پاورپوینت تفسیر موضوعی قرآن - آیات جهاد

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر موضوعی قرآن
آیات جهاد

اسلاید 2 :

جلسه اول مفهوم شناسی جهاد

اسلاید 3 :

معنای لغوی جهاد

اسلاید 4 :

معنای لغوی جهاد

اسلاید 5 :

معنای اصطلاحی جهاد

اسلاید 6 :

آیت الله مصباح یزدی
واژه «جهاد» و مشتقات آن 35 بار در قرآن به كار رفته است.
«جهاد» در لغت به معناى تلاش كردن و به كار گرفتن نيرو و توان خويش براى تحقق بخشيدن به يك هدف مىباشد.
چون از باب «مفاعله» است، معمولاً در مواردى به كار مىرود كه نوعى هم كارى، تقابل و رقابت در آن وجود دارد.
بنابراين در «جهاد» معمولاً طرف ديگرى هم در كار است و دو طرف در برابر هم صف آرايى كرده، هر يك براى دست يابى به هدف خويش و پيروزى بر ديگرى به فعاليت مىپردازد و هر چه در توان دارد به كار مىگيرد.

اسلاید 7 :

عمومیت واژه جهاد
البته بايد توجه داشت كه جهاد تنها شكل نظامى ندارد و هر نوع مبارزه و پيكارى، خواه نظامى باشد، يا اقتصادى، يا فرهنگى و يا سياسى، همه را در بر مىگيرد.
بايد دانست كه جهاد هميشه بار مثبت ندارد و گاهى در مصاديق منفى نيز به كار رفته است.
وَ إِنْ جاهَداكَ لِتُشْرِكَ بِي ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
عنکبوت/8

اسلاید 8 :

نمونه‎های کاربرد منفی واژه جهاد در قرآن

اسلاید 9 :

سایر موارد کاربرد واژه جهاد در قرآن
واژه جهاد و مجاهده، در آيات ديگر، در مورد كوشش هايى به كار رفته كه انسان در مسير تحقق اهداف صحيح و خداپسند انجام مىدهد و بار ارزشى مثبت دارد

اسلاید 12 :

واژگان های مشابه

اسلاید 13 :

در اين سه آيه واژه «حرب» درست در معناى كلمه «جنگ» در فارسى به كار رفته است.
كُلَّما أَوْقَدُواْ ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللّهُ وَ يَسْعَوْنَ فِى الأَْرْضِ فَساداً وَ اللّهُ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ. مائده/64
هر گاه براى جنگ (با مسلمانان) آتشى بر افروزند، خداوند آن آتش را خاموش سازد، و به فساد و تبهكارى در زمين كوشند، و خداوند فساد پيشه گان و تبهكاران را دوست نمىدارد.
فَإِمّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِى الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ. انفال/57
(اى پيامبر) اگر در جنگ بر ايشان دست يافتى با سركوبى ايشان كسانى را كه در پى ايشان (و پيرو آنان)اند پراكنده ساز، شايد به خود آيند و متوجه شوند.
فَإِذا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقابِ حَتّى إِذا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثاقَ فَإِمّا مَنَّا بَعْدُ وَ إِمّا فِداءً حَتّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزارَها. محمد/4
پس چون (درجنگ) با كفار روبه رو شديد، گردن هايشان را بزنيد تا دشمن از پا درآيد و زمين گير شود، سپس بندها را محكم كنيد (و اسير گيريد) و سپس يا بر آنان منّت نهيد و بدون عوض آزادشان كنيد و يا فديه بگيريد تا اين كه جنگ پايان پذيرد.

اسلاید 14 :

در اين آيه واژه «حرب» در معناى جنگ واقعى و نظامى به كار نرفته، بلكه رباخوارى را مانند اعلان جنگ با خدا و در حكم آن دانسته است.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبَواْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ * فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْب مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ. بقره/278ـ279
)، اى كسانى كه ايمان آورده ايد اگر (به راستى) مؤمنيد آن چه را از ربا كه تاكنون نگرفته ايد رها كنيد؛ پس اگر (چنين) نكرديد، بدانيد به جنگ با خدا و فرستاده وى برخاسته ايد.

اسلاید 17 :

وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جاعِلٌ فِى الأَْرْضِ خَلِيفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ فِيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ. بقره/30
وقتى پروردگار تو به فرشتگان گفت، من در زمين جانشينى قرار داده ام، فرشتگان گفتند، آيا در زمين كسى را قرار مىدهى كه فساد و خون ريزى مىكند، در حالى كه ما با ستايشت تسبيح گوى تو هستيم؟
وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ لا تَسْفِكُونَ دِماءَكُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ. بقره/84
هنگامىكه از شما پيمان گرفتيم كه خونهاى يكديگر را نريزيد و يكديگر را از خانه هاتان بيرون نكنيد.

اسلاید 18 :

اصطلاحات ارزشى و غير ارزشى جنگ

اسلاید 19 :

توجه
درست است كه «جهاد» در لغت به معناى هر گونه تلاش و كوشش به منظور تحقق بخشيدن به هر گونه هدفى به كار رفته است؛ ولى در كاربرد قرآن كريم و در عرف پيروان مسلمان آن، تنها و تنها، جنگ مسلمين بر عليه كفار و مشركان، «جهاد» ناميده شده است و بر فعاليتهاى رزمى و نظامى كفار و مشركان ـ اعم از اين كه بين خودشان يا بر عليه مسلمانان باشد ـ اطلاق نمىشود

اسلاید 20 :

«سفك دم» گرچه در لغت به معناى خون ريزى است و خون ريزى، خود به خود، به تناسب اوضاع و احوال و شرايط و انگيزههاى مختلف، مىتواند پسنديده يا ناپسند باشد، اما در فرهنگ قرآنى اين تعبير داراى بار ارزشى منفى است و جز در موارد ناپسند و نامشروع به كار نمىرود.