب : تجزيه و تخريب بخشي از اين مواد به وسيله فعاليت هاي ميكربي خاك
ج : انجام واكنش بين بخش معدني اين مواد و خاك و مستقل از فعاليت ميكروبي و در نتيجه خروج آنها از چرخه بيولوژيكي است.
اسلاید 20 :
معايب به كارگيري زمين به عنوان انبار فضولات آلي عبارت از:
الف: آلودگي خاك ناشي از فلزات سنگين و ديگر عناصر سمي محتواي آنها
ب: آلودگي آب هاي سطحي و زيرزميني ناشي از آبدويدگي سطحي وآبشوي فضولات به ويژه از نوع دارنده نيترات در مناطق مرطوب و نيمه مرطوب
ج : آلودگي هوا ناشي از پراكندگي ذرات فضولات آلي در شرايط خشك
د: اشاعه بيماري هاي مختلف به وسيله موجودات زنده ميكربي فضولات آلي است.
