بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بنام خدا
ANTHRAX Epidemiology
اسلاید 2 :
الف ـ مقدمه و معرفي بيماري
1 ـ تعريف و اهميت بهداشتي
2 ـ عامل يا عوامل اتيولوژيك
ب ـ اپيدميولوژي توصيفي و وقوع بيماري
1 ـ دوره نهفتگي
2 ـ سير طبيعي
3 ـ انتشار جغرافيائي
4 ـ روند زماني
5 ـ تاثيرسن، جنس، شغل و موقعيت اجتماعي
6 ـ تاثير عوامل مساعد كننده
7 ـ حساسيت و مقاومت در مقابل بيماري
8 ـ ميزان حملات ثانويه
9 ـ منابع و مخازن، نحوه انتقال ودوره قابل سرایت
ج ـ پيشگيري و كنترل
پيشگيري اوليه به منظور حفظ افراد سالم
پيشگيري ثانويه به منظور اعاده سلامتي افراد بيمار و جلوگيري از بروز عوارض
پيشگيري ثالثيه، به منظور جلوگيري از پيشرفت عوارض و زمينگير شدن بيمار و ترميم جوشگاه ها و تغيير شكل هاي حاصله
ساير اقدامات كنترلي
د ـ چند نكته
اسلاید 3 :
الف ـ مقدمه و معرفي بيماري
1 ـ تعريف و اهميت بهداشتى
سياه زخم Anthrax ،Charbon يكي از بيماريهاي عفوني حيوانات است كه بوسيله باسيل گرم مثبت مولد اسپوري بنام باسيلوس آنتراسيس، ايجاد ميشود
در انسان در اثر تماس با حيوانات آلوده، يا فراورده هاي آنها نظير پشم، مو، پوست، استخوان، سفيداب ، استنشاق افشانه هاي آلوده در كارخانجات پشم ريسي يا طي انتشار عمدي اسپورها به وسيله بيوتروريست ها و خوردن مواد آلوده، ايجاد ميشود.
اين بيماري نه تنها باعث بروز مرگ و مير فراواني در دامها ميشود و زمينه را جهت وابستگي هاي اقتصادي و سياسي، فراهم مينمايد،
بلكه موجب افزايش مرگ و مير، در انسان نيز ميگردد و
علاوه بر اينها امروزه به عنوان يكي از جنگ افزارهاي بسيار قوي " بيوتروريسم" نيز مطرح ميباشد.
اسلاید 4 :
2 ـ عامل يا عوامل اتيولوژيك
باسيلوس آنتراسيس، باسيل هوازي غير متحرك مولد اسپوري است كه متعلق به خانواده باسيلاسه ها ميباشد و به دو شكل رويشي و اسپور، وجود دارد
اختلاف قابل توجهي بين مقاومت اشكال رويشي و اسپور باسيل سياه زخم، وجود دارد
اشكال رويشي اين باكتري در مقابل حرارت و مواد شيميائي، مقاومت چنداني ندارند و در دماي 55 درجه سانتيگراد در عرض يك ساعت، حيات خود را از دست ميدهند.
در صورتي كه لاشه حيوان مبتلا به سياه زخم، در گرماي تابستان و دماي حدود 30 - 28 درجه سانتيگراد، به حال خود رها شود در عرض 80 ساعت كليه باسيل هاي سياه زخم موجود در آن از بين خواهند رفت ولي اگر در دماي 10 - 5 درجه سانتيگراد قرار گيرد فعاليت ارگانيسم هاي تجزيه كننده، متوقف ميگردد و اشكال رويشي باسيل سياه زخم را تا 4 - 3 هفته بعد نيز ميتوان در لاشه حيوان، يافت نمود.
هرگاه اين باكتري ها از طريق تماس لاشه حيوان، با زمين اطراف، تماس پيداكنند و دماي محيط، در حدود 20 درجه سانتيگراد يا كمتر باشد به علت كند بودن سرعت اسپور سازي آنها قبل از اينكه اسپور سازي ، صورت گيرد ممكن است بوسيله ساير ارگانيسمهاي موجود در خاك ، مضمحل گردند ولي در صورت بالا بودن دماي محيط، به سرعت، ودر تماس با اکسیژن اسپور ها تشكيل ميشوند و به بقاي خود ادامه ميدهند.
اسلاید 7 :
spores
اسلاید 9 :
اسپور باسيل سياه زخم، برخلاف شكل رويشي آن نسبت به تمامي مواد، تا حدود زيادي مقاوم است و مثلا ماده ضدعفوني كننده اي نظير كلريد جيوه، در برابر آن فقط داراي خاصيت باكتريوستاتيك ميباشد. بطوري كه كلريد جيوه 1/0% كه زماني به عنوان يك ماده ضدعفوني كننده قوي، به حساب مي آمد تاثير چنداني بر اسپور ها نداشته، اسپور عامل سياه زخم، حتي در غلظت پنج درصد اين محلول به مدت 21 روز،زنده ميماند. بنظر ميرسد تاثير مواد اكسيدان ، بر اسپور هاي باسيل سياه زخم، بيشتر باشد. به طوري كه پرمنگنات پتاسيم 4% در عرض 15 دقيقه و پراكسيد هيدروژن 4% در عرض يكساعت به حيات اسپورها خاتمه خواهند داد و فرمالدئيد، نيز بر اسپور ها تاثير نموده به منظور ضد عفوني كردن پشم و موي حيوانات در صنعت، به كار ميرود.
اسلاید 10 :
اسپورها در محيط هاي بسيار سرد، مقاومت زيادي از خود نشان ميدهند و طي مطالعه اي در دماي منهاي پنج تا منهاي 75 درجه سانتيگراد، به مدت چندين سال زنده مانده و گاهي در لام رنگ آميزي شده آزمايشگاه تا سال ها بعد به بقاي خود ادامه ميدهند.
اسپورهاي خشك باسيل سياه زخم، به مدت چندين سال، زنده ميمانند و در مزارع از فصلي به فصل ديگر زنده مانده تا سالها بعد باعث ايجاد بيماري و مرگ در حيواناتي كه در آن محيط به چرا مي پردازند، ميگردند.
اسلاید 11 :
دما>=32 :اسپور سازی سریع دما<20 :اسپورسازی کند می شود
اسلاید 12 :
ب ـ اپيدميولوژي توصيفي و وقوع بيماري (OCCURRENCE)
1 ـ دوره نهفتگى
در نوع پوستي، حدود 10ـ3 روز و در نوع گوارشي و استنشاقي، 7-1 روز است .
2 ـ سير طبيعى
تعريف موارد
مورد قطعي سياه زخم، عبارتست از :
1 ـ وجود علائم باليني منطبق بر سياه زخم پوستي، استنشاقي يا گوارشي باضافه مثبت بودن نمونه از نظر وجود باسيل سياه زخم، يا
2 ـ انطباق باليني همراه با حداقل 2 تست مثبت تشخيصي پشتيبان.
مورد مظنون سياه زخم، عبارتست از :
1 ـ انطباق باليني، بدون جدا كردن باسيل سياه زخم از نمونه ها همراه با مثبت بودن يكي از تست هاي آزمايشگاهي پشتيبان يا
2 ـ انطباق باليني بيماري با سياه زخم، همراه با شواهد اپيدميولوژيك تماس با يك محيط آلوده ثابت شده، بدون وجود شواهد آزمايشگاهي
اين بيماري ممكن است بصورت سياه زخم پوستي، گوارشي، ريوي و ندرتا مننژيت، تظاهر نمايد ولي شايعترين چهره باليني آنرا سياه زخم پوستي، تشكيل ميدهد.
اسلاید 13 :
سياه زخم پوستي، به دنبال پشت سر گذاشتن دوره كمون 10 - 3 روزه، بصورت پاپول كوچكي در محل ورود باسيل، به پوست، تظاهر مينمايد و پس از گذشت چند روز به وزيكول، تبديل ميگردد و اطراف آنرا قرمزي و ادم مختصري كه گوده گذار نميباشد فرا مي گيرد. سپس در عرض چند روز ناحيه خونريزي دهنده سياه رنگي در بخش مركزي وزيكول، ظاهر ميشود و با تخليه مايع وزيكول، اولسر فرورفته با حدود مشخصي كه در وسط آن اسكار سياه رنگي به چشم ميخورد بوجود مي آيد و در عرض 3 - 1 هفته از موضع، جدا ميشود. البته گاهي سياه زخم پوستي، با تشكيل بول، ادم منتشر، تب شديد و توكسمي، همراه است و به ادم بدخيم، موسوم ميباشد. لازم به ذكر است كه درمان آنتي بيوتيكي، تاثيري بر سير ضايعه موضعي سياه زخم پوستي ندارد و تنها ميتواند از سپتيسمي و بروز عفونت ثانويه، جلوگيري نمايد
در صورتي كه ضايعه در قسمت تحتاني صورت يا گردن، قرار داشته باشد ادم حاصله ميتواند گردن را احاطه نموده به، تراشه، فشار آورد و حتي ناحيه حنجره نيز دچار ادم شود و به مشكلات تنفسي و خفگي، بيانجامد كه براي رفع آن بايستي به تراكئوتومي ، متوسل شد.
اغلب ضايعات، بهبود مي يابند و اثر ناچيزي از خود به جا ميگذارند ولي ضايعات موجود بر روي فك و چشم، گاهي گانگرنه شده سرانجام، جهت ترميم آنها بايستي به جراحي پلاستيك متوسل گرديد. بيماراني كه دير به پزشك مراجعه ميكنند ممكن است دچار كلاپس گردش خون و خونريزي شديد روده و مدياستينيت هموراژيك، بشوند ولي بيماراني كه به موقع، مراجعه مينمايند سريعا به اقدامات درماني، پاسخ ميدهند. گرچه گاهي چند هفته طول مي كشد تا اسكار، از محل خود جدا شود ولي پس از شروع درمان با پني سيلين، باسيل سياه زخم، در عرض2 - 1 روز كامل از بين ميرودودر ضايعه، يافت نميشود
اسلاید 19 :
سياه زخم گوارشي با درد شديد شكم همراه با تب و علائم سپتي سمي، حادث مي شود. اين بيماري معمولا بعد از مصرف گوشت آلوده خام يا با پخت ناكافي عارض ميگردد و دوره نهفتگي آن در حدود 7ـ1 روز ميباشد. سياه زخم گوارشي ممكن است به اشكال دهاني، حلقي و شكمي، عارض شود. گرفتاري حلق، معمولا با ضايعاتي در قاعده زبان همراه با اشكال در بلع (ديسفاژي) ، تب و تورم عقده هاي لنفاوي گردن، تظاهر مي نمايد. التهاب قسمت تحتاني روده ها مشخصا باعث تهوع، كاهش اشتها و تب همراه با درد شكم، استفراغ خوني (هماتمز) و اسهال خوني ميگردد.
اسلاید 20 :
سياه زخم استنشاقي، با يك دوره مقدماتي شبيه عفونت ويروسي دستگاه تنفس ، شروع مي شود و سپس باعث ايجاد هيپوكسي و ديس پنه همراه با عريض شدن مدياستن در كليشه راديوگرافي قفسه سينه مي گردد و كشنده ترين شكل باليني اين بيماري به حساب مي آيد. اين بيماري در اثر استنشاق 50ـ8 هزار اسپور باسيلوس آنتراسيس حاصل مي گردد. دوره نهفتگي آن در انسان در حدود 7ـ1 روز است ولي گاهي تا 60 روز نيز به طول مي انجامد و عواملي نظير فاكتورهاي ميزباني، تعداد اسپور استنشاق شده و كموپروفيلاكسي، دوره كمون بيماري را تحت تاثير، قرار مي دهد. علائم اوليه شامل تب خفيف، درد عضلاني و حالت كسالت است كه ممكن است به سمت نارسائي تنفسي و شوك، پيشرفت كند و مننژيت نيز همراه با آن عارض شود.
