بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عنوان درس: روش های نوین در اکتشاف مواد معدنی
مبحث: کاربرد شاخص منطقه بندی(زونالیته) ژئوشیمیائی در نفشه پتانسیل یابی کانی زایی
اسلاید 2 :
کاربردها
کاربرد شاخص منطقه بندی قائم(Vz) در تفکیک آنومالی های فوق کانساری و تحت کانساری
بکار گیری روش شاهد های وزنی با تلفیق شاخص(Zn*Pb)/(Cu*Ag) Vz1= برای کانسارهای مس پرفیری در مقیاس اکتشاف ناحیه ای بر اساس نقشه های 1:100000 منطقه جبل بارز
بهتر عمل کردن روش تلفیق شاخص Vz نسبت به روش تلفیق مقادیر غلظت مس Cu
تایید مفید بودن روش شاخص زونالیته در شناسایی اهداف اکتشافی پنهان در مرحله اکتشاف ناحیه ای با توجه به داده هایی اکتشافی موجود
اسلاید 3 :
مقدمه
کشور های بلوک شوروی در بکارگیری و تهیه نقشه های فلززایی پیشرو بوده اند و کشور چین نیز متعاقب آنها فعالیت نموده اند.
روش اکتشافات ژئوشیمیائی رسوبات ابراهه ای به خاطر آلودگی به منابع سنگین فلزی و توسعه کم مناطق دارای توپوگرافی مناسب دارای موفقیت چشمگیری نبوده اند و دارای محدودیت هایی می باشند
روش های شاخص Vz دارای محدودیت های رسوبات آبراهه ای نمی باشند
در تهیه نقشه های پیش گوئی فلززایی که بر پایه GIS می باشند از تلفیق انواعی از داده ها و شواهد مرتبط با کانی زایی استفاده می شود.
اسلاید 4 :
مدل مفهومی روش زونالیته
مدل مفهمومی زونالیته: تصویر یک فضای چند بعدی زمین شناسی و متشکل از نمایش منطقه بندی عناصر(مقادیر ژئوشیمیائی) همراه هم در نظر گرفته می شود.
شاخص منطقه بندی در ذخایر دارای رخنمون با الگوی شاخص منطقه بندی در ذخایر پنهان متفاوت است.
تعیین منطقه بندی ذخایر پنهان(فاقد رخنمون) از 4 روش مطرح شده است:
بررسی هاله عنصری که در هاله های فوق کانساری و تحت کانساری حضور دارد.
بررسی تک عنصری که انومالی کاذب نشان داده است
بررسی متوسط عناصر معرف کانی زای در خارج محدوده کانسار جهت حذف نویز ناشی از زمینه
استفاده از نقشه های ژئوشیمیائی آنومالی های ضربی ( مانند شاخص Vz)
اسلاید 5 :
بر اساس شکل-1:
تغییرات قائم این شاخص ها سطح کانی زایی و هاله های فوق کانساری، میان کانساری و تحت کانساری را تعیین می نماید.
سطح فرسایش برای ذخایر دارای رخنمون و ذخایر پنهان را مشخص می نماید.
روش شاخص Vz بر اساس داده های هاله لیتو ژئوشیمیائی توسعه یافته است هرچند در بررسی رسوبات آبراهه ای هم کاربرد دارد.
اسلاید 6 :
جایگاه زمین شناسی و متالوژنی
منطقه مورد بررسی در ناحیه جبل بارز کرمان در جنوب ایران و شامل ذخایر مس پرفیری می باشد که در سنگ های شوشونیتی و کالک آلکالین مربوط به کمان آتشفشانی- نفوذی ایران مرکزی متعلق به سنئوزوئیک بوجود آمده اند.
اغلب ذخایر پرفیری این منطقه همراه توسعه آلتراسیون های پتاسیک، سدیک، سریسیتی، سیلیسی، پرفیلیتیک و به صورت محدود آرژیلیتیکی می باشد.
کانی زایی در رگه های کوارتزی به صورت اتوک ورک و رگه ای و سولفیدی پراکنده شاما کانی های هیپوژن: کالکوپیریت، پیریت، ملیبدنیت، بورنیت و مگنتیت و کانی های اکسید شده ثانویه همین سری کانی ها می باشد.
منطقه مورد مطالع ایالت متالوژنی جبل-بارز و شامل دو بخش شهربابک – بم و بخش سرچشمه می باشد و بررسی آلتراسیون های مربوط به ذخایر این منطقه بیانگر سطح فرسایش متفاوت برای این ذخایر می باشد. و علاوه بر این شرایط اقلیمی، توپوگرافی، پوشش گیاهی و دارای شرایط متفاوت از گسترش الگوهای کانی های اکسیدی در سطح می باشند.
اسلاید 9 :
تهیه نقشه پیشگو جهت پتانسیل یابی ذخایر مس پرفیری در منطقه
کدام مناطق اکتشاف نشده از منطقه جبل-بارز دارای پتانسیل کانی زایی مس پرفیری می باشد؟
بر اساس اصول تجربی پتانسیل یابی ذخایر مس پرفیری شواهد مکانی بکارگرفته شده شامل موارد زیر می باشد:
مرحله اول: تهیه نقشه های پتانسیل یابی بر اساس مقادیر Cu
مرحله دوم: تهیه نقشه های پتانسیل یابی بر اساس شاخص منطقه بندی Vz1
در دومرحله: از نقشه های نشانگر شامل: نقشه زمین شناسی، نقشه التراسیون ها استخراج شده از تصاویر لندست، نقشه فاصله از گسله و شکستگی ها استفاده گردید. و مقایسه ای از عملکرد نقشه انومالی عناصر معرف و نقشه زونالیته در پتانسیل یلبی اکتشافی به عمل آمد.
اسلاید 10 :
تهیه نقشه پیشگو جهت پتانسیل یابی ذخایر مس پرفیری در منطقه
بکارگیری روش وزن های نشانگر W of E
یکی از روش های تلفیقی و پتانسیل یابی داده محور می باشد
در این منطقه ابعاد سلول ها(پیکسل سایز) 500 متر در نظر گرفته شد.
داده های مربوط به 15 ذخیره مس پرفیری جهت تعیین ماکزیمم مثبت تباین (C) از احتمال حضور و عدم حضور شواهد به صورت نقشه های باینری پیش گو ترسیم گردید.
چون تعداد ذخایر کمتر از 20می باشد از شاخصه تباین استاندارد شده studC و از مقادیر دارای احتمال بالا این شاخص ( در محدوده اطمینان بالای 98 درصد) بعنوان معیار قضاوت(حدود آستانه آنومالی) استفاده گردید.
اسلاید 13 :
تهیه نقشه پیشگو جهت پتانسیل یابی ذخایر مس پرفیری در منطقه
لایه های اطلاعاتی بکار گرفته شده بعنوان نشانگر(شاهد):
نشانگر زمین شناسی: در مقیاس ناحیای شواهد و داده های زمین شناسی بعنوان یک شاهد(لایه) موثر می باشند. واحد های نفوذی: گرانیت-گرانودیوریت- کوارتز دیوریتی بعنوان شواهد تایید کننده کانی زایی داری وزن مثبت هستند.
نشانگر ساختاری: نزدیکی به زون های گسله و دارای شکستگی بعنوان کنترل کننده های کانی شناسی مس پرفیری بعنوان یک نشانگر مطرح گردید. لایه فاصله داری از این زون ها تهیه و مناطقی با فاصله داری کمتر از 100 متر دارای وزن مثبت هستند.
نشانگر آلتراسیون های هیدروترمال: در اکتشافات ناحیه ای رخنمون مناطق مرتبط با کانی زایی مس پرفیری وجود آلتراسیون های هیدروترمال بعنوان قوی ترین شاهد مطرح می باشد. با استفاده از تکنیک مولفه های اصلی PC شناسایی مناطقی با آلتراسیون آرژیلیکی بعنوان شاهدی با وزن مثبت در نظر گرفته شد.
نشانگر ژئوشیمیائی: داده های ژئوشیمیائی از اندازه گیری و درونیابی مقادیر تک عنصری مانند مس یا از شاخص های های ضربی و نسبتی چند عنصری مانند: (Zn*Pb)/(Cu*Ag) Vz1= مورد استفاده و در نهایت مقایه قرار گرفته و مناسبترین روش انتخاب می شود. مقادیر بدست آمده کلاس بندی و مقادیر از کلاس های با مقادیر بالا مرتبط با مناطق کانی زایی مس پرفیری می باشد.
اسلاید 19 :
مقایسه نتایج نقشه های تلفیقی تک عنصری Cu و نقشه های تلفیقی شاخص منطقه بندی Vz1
نتایج آنالیز وزن های نشانگر برای ذخایر مس پرفیری به صورت نقشه های باینری از وزن های بدست آمدع از احتمال وقوع( W+ و w- ) و ر اساس حد های بحرانی تعریف شده تهیه و ترسیم می شوند. این نقشه های باینری وزن دار احتمال پیدایش کانسار مس پرفیری بر اساس احتمال حضور شواهد(احتمال مقدم) را نمایش می دهند.
مقایسه نتایج بین نقشه های تلفیقی تک عنصری مس و شاخص Vz1 نشان دهنده پاسخ بهتر روش زونالیته Vz1 می باشد.
در مدل تجربی تلفیقی به کار گرفته شده، مدلی از شواهد وزن دار برای مقادیر Cu و Vz1 را در اختیار قرار می دهد:
نقشه های تلفیقی: زمین شناسی، ساختاری، آلتراسیون و نقشه پیش گوی تک عنصری Cu
نقشه های تلفیقی: زمین شناسی، ساختاری، آلتراسیون و نقشه پیش گوی شاخص زونالیته Vz1
بر اساس منحنی فراوانی تجمعی و نقاط شکست آن مدل وزن های نشانگر Vz1 نسبت به مدل وزن های نشانگر Cu با همراهی و پوش مکانی بهتری با ذخایر پرفیری موجود ظاهر شده است( مدل قوی تری برای پیش گوئی پتانسیل های مس پرفیری می باشد).
بر اساس نقاط شکست این منحنی، احتمال متاخر (وجود شاهد)نسبی رادر سه فاصله، کلاس بندی نموده و احتمال وقوع ذخایر مس پرفیری در مناطقی با احتمال متوسط تا زیاد بدست آمده از میزان احتمال مقدم(وقوع کانسار) تخمین زده شده بیشتر دیده شده است.
شکل مناطق امید بخش با احتمال متوسط تا بالا برای دو مدل بسیار به هم شبیه می باشند اما داری توزیع متفاوت می باشند: در مدل وزن های نشانگر Vz1 مقادیر ماکزیمم در مناطق شمالی دیده می شود ودر مدل وزن های نشانگر Cu برعکس می باشد.
اسلاید 20 :
شاخص نسبی پتانسیل یابی(A/B) :بر اساس نسبت درصد تجمعی مناطق کانی زایی شده A به درصد تجمعی مناطق با احتمال متوسط تا بالا B در نظر گرفته شد که بر اساس این شاخص شاخص زونالیته موفق تر عمل کرده و جهت تمرکز و یافتن اهداف اکتشافی مناسبتر بوده است.
مناطق امید بخش سه گانهI و II و III:
بر اساس دو مدل سه منطقه I و II و III جهت اکتشافات آتی تعیین شدند
بر اساس مدل وزن های نشانگر Cu اکتشاف کانی سازی پنهان در این مناطق دشوار به نظر می رسد
بر اساس مدل وزن های نشانگر Vz1 : منطقه III جهت اکتشاف کانی سازی دارای رخنمون و مناطق I و II جهت اکتشاف کانی سازی پنهان مناسب تشخیص داده شد.
قبل از نوشتن این مقاله کانی زایی پنهان مس پرفیری در گمانه ها در منطقه I گرفته شده بود.
