پاورپوینت اصول ایمنی در مبارزه با آتش موتورخانه و محل اقامت کارکنان

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

اصول ايمني در مبارزه با آتش موتورخانه و محل اقامت كاركنان:
موارد ايمني زير در جلوگيري از آتش سوزي مي بايست در كشتي در نظر گرفته شود:
1) مرتب و تميز نگهداشتن محل كار و زندگي
- كنترل زباله ها و دور ريزها مي بايست در محل مناسب نگهداشته شود و نحوه از بين بردن آنها مشخص گردد.
- انبارهاي وسايل و قطعات يدكي منظم بوده و رنگ و مواد شيميايي در انبار با تهويه مناسب نگهداري شود.

اسلاید 2 :

2- محيطهاي خطرناك
پايين موتورخانه و محل زير محور اصلي موتور به پروانه ، انبارهاي كوچك درون موتورخانه و محل اقامت كاركنان ، اطراف كوره هاي مخصوص سوختن زباله ، ديگهاي بخار، ژنراتورها ، سيستمهاي گرم كننده و تصفيه كننده سوخت كشتي ، رختشورخانه ، آشپزخانه ، اتاق خشك كردن لباسها ، عرشه ، در اين مكانها هر نوع نشت روغن چه كوچك و يا بزرگ سريعا تميز شود ، سطلهاي زباله درون اتاقها خالي گردد، دريچه و فيلترهاي راههاي خروجي هوا تميز شود، فاصله مناسب بين مواد قابل اشتعال از مراكز حرارت زا ، انبارها و مكانهاي كپسول استيلن مشخص گردد.

اسلاید 3 :

3-گرفتن الكتريسته بالقوه و نهائي
وسايل برقي و بازديد كامل از سيستمهاي برق ، جدا نگاهداشتن وسايل برقي خراب ، از پريز در آوردن وسايل برقي كه مورد استفاده قرار نگرفته است .

4- سيگار كشيدن
تهيه مكان مناسب براي سيگار كشيدن ، سيگار نكشيدن در هنگام استراحت در اتاق ، مشخص كردن فضاها و مكانهايي كه سيگار كشيدن در آنها خطرآفرين است .

اسلاید 4 :

5- وسايل و ماشين آلات بازديد و تعميرات وسايل در موتورخانه و عرشه ، آماده نگاهداشتن وسايل ايمني و مبارزه با آتش آماده بودن دريچه هاي اضطراري جهت بستن سوخت موتور، ديگ بخار و ژنراتورهاي كشتي ، آزمايش اخطار دهنده و آژيرهاي برقي وسايل ، حساس يابهاي گرما در وضعيت مطلوب نگهداشته شود .

6- جوشكاري در نظر گرفتن نكات ايمني در موقع جوشكاري و طبق رويه كاري

7- سيستم ردياب آتش سوزيبا آزمايش و تعميرات سيستم را مورد استفاده قرار دارند .

اسلاید 5 :

4- خواص مواد سوختني :
1-4- تعاريف و اصطلاحات و آشنايي با خطرات احتمالي آنها
1- قابليت اشتعالي مواد نفتي(FLAMMABILITY)
خاصيتي كه در پديده سوختن مواد نفتي نقش بسزائي دارد و هر نوع از محموله هاي مواد نفتي، درصد هيدروكربنهاي درون آن متفاوت مي باشد ، كه معمولاٌ يك درصد هيدروكربن به بالا و با بيش از 8 درصد اكسيژن موجود در فضاي بالاي محموله مخازن كه قابليت اشتعالي پيدا مي كند.
2- درجه حرارت اشتعال(IGNITION TEMPERATURE)
كمترين درجه حرارتي كه با بكارگيري جرقه و يا شعله، مواد سوختني شعله ور مي شود و سوختن آن ادامه دارد.
3- حرارت سوختن(BURNING)
درجه حرارت كه اجسام كربن دار، مايعات و گازها ميسوزند و سوختن آنها ادامه دارد.
4- ارزش گرمايي (THERMAL VALUE)
هر ماده و يا عنصر داراي ارزش گرمايي مختص بخود مي باشد كه وقتي ميسوزد از خود حرارت توليد ميكند.

اسلاید 6 :

5- سرعت سوختن (BURNING SPEED)
سرعت سوختن مواد سوختني بستگي به تركيب آنها با اكسيژن دارد براي مثال مواد نفتي سرعت سوختن آن بستگي به مقدار تركيب گاز هيدروكربن و اكسيژن دارد كه سرعت سوختن و امكان انفجار آن در مقدار 4 درصد هيدروكربن با هوا بيشترين سرعت را دارد ، سرعت سوختن هيدروكربن در هواي آزاد 3 متر در ثانيه بوده كه همين مقدار در مكان سربسته مانند مخزن نفتكشها به 30 متر در ثانيه ميرسد پس سرعت سوختن در مكان سربسته به 10 برابر آن در هواي آزاد ميرسد. سرعت سوختن مواد نفتي بالاي بيشترين درصد اشتعال(UFL)، هيدروكربن UPPER FLAMEABLE LIMIT و زير (LFL) كمترين درصد اشتعال هيدروكربنLOWER FLAEABLE LIMIT به صفر ميرسد زيرا محدوده عمل مشتعل شدن مواد نفتي بين دو حد LFL,UFL كه سرعت سوختن بستگي به مقدار درصد هيدروكربن و اكسيژن دارد.

اسلاید 7 :

6- بالاترين درصد و حد اشتعالي (UPPER FLAMMABLE LIMIT),(UFL)سطح بالاي منحني اشتعال زا كه براي هر محموله منحني اشتعال زا ، محور هيدروكربن بطور عمودي و اكسيژن محورافقي مربوطه ترسيم گرديده است كه از سطح هيدروكربن بالاي 15 درصد بوده و مقدار زياد هيدروكربن باعث ميشود كه شرايط براي بوجود آوردن عمل احتراق ناكافي باشد.

اسلاید 8 :

7- كمترين درصد و حد اشتعالي (LOWER FLAMMABLE LIMIT),(LFL)
تجمع ناكافي گاز هيدروكربنها در هوا با درصدي پايين كه باعث حمايت و يا انتشار احتراق نمي شود و اين سطح و يا درصد هيدروكربن در هوا(1 درصد) مي باشد .
8- منحني اشتعال يا انفجار FLAMMABLE RANGE (EXPLOSME RANGE)
درصدي از تمركز هيدروكربن مواد نفتي در هوا كه از سطح ، يك درصد گاز هيدروكربن و تا سطح بالاي 10 درصد گاز هيدروكربن مي باشد كه هواي تركيبي با هيدروكربن در اين محدوده بين اين دو سطح قابل اشعال شدن و سوختن مي باشد .

اسلاید 9 :

9- نقطه اشتعال و يا جرقه (FLASH POINT)پايين ترين درجه حرارتي كه يك محموله مواد نفتي ، گاز يا بخار اشتعال زا كافي بر روي سطح مواد نفتي ايجاد مي كند كه با بكار گرفتن يك وسيله جرقه زا و يا شعله ، بخار برروي محموله مواد نفتي را دچار آتش مي كند .

اسلاید 10 :

برخي از محموله هاي آتش زا در كشتيهاي تجاري:
غوطه ماهي(FISH MEAL)
اين محموله كه معمولا در كيسه حمل مي شود و داراي خطر احتراق درون سوز و داراي بوي بد و نامطبوع مي باشد كه حمل مواد فوق در داخل انبارهاي كشتي احتياج به تهويه هوا و بكار گرفتن هواكشهاي كشتي دارد و در ضمن بارگيري محموله فوق مي بايست خشك و در شرايط مناسب بارگيري شود كنترل درجه حرارت انبار و تهويه و كيسه هاي حمل بار از بروز آتش جلوگيري ميكند. اگر آتش در يكي از انبارها بروز كند مي بايست سيستم تهويه را خاموش كرده و آژير آتش سوزي را به صدا در آورد و اگر حجم آتش سوزي كوچك باشد با كپسولهاي قابل حمل از نوع پودرهاي خشك آتش را خاموش كنيد.
اما اگر حجم آتش سوزي درون انبار بزرگ باشد با خاموش كردن سيستم تهويه، كپسولهاي بزرگ تعبيه شده را از طريق سيستم لوله بندي، گاز كربينك را به درون انبار فرستاده، اگر هنوز آتش خاموش نشده با استفاد از شيلنگ، آب دريا شعله هاي آتش را خاموش كرده و پس از آنكه اطمينان حاصل گرديد كه آتش خاموش شده است،كيسه هاي خيس را به دريا انداخته تا از آتش سوزي مجدد آنها جلوگيري شود.

اسلاید 11 :

پنبه – نخ پنبه اي (COTTON)
عدلها و يا بسته هاي پنبه و يا نخهاي پنبه اي داراي خطر احتراق درون سوز مي باشند و اين محموله ها موقع بارگيري مي بايست خشك و عاري از مواد نفتي باشد و اگر بسته هاي پنبه دچار حريق شود و بسوزد و يا اينكه داراي احتراق درون سوز باشند مي بايست از انبار بيرون آورده شود و به دريا ريخته شود، اگر افراد كشتي داراي تجربه كافي نبوده كه با اين محمو له چطور مبارزه كنند مي بايست درب انبار بسته نگه داشته شود و به يك بندر رفته وبا كمك ماموران آتش نشاني بندر محموله را خاموش كنيد و قبل از اينكه وارد بندر شوند مي بايست از سيستم گاز كربنيك استفاده شود و گاز كربنيك را به درون انبار تزريق نموده در حاليكه هر شش سمت انبار با استفاده از آب دريا خنك نگه داشته شود. ((boundary cooling

اسلاید 12 :

امكان دوباره مشتعل شدن محموله هاي فوق بعد از اينكه كاملا درون آب خيس شده باشد وجود دارد البته عدلها و يا بسته هاي كوچكتر محموله فوق براي تميز كردن وسايل و دستگاههاي موتورخانه و عرشه در همه كشتيهاي تجاري و نفتكش فرستاده ميشود كه موارد ايمني فوق بايد اعمال شود.

اسلاید 13 :

ذغال سنگ (COAL)
تمامي ذغال سنگها از خود گاز اشتعال زايي(متان) با درصدي بين 87/13 تا 3/5 درصد در كل حجم توليد مي كند كه با درصدي از اكسيژن مخلوط مي شود كه ايجاد انفجار و يا آتش ميكند. گاز منتشر شده از هوا سبكتر بوده و در طي سفر به قسمت سطح ذغال سنگ در انبار ميرسد و به همين منظور مي بايست سيستم تهويه در سطح ذغال سنگ كار كند تا گازهاي جمع شده را دور كند.
دومين خاصيت ذغال سنگها كه داراي عمل احتراق درون سوز مي باشند و مي بايست در زمان بارگيري و طي سفر درجه جرارت آن تحت كنترل باشد و درجه حرارت آنها را پائين آوردند.
با جذب / اكسيژن ذغال سنگ درجه حرارتش بالا ميرود و به همين منظور تهويه سطح محموله ذغال براي يك زمان محدود مناسب مي باشد و از تهويه عمقي خودداري ورزيد.
اگر آتش در انبار ذغال سنگ بروز كند با كمك شيلنگ آب از گسترده شده آتش مي بايست جلوگيري شود و اطراف انبار را با آب خنك كرده و هرگز نبايستي آب با ذغال سنگ برخورد مستقيم داشته باشد و سيستم تهويه را بسته نگه داريد و اگر هنوز درجه حرارت در حد بالا مي باشد.

اسلاید 14 :

بي درنگ از كپسولهاي ثابت گاز كربنيك در انبار استفاده شود و اگر درجه حرارت از 55 درجه سانتيگراد سريع بالا رود مي بايست فرمانده كشتي را به يك بندر مناسب و ايمن برده تا از متخصصين و آتش نشانها و امكانات بندر براي خاموش كردن ذغال سنگ استفاده نمايد.
در غير اينصورت و با در نظر گرفتن تعادل و توازن كشتي، انبار آتش گرفته را توسط پمپهاي آب توازن و بازكردن دريچه هاي آب دريا پر نمائيد.
البته مواد ذيل در جلوگيري از آتش سوزي در طي بارگيري و سفر كمك ميكند:
1- انبار كاملاٌ تميز باشد و تمام تيركها و محافظهاي چوبي جمع آوري شود.
2- گرفتن درجه حرارت در سطوح مختلف ذغال سنگ
3- بكارگرفتن توصيه هاي ايمني متخصصين در نحوه بارگيري و حمل ذغال سنگ
4- لبه بري و مرتب كردن كناره هاي ذغال سنگ و پركردن محفظه ها و فضاهاي داخل ذغال سنگ جهت جلوگيري از تجمع اكسيژن در اين قسمتها.

اسلاید 15 :

غله(گندم و جو)
برخي از محموله ها كه بصورت فله حمل مي شوند مانند غله كه داراي ذارت ريز و گرد و غبار به مقدار زياد مي باشند كه باعث انفجارهاي بزرگ و گلوله هاي آتش در انبارهاي كشتي و يا سيلوهاي بنادر ميشود.
اگر انبار و يا فضاي تجمع اين گرد و غبارها محدود باشد تمام فضاي آن از انفجار گرد و غبار و گازهاي گرم پر ميشود كه امكان راه يابي اين گازها به كنارهع هاي كشتي فراهم ميشود ومعمولاٌ اين گرد و غبار در قسمتهاي خالي و پائين انبار و يا انبارهاي نيمه پر قرار ميگيرد و در اين حالت اگر در قسمت انبار تجمع گردد، انفجار آن گسترده تر از وقتي است كه در قسمت بالاي انبار قرار ميگرد.
در مبارزه با آتش از اين نوع محموله ها معمولاٌ از اب استفاده مي شود كه نبايستي از شيلنگ آب با فشار بالا و يا جت استفاده شود زيرا اين عمل كمك ميكند كه گرد و غبار بلند و به هوا پراكنده شود كه در موقع برگشت اين ابر غبارآلود در قسمت بالا مشتعل ميشود و با تركيب اكسيژن گلوه هاي آتش و يا انفجار بوجود مي آيد كه مقدار اين انفجار بستگي به پراكندگي گرد و غبار و گرماي بوجود آمده دارد.

اسلاید 16 :

نحوه صحيح مبارزه با آتش در ابتدا بايد از شيلنگ آب بصورت آبپاش و ذرات ريز مي بايست به اندازه كافي همه جا را خيس كرده و سپس چنانچه نياز به فشار زياد اب دارد از آن استفاده شود. با اين عمل بجاي اينكه در پراكنده شدن گرد و غبار كمك كرده باشيم و در حقيقت باعث سفت شدن و يا خيس شدن آنها شده و در واقع با اين روش آتش خاموش ميشود.