بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مار گزیدگی
اسلاید 3 :
در حدود 3 هزار نوع مار در دنیا وجود دارد که 200 نوع آن سمی است.
سالانه 125000 نفر در جهان در اثر مار گزیدگی می میرند.
درجه سمیت ناشی از گزش مار به مقدار سم،قدرت سم و اندازه شخص بستگی دارد.
در ایران 40 گونه مارغیر سمی،7 گونه نیمه سمی و 13 گونه سمی زیست می کنند.
اسلاید 5 :
آثار سم مار بر 4 دسته است:
1.نوروتوکسیک
2.سیتوتوکسیک
3.نقایص انعقادی
4.عوارض موضعی
اسلاید 6 :
تظاهرات بالینی
. اغلب فرد مصدوم به علت ترس از مار و مارگزیدگی به شدت هیجان هیجان زده است و علائمی مشابه شوک دارد مانند رنگ پریدگی ، پوست سرد و مرطوب ، نبض سریع و تنفسهای کوتاه و سریع.
1. آثار گزش : بسته به نوع گزش میتوان اثر یک یا دو دندان نیش و یا یک ردیف کامل از دندانهای مار را مشاهده کرد. گاه به علت کثیف و گل آلود بودن محل گزش ، هیچ نوع اثر گزش مشاهده نمی شود.
2. درد : محل گزش مار سمی به شدت درد می کند.
3. تورم و تغییر رنگ : چند دقیقه بعد از گزش مار سمی، محل گزیدگی متورم می شود. اگر درمان به موقع انجام نشود به تدریج این تورم و تغییر رنگ در تمام بدن به وجود می آید.
4. تاول : چند ساعت بعد از گزیدگی تاولهایی در اطراف محل گزش به وجود می آید
توجه : این تاولها حاوی زهرند.
اسلاید 8 :
علائم عمومی
این علائم حدود حدود 10 تا 30 دقیقه بعد از گزیدگی و به علت پخش شدن سم در بدن به وجود می آیند :
1. شوک : مصدوم به شدت هیجان زده است نبضی تند و ضعیف دارد پوستش سرد ، رنگ پریده و مرطوب و نفسهایش کوتاه و سریع است فشار خون مصدوم کاهش پیدا می کند.
2. خونریزی داخلی : به علت نشت خون از رگهای خونی به بافتهای مجاور است و علائم آن عبارتند از: درد شکم ، تهوع ، استفراق اسهال ( که به تدریج خونی می شود ) خونریزی از دستگاه ادراری ( که با ادرار سیاه یا خونی مشخص می شود ) و خلط خونی ، گاه به علت خونریزی در مغز یا قلب ، مصدوم هشیاری خود را از دست می دهد به همراه تیرگی دید،اکی موس،ضعف عضلانی و افزایش ترشح بزاق
اسلاید 9 :
افتراق انواع مارها: بر حسب دندانهای مار،فرم پولکها،شکل مردمک و یک سری خصوصیات دیگر است که در همه انواع صدق نمی کنند.مهمترین وجه افتراق وجود و محل قرارگیری فنگ است.
1.مردمک چشم مارهای سمی به صورت بیضی (خطی) و شبیه مردمک چشم گربه است. ولی مردک چشم مارهای غیر سمی گرد و مدور است.
نکته: مار مرجانی که از خطرناک ترین مارهای سمی است مردمک مدور دارد.
2.سر مارهای سمی مثلثی شکل است و با بدن ما زاویه دارد، ولی سر مارهای غیر سمی بصورت نیمه بیضی است و در واقع بدن مارهای غیر سمی شبیه کرم خاکی است.
نکته: سر مارهای مرجانی مثلثی نبوده ولی این مار از انواع سمی است
اسلاید 10 :
3. مارهای سمی برای نیش زدن از دو دندان نیش استفاده می کنند و محل گزش معمولاً با یک یا دو سوراخ (یا زخم) مشخص می شود. اما در مارهای غیر سمی دندانها متعدد هستند و در دو ردیف هلالی قرار می گیرند.
4.حلقه های دم مارها در انواع سمی منفرد است، ولی در مارهای غیر سمی بصورت یک ردیف دوتایی در کنار هم دیده می شود.
5.در پایین چشم مارهای سمی، یک حفره ی کوچک وجود دارد که در مارهای غیر سمی دیده نمی شود.
علی رغم وجود این تفاوتها تشخیص گزش مار سمی از مار غیر سمی به سرعت و آسانی ممکن نیست و همانطور که گفته شد هر مار گزیدکی را باید خطرناک تلقی کرد، مگر خلاف آن ثابت شود.
اسلاید 11 :
اقدامات لازم برای جلوگیری از گزیده شدن توسط مارها :
اسلاید 12 :
1. یک مکان خنک و سایه دار مثل یک شکاف سنگی، یک غار یا تو رفتگی سنگی، سنگهای کنار چشمه ها، شاخه های سایه دار درختها و . همانطور که برای شما می تواند جذاب باشد برای یک مار هم که در طول روز مجبور به خنک نگه داشتن خود است (مار مهره داری خونسرد است) جذاب است، پس قبل از وارد شدن به این مکانها بسیار دقت کنید و با سر و صدا کردن باعث فرار مار از این مکانها بشوید.
2.هنگام راه رفتن در میان علفهای بلند حتماً با دقت به زیر پای خود نگاه کنید و حتماً هنگام راه رفتن از یک چوبدستی، عصا، باتوم و . استفاده کنید و با کشیدن آن به زمین و ضربه زدن به سنگها و یا شاخه های جلوی پایتان مار را از ورود خود آگاه کنید.
3.85% مارگزیدگی ها در ناحیه زانو به پایین اتفاق می افتد، پس در انتخاب کفش مناسب دقت کنید و با پوشیدن جورابهای ضخیم تا زیر زانوی خود را محافظت کنید.
اسلاید 13 :
4. بدون دقت و بی محابا دست به زیر سنگهای بزرگ و توده های علفی فرو نبرید (فرضاً به خاطر چیدن یک گل یا سبزی
5. بعضی ها با دیدن مار وظیفه خود می دانند که آنرا بکشند و یا آنرا بگیرند، که این امر خود دلیل اصلی 50% مارگزیدگی ها است، پس اگر در طبیعت با ماری مواجه شدید سر به سرش نگذارید و خیلی آرام بدون اینکه تحریکش کنید عقب نشینی کنید و فقط از دیدن این موجود زیبا لذت ببرید.
6.هیچوقت کوله پشتی خود را با در باز بر روی زمین رها نکنید.
7.لباسهای خود را برای مدت طولانی بر روی زمین رها نکنید.
.8 اگر کفش خود را در آورده اید به هنگام دوباره پوشیدن آن دقت کنید که جانوری به داخل آن نرفته باشد.
اسلاید 14 :
9.اگر چادر زده اید، همیشه در آن را بسته نگه دارید و به هنگام شب وسایل و مخصوصاً کفشهای خود را به داخل چادر بیاورید اگر هم به هر دلیلی ناچار به بیرون گذاردن برخی لوازم از جمله کفشهای خود شدید، حتماً آنها را داخل یک کیسه غیر قابل نفوذ قرار دهید.. گروهی عقیده دارند که ریختن تنباکوی خیس شده به دور چادر سبب دور شدن مارها از آن می شود.
10.اول خوب نگاه کنید و بعد بپرید! هیچوقت به جایی که آنرا نمی بینید (پشت یک سنگ، یک توده علفی و .) نپرید. از کجا می دانید شاید کنار یک افعی فرود بیایید!
11.هرگز به یک مار حتی اگر مرده بنماید، دست نزنید.
اسلاید 15 :
12.اگر در فاصله بسیار (یکی دو قدم) با ماری مواجه شدید و دیدید که حالت دفاعی به خود گرفته است، خونسردی خود را حفظ کنید و سعی کنید بدون اینکه برگردید با چند قدم به عقب ، خیلی آرام از آن دور شوید.
13.اگر متوجه شخصی و ماری در نزدیکی او شدید بدون اینکه هول شوید با صدای بلند و بدون اینکه او را بترسانید به خوبی او را راهنمایی کنید تا از منطقه خطر دور شود.
14.اگر فرار را بر قرار ترجیح دادید، دویدن را زیکزاگ انجام دهید تا جهت یابی مار دچار اختلال شود
اسلاید 16 :
.15این فکر که مارهای کوچک خطری ندارند، کاملاً نادرست است، از کجا می دانید شاید با یک بچه افعی مواجه شده باشید! و بد نیست بدانید که مار جعفری که سمی ترین انواع افعی های ایران به حساب می آید، ماری است زیبا، کوچک و ظریف و با قطری کم!
16.اوج فعالیت مارها پس از تاریکی هوا است که در این هنگام به شکار می پردازند و این بدین معنی است که شب هنگام مار می تواند هر جایی باشد، پس اگر در شب قصد پیاده روی دارید از چراغ استفاده کنید و جلوی پای خود را به دقت نگاه کنید.
17.صبح زود مارها از سرمای دم صبح بی حال می شوند، به همین خاطر برای گرم شدن خود را به مکانهایی که بعد از طلوع آفتابگیر هستند ، می کشانند، پس مراقب چنین مکانهایی باشید!
اسلاید 17 :
4 دسته مهم مارهای ایران
اسلاید 18 :
الاپیدها(کبری):نوع سم نوروتوکسین نکروتیک است.ظرف 5 تا 10 دقیقه بیمار علامت دار می شود . علائم مسمومیت ناشی از آن مانند سم کورار است.
علت مرگ:نارسایی تنفسی به دلیل فلج عضلات تنفسی ظرف 30 دقیقه است.
اسلاید 20 :
ویپریدها(افعی):نوع سم واسکولوتوکسین است.مهمترین تظاهر ورم و درد موضعی همراه با نکروز و گانگرن عضو گزیده شده است.
علت مرگ:DIC
