بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی (Natural Resources & Environmental Economics)
اسلاید 2 :
مقدمه ای بر اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
موضوع این جلسه مقدمه ای بر اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست است.
تاریخچه اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
وابستگی اقتصاد و محیط زیست(Economy–environment interdependence)
دسته بندی منابع زیست محیطی
رویکرد اقتصادی به محیط زیست و منابع طبیعی
تبیین مفاهیم کارایی (Efficiency)، بهینه(Optimality)، پایداری(Sustainability) در اقتصاد منابع و محیط زیست
مقدمه ای بر اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
اسلاید 3 :
تاریخچه اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی شاخه ای از اقتصاد است که در آن اصول اقتصادی در استفاده از منابع طبیعی و محیط زیست بکارگرفته میشود.
دقت نمایید که قبلا اقتصاد محیط زیست (Ecological economics) و اقتصاد منابع محیط طبیعی(Environmental economics) را ازهم تفکیک می نمودند ولی امروزه با توسعه مفهوم پایداری اقتصاد (Sustainability economics) تفکیک آنها ضروری به نظر نمیرسد و این مفهوم به نوعی هر دو آنها را پوشش میدهد.
فعالیت های اقتصادی بر منابع طبیعی و محیط زیست اثر گذار است. همچنین اقتصاد از وضعیت منابع طبیعی و محیط زیست تاثیر می پذیرد. (به عبارتی اقتصاد و محیط زیست اثر متقابل برهم دارند)
سوال: اثر اقتصاد بر منابع طبیعی و محیط زیست چیست؟
مقدمه ای بر اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
اسلاید 4 :
وابستگی اقتصاد و محیط زیست(Economy–environment interdependence)
«سرمایه طبیعی زمین تحت فشار شدید ناشی از افزایش سریع فعالیت های اقتصادی و جمعیت انسانی است».
اثرات اقتصاد بر منابع طبیعی و محیط زیست:
1- تغییرات آب و هوا
2- الودگی اقیانوس ها (رسوب اسید)
3- تخریب لایه اوزن
4- تغییر چرخه نیتروژن و فسفر
5- مشکل جهانی هوای پاک
6- الودگی هوا
7- تغییرات کاربری زمین
8- انتشار ریزگردها و ذرات معلق در هوا
اسلاید 5 :
وابستگی اقتصاد و محیط زیست(Economy–environment interdependence)
«اکوسیستم جهانی طیف گسترده ای از منابع و خدمات ضروری را برای انسان فراهم می کند».
اثر منابع طبیعی و محیط زیست بر اقتصاد:
1- منابع طبیعی به عنوان داراریی:
منابع طبیعی در اقتصاد یک دارایی پیچیده است که خدمات مختلفی را ارائه می دهد. این یک دارایی بسیار ویژه است که نه تنها وجود ما بلکه توسعه اقتصاد را تضمین میکند.
2- منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان نهاده تولید:
روابط مقابل بسط توابع تولید در بستر منابع طبیعی و محیط زیست نشان میدهد.
L نیروی کار
K سرمایه
R منابع طبیعی
M الودگی ناشی از فعالیت بنگاه
A سطح الودگی انباشت شده ناشی از الودگی همه بنگاه ها
اسلاید 6 :
وابستگی اقتصاد و محیط زیست(Economy–environment interdependence)
بسط چرخه تولید-مصرف در بستر منابع طبیعی و محیط زیست
اسلاید 7 :
وابستگی اقتصاد و محیط زیست(Economy–environment interdependence)
الگوی تعادل منابع محیط زیست با اقتصاد
نکته: 3R
بازیافت(Recovery)
تجدیدپذیر(Recycle)
استفاده مجدد (Reuse)
اسلاید 8 :
طبقه بندی منابع زیست محیط
منابع طبیعی زیست محیطی شامل: زمین و مواهب الهی که در زمین است مثل آب، هوا، خاک، جنگل، معادن، آبزیان و سایرموجودات زیستی.
دسته بندی منابع طبیعی:
منابع تجدیدپذیر(Renewable resources): این منابع با گذر زمان طی فرآیند اکولوژی بازتولید و مجدداحیاء میشوند: مثل آبزیان و جنگل.
نکته: منابع تجدیدپذیر میتوانند پایدار باشند اگر نرخ بهره برداری (Extraction rates) آنها بیشتر از نرخ احیاء و باز تولید طبیعی آن (Natural regeneration rates) نباشد.
منابع تجدیدناپذیر(Nonrenewable resources): منابعی که حداقل در طول زندگی بشر قابل بازتولید و احیاء مجدد نیستند. مثل: نفت، زغالسنگ و معادن.
اسلاید 9 :
دسته بندی منابع طبیعی زیست محیط
مقدمه ای بر اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
نکته:
برخی از منابع طبیعی مستقیم در فرآیند تولید کالا و خدمات استفاده میشوند (منابع تولید)
برخی از منابع طبیعی مستقیم در فرآیند تولید کالا و خدمات استفاده نمیشوند (منابع (منابع غیرتولید)
اسلاید 10 :
دسته بندی منابع طبیعی زیست محیط
منابع تجدیدناپذیر به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
منابع تجدید ناپدیر-قابل بازیافت(Recyclable resources): یک منبع قابل بازیافت منبعی است که می تواند بارها و بارها مورد استفاده قرار گیرد ، اما ابتدا باید فرآیندی را طی کند تا آن را برای استفاده مجدد آماده کند. مثال: شیشه، آلومینیوم و غیره.
نکته: محدودیتی برای تعداد دفعات بازیافت این محصولات وجود ندارد.
منابع تجدید ناپدیر-غیرقابل بازیافت(Non recyclable Resources): منابع غیر قابل بازیافت آن دسته از منابعی هستند که پس از استفاده، مجدد قابل استفاده نیستند: خاک ، ذغال سنگ، روغن معدنی، گازهای طبیعی.
اسلاید 11 :
دسته بندی منابع طبیعی زیست محیط
منابع تجدیدپذیر به سه دسته زیر تقسیم می شوند:
منابع جریان (Flow resource): به دو دسته کلی قابل ذخیره (Storable) و غیرقابل ذخیره (Non storable) تقسیم می شود.
منابع سرمایه ای (Fund resources): با استفاده انسان در افق زمان تجدیدپذیر اند. این نوع منابع دارای سطح حداقل آستانه و حداکثرآستانه اند.
منابع بیولوژیکی (Biological resources): منابع بیولوژیکی به منظره زندگی، گیاهان، حیوانات و سایر جنبه های طبیعت اشاره میکنند و برای تولید از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
اسلاید 12 :
دسته بندی منابع طبیعی زیست محیط
نکته: منابع جریان یا قابل ذخیره اند یا غیرقابل ذخیره
مقدمه ای بر اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
منابع جریان غیر قابل ذخیره:
مثل تابش خورشید ، آب و هوا ، سیستم های سازگار با محیط زیست ، امواج اقیانوس.
اغلب غیرقابل تفکیک
پایان ناپذیر در طی زمان
فقط در مصرف (تقاضا)، مدیریت و بعد زمان مطرح است. در عرضه آن مدیریت و زمان مطرح نیست.
منابع جریان-قابل ذخیره :
ممکن است قابل تقسیم باشد
زمان و مدیریت عرضه و تقاضا (مصرف) این نوع منابع مهم است.
منافع این نوع منابع برای بشر قابل ملاحظه است.
اسلاید 13 :
دسته بندی منابع طبیعی زیست محیط
مثال منابع جریان قابل ذخیره
اسلاید 14 :
رویکرد اقتصادی به محیط زیست و منابع طبیعی
مسایل بنیادی و اساسی در رهیافت و رویکرد اقتصادی به منابع طبیعی و محیط زیست عبارتند از:
1- حقوق مالکیت، کارایی و دخالت دولت.
2- ارزشگذاری منابع طبیعی و محیط زیست و اهمیت آن در کارایی.
3- بعد زمان در تصمیم گیری های اقتصادی.
4- جانشین پذیری و برگشت ناپذیری (Substitutability and irreversibility).
اسلاید 15 :
توسعه دانش اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
1- اقتصاددانان کلاسیک ها
Adam Smith (1723–1790)
Thomas Malthus (1766–1834)
David Ricardo (1772–1823)
John Stuart Mill (1806–1873)
2- اقتصاددانان نئوکلاسیک ها (نظریه ملطلوبیت نهایی و ارزش)
3- نظریه پردازان اقتصادرفاه
تمرین: نقش اقتصاد دانان کلاسیک، نئوکلاسیک ها و نظریه پردازان اقتصاد رفاه در توسعه دانش اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست را تحقیق کنید.
