بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
باکتری های پاتوژن منتقله از راه غذا
اسلاید 3 :
پدیده جهانی شدن و افزایش مسافرت ها و توسعه گردشگری و همچنین افزایش مصرف غذا در خارج از منزل در جوامع مختلف بیماری های منتقله از غذا را به عنوان یک مشکل بهداشتی جهانی مطرح کرده است.
بیماریهای اسهالی ناشی از آلودگی های غذایی معمولاً در 24 تا 48 ساعت بدون هیچگونه مداخله پزشکی بهبود می یابند و معمولاً تشخیص داده نشده و گزارش نمی شوند.
باکتری های پاتوژن منتقله از غذا
اسلاید 4 :
بیماری های باکتریایی منتقله از غذا به دو دسته عمده تقسیم می شوند:
1- عفونت های منتقله از غذا
این عفونت ها از مصرف غذا یا آشامیدنی آلوده به باکتری های پاتوژن ناشی می شوند این پاتوژن ها به دو روش ایجاد بیماری می کنند.
الف) به لایه های مخاطی روده و سایر بافت ها تهاجم و تکثیر پیدا می کنند، مانند شیگلا
ب) در داخل لومن روده تکثیر پیدا کرده و یک توکسن آزاد می کنند، مانند ویبریوکلرا و اشریشیا کلی
منابع این عفونت ها شامل تمام غذاها و آشامیدنی های مورد مصرف در خانواده و رستوران ها است.
2- مسمومیت منتقله از غذا یا مسمومیت غذایی
مسمومیت منتقله از غذا، از مصرف غذا یا نوشیدنی که قبلا با یک سم آلوده شده ناشی می شود. منابع این سموم عبارتند از:
باکتری های ویژه مانند استافیلوکوکوس ارئوس، باسیلوس سرئوس و کلستریدیوم بوتولینوم
مواردی نیز وجود دارند که به هر دو روش فوق ایجاد بیماری می کنند مانند: بوتولیسم در نوزادان و کودکان از طریق خوردن عسل حاوی کلستریدیوم بوتولینوم.
باکتری های پاتوژن منتقله از غذا
اسلاید 5 :
ارگانیسم های شایع منتقله از غذا
Bacillus sereus
Brucella species
Campylobacter species
Clostridium butolinum
Colestridium perfringenes
Eschrichia coli
Listeria monocytogenes
Salmonella species
Shigella species
S. aureus
Vibrio cholera
Hepatitis A
بیماریهای منتقله از غذای تحت مراقبت در ایران
1- سالمونلوز
2- شیگلوز
3- E.coli o157:H7
4- استافیلوکوکوزیس
5- بوتولیسم
اسلاید 6 :
گونه های سالمونلا، تب تیفوئید و سالمونلوز
اسلاید 7 :
O group serotype
---------- --------
D S.typhi
A S.paratyphi A
C1 S.cholerssuis
B S.typhimurium
D S.enteritidis
باسیل های گرم منفی از خانواده انتروباکتریاسه
متحرک
تخمیر گلوکز، عدم تخمیر لاکتوز
تولیدH2S
دارای آنتی ژن های O، H ( دارای تغییرات فازیک آنتی ژنی) و Vi (فقط در سالمونلا تیفی)
سالمونلا
اسلاید 8 :
در آبهاي گل آلود تا يکماه و در يخ تا ۳ ماه زنده مي ماند.
در اثر گرماي ۶۰ تا ۱۰۰ درجه ازبین می رود.
نور آفتاب بسرعت سبب انهدام باکتری مي شود.
در برابر خشکي مقاومت دارد ( تا دو ماه ).
تعداد میکروارگانیسم مورد نیاز برای ایجاد بیماری 10000 باسیل است. با افزایش تعداد باسیل ، دوره بیماری کاهش می یابد.
در فصل پائيز و تابستان بيشتر بصورت همه گير در مي آيد، اين همه گيري بخصوص در اجتماعات مانند سربازخانه ها و مدارس ديده مي شود.
اپیدمیولوژی سالمونلا تیفی
اسلاید 10 :
از راه دهان وارد دستگاه گوارش شده و از آنجا به ساير نقاط بدن ميرسد، واز راه مدفوع به خارج راه مي يابد.
مدفوع و صفرا در دوران استقرار بيماری آلوده مي باشند. گاهي در ادرار و استفراغ بيماران نيز باسيل وجود دارد. بيشتر مبتلایان حصبه در دوران نقاهت هم خاستگاه پخش ميکروب بشمار مي روند.
سرايت مستقيم : پرستاران و مراقبان بيماران از راه دستهاي خود آلوده مي گردند.
سرايت غيرمستقيم : آب - بهترين منبع آلودگي را تشکيل مي دهد ( آلودگي هاي لوله هاي آب يک محله يا يک قنات و آلوده کردن تعداد زيادي از افراد ).
سابقاً يخ غيربهداشتي يک عامل انتقال بيماری در ايران بشمار مي رفت.
آلودگي شير، پنير تازه توسط آب آلوده يا دستهای آلوده
سبزيجاتي را که با کود انساني آبیاری می شوند. احتمال آلودگي آن زياد است.
نرم تنان دريائي و صدفها و ميگو يکي از منابع آلودگي در کشورهاي اروپائي، صدفهائي که در مسير فاضلاب و رودخانه هاي کثيف قرار مي گيرند آلوده مي شوند.
مگس
پودر گوشت ، تخم مرغ و ساير مواد غذائي
پرسنل ازمایشگاهها که با کشت اين ميکروبها سروکار دارند ، پزشکان بخش هاي عفوني
راه های انتقال تب تیفوئید
اسلاید 11 :
ورود به بدن با خوردن و اشامیدن
اتصال و تکثیر در سلول های اپیتلیال روده
انتقال به جریان خون از طریق سیستم لنفی
تکثیر در سیستم رتیکولواندوتلیال ( کبد، طحال، کیسه صفرا،.. و روده)
دفع توسط مدفوع
بیماریزایی تب تیفوئید
اسلاید 12 :
بيماری به آرامي بعد از دوره کمون 14-10روزه شروع مي شود.
تب مختصر( این تب پلکانی است و سپس مداوم می شود)، خستگي، سرگيجه، کوفتگي، خواب مختل، دهان تلخ و يبوست. بتدريج اين علائم شدت مي يابد.
سردرد شديد، درد پيشاني، درد کمر و گردن و بيحالي
شکم نفخ
طحال بزرگ
صبحها تب کم بوده و شبها بالا مي رود تا اينکه در ظرف ۴ تا ۵ روز تب به ۴۱ درجه ميرسد، نبض نسبت به تب کندتر مي باشد.
۵ تا ۸ روز علائم شدت مي يابد،
راش های پوستی (Rose Spot) بروی پوست ناحیه شکم و سینه
بيحالي و کوفتگي عميقي، هذيان و بي خوابي،
عطش زياد، لب و زبان خشک، اشتهای کم
در حصبه سخت، اسهال آبکي وجود دارد. تب دائماً در ۴۰ درجه سانتيگراد باقي مانده، صبح و شب کمي با هم اختلاف دارد يعني صبحها کمتر و شبها زيادتر است.
شمارش گلبول های سفید نرمال و یا پایین تر از حد است.
علایم بالینی تب تیفوئید
اسلاید 13 :
خونريزي روده
سوراخ شدن روده ها
آپاندیسیت
التهاب کيسه صفرا
يرقان
التهاب غده بناگوشي
عوارض ديگر: نارسائي قلبي، عارضه استخواني، تنفسي، ادراري، پوستي، مننژيت، پيلونفريت و تورم مفصلي
قبل از استفاده از آنتی بیوتیک ها مورتالیتی 15-10%
بعد از استفاده از آنتی بیوتیک مورتالیتی 1%
3% از افراد بهبود یافته، باکتری را در کیسه صفرا، مجاری صفراوی و بندرت روده و دستگاه گوارشی حفظ می کنند ( ناقلین سالم).
عفونت مجدد ممکن است اتفاق بیفتد ولی خفیف تر است.
با وجود انتی بادی، عود بیماری ممکن است 3-2 هفته بعد از بهبودی اتفاق بیفتد.
عوارض حصبه
اسلاید 14 :
تشخیص آزمایشگاهی تب تیفوتید
Hektoen enteric agar
Bismuth sulfite agar
- انجام کشت و جدا سازی باسیل از خون ( در هفته اول بیماری مثبت) ، مغز استخوان ، مدفوع ( در هفته دوم و سوم مثبت)، ادرار ، ترشحات دوازدهه ( تشخیص ناقلین)
- یافتن آنتی ژن اختصاصی در سرم یا ادرار در صورت موجود بودن امکانات. اگلوتیناسیون اسلایدی، تست ویدال (هفته دوم و سوم) و آنتی بادی علیه آنتی ژن Vi ( تشخیص ناقلین) ، EIA - روش PCR از حساسیت زیادی برخوردار است ولی اختصاصی نیست.
اسلاید 15 :
درمان: کرامفنیکل، کوتریموکسازول، امپی سیلین، آموکسی سیلین، سفالوسپورین های نسل سوم
واکسن تیفوئید: واکسن خوراکی زنده، واکسن تخفیف حدات داده شده و واکسن پلی ساکاریدی کپسول Vi با مصرف عضلانی ( هر دو توصیه می شود، با کارایی 80-50%)
اقدامات توصیه شده
- آموزش بیماران، افراد در دوران نقاهت و حاملین سالم در مورد رعایت بهداشت فردی به خصوص شستشوی دست ها با آب و صابون بعد از اجابت مزاج و قبل از تهیه و مصرف غذا
- از کلیه اطرافیان بیمار باید کشت مدفوع از نظر تیفویید انجام شود .
- درمان مناسب ناقلین مزمن بیماری
اقدامات محیط :
- آموزش همگانی در مورد شست وشوی دست ها با آب و صابون بعد از اجابت مزاج و قبل از تهیه و مصرف غذا
- تامین امکانات لازم برای شست و شوی دستها
- دفع صحیح فضولات انسانی
- تامین آب سالم به منظور آشامیدن ، شست وشوی سبزیجات و میوه جات و ..
- کنترل حشرات توسط حشره کشها و دفع صحیح زباله ها
- دقت لازم در سلامت تهیه مواد خوراکی ، حمل و نگهداری آنها
- پاستوریزه کردن یا جوشانیدن شیرو کلیه محصولات لبنی
- کلیه حاملین باید از سرو کار داشتن با مواد غذایی و مراقبت از بیماران معاف باشند
درمان و پیشگیری تب تیفوئید
اسلاید 16 :
آب: الودگی با مدفوع باعث اپیدمی می شود
شیر و سایر محصولات لبنی ( بستنی، پنیر و غیره): الودگی با مدفوع، پاستوریزاسیون ناکافی، تهیه نادرست
میگو وماهی و صدف: از طریق اب آلوده
تخم مرغ های خشک و فریز شده: از مرغ الوده تا الودگی در حین تهیه
گوشت ماکیان و محصولات گوشتی: آلودگی با مدفوع جوندگان و انسان
دارو های مخدر: ماری جوانا
رنگ های حیوانی: کارمین (دررداروها، غذا و مواد ارایشی )
حیوانات دست اموز خانگی: لاک پشت، سگ، گربه،
محصولات حیوانی بعنوان خوراک دام: تهیه غیر بهداشتی
سرد کردن ناقص، پخت ناقص، غذای خام الوده
الودگی تهیه کنندگان غذا و وسایل، عامل انتقال از مواد غذایی خام به مواد پخته است ( عدم شستشوی دست، کارد، تخته برش، سطح میز)
نگهداری غذا در دمای نامناسب: سرمای کم
سالمونلا در کره بادام زمینی و شکلات ( با رطوبت کم) سالها زنده می ماند
منابع عفونت سالمونلوز
اسلاید 17 :
شایعترین عوامل: سالمونلا تیفی موریوم و سالمونلا اینتریتیدیس
دوره کمون بیماری: 48-8 ساعت بعد از بلع سالمونلا
علائم بیماری:
- تهوع ، سردرد، استفراغ، اسهال شدید، وجود لکوسیت در مدفوع، تب خفیف
- بهبودی در 3-2 روز
- بندرت وارد خون می شود ( باکتریمی در افراد با ضعف ایمنی )
تشخیص: کشت مدفوع در محیط های افتراقی، انتخابی، غنی کننده، و تعیین هویت، تست اگلوتیناسیون اسلایدی، سروتایپینک بروش های سرولوژیکی، ELISA، Salmonella Rapid Test، هیبرید سازی DNAبا DNA
درمان: جایگزینی آب و الکترولیت، درمان ضد میکروبی در نوزادان
پیشگیری:
- جلوگیری از الودگی آب و غذا توسط جوندگان یا حیوانات دفع کننده سالمونلا
پخت کامل گوشت و تخم مرغ
پاستوریزاسیون و پرتو دهی مواد غذایی
تنظیم اسیدیته و نمک موجود در مواد غذایی ( سوسیس، مایونز، سس سالاد)
بازرسی تاسیسات و اماکن عمومی تهیه مواد غذایی
انتروکولیت ( سالمونلوز)
اسلاید 18 :
اشریشیا کلی
اسلاید 19 :
باسیل گرم منفی کوتاه
ایجاد کلنی های کروی، محدب و صاف در محیط کشت
دارای آنتی ژن های O ، H و k
قدرت تخمیر گلوکز و لاکتوز، بی هوازی اختیاری
فلور طبیعی روده انسان و حیوان
مدفوع انسان و حیوان الوده و نیز آبهای تصفیه نشده شایعترین منایع الودگی می باشند.
انسان به عنوان مخزن عمده سویه های انتروتوکسین زا و مهاجم روده ای شناخته شده است.
این باکتری الوده کننده مواد غذایی از طریق تماس با وسایل الوده عمل اوری و یا آب الوده به مدفوع انسان منتقل می شود.
حیوانات بعنوان مخزن سویه های خونریزی دهنده ( O157:H7) شناخته می شوند.
مواد غذایی با منشا دامی از طریق کشتار، آلوده و یا بعد از عمل آوری مجددا الوده شوند.
وجود این باکتری در شیر و آب دلیل بر آلودگی مدفوعی مواد از منابعی مانند فاضلاب است
اشریشیا کلی و بیماری های گوارشی منتقله از آب وغذا
اسلاید 20 :
عامل عامل کولیت هموراژیک و سندرم اورمیک-همولیتیک HUS
دو نوع توکسین ” وروتوکسین“ تولید می کند. STEC1 و STEC2
STEC1 شبیه شیگا توکسین شیگلا دیسانتری تیپ 1 است و از سنتز پروتئین جلوگیری می کند.
سروتیپ O157: H7 شایع تراست.
100 باکتری باعث بیماری می شود.
راه انتقال: گوشت قرمز (کوبیده و همبرگر)، آب الوده، سبزیجات الوده، پنیر، بستنی
شیگا توکسین و تهاجم باکتری باعث تخریب میکروویلی های سلول های روده میشود.
علائم بالینی: کولیت هموراژیک ( اسهال ابکی و بعدا اسهال خونی، درد شکمی شدید، تب وجود ندارد) و HUS
تشخیص: این سویه قادر به استفاده از سوربیتول نیست
از نظر تست MUG منفی است.
آگلوتیناسیون با آنتی سرم های اختصاصی
ELISA
وروتوکسین در ازمایشگاه مرجع تشخیص داده می شود
PCR جهت تعیین ژن توکسین ها
پیشگیری: پخت کامل گوشت
اجتناب از مصرف محصولات غیر پاستوریزه
اشریشیا کلی تولید کننده شیگا توکسین STEC
