بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
موضوع بحث:
الزامات و نیازمندیهای
مدیریت بحران
در حوادث و سوانح غیر مترقبه
اسلاید 3 :
امـام خمینی (ره)
در هنگام نبرد (بحران ) مجال پرداختن به همه جهات قوتها و ضعفها و طرحها و برنامهها و در حقيقت ترسيم استراتژي دفاع همه جانبه نبوده است ولي درشرايط عادي بايد با سعه صدر و به دور از حب و بغضها به اين مسائل پرداخت و از همه اندوختهها و تجربهها و استعدادها و طرحها استفاده نمود.
اسلاید 4 :
مقام معظم رهبري (دامه)
تــرســـيم وضــع مــطلوب ، شـناخت وضــع مـــوجــود ، بكارگيري شيوههاي علمي و تحقيق شده و پيگيري حركت از وضع موجود به وضع مطلوب ، كار بسيار خوبي است.
اسلاید 5 :
توضیح ضروری :
در جریان مطالبی که ارائه خواهد شد، به هیچ وجه قصد نداریم که بگوییم در زمینه مدیریت بحران کاری صورت نگرفته، بلکه هدف آن است که بپذیریم در سایه اراده و توانمندیهای نیروهای جوان و مستعد مردمی و نقش ارزشمند مدیران و مسئولین این بخش ، می تــــــــــوانیم در شرایطی به مراتب ایده آل تر از وضعیت موجود قرار داشته باشیم ، مشروط بر اینکه با دقت بیشتری، الزامات و نیازمندیهای این بخش را مورد توجه قرار دهیم .
اسلاید 7 :
آمارحوادث و سوانح در جهان :
در 27 سال گذشته در سطح جهان 3/6ميليون نفر بر اثر حوادث طبيعي جان باخته اند .
میزان خسارت وارده به كشورها در این مدت 240ميليارد دلار برآورد شده است .
تعداد كشته ها از سال 1980 تا سال 2000 به 3 میلیون نفر می رسد .
درهمين مدت 800 ميليون نفر هم تحت تأثير اين حوادث قرار گرفته اند .
خسارت وارده در این مدت نیز بيش از 23 میلیارد دلار بوده است .
ازسال 2000 تا سال 2006 ميلادي هم حدود 5584 فقره بحران بزرگ اعم از طبیعی و غیر طبیعی در جهان رخ داده است .
اسلاید 8 :
آمار حوادث و سوانح در ایران :
از مجموع 40 بلاي طبيعي شناخته شده در جهان ، امكان بروز بيش از 30 نوع آن در كشور ما متصور است .
تقريباً 70% خاك ايران در مناطق زلزله خيز قراردارد .
بطور ميانگين هر 10 سال يك زلزله بزرگ كه داراي تلفات انساني بوده در ایران رخ داده است
بطور تقريبي طي اين مدت بيش از 450هزار نفر بر اثر این بلای طبیعی جان خود را از دست داده اند.
در قرن بيستم ، ايران با وقوع 89 زلزله و 122000 نفر تلفات ، رتبه چهارم جهاني را در اين زمينه بخود اختصاص داده است .
حدود 20% خسارات و تلفات وقوع يافته در كشور نیز مربوط به سيل است .
بين سالهاي 1331 تا 1381 بالغ بر 3700 مورد سيل ويرانگر در كشور گزارش شده است .
اسلاید 9 :
تعریف سانحه:
حادثه اي ، اعم از طبيعي يا ساخته انسان ، ناگهاني يا مداوم ، كه با چنان شدتي حادث مي شود كه جامعه مبتلا بايد براي مقابله با آن برنامه ريزي، عمليات و اقدامات ويژه اي را بكار بندد .
اسلاید 10 :
تعريف مديريت حوادث و سوانح :
يك دانش علمي و كاربردي است ، كه هدف آن تنظيم و تدوين سياستها و خط مشي هاي علمي در رابطه با پيشگيري ، كاهش ، آمادگي ، واكنش اضطراري و جبران سوانح ، از طريق مشاهدات ، مراقبتها و تجزيه و تحليل سيستماتيك سوانح باشد .
اسلاید 11 :
چرخه مديريت حوادث و سوانح:
اسلاید 12 :
چرخه مديريت حوادث و سوانح:
مرحله اول – پيش بيني ( شامل اقداماتي مانند : امكانسنجي ، مطالعه ، تحقيق و پژوهش ، طراحي ، سياستگذاري و.)
مرحله دوم – آمادگي (شامل اقداماتي مانند : برآورد ، برنامه ريزي ، سازماندهي ، آموزش ، تمرين ، مانور ، مهارت ، تجهيز و .)
مرحله سوم – پيشگيري (شامل كليه اقداماتي كه منجر به جلوگيري از وقوع يا كاهش اثرات حوادث و سوانح ميشود)
مرحله چهارم – واكنش ( شامل اقداماتي مانند : امداد و نجات ، جستجو ، تدارك ، تخليه ، آواربرداري ، مداوا ، اسكان موقت )
مرحله پنجم – پاكسازي ( شامل اقداماتي مانند : پاكسازي منطقه آسيب ديده ، برآورد ، ساماندهي ، آرامسازی ، توانبخشي ، انتقال و جابجايي و اسكان نيمه موقت و .)
مرحله ششم – بازسازي ( شامل اقداماتي مانند : نقشهبرداري ، احداث يا بازسازي بناها و اسكان دائم ، احياء اصولي شبكههاي خدمات شهري ، اقدامات فرهنگي و .)
مرحله هفتم – كنترل ( شامل اقداماتي مانند : ارزيابي ، نظارت ، كنترل ،گزارش و .)
توضيح : سيستم خود كنترلي بايد در تمام مراحل پيشبيني شود ، لذا منظور ازكنترل در مرحله هفتم ، نظارت و پيگيري براي به نتيجه رسيدن گامهاي پيشبيني شده است.
اسلاید 13 :
موضوعات مرتبط با مدیریت سوانح وحوادث:
مباحث تئوريك ، شناسايي و مطالعه ، مديريت ، ساختار و سازمان، آموزش و تحقيق، اطلاعرساني و ارتباطات ، پيشگيري ، كنترل ، نيروي انساني ، تجهيزات و امكانات ، تأسيسات و ابنيه ، پشتيباني ، امنيتي و انتظامي ، بهداشتي و درماني ، پاكسازي ، امدادي ، خدمات اجتماعي ، خدمات روحي و رفاهي، كشاورزي، بسترسازي، طرحها و روشها ، فرمها و برگهها و تابلوها و بيش از 250 موضوع دیگر
اسلاید 14 :
آیا مسئولیتها و وظایف به درستی تعریف و تقسیم شده است ؟
اسلاید 15 :
چند سوأل اساسي در زمينه مديريت حوادث و سوانح غيرمترقبه :
آيا طرحها ، برنامه ها ، روشها و سيستمهاي مورد نياز مديريت سوانح و حوادث در تمامي سطوح ملي استاني ، شهرستاني و محلي براي تمام دستگاهها و در تمام موضوعات ذيربط تهيه شده است ؟
آيا آمادگيهاي لازم بويژه در بعد اطلاع رساني و آموزشهاي عمومي و تخصصي انجام شده است ؟
آيا منابع وامكانات موجود و مورد نياز شناسايي ، برآورد و تأمين شده است ؟
آيا نقش و وظيفه كليه دستگاهها و مردم در بخش دولتي و خصوصي مشخص و تفکیک شده است ؟
آيا در تهيه طرحها و برنامه ها ، تجارب كسب شده در ساير كشورها و حوادث رخ داده در كشور مورد توجه قرار گرفته است ؟
آيا تمامي موضوعات آشكار و پنهان و محسوس و نامحسوس مرتبط با مديريت سوانح و حوادث از جمله : نحوه حفظ و نگهداري اسناد و ميراث فرهنگي ، رسيدگي به محصولات كشاورزي ، نشت مواد سمي و خطرناك از مراکز تولید و نگهداری ، آتش سوزي و انفجار مراكز سوختی و صنعتي ، سرقت و غارت احتمالي اموال عمومي و مردم و سایر حوادث جانبي، مورد توجه قرار گرفته است ؟
اسلاید 16 :
آيا استانها و شهرستانهاي معين و نقش دقيق آنها در هر موضوع تعريف و تمرين شده است ؟
آ يا در سلسله مرتب اداره بحران ، براي مديران آسيب ديده جايگزين انتخاب شده است ؟
آيا براي مديريت متمركز ، مستقل و يا پراكنده در مواقع ضروري ، طرحهاي لازم تهيه شده است ؟
آيا قوانين و مقررات موجود در زمينه هاي مختلف ، توسط دستگاههاي ذيربط بازنگري ، اصلاح و تكميل شده اند ؟
آيا نقاط ضعف ، تهديدات و آسيب پذيريها و روشها مقابله با آنها به دقت شناسايي شده اند ؟
آيا در زمينه پيشگيري و اولويت به اين موضوع وجلب همکاری مردم در این رابطه ، اقدام عملی ، جدي و مؤثر بعمل آمده است ؟
آيا متون آموزشي ، توجيهي ، درسي و ساير اقدامات مشابه ، براي پيشگيري و بويژه مقاوم سازي و استانداردسازي ساختمانها و تجهيزات تهیه شده است ؟
آيا نقش و وظيفه ادارات و نهادهاي دولتي استانها و شهرستانهاي معين ، براي جايگزيني موقت ، تعيين و تعريف شده است ؟
آيا روشهاي پيگيري و اقدام در تمام موضوعات ، پيش بيني و در برنامه هاي دولت و دستگاههاي تابعه قرار گرفته است ؟
آیا مراكز مربوط به مديريت بحران موجود در سراسر کشور ، خود در برابر حوادث مقاوم هستند ؟
اسلاید 17 :
برخي از موضوعات تحقيقاتي پيشنهادي در زمينه مديريت حوادث غيرمترقبه :
يررسي طرحها ، قوانين ، مقررات ، روشها و سيستم هاي موجود و مورد استفاده در ساير كشورها و كاستيهاي مربوطه در اين زمينه .
شناسايي انواع مصالح ساختماني محلي و استاندارد ( مقاوم در برابر حوادث ) و قابل استفاده در مناطق مختلف ايران .
بررسی امكان فوران كوههاي آتشفشان ايران مانند :كوه دماوند و يا تفتان یا هجوم حیوانات و حشرات و. .
تحقيق در مورد مناطق سيل خيز و يا مستعد سيل در كشور .
تحقيق در مورد ميزان آمادگي عوامل و دستگاههاي اجرايي در رابطه با بحران در سطوح مختلف .
تحقيق در مورد ميزان مقاومت مراكز امدادی و خدماتی موجود در برابر حوادث .
تحقيق در مورد انواع تجهيزات و ماشين آلات امدادی قابل استفاده در حوادث .
بررسي ميزان احتمال وقوع طوفان،گرد باد، سونامي وسايرحوادث در نقاط مختلف كشور .
بررسي وضعيت مراكز و نحوه نگهداري سرمايه ها و اسناد مالي و حقوقی دولتي مانند: بانكها ، مراكز ثبت اسناد ، مركز ثبت احوال ، مراكز قضايي و حقوقي.
بررسي وضعيت و ميزان آسيب پذيري موزه ها ، آثارباستاني ، كتابخانه هاي ملي ، مراكز اسنادي ، آرشيوهاي ملي مانند : صداو سيما و ساير موادر مشابه در كشور .
اسلاید 18 :
تحقيق در مورد منابع و مراكز آموزشي و درسي مورد نياز و موجود در جهان و كشور در زمینه حوادث غیر مترقبه .
مستندسازي تجارب و فرآيند عمليات امدادي در حوادث و سوانح .
بررسي روشهاي مقاوم سازي در زمينه ها و موضوعات مختلف ( قابل اجرا توسط مردم و مجریان ).
بررسي وضعيت مراكز آزمايشگاهي ، توليدي ، صنعتي وذخيره سازي مواد شميايي ، منفجره و ساير مواد خطرناك موجود و مورد استفاده در نقاط مختلف در كشور .
بررسي الگوهاي مختلف مديريت بحران و سيستمها و روشهاي موجود و قابل استفاده در ساير كشورها .
بررسي ميزان آسيب پذيري روستاها و مناطق دور افتاده .
تهیه طرح جامع و نقشه برداري نقاط خطرخيز و مستعد حوادث مختلف .
بررسي و شناسايي نقاط و محلهای امن در انواع حوادث در نقاط مختلف كشور .
تحقيق در مورد سيستمها و تجهيزات ارتباطي مورد نياز و قابل استفاده .
بررسي نقش و وظيفه متقابل مردم ، NGO ها ،نيروهاي سازمان يافته و اركان دولتي در اين زمينه .
بررسي وضعيت تأسيسات شهري مانند : پلها ، تونلها ، پايانه هاي مسافربري و باربري ، ايستگاههاي راه آهن ، اسكله ها ، بنادر و موج شكن ها ، فرودگاهها ، ايستگاههاي مترو ، شبكه هاي آب ، برق ، گاز ، تلفن ، فاضلاب جاده ها و راههاي ريلي و غير ريلي .
اسلاید 19 :
نمونه برخی از قوانین مورد نیاز :
تهيه ، تدوین و تصویب قوانين بازدارنده و پيشگيري كننده وتعیین مجری آن.
سطح بندي بحرانها وتنظیم قوانین برای تعیین چگونگی اقدام و اعلام وضعيت در هر سطح و تعيين مقام مجاز و رئيس و نائب رئيس بحران در حوادث .
قانون بيمه مجريان و امدادگران بكارگيري شده دررابطه بابحران و مناطق آسيب ديده وبیمه عمومی.
قوانين مربوط به جلوگيري از فرسايش خاك مانند : کاشت گیاهان مقاوم ، ممنوعیت استفاده مستمراز زمین برای کشاورزی، جلوگیری از چرای بی رویه دام از مراتع، جلوگیری از قطع درختان و برداشت بیش از حد مصالح از زمین و تعیین مجری هر قانون .
قوانين و مقررات آموزشي براي مجريان ، امدادگران ، مردم ، دانش آموزان ، دانشجويان و سایر افراد ذیربط.
قانون الزام استانها و شهرستانها به ساخت فضاهاي چند منظوره (پارکها) و پيش بيني فضاهاي مورد نياز مديريت بحران مانند : ( محل اسکان موقت ، مراكز امدادي ، انبار ، پاركينگ و ساير مراكز خدماتي ) در داخل و اطراف شهرها و حتی روستاها.
قانون درج و استفاده الزامی از شماره ملي بر روي پلاك (گردن آويز ) يا لوازم شخصي مانند : بند ساعت ، انگشتر، گردنبند یا سگك كمربند براي تمامي مردم با پيش بيني تمام جزئیات لازم ازجمله احتمال فروش يا مفقود شدن اين اشياء .
اسلاید 20 :
نیازهاوالزامات آموزشی
تهیه و تنظیم متون علمی و آموزشی .
ایجاد مراکز تحقیقاتی و آموزشی بویژ در دانشگاهها.
توسعه آموزشهای عمومی و تخصصی بویژه در مدارس.
تهیه وسایل و ابزار آموزشی و کمک آموزشی .
تهیه فیلمهای توجیهی و آموزشی عمومی و تخصصی.
افزایش تمرینها و مانورهای مرتبط آموزشی .
