بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نظريه هاي تقاضاي پول
نظريه مقداري پول
نظريه در آمدي پول
نظريه جديد كينز
تقاضاي پول از نظر كينز
تقاضاي پول
اسلاید 2 :
مقدار زياد پول پول در اقتصاد موجب تورم و ناكافي بودن آن سبب ركود مي گردد .
نظريه هاي تقاضاي پول
اسلاید 3 :
مدل كلاسيك : در ذات نظام سرمايه داري مكانيزمي وجود دارد كه ، اقتصاد را به سمت اشتغال كامل هدايت مي كند . ( يك سيستم اقتصادي خود تنظيم كننده است . )
* بيكاري اصطكاكي ( ارادي ) وجود دارد ولي بيكاري غير ارادي وجود نخواهد داشت .
* افزايش بيكاري سبب كاهش دستمزد در نتيجه تقاضا براي ( نيروي ) كار افزايش مي يابد لذا مجددا تعادل در بازار كار برقرار شده و اشتغال كامل حاصل مي گردد .
اسلاید 4 :
با بحران 1930 قيمت ها و دستمزد ها فوق العاده كاهش يافت . لذا اين نظر كه اقتصاد به طور خودكار به تعادل مي رسد رد شد .
لذا كينز دخالت دولت در اقتصاد را مطرح كرد . كينز گفت : تقاضا عرضه خودش را خلق خواهد كرد .
سال 1970 بحران بيكاري و تورم ( ركود تورمي ) پيش آمد و نظريه پوليون مطرح شد .
* پوليون بيان مي دارند كه چسبندگي دستمزد – قيمت باعث بوجود آمدن بيكاري مي گردد . عرضه كنندگان و تقاضا كنندگان كار معمولا نرخ تورم را كمتر تخمين زده بنابراين مدت بيكاري و بنابراين بيكاري اصطكاكي كاهش يابد . پس از تعديل سياست پولي و مالي ، ديگر نمي توان مردم را براي مدت طولاني تري گول زد و بنابراين مدت و نرخ بيكاري افزايش مي يابد . در نتيجه و به ناچار نرخ بيكاري به نرخ طبيعي آن برمي گردد. لذا نرخ توليد ملي نيز به نرخي كه با نرخ طبيعي بيكاري سازگار باشد ، برمي گردد .
اسلاید 5 :
نظريه جديدتر فرضيه انتظارات عقلايي است .
بر اساس اين نظريه در كوتاه مدت هم نمي توان مردم را در ناآگاهي نگه داشت . لذا سياست هاي پولي و مالي نمي تواند حتي در كوتاه مدت و به طور مرتب بر متغيرهاي حقيقي اثر گذارد .
اسلاید 6 :
اقتصاددانان عوامل مختلفي را در مقدار پول دخيل مي دانند و مكاتب مختلف اقتصادي در مورد عوامل تاثير گذار بر مقدار پول نظرات مختلفي ارائه داده اند. از اولين نظرياتي كه درباره پول بيان شده است نظريه مقداري پول است. شهرت نظريه مقداري پول به علت قدرت استدلال اين نظريه در شرايط نوسانات قيمت قرن 19 و اوايل قرن 20 است.
در سال 1565 در پي هجوم طلا و نقره به كشورهاي اروپايي ، به دليل كشف قاره جديد ، حجم پول در گردش در كشورهايي از جمله فرانسه و بخصوص اسپانيا به شدت افزايش يافت. از آنجا كه طلا و نقره به عنوان يك كالا هستند ، تحت تاثير عرضه و تقاضا قيمت آنها و نسبت مبادله آنها با كالاهاي ديگر تغيير مي كند. در اين سال نيز به علت افزايش طلا و نقره و ثابت ماندن حجم ساير توليدات ، نسبت مبادله بين طلا و نقره و ساير كالاها به نفع ساير كالاها تغيير كرد و به عبارتي به ازاي واحد مشخصي از كالا ، مقدار بيشتري طلا و نقره براي پرداخت وجود داشت و يا به عبارت ساده تر در كشورهايي مانند فرانسه تورم به جود آمده بود .
اسلاید 7 :
(در فرانسه قيمتها به 5/2 برابر رسيده بود) ژان بدن يكي از افرادي بود كه در پي يافتن علت افزايش قيمتها بر آمد، در سال 1568 ژان بدن به اين نتيجه رسيد كه مهمترين عامل تاثير گذار در افزايش قيمتها حجم طلا و نقره است . طرفداران اين نظريه معتقدند پول خنثي و تعادل ندارد و پول تنها تاثيري كه در اقتصاد دارد ، تاثير مستقيم بر نوسانات قيمتها است . ژان بدن معتقد بود افزايش حجم پول باعث افزايش قيمتها شده است . پس مي توان گفت افزايش حجم پول باعث كاهش ارزش آن شده است و مي توان نتيجه گرفت بر عكس اين رابطه هم صادق است يعني كاهش حجم پول باعث افزايش ارزش پول خواهد شد.
اسلاید 8 :
معادله مبادله : استوارت ميل معتقد بود پول در طي يك دوره معين بيش از يكبار در معاملات شركت مي كند و به همين دليل در رابطه مبادله بايد سرعت گردش پول هم منظور شود يعني حجم پول در گردش در جريان معاملات عبارت است از حجم پول ضرب در سرعت گردش پول يا تعدد دفعاتي كه يك واحد پول در طي زمان معين در معاملات شركت مي كند.
M.V=P.T
P : سطح عمومي قيمت ها M : حجم پول مسكوك و اسكناس منتشره
T : حجم معاملات است . P.T : ارزش پولي كل معاملات انجام شده است .
V : سرعت گردش پول
اسلاید 9 :
M.V=P.T
اگر حجم پول ثابت باشد ممكن است با افزايش سرعت گردش پول ، سطح عمومي قيمتها تغيير كند يعني تنها عامل تاثير گذار در سطح عمومي قيمتها حجم پول نمي باشد بلكه سرعت گردش پول هم به همان اندازه تاثير دارد.
همچنين مي توان حالتي را در نظر گرفت كه حجم پول افزايش يابد ولي به همان نسبت هم سرعت گردش پول كاهش يابد و بنابراين سطح عمومي قيمتها بر اساس رابطه مبادله ثابت مي ماند .
نظريه مقداري پول
اسلاید 10 :
انتقادات وارد بر نظريه كلاسيك ها (مقداري پول)
1-در نظريه مقداري پول با توجه به اينكه اشتغال كامل است نتيجه مي گيرند T ثابت است يعني مقدار كالاي ارائه شده به بازار ثابت است و بنابراين حجم معاملات هم بدون تغيير است. در حاليكه شرايط اشتغال كامل همواره بر قرار نيست و در شرايطي كه اشتغال ناقص است يعني توليد در سطح پايين تر از اشتغال كامل انجام مي گيرد و از تمام امكانات موجود در اقتصاد نمي توان استفاده كامل كرد ، نظريه مقداري پول صادق نمي باشد. در چنين حالتي T ثابت نمي باشد و تغيير در حجم پول مي تواند باعث تغيير در T شود و تغيير در T از نوسان قيمتها جلوگيري مي كند و هر چند حجم پول افزايش يابد ، افزايش در توليدات مي تواند تاثير آن را خنثي كند و اقتصاد با بكار گيري منابع واستفاده كامل از منابع از افزايش قيمتها جلوگيري كند.
اسلاید 11 :
2-بر اساس تجارب به دست آمده ، سرعت گردش پول ثابت نمي باشد و چون اين كه سرعت گردش پول ثابت است ، اساس نظريه كلاسيك ها را تشكيل مي دهد لذا بر اساس تجارت حاكي از عدم ثبات سرعت گردش پول ، نظريه مقداري پول رد مي شود . به عنوان مثال بعد از جنگ جهاني اول بدليل ركودي كه در فرانسه وجود داشت . افزايش حجم پول نتوانست سطح عمومي قيمتها را افزايش دهد ، زيرا سرعت گردش پول توسط مردم كاهش يافت.
3-قسمتي از پول كنز مي شود . يعني هنگامي كه حجم پول افزايش مي يابد بنا به دلايل مختلف ممكن است مردم مقداري از پول را كنز كنند و يا درخانه خود پس انداز نمايند كه در اين حالت هم افزايش حجم پول توسط دولت يا صادرات و يا به هر دليل ديگري مي تواند توسط مردم به صورت كاهش حجم پول توسط كنز خنثي شود و تاثيري در قيمتها نگذارد.
اسلاید 12 :
با اين تفاسير فون وايزر مي گويد مطلوبيت نهايي درآمد سير نزولي دارد. به اين معني كه افرادي كه درآمد كمتري دارند ، از آخرين واحد درآمد خود مطلوبيت بيشتري نسبت به افراد با درآمد بالا ، به دست مي آورند چون هر چه درآمد كمتر باشد، با آن نيازهاي ضروري تري رفع مي شود بنابراين شخصي كه درآمد كمي دارد آخرين واحد درآمدش صرف كالاي ضروري تر شده است و مطلوبيت بيشتري از آن آخرين واحد درآمد به دست مي آورد به طور مثال اگر شخصي با درآمد 2000 واحد و شخص ديگري با درآمد 20000 واحد را تصور كنيم و فرض كنيم به هر كدام از اين افراد 1000 واحد درآمد اضافه شده است ، مطلوبيت (نهايي ) فرد اول بسيار بيشتر از مطلوبيت (نهايي) مزد دوم افزايش مي يابد. لذا مي توان بيان كرد كه اگر درآمد اشخاص كم درآمد اضافه شود ، مطلوبيت كل جامعه بسيار بيشتر از زماني كه درآمد اشخاص پر درآمد اضافه شود ، افزايش خواهد يافت.
نظريه درآمدي پول
اسلاید 13 :
بر اين اساس فون وايزر جامعه را به دو گروه پر درآمد و كم درآمد تقسيم مي كند و معتقد است
افراد كم درآمد بسياري از نيازهايشان رفع نشده است و به همين دليل اگر درآمدشان افزايش يابد ، افزايش درآمد موجب افزايش تقاضا مي شود و افزايش تقاضا به دليل اينكه توليد ثابت است باعث افزايش قيمتها مي شود. بنابراين اگر افزايش درآمد جامعه نصيب افراد كم درآمد جامعه شود ، قيمتها به شدت سير صعودي را مي پيمايند.
ولي مي توان حالتي را نيز در نظر گرفت كه افزايش درآمد نصيب افراد ثروتمند شود. اين گروه نيازهاي ضروريشان قبلا رفع شده است. بنابراين افزايش درآمد اين گروه پس انداز مي شود وصرف سرمايه گذاري مي شود و مقدار كمي ازافزايش درآمد صرف خريد كالا مي شود و به همين دليل افزايش در تقاضا كم است و افزايش در قيمتها در صورت وجود بسيار ناچيز خواهد بود.
نظريه درآمدي پول
اسلاید 14 :
آقاي وايزر نظريه خود را با رابطه R=p.q نشان مي دهد كه R : درآمد، p : سطح عمومي قيمتها و q: مقدار توليد مي باشد . فون وايزر مقدار توليد را ثابت فرض مي كند و هر گونه تغيير درآمد را عاملي جهت تغيير در قيمتها مي داند البته نسبت تغيير در قيمتها به سطح درآمدي افرادي كه افزايش درآمد به آنها تعلق گرفته است بستگي دارد ولي به طور كلي P=R/q
البته لازم به ذكر است كه q مربوط به كالاهاي مصرفي مي باشد وكالاهاي سرمايه اي را شامل نمي شود . به طور كلي بايد گفت وايزر نظريه مقداري پول را اصلاح و تكميل مي كند
آنچه در نظريه درآمدي قابل توجه است اين است كه به توجيه علل تناقض نظريه مقداري پول با شرايط تورمي در سالهاي بين دو جنگ جهاني مي پردازد.
اسلاید 15 :
نظريه درآمدي به سه نكته اصلي در اين راستا اشاره مي كند :
1-اگر افزايش حجم پول باعث افزايش قيمتها مي شود به علت افزايش در درآمد افراد است و به همين ترتيب در شرايطي كه افزايش حجم پول باعث افزايش قيمتها نمي شود به اين علت است كه درآمد بين افراد مختلف جامعه يكسان توزيع نشده است و افزايش قيمتها بستگي به اين دارد كه كدام گروه از جامعه افزايش درآمد داشته اند و به همين دليل است كه افزايش در حجم پول متناسب با افزايش در قيمت ها نمي باشد.
2-درنظريه درآمدي به اين نكته توجه مي شود كه تغييرات ارزش پول خارجي هم در افزايش قيمتهاي داخلي موثر است . به اين ترتيب كه با پايين آمدن ارزش خارجي پول (افزايش نرخ ارز) درآمد افرادي كه داراي ذخاير ارزي هستند و يا افرادي كه داراي اوراق بهادار خارجي هستند و يا افرادي كه به هر ترتيب درآمدشان با پول خارجي پرداخت مي شود ، افزايش مي يابد و داراي قدرت خريد بيشتري مي شوند و به اين ترتيب تقاضا براي اين گروه افزايش مي يابد و كالاهاي مورد استفاده اين گروه افزايش قيمت دارد .
اسلاید 16 :
3-افزايش قيمت ها (در اثر افزايش حجم پول منجر به افزايش درآمد ) در همه كارها به يك نسبت صورت نمي گيرد بلكه اگر درآمد افراد پر درآمد افزايش يابد كالاهاي لوكس كه مورد تقاضاي اين گروه است ، افزايش قيمت دارند و بعلكس اگر افزايش درآمد نصيب افراد كم درآمد شود كالاهاي ضروري و عموما مواد غذايي افزايش قيمت دارند.
اسلاید 17 :
تا اواسط دهه 1930 نظريه هايي كه درباره پول ارائه مي شد بر دو فرض اساسي استوار بود.
1- تعادل پايدار در اشتغال كامل 2-ثبات سرعت گردش پول
بر مبناي اين دو فرض كلاسيك ها به اين دو فرض كلاسيك ها به اين نتيجه مي رسيدند كه تغييرات در عرضه پول منجر به نوسانات در قيمت ها خواهد شد و پول هيچ تاثيري در متغيرهاي حقيقي اقتصادي نخواهد داشت
در حاليكه در پي به وجود آمدن بحران دهه 30 ، كينز به اين نتيجه رسيد كه تعادل در سطح اشتغال كامل يك وضعيت ايده آل است كه براي رسيدن به آن دولتها بايد در اقتصاد دخالت كنند.
نظريه جديد كينز
اسلاید 18 :
در اين سالها به دليل تقاضاي شديد پول توسط مردمي كه اطميناني به وضعيت اقتصادي نداشتند، رابطه بين عرضه و تقاضا در عدم تعادل بود يعني به دليل اينكه فروشندگان كالا مقداري از درآمد پولي خود را كنترل مي كردند، سرعت گردش پول در حال نزول بود و به همين دليل مازاد عرضه از مشكلات اساسي اقتصادي آن دوره بود. عرضه كنندگان به اندازه اي كه كالا به بازار عرضه مي كردند، تقاضا نداشتند و ترجيح مي دادند پول به دست آمده از عرضه كالا را نزد خود نگه دارند تا اينكه آنرا به كالا تبديل كنند واين حالتي بود كه با توجه به در نظر گرفتن خنثي بودن نقش پول در اقتصاد، متناقض بود. در اين شرايط هرگونه سياست پولي با انگيزه افزايش قيمتها با كاهش سرعت گردش پول خنثي مي شد و در نتيجه هر دو فرض اساسي كلاسيك ها پايه تحليل هاي آنها در مورد تقاضاي پول بود، زير سوال رفت.
اسلاید 19 :
1-تقاضاي معاملاتي : عاملي كه كينز تحت عنوان تقاضاي معاملاتي ، در تقاضاي پول موثر مي داند همان است كه كلاسيك ها در نظريه مقداري پول، عامل موثر در تقاضاي پول مي دانستند همان طور كه در مكتب كمبريج هم عنوان شد چون افراد دريافتها و پرداختهايشان همزمان صورت نمي گيرد همواره مقداري پول نقد براي معاملات خود نگهداري مي نمايند.
علت اينكه دريافت ها و پرداخت ها همزمان صورت نمي گيرد اين است كه :
1-توليدكننده ، براي تامين نهاده هاي توليد قبل ازاينكه توليدي صورت پذيرد و درآمدي حاصل شود ، بايد هزينه كند. پس مقداري پول نقد را براي تامين هزينه هاي توليد خود از جمله پرداخت حقوق و دستمزد ، نگه مي دارد.
اسلاید 20 :
2-تقاضاي احتياطي پول : عامل ديگري كه كينز در تقاضاي پول موثر مي داند تحت عنوان تقاضاي احتياطي پول بررسي مي شود . تقاضاي احتياطي پول ، مقداري از پول است كه براي موارد پيش بيني نشده ، تقاضا مي شود. افراد هميشه مقداري پول را به صورت نقد براي حوادث غير مترقبه و موارد پيش بيني نشده ، نگه مي دارند. اين پول تحت تاثير درآمد (مانند پول معاملاتي) قرار دارد و به نرخ بهره وابسته نمي باشد. علاوه بر درآمد عامل ديگري كه در تقاضاي احتياطي پول تاثير مي گذارد نرخ تورم است. يعني اگر نرخ تورم بالا باشد چون قدرت خريد پول نقد در طول زمان كاهش مي يابد، نگهداري پول نقد ، عقلايي نمي باشد. L2 = f(y)
البته هر چند كينز معتقد بود نرخ بهره در تقاضاي احتياطي پول تاثيري ندارد ولي برخي از اقتصاد دانان ذكر مي كنند كه حساسيت تقاضاي احتياطي پول به نرخ بهره صفر نمي باشد و هنگامي كه نرخ بهره از حد معيني بالاتر رود ، افراد تقاضاي احتياطي پول نقد را كاهش مي دهد.