پاورپوینت مبانی  تدبر و تفسیر قرآن

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم
كارگاه مباني  تدبر و تفسير قرآن

اسلاید 2 :

اهداف کارگاه:
1-آشنایی با شیوه های کاربــــردی تفسیر قرآن

2-آشنایی با راههای دستیـــابی به روشهای کاربردی
ترجمه قرآن

3-شناخت روشهای استفاده از مفــــاهیم و تعبیرات قرآنی در تدبر و تفسیر قرآن

اسلاید 3 :

سير منطقي مبانی تدبر و تفسیر :
شخصيت قرآن و اهل بيت (ع)
مفاهیم ارتبا ط با قرآن
زمینه هاي تدبر و تفسير
شرایط تدبر و تفسير
ترجمه قرآن
اصول و قواعد ترجمه
مکتب تفسیری قرآن
اصول و قواعد تفسیر قرآن
نمونه هاي تدبر وتفسير

اسلاید 4 :

(1) شناخت شخصيت قرآن و اهل بيت(ع)
در عالم خلقت:
آيه الله العظمي:
كلمه الله العليا
در عالم بشریت:
طبابت الهي
تنها راه قرب به خدا
در عالم آخرت:
شفاعت كبري
شكايت عظمي

اسلاید 5 :

شناخت شخصيت قرآن و اهل بيت(ع) در عالم خلقت
1-1. شؤونات قران و أهل بیت(ع) :
آيه الله العظمي:
كلمه الله العليا:
1-2. أهل بیت (ع) ، مباشر با حقیقت قرآن، و قرآن مجسم:
”إنه لقرآن کریم فی کتاب مکنون لایمسه إلا المطهرون“(واقعه/)
”إنما یریدالله لیذهب عنکم الرجس أهل البیت و یطهرکم تطهیرا“
1-3. أثر شؤونات ، ولایت مطلقه تکوینی:
حقیقت قرآن، منشأ إعجاز حسی أنبیاء و أولیاء معصوم(ع):
“ و لو أن قرآنا سیرت به الجبال أو قطعت به الارض أو کلم به الموتی ”
” قال الذی عنده علم من الکتاب أنا آتیک به قبل أن یرتد الیک طرفک“

اسلاید 6 :

(1) شناخت شخصيت قرآن و اهل بيت(ع) در عالم خلقت
قرآن و أهل بیت (ع)،عدل یکدیگر و دو معجزه أبدی إسلام:
” و یقول الذین کفروا لست مرسلا، قل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب ”(رعد/43)
” إنی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی.ما إن تمسکتم بهما لن تضلوا أبدا و لن یفترقا حتی یردا علی الحوض“
أهل بیت(ع) ، صاحب علم به کل کتاب إعجاز إلهی(حقیقت قرآن) و برتر از مقام أنبیاء اولوالعزم(ع):
” و کتبنا له فی الالواح من کل شئ موعظة .“ (اعراف/145)
” . و لأحل لکم بعض الذی حرم علیکم .“ (آل عمران/50)
”. وأنزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شئ .“ (نحل/89)

اسلاید 7 :

شناخت شخصيت قرآن و اهل بيت(ع) در عالم بشریت
طبابت الهي:
قرآن ، نسخه درمان
أهل بیت (ع) ، طبیبان إلهی
تنها راه قرب به خدا:
إنحصار حقانیت در قران به جهت فقدان کتب آسمانی
إرجاع به قرآن درصورت پیدا شدن کتب آسمانی
إیمان به کلیت قرآن ، شرط مسلمانی :

اسلاید 8 :

شناخت شخصيت قرآن و اهل بيت(ع) در عالم آخرت
شفاعت كبري
شكايت عظمي

اسلاید 9 :

(2) مفاهيم ارتباط با قرآن
قرائت
تلاوت: درس، تمسيك ، استمساك
ترتیل
استماع و انصات: وعي
تدبر: تفكر، عقل، تفقه، فقه، فهم ،علم، عرفان، تذكر و.
تفسیر: تبيين ، تفصيل، تصريف، توصيل، تييسير، تعليم
تأویل

اسلاید 10 :

قرائت:مطالعه کردن:درک معنی توأم باتلفظ
لزوم ایمانی قرائت:
“فاقرءوا ماتیسر من القرآن“(مزمل/20)
اشتداد التزام در لحظات مشکلات و بلاءها:
“علم ان سیکون منکم مرضی وءاخرون یضربون فی الارض.و ءاخرون یقاتلون فی سبیل الله فاقرءوا ما تیسر منه و اقیمواالصلوة.“(مزمل/20)
در کیفیت ، حد اقل حضور قلب:
“ما تیسر منه لکم فیه خشوع القلب و صفاء السر“.“امام رضا(ع)“
در کمیت، حد اقل ده آیه در شبانه روز:
“من قرأ عشر آیات فی لیلة لم یکتب من الغافلین“(ص)
احسن قرائت ،از آن قاری خدا ترس:
“سئل النبی(ص)اي الناس احسن صوتا بالقرآن؟ قال(ص): من اذا سمعت قراءته رأیت انه یخشی الله“

اسلاید 11 :

2- تلاوت:قرائت به قصد عمل و یا ملتزم به عمل
تلاوت، شرط ایمان:“الذین آتیناهم الکتاب یتلونه حق تلاوته اولئک یؤمنون به ومن یکفر به فاولئک هم الخاسرون“(بقره/121)
تلاوت، لا ینفک از عمل:“أتأمرون الناس بالبر و تنسون انفسکم و انتم تتلون الکتاب أفلا تعقلون“(بقره/44)
”درس قرآن“:کهنه کردن قرآن:مطالعه مکرر قرآن، و رجوع مکرر به قرآن
”درس قرآن“،نتیجه تلاوت، و تکلیف هر مسلمان:“الم یؤخذ علیهم میثاق الکتب الا یقولوا علی الله الا الحق ودرسوا مافیه“(اعراف/169)
”تمسیک به قرآن“: به کثرت و شدت،و با قوت قلبی و جسمی، به قرآن دست یا زیدن .
”تمسیک به قرآن“ و ”اقامه صلوة“ دو شرط اساسی اصلاحات در جامعه: “والذین یمسکون بالکتاب و اقامواالصلوة انا لانضیع اجر المصلحین“ (اعراف/170)

اسلاید 12 :

3- ترتیل قرآن:تنظیم بسیار زیبا بر اساس استوار وهدف متعالی
ترتیل قرآن، فعل خدا:“و رتلناه ترتیلا“(فرقان/32)
تنظیم قرآن ، سه جلوه اعجاز الهی: لفظ، معنی ، و موسیقا
اعجاز در لفظ : فصاحت و بلاغت
اعجاز درمعنی: الهیات ، علوم انسانی ، و تجربی، پیشگوئیها
اعجاز درموسیقا :هم آهنگی میان لفظ و معنی
ترتیل پیامبر(ص)،تبعیت از ترتیل خدا:“ورتل القرآن ترتیلا“
حق ترتیل درشأن معصوم(ع):کار پیامبر گونه و رافع ثقل رسالت: “انا سنلقی علیک قولا ثقیلا“(مزمل/5)
ترتیل موسیقایی ، اولین جلوه از اعجاز قرآن:
ترتیل موسیقایی پیامبر(ص)، سیطره بر مشاعر مخاطب:
“ فقال ان هذا الا سحر یؤثر“(مدثر/24)

اسلاید 13 :

3- ترتیل قرآن
ناکامی دشمنان در خنثی کردن اثر ملکوتی ترتیل پیامبر(ص): “قال الذین کفروا لاتسمعوا لهذا القرآن والغوا فیه لعلکم تغلبون“(فصلت/)
سیاست اضطراری فرار از صحنه قرائت پیامبر(ص) :
“.واذا ذکرت ربک فی القران وحده ولوا علی ادبارهم نفورا“ (اسراء/46)
حذف ”بسم الله.“، تلاش بنی امیه: در جهت به فراموشی سپردن خاطره تلخ فرارهای خفت بار: نماز بدون بسم الله اهل سنت
ترتیل مؤمنان ، تنزل ترتیل معصوم (ع):
ترتیل مو سیقایی
ترتیل معنایی

اسلاید 14 :

ترتیل مؤمنان:1- ترتیل موسیقایی
رعایت مخارج حروف: “ تعلموا القرآن بعربیته.“.(ص)
رعایت قواعد زیبا خوانی: تجوید و الحان عرب:
“اقرءوا القرآن بالحان العرب و اصواتها وایاکم لحون اهل الفسق و الکبائر.“. “امام صادق(ع)“
3. رعایت وقف و ابتداء:“الترتیل اداء الحروف و حفظ الوقوف“. “علی(ع)“
4. پرهیز از شتاب در قرائت: ”و لا یکن هم احدکم آخر السوره“
5. تداوم و پیوستگی در قرائت:
”اي الاعمال افضل؟قال: الحال المرتحل، قلت : و ما الحال المرتحل ؟، قال: فتح القرآن و ختمه.“. “ امام سجاد(ع)“ تفسیر آیه ترتیل در روایات: ”بینه تبیانا و لا تهذه هذاالشعر ولا تنثره نثرالرمل و لکن قفوا عند عجائبه و اقرعوا به قلوبکم القاسیه و لایکن هم احدکم آخر السوره“.“علی(ع)“

اسلاید 15 :

ترتیل مؤمنان : 2- ترتیل معنایی
توجه به نظم و چینش آیات و طرح سؤال در سه حوزه ترجمه، تفسیر، و تأویل:
تأنی در سؤالات و تدبر درپاسخ یابی بر اساس منابع معتبر (ادبیات، قرآن ، سنت معصوم ، عقل ، و.) و جمع بندی نهایی.
خود را مخاطب پیام قرآن دیدن : ”انت تقرءالقرآن ما نهاک فإذا لم ینهک فلست تقرءه“(ص)
محزون کردن جان خویش: ” یحزنون به انفسهم ”
جستجو در آیات برای استخراج داروی درد خویش:
” و یستثیرون به دواء دائهم “.“علی(ع)“

اسلاید 16 :

4- استماع و انصات:سکوت ظاهری ،گوش سپردن توأم با خشوع، و تمرکز باطنی :
سکوت ظاهری و تمرکز باطنی دو مرتبه از انصات:
” وإذ صرفنا الیک نفرا من الجن یستمعون القرآن فلما حضروه قالوا انصتوا.“ (احقاف/29)؛ ”و إذا قرئ القرآن فا ستمعوا له و انصتوا لعلکم ترحمون“ (اعراف/204)
خشوع و انقیاد قلبی، شرط استماع:“استمعوا له.“: استمعوه خاشعین له:
“ ألم یأن للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله و ما نزل من الحق“
ابراز احساسات در خلال قرائت، خلاف ادب و عامل محرومیت :
“لعلکم ترحمون“:“ سمعت ابا عبد الله یقول :یجب الإنصات للقرآن فی الصلوة و غیرها و إذا قرئ عند ک القران وجب علیک الإنصات و الإستماع“
اثر استماع قرآن: شوک معنوی ، مو بر تن راست شدن،سپس آرامش بدنی وقلبی:
“الله نزل احسن الحدیث کتابا متشابها مثانی تقشعر منه جلود الذین یخشون ربهم ثم تلین جلودهم و قلوبهم الی ذکر الله ذلک هدی الله.“(زمر/23)

اسلاید 17 :

5- تدبر : ژرف اندیشی و عاقبت اندیشی
آثار تدبر:دست یابی به برکت قرآنی :“کتاب أنزلناه إلیک مبارک لیدبروا آیاته و لیتذکر أولواالألباب“(ص/29)
درک اعجاز قرآن:“أفلایتدبرون القرآن و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه إختلافا کثیرا“( نساء/82)
إزدیاد معرفت و إیمان:“إنما المؤمنون الذین إذا ذکر الله وجلت قلوبهم وإذا تلیت علیهم آیاته زادتهم إیمانا و.“(انفال/2)
موانع تدبر:“أفلا یتدبرون القرآن أم علی قلوب أقفالها؟“(محمد/24)
إرتکاب گناه
غفلت از آخرت
تجمل گرایی و دنیازدگی

اسلاید 18 :

5- تدبر : ژرف اندیشی و عاقبت اندیشی
عوامل تقویت تدبر:
أنس با قرآن
أنس با نماز
أنس با أهل آخرت
أنس با فقرآء
حسن خلق
عمل صالح
زیارت أهل قبور
بلاء و مشکلات

اسلاید 19 :

5/1-تفکر:جریان شناسایی راه های رسیدن به هدف
مبانی تفکر ارزشمند:
ارزشمندی موضوع:رفع نیاز اساسی انسان: مادی( جسمی – روانی ) ، معنوی( معرفتی – إیمانی )
2- ارزشمندی قاعده: برگرفته از منابع معتبر : وحی (قرآن و سنت)، و عقل وتجربه و عرفان در طول وحی ،
3- ارزشمندی نیت:“قل إنما أعظکم بواحدة أن تقوموا لله مثنی و فرادی ثم تتفکروا.“(سبأ/46)
4- مشورت با اهل خبره
5- مبتنی بر حل صحیح مسائل بنیادی: وجود خالق ، نیاز به خالق(نبوت) ، دنیا و آخرت( مرگ و زندگی ) ، ظاهر و باطن( ملک و ملکوت ) ،

اسلاید 20 :

5/2- عقل :
کار کرد عقل:مدیریت وجود انسان و جامعه:
ارزیابی راه های رسیدن به هدف و گزینش احسن
اعمال إراده جهت عملیاتی کردن راه ( فکر) أحسن
نیاز عقل به وحی :
نیاز فوق عقلانی : معرفت به خود، قله رشد، مسیر رشد، و مرشدان الهی
نیاز عقلانی :همراهی وحی با حکم قطعی عقل:ضمانت به حکم عقل،جلوگیری از تزلزل عقل در برابر هوای نفس ، وجلوگیری از بردگی عقل در خدمت نفس